კორონავირუსით გამოწვეული ეკონომიკური ზიანის შემცირების მიზნით, მთავრობამ მოსახლეობისთვის სხვადასხვა ჯგუფისთვის დახმარების პაკეტები შეიმუშავა.

საქართველოს სახალხო დამცველმა თავი მოუყარა მოქალაქეთა კითხვებს მიზნობრივი სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში კომპენსაციების მიღების შესახებ და გამარტივებული სახით მათ პასუხი გასცა.

ომბუდსმენი აღნიშნავს, რომ პირველ რიგში, სახელმწიფო პროგრამით განსაზღვრული დახმარებით ისარგებლებენ საქართველოს მოქალაქეები,  მუდმივი ბინადრობის მოწმობის მქონე უცხო ქვეყნის მოქალაქეები, მუდმივი ბინადრობის მოწმობის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირები და ლტოლვილის ან ჰუმანიტარული სტატუსის დროებითი ბინადრობის მოწმობის მქონე პირები.

თუ თქვენ იყავით თვითდასაქმებული, რა შემთხვევაში მიიღებთ ერთჯერად 300-ლარიან კომპენსაციას

1. რამდენია დახმარება თვითდასაქმებულებისათვის?

თვითდასაქმებულებს მიეცემათ ერთჯერადი 300- ლარიანი დახმარება.

2. რა შემთხვევაში ჩავითვლები თვითდასაქმებულად

თუ თქვენ ხართ რეგისტრირებული ფიზიკური პირი შემოსავლების სამსახურში, ან არ ხართ რეგისტრირებულ და 2020 წლის პირველ კვარტალში (იანვარი-თებერვალი- მარტი) ეწეოდით ეკონომიკურ საქმიანობას ან/და გქონდათ შემოსავალი, რაც დასტურდება შესაბამისი დოკუმენტაციით – მიიჩნევით თვითდასაქმებულად.

3. ვინ მიიჩნევა შემოსავლების სამსახურში რეგისტრირებულ ფიზიკურ პირად და რა შემთხვევაში ეძლევა მას კომპენსაცია?

ასეთ პირებად მიიჩნევიან ინდივიდუალურ მეწარმეები, მცირე ბიზნესის სტატუსის მქონე მეწარმე ფიზიკური პირები და ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელი ფიზიკურ პირები, რომელთაც 2020 წლის პირველ კვარტალში უფიქსირდებათ ეკონომიკური აქტივობა ან/და შემოსავლები ეკონომიკური საქმიანობიდან, ასევე მიკრობიზნესის სტატუსის მქონე ფიზიკური პირები, რომლებსაც მიკრობიზნესის სტატუსი მიენიჭათ 2020 წლის 1 აპრილამდე და რომლებიც არ იღებენ დაფინანსებას ბიუჯეტიდან.

4. რას ნიშნავს ეკონომიკური აქტივობა

ფიზიკური პირის მიერ განხორციელებული ნებისმიერი აქტივობა, რაც შემოსავლის მიღებისათვის ხორციელდება, არის ეკონომიკური საქმიანობა. ასეთად ჩაითვლება პირის მიერ შემოსავლების სამსახურში წარდგენილი საგადასახადო/საბაჟო დეკლარაცია/გაანგარიშება, საკონტროლო-სალარო აპარატის/ჩეკთან გათანაბრებული დოკუმენტის გამოყენება, გამოწერილი სასაქონლო ზედნადები/საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა/საგადასახადო დოკუმენტი ან/და ბიუჯეტში გადასახადის/სამსახურის მიერ ადმინისტრირებადი მოსაკრებლის გადახდა.

5. თუ ვარ შემოსავლების სამსახურში რეგისტრირებული თვითდასაქმებული, ვის მივმართო კომპენსაციის მისაღებად.

შემოსავლების სამსახურში რეგისტრირებული თვითდასაქმებულების შემთხვევაში თქვენ პირველ ეტაპზე უნდა დაელოდოთ შეტყობინებას სპეციალურ სიაში მოხვედრის შესახებ, რომელსაც მიიღებთ გადასახადის გადამხდელის ავტორიზებული მომხმარებლის გვერდზე.

6. როდის შევძლებ 300-ლარიანი კომპენსაციის აღებას?

შემოსავლების სამსახურში რეგისტრირებულ თვითდასაქმებულებზე კომპენსაცია გაიცემა განმცხადებლის მიერ განაცხადის წარდგენიდან 10 სამუშაო დღის ვადაში.

7. თუ არ ვარ შემოსავლების სამსახურში რეგისტრირებული თვითდასაქმებული ფიზიკური პირი, როგორ მივიღებ 300- ლარიან კომპენსაციას?

კომპენსაცია მოგეცემათ იმ შემთხვევაში, თუ შეძლებთ საქართველოში გადასახადის გადამხდელად რეგისტრირებული პირისგან (გარდა არამეწარმე ფიზიკური პირებისა) იმის დამადასტურებელი დოკუმენტის წარდგენას, რომ 2020 წლის პირველ კვარტალში ეწეოდით რაიმე სახის ეკონომიკურ საქმიანობას ან/და გქონდათ შემოსავალი.

8. როგორ უნდა მოვიქცე და რომელ უწყებას მივმართო შემოსავლების სამსახურში არარეგისტრირებულმა თვითდასაქმებულმა პირმა, რომ მივიღო 300-ლარიანი კომპენსაცია?

თუ არ ხართ რეგისტრირებული გადასახადის გადამხდელებად, ასეთი შეტყობინების მიღების შემდეგ, არაუგვიანეს 2020 წლის 1 ივლისისა უნდა შეავსოთ განაცხადი, რომელიც 2020 წლის 15 მაისიდან დასაქმების სააგენტოს ელექტრონულ პორტალზე იქნება ხელმისაწვდომი. არაუგვიანეს 2020 წლის 1 ივლისისა უნდა შეავსოთ განაცხადი, რომელიც 2020 წლის 15 მაისიდან დასაქმების სააგენტოს ელექტრონულ პორტალზე იქნება ხელმისაწვდომი და წარადგინოთ:

ა) ინფორმაცია 2020 წლის პირველ კვარტალში შემოსავლის წყაროს შესახებ და
ბ) საქართველოში გადასახადის გადამხდელად რეგისტრირებული (გარდა არამეწარმე ფიზიკური პირისა) პირის მიერ გაცემული შემოსავლის წყაროს დამადასტურებელი დოკუმენტი (მათ შორის, საბანკო ამონაწერი, მუნიციპალიტეტის ან სხვა ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ პირზე გაცემული რაიმე საქმიანობის ნებართვა/ლიცენზია და სხვა).

9. არარეგისტრირებული თვითდასაქმებული როდის მივიღებ 300-ლარიანი კომპენსაციას?

როდესაც ატვირთავთ განცხადებას კომპენსაციის დანიშვნის თაობაზე, მას ატვირთვიდან მაქსიმუმ ორი კვირის ვადაში დასაქმების სააგენტო სამუშაო ჯგუფთან ერთად განიხილავს და საბოლოო გადაწყვეტილების მიღების მიზნით წარუდგენს უწყებათაშორის კომისიას. კომპენსაცია გაიცემა უწყებათაშორისი კომისიის მიერ დადებითი გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში, გადაწყვეტილების მიღებიდან 10 სამუშაო დღის ვადაში.

10. ვიყავი დასაქმებული, 2020 წლის პირველ კვარტალში მერიცხებოდა ხელფასი, თუმცა გამათავისუფლეს სამსახურიდან, ასევე მქონდა მცირე ბიზნესი და ვაკმაყოფილებ 300-ლარიანი კომპენსაციის გაცემისთვის დადგენილ წინაპირობებს, მაქვს თუ არა უფლება მივიღო როგორც ყოველთვიური 200-ლარიანი, ისე თვითდასაქმებულებისთვის გათვალისწინებული 300-ლარიანი კომპენსაცია?

ორივე კომპენსაციას ერთდროულად ვერ მიიღებთ და ასეთ შემთხვევაში თქვენ გექნებათ 200- ლარიანი კომპენსაციის მიღების უფლება.

11. ვარ დასაქმებული და ახლაც მერიცხება ხელფასი, ასევე მქონდა მცირე ბიზნესი და ვაკმაყოფილებ 300-ლარიანი კომპენსაციის გაცემისთვის დადგენილ წინაპირობებს, მაქვს თუ არა უფლება მივიღო აღნიშნული კომპენსაცია?

ამ შემთხვევაში 300 ლარიან0-კომპენსაციას ვერ მიიღებთ.

[yellow_box]თუ თქვენ მუშაობდით, გქონდათ შრომის ხელშეკრულება და დაკარგეთ სამსახური, გაიგეთ რა შემთხვევაში მიიღებთ თვეში 200- ლარიან კომპენსაციას [/yellow_box]

200-ლარიანი კომპენსაციის მიღების უფლება არ აქვთ იმ პირებს, რომლებზეც 2020 წლის 1 კვარტალში ფიქსირდება ხელფასის გაცემა: საბიუჯეტო ორგანიზაციიდან, ეროვნული ბანკიდან, ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოდან, საწარმოდან, რომლის აქციების/წილის 50%-ზე მეტს ფლობს სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკა ან მუნიციპალიტეტი, ან ასეთი საწარმოს დაფუძნებული/შვილობილი საწარმოდან.

ასეთ უწყებებს მიეკუთვნება მაგალითად: სამინისტროები, მუნიციპალიტეტები, სახელმწიფოს ან ადგილობრივი თვითმმართველობების მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირები  (მათ შორის საჯარო სკოლები, თეატრები, ანსამბლები და მუზეუმები) და სხვა.

დადგენილი გამონაკლისების გარდა ყველა სხვა ტიპის საწარმოში დასაქმებული ისარგებლებს კომპენსაციის მიღების უფლებით, თუ დაკმაყოფილდება შესაბამისი პირობები.

1. თუ მე ვიყავი დასაქმებული, რა შემთხვევაში მივიღებ კომპენსაციას და რა ოდენობით?

თუ თქვენ მუშაობდით 2020 წლის პირველი სამი თვიდან რომელიმე ერთ თვეს მაინც და იღებდით ხელფასს (რაზეც თქვენს დამსაქმებელს უნდა ჰქონდეს შემოსავლების სამსახურში წარდგენილი ინფორმაცია) და საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში შეგიწყდათ ან შეგიჩერდათ შრომითი ურთიერთობა და აღარ იღებთ ხელფასს, გაქვთ უფლება, მიიღოთ კომპენსაცია თვეში 200 (ორასი) ლარის ოდენობით, ამ პროგრამის ამოქმედებიდან 6 თვის განმავლობაში.

2. თუ მარტის თვის ხელფასი აპრილში ავიღე, თუმცა რეალურად აპრილიდან აღარ ვმუშაობ, მაქვს თუ არა უფლება ავიღო კომპენსაცია 200 ლარი აპრილის თვისთვის?

ვინაიდან ხელფასი აიღეთ აპრილში და აღნიშნულის თაობაზე შემოსავლების სამსახურს ეცნობა აპრილის თვეში, თქვენ კომპენსაციის მიღების უფლება გექნებათ მხოლოდ მაისიდან.

3. როგორ უნდა მოვიქცე და რომელ უწყებას მივმართო, რომ მომცენ თვეში 200-ლარიანი კომპენსაცია?

თქვენ არ უნდა მიმართოთ არცერთ უწყებას, თქვენმა კომპანიამ, სადაც მუშაობდით და საიდანაც გაგათავისუფლეს ან დროებით ხართ უხელფასო შვებულებაში, არაუგვიანეს ყოველი თვის 15 რიცხვისა ელექტრონულად, შემოსავლების სამსახურში სპეციალური ფორმით უნდა წარადგინოს იმ პირთა სია, რომლებზეც ხელფასი გაცემული აქვს 2020 წლის პირველ კვარტალში – იანვარი, თებერვალი, მარტი, ერთხელ მაინც და აღარ გაუცია ხელფასი წინა თვეში.

4. რას აკეთებს შემოსავლების სამსახური მას შემდეგ, რაც დამსაქმებელი წარუდგენს ინფორმაციას?

შემოსავლების სამსახური დაამუშავებს ამ მონაცემებს და შესაბამის პირთა სიას, ვისაც უფლება აქვს მიიღოს 200 ლარი, წარუდგენს დასაქმების სააგენტოს არაუგვიანეს კომპენსაციის გაცემის თვის 20 რიცხვისა.

5. როდის და სად ავიღებ 200 ლარს?

კომპენსაციას დასაქმების სააგენტო ჩაგირიცხავთ საბანკო ანგარიშზე, არაუგვიანეს იმ თვის მომდევნო თვის 30 რიცხვისა, როცა ვერ მიიღეთ ხელფასი. მაგალითად, თუ პირმა ვერ მიიღო მაისის ხელფასი, შესაბამისი კომპენსაცია გაიცემა არაუგვიანეს 30 ივნისისა.

6. რა შემთხვევაში შეიძლება შემიწყდეს 200-ლარიანი კომპენსაცია დანიშვნიდან 6 თვის გასვლამდე პერიოდში?

კომპენსაცია შეგიწყდებათ თუ:

ა) თქვენ კვლავ დაიწყებთ მუშაობას და 2020 წლის 1 მაისის შემდგომ პერიოდში საგადასახადო ორგანოში წარდგენილი იქნება ამის შესახებ ინფორმაცია;
ბ) განცხადებით მოითხოვთ კომპენსაციის შეწყვეტას;
გ) ხართ საქართველოს მოქალაქე და გახვალთ საქართველოს მოქალაქეობიდან ან დაკარგავთ საქართველოს მოქალაქეობას;
დ) კომპენსაციის მიმღები პირი გარდაიცვალა.

7. ვიყავი დასაქმებული, 2020 წლის პირველ კვარტალში მერიცხებოდა ხელფასი, თუმცა გამათავისუფლეს სამსახურიდან, ასევე მქონდა მცირე ბიზნესი და ვაკმაყოფილებ 300-ლარიანი კომპენსაციის გაცემისთვის დადგენილ წინაპირობებს, მაქვს თუ არა უფლება მივიღო როგორც ყოველთვიური 200-ლარიანი, ისე თვითდასაქმებულებისთვის გათვალისწინებული 300-ლარიანი კომპენსაცია?

ორივე კომპენსაციას ერთდროულად ვერ მიიღებთ და ასეთ შემთხვევაში თქვენ გექნებათ 200- ლარიანი კომპენსაციის მიღების უფლება.