ბატონო ომარ, გთხოვთ გაიხსენოთ თქვენი პირველი ვიზიტი ევროკავშირის წევრ ქვეყანაში?

ჩემი პირველი ვიზიტი შედგა 1970-იან წლებში, ქუთაისის სახელმწიფო უნვირესიტეტის სტუდენტი ვიყავი, მაშინაც ტარდებოდა სტუდენტური მხიარულთა და საზრიანთა თამაშები და გამარჯვებულები გაგვიშვეს ჩეხეთსა და პოლონეთში. ეს იქნებოდა 1975 წელი. ვიყავით სხვადასხვა ქალაქში – ვარშავაში, პოზნანში, ასევე, რამდენიმე სამთო კურორტზე.

მაშინ პოლონეთიც და ჩეხეთიც  სოციალისტური ქვეყნები იყო, მაგრამ, ასე ვთქვათ, ერთი საფეხურით წინ იყვნენ, ერთი საფეხურით უფრო ახლოს ევროპასთან. მაშინ პირველად ვნახეთ ჩვენ ღამის კლუბი, ეს ჩვენთვის წარმოუდგენელი იყო. ჩვენ, საქართველო  უფრო ჩაკეტილი ვიყავით. გავიპარეთ იმ კლუბში, მთელი ღამე ვცეკვავდით.

ამ ქვეყნებში უფრო მეტი წესრიგი თვალშისაცემი იყო. ეს უჩვეულო იყო. ჩვენ, ხომ იცით, უწესრიგოები ვართ. პოლონეთში მახსოვს ჩვენი გაკვირვება, როდესაც ქუჩაში არც ისეთი ხშირი მოძრაობა იყო, მაგრამ როდესაც ქვეითი ადამიანები შუქნიშანს უახლოვდებოდნენ, ჩერდებოდნენ, იმის მიუხედავად, რომ მანქანა საერთოდ არ ჩანდა და მწვანის ანთებას უცდიდნენ. ჩვენთვის ეს წარმოუდგენელი იყო, ჩვენ გადავაბოტებდით პირდაპირ, არ ჰქონდა მნიშვნელობა- მწვანე, წითელი, ჭრელი იქნებოდა, თუ არა, გადავაბოტებდით შუა ქუჩაში. ეს წესრიგი პირველად ვნახეთ მაშინ.

КГБ-ს აგენტი თან გახლდათ ამ ვიზიტების დროს?

გვახლდა, შენ წარმოიდგინე, მაშინაც გვახლდა და ვიცოდით კიდეც – ვინ იყო. ყველა ჩვენს ნაბიჯს აკონტროლებდა – სად, როგორ, რანაირად, ვისთან გვქონდა კონტაქტი და ა.შ. იქიდან როდესაც მოვდიოდით, მატარებელზე დაგვაგვიანდა რამდენიმე წუთი, ამის გამო ლამის უნივერსიტეტიდან გაგვრიცხეს და იყო ერთი ამბავი და კომკავშირული დამუშავება ჩვენი.

უკვე ევროკავშირის წევრ ქვეყანაში როდის იყავით?

1991 წელს, ზვიად გამსახურდიას ხელისუფლების დროს, ქუთაისში ვიყავი ეროვნული მოძრაობის ლიდერი და მე ამირჩიეს ქუთაისის საკრებულოს თავკაცად, მაშინ პრეფექტი იყო არჩილ კოსტავა და ჩვენ დაძმობილებულ ქალაქში, ნიუპორტში ვიყავით სტუმრად მიწვეული. ჩავედით ლონდონში, შემდეგ წავედით უელსში, შემდეგ ნიუპორტში. იქ ვიყავით უმაღლეს სასწავლებელში, სადაც თანამედროვე ლაბორატორიები ვნახეთ, გავეცანით სწავლების წესს, პირველად ვნახეთ სტუდენტთა საერთო საცხოვრებელი და სხვა. ეს ძალიან კარგი შთაბეჭდილება იყო. შემდეგ ლონდონიც დაგვათვალიერებინეს, ამხელა ქალაქი, ამხელა წესრიგი ძალიან უცხო იყო. ევროპული ცხოვრება ვნახეთ. რაში გამოიხატებოდა ეს? პირველ რიგში, ურთიერთდამოკიდებულებაში, იგივე წესრიგში. ქუჩაში ვერ ნახავდით, რომ პატარა ქაღალდის ნაკუწი ყოფილიყო.

ევროპა არის ადამიანის დაცული უფლებები, კონკურენცია, საბაზრო ეკონომიკა და პროგრესი. ადამიანები ერთნაირები არ არიან მონაცემებით, ზოგი ჭკვიანია, ზოგი აბდალია, ზოგი ზარმაცია, ზოგი შრომისმოყვარე, ზოგი ყისმათიანია, ზოგი უყისმათო, განსხვავებულები ვართ, ყველას ერთნაირად არ მიეცემა. ზოგს მეტი უნდა ჰქონდეს, ზოგს ნაკლები, ზოგი მდიდარი იქნება, ზოგი ღარიბი, მაგრამ შენ სიმდიდრე არ უნდა შეაძულო ადამიანს. თანამედროვე ევროპული სახელმწიფოს ფუნქცია რა არის? თუნდაც ადამიანი ზარმაცი იყოს, ან შრომისუუნარო, ან სხვა რამე, მასაც უნდა მისცე არსებობის შანსი, ამიტომ ევროპული სახელმწიფო  რა არის, აი, არსენას პრინციპი – მდიდარს ართმევს, ღარიბს აძლევს, ოღონდ აქაც იცავს ზომიერების პრინციპს, საუბარია პროგრესულ საგადასახადო სისტემაზე. მდიდარი კაცი თუ ჭკვიანია, ის ამაზე თანახმაა, რადგან მშიერი კაცი ხვალ შეჭამს მას. თუ მშიერია ადამიანი, ის ცეცხლს წაგიკიდებს, ის საშიშია, რევოლუცია აქედან მოდის, ამიტომ მდიდარი თანახმაა გაიღოს. ლოკომოტივი მაინც მდიდარი ხალხია დასავლეთში, იმიტომ, რომ ის ჭკვიანია, საქმიანია. ჩვენ შევაძულეთ მდიდარი ადამიანები საზოგადოებას, რადგან აქ სხვების ყვლეფის ხარჯზე, ბიუჯეტის ყვლეფის ხარჯზე გამდიდრდნენ, ეს იყო უბედურება. იქ როგორ არის, იცი? იქ შემთხვევით ვერ გამდიდრდები, თავისი შრომით და ჭკუით მდიდრდებიან. ჩვენ ელიტარულ სახელმწიფოს ვაშენებდით, იყო ერთი მუჭა ადამიანების ჯგუფი, რომლებმაც მილიარდები იშოვეს, ჩვენ ხომ ვიცით ოფშორულ ზონებში როგორ გადაქაჩეს.

სად არის, ბატონო ომარ, ეს ფული, რატომ არ ჩანს?

ჩემი ქალიშვილი მუშაობს “კორ სტანდარტ ბანკში”. როდესაც არჩევნებში გავიმარჯვეთ 2012 წელს, დამირეკა და მითხრა: მამიკო, ვერ წარმოიდგენ, უთხარი ვიღაცასო, ჩვენი ბანკიდან რა მილიონები გადის საზღვარგარეთო. ეს პატარა ბანკია და წარმოიდგინეთ, საქართველოს ბანკი, თიბისი ბანკი, რესპუბლიკა, აქედან რა მილიონები და მილიარდები უცბად გახიკეს ამათ და გადაიტანეს საზღვარგარეთ. ეს ფული საიდან დააგროვეს მათ, როცა ცალ-ცალი კალოშით მოვიდნენ და დღეს რა ქონების პატრონები არიან. არ ჩანს ეს ფული, რადგან ჭკუა არ აკლიათ, გადამალული აქვთ ეს ქონება, ან ვიღაც უცხოელი არის და იმის უკან დგანან ესენი.

საყოველთაო გლობალიზმი მიმდინარეობს და ჩვენი ტრადიციებიდან ბევრს ყლაპავს. წინა ხელისუფლებას ჩვენთან ასეთი კურსი ჰქონდა, რომ ქართველების სწრაფი მოდერნიზაცია მოეხდინათ. სხვათ აშორის, ერთი არჩევნები რომ დაცლოდათ კიდევ, ქართველების გადაკეთება უნდოდათ.

რას გულისხმობთ გადაკეთებაში?

აი, ყველა ტრადიციის, რაც ჩვენ გვასაზრდოებს, მაგალითად, სტუმარ-მასპინძლობა, უფროს-უმცროსობა, ოჯახის და რელიგიის პატივისცემა და ა.შ.

ბატონო ომარ, ეს ჩვეულებები ევროპის სხვა ქვეყნების კულტურაშიც გვხვდება.

კი, და ეს ძალიან კარგია.

და ამის მოშლას ცდილობდა წინა ხელისუფლება?

ამ ყველაფერს ებრძოდნენ ისინი. პირდაპირ სკოლის სახელმძღვანელოებში ეწერა, ფეხმძიმეს არ უნდა დაუთმო ადგილი საზოგადოებრივ ტრანსპორტში.

უკაცრავად, რომელ სახელმძღვანელოში?

სკოლის სახელმძღვანელოში იყო პირდაპირ, ტესტებში, შენ რომ გაქვს ბილეთი აღებული და ზიხარ, ფეხმძიმე ქალი დაგადგა თავზე, უნდა დაუთმო თუ არა ადგილი, სწორი პასუხი იყო – “არა”, რადგან ბილეთი გაქვს აღებული. ეს რისკენ მოწოდება იყო? და ჩვენი ტრადიცია როგორაა? ვეთაყვანებით ფეხმძიმე ქალს, როგორ შეიძლება ადგილი არ დაუთმო?!

ქადაგება უნდა ზნეობას და არა უზნეობას. ჩვენი სკოლა, ჩვენი უმაღლესი სასწავლებელი, ტელევიზია, რას აკეთებდა? რას ქადაგებდა? საშინელება იყო.

რაც შეეხება სკოლას, საინტერესოა რას ფიქრობთ ცალკეულ შემთხვევებზე, როცა სასულიერო პირები შედიან სასწავლო დაწესებულებებში და ქადაგებენ? იყო შემთხვევა, როდესაც პირველკლასელებს სასულიერო პირი 100 ათას მოწამეზე და გვამებით სავსე მტკვარზე ესაუბრა. რამდენად ჯანსაღი პროცესია, როდესაც სასულიერო პირები ცდილობენ დაიკავონ საგანმანათლებლო სივრცეები?

ქრისტიანული რელიგია სათნო რელიგიაა. სკოლაში ეს  შეიძლება გარკვეული დოზით იყოს, მაგრამ არ უნდა გადააჭარბო. ზედმეტად მიმაჩნია, რომ მღვდელი შევიდეს და ყოველ წუთში სახარებას უკითხავდეს ბავშვებს, საერო სკოლები გვაქვს ჩვენ. თუ სასულიერო სასწავლებელში შედის, ეს სხვა ამბავია. საერო დაწესებულებაში ცოდნა და კრიტიკული აზროვნების უნარი უნდა შეიძინონ ახალგაზრდებმა.

აქვს თუ არა საქართველოს ევროპულ არჩევანს ალტერნატივა?

სხვა ალტერნატივა არ გვაქვს, ჩვენი გადარჩენა არის ევროპისკენ სწრაფვა, ამას ვაკეთებთ ახლა ჩვენ, ოღონდ ზომიერი ნაბიჯებით და არა სხვების გაღიზიანებით, ბეწვის ხიდზე გავდივართ ჩვენ. ვხედავთ, უკრაინაში რა ხდება, რუსეთი ისეთი გამოუცნობია, რომ არავინ იცის რა მოხდება.

და თვითონ საზოგადოება რამდენად ევროპულია?

ჩვენ ტრადიციული საზოგადოება ვართ. მეცნიერებაში მიღებულია, რომ ეს აღმოსავლური საზოგადოებაა, მაგრამ დასავლური საზოგადოება არის ღია საზოგადოება, ღია კავშირებით, უფრო ამერიკული, ევროპა შედარებით უფრო ზომიერია. ჩვენ ტრადიციული ვართ და დასავლურისკენ გვინდა წავიდეთ, ასე უნდა ვიაროთ ევროპულისკენ, არა ამერიკულისკენ, და მაქსიმალურად უნდა შევინარჩუნოთ ტრადიციული საზოგადოებისთვის დამახასიათებელი კარგი ნიშან-თვისებები. ცუდიც ბევრი გვაქვს და მოსაცილებელია. ათასკაციანი ქელეხები და ქორწილები რომ ვიცით, ხორაგის დაყრა და ათასი სისულელე. ჩვენი ზომიერად გადაკეთება უნდა მოხდეს და არა ქართველობის დაკარგვა.

დასავლური საზოგადოება ეკონომიურია, ურთიერთდამოკიდებულებაში ბევრი კარგი რამ აქვთ ადამიანებს, იციან სხვისი თავისუფლების პატივისცემა, ეს სასწავლი გვაქვს. ჩვენ დღეს ველური კაპიტალიზმი გვაქვს, თავისუფალი ეკონომიკა გვინდა, ეს დასალაგებელია, ევროპა ამას კანონმდებლობით არეგულირებს, ჩვენ ამ მხრივ უზარმაზარი სამუშაო გვაქვს და მერე კანონის აღსრულებაც უნდა ვისწავლოთ.

ამერიკული ღიაობა ნეგატიურ კონტექსტში ახსენეთ, რატომ? რა გქონდათ მხედველობაში?

ევროპა უფრო მეტად ინარჩუნებს ტრადიციებს, მე ჩვენი კარგი ტრადიციების მთლიანად ხელიდან გაშვება მენანება. ამერიკა ამას არ აკეთებს, თითქმის ნიველირებულია ყველაფერი, მხოლოდ საბაზრო ეკონომიკა, ფული და ურთიერთობები. ამ დონეზე წყდება და ეს ჩემთვის მტკივნეულად მისაღებია.

საქართველო არაერთხელ დაადანაშაულეს იმაში, რომ ის ვერ იცავს თავისი მოქალაქეების უფლებებს, იქნება ეს რელიგიური თუ გამოხატვის თავისუფლება, გვახსოვს ნიგვზიანის და სხვა ანალოგიური შემთხვევები, ასევე, 17 მაისი, რატომ ვერ მოახერხა საქართველომ თავისი მოქალაქეების უფლებების დაცვა?

იქ ცოტა პროვოკაციებსაც ჰქონდა ადგილი. წაქეზებას ჰქონდა ადგილი. რაც მეტი დაძაბულობა იქნება, ეს მით უფრო აწყობს მოწინააღმდეგე პოლიტიკურ ძალებს. პროვოკაციის ნიშნები ორივეგან იყო. 17 მაისს როგორ არ დავიცავით? დავიცავით. რომ არ დაგვეცვა, იმათ გადათელავდნენ, შეჭამდნენ. ძნელად მისაღებია მამაკაცებისთვის იქ რაც ხდება, გამოფენა მიუღებელია.

საქართველოში უამრავი ადამიანია, რომლებისთვისაც რაღაც მიუღებელია, მაგრამ ამან სხვების თავისუფლება ხომ არ უნდა შეზღუდოს? ჰომოსექსუალური ქცევა, ურთიერთობები საუკუნეებს ითვლის და დაავადებადაც არ ითვლება, სწორედ 1990 წლის 17 მაისს გაეროს ჯანდაცვის ორგანიზაციამ ჰომოსექსუალობა დავადებათა ნუსხიდან ამოიღო. საქართველოშიც ასეთი ქცევის ადამიანები დიდი ხანია არსებობენ, ვიცით კინტოების შესახებაც.

ძველი ამბავია და კიდევ უფრო ძველსაც გეტყვი, თუ გინდა. ეს ყველა ხალხში არის, იგივე ქრისტიანულ რელიგიაში ეს ყოველთვის პრობლემა არ იყო? როდესაც ბერად აღკვეც ახალგაზრდა მამაკაცს, იმისთვის ძალიან რთულია და ხდება რაღაც მოვლენები, ეს დღესაც ხდება. იშვიათად, მაგრამ მესმის, რომ დღესაც ხდება. ადამიანებს ფიზიკური მოთხოვნილებები აქვს.

რატომ არ განიხილავთ 17 მაისს შემთხვევად, როცა სახელმწიფომ მოქალაქეები არ დაიცვა?

პროპაგანდას და აგიტაციას ვხედავ მე ამაში. ქართული ოჯახი უდნა იყოს კაცის და ქალის ურთიერთობა, ოჯახი ეს არის. მცირერიცხოვანი ერი ვართ და გამრავლება გვჭირდება. არის გამონაკლისი, მე არ დავარღვევ მის უფლებებს, მაგრამ ის, რომ მან დემონსტრაცია მომიწყოს, პროპაგანდა, აგიტაცია და ა.შ. მე ამას ქვით არ გამოვეკიდები, მაგრამ არ მივესალმები. ძალადობა დასაგმობია. მე არ გამოვეკიდები, მაგრამ  მინდა ჩემი შვილები, შვილიშვილები ტრადიციულად გაიზარდნონ და უფრო მეტად აქეთ, ნორმალურისკენ ჰქონდეთ ორიენტაცია.

არასოდეს გიფიქრიათ, რომ თქვენი შვილიშვილი, შვილთაშვილი შეიძლება გეი იყოს? მაშინ მას ხომ სიძულვილით სავსე გარემოში მოუწევს ცხოვრება?

მაგას განვიცდი სწორედ, ღმერთმა დამიფაროს! მე ხომ ვთქვი – ქვას არ ვესვრი-თქო?

ეს თქვენ, მაგრამ სხვები ხომ მზად არიან სროლისთვის?

ნელ-ნელა შეეჩვევა, ალბათ. მკვეთრი ცვლილებები ყოველთვის მტკივნეულია. ჩვენი მოდერნიზაცია უცებ არ მოხდება. დადგება დრო, როცა მომდევნო თაობები, ალბათ, შეეგუებიან ამას.

ბატონო ომარ, საპარლამენტო უმრავლესობის წევრების ნაწილი სულ აპელირებთ რაღაც პროპაგანდით. თვენ თქვით, რომ ქუჩაში გასვლა არის პროპაგანდა. მოქალაქეები სხვა დღეებშიც გავდივართ ქუჩაში, მაგალითად, 9 აპრილს რუსთაველის გამზირზე და დანარჩენ საქართველოში პატივს მივაგებთ ამ დღეს დახოცილ ხალხს, მაგრამ ჩვენ ამით არ ვეწევით ხოცვა-ჟღლეტის პროპაგანდას. ჰომოსექსუალებიც 17 მაისს გამოდიან ჰომოფობიის და ტრანსფობიის წინააღმდეგ და არა ჰომოსექსუალობის პოპულარიზაციის, რეკლამირების მიზნით. რატომ ითვლება ეს აგიტაციად, როცა 9აპრილი პატივისგებად ინიშნება?

მოდი ახლა, 9 აპრილს ნუ შემიდარებ. აქ დიდი სხვაობაა, ცა და მიწა არის. 9 აპრილი არის ქართული სახელწმიფოებრიობის, თავისუფლების, ეროვნულობისათვის ბრძოლაში დაღუპული გმირები. ჰომოფობიის წინააღმდეგ რა? რა ჰომოფობია დაინახეს საქართველოში? და მის წინააღმდეგ, არიქა, უნდა გამოვიდეს დემონსტრაცია და კურტუმო აქნიოს რუსთაველის პროსპექტზე? რა არის ეს? რა შედარებაა, ჩემო კარგო? არ არის ეგრე. მე ტოლსწორად ამას ვერ განვიხილავ.

ტოლობის ნიშანი არც დამისვამს. არამედ დღეების აღნიშვნის კონცეფციაზე ვაქცენტირებ.

ზოგადად, ჰომოფობიის წინააღმდეგ მებრძოლი ჩვენ ყველანი უნდა ვიყოთ. მე იმასაც კი ვიგებ, რა უნდათ: დამკვიდრება უნდათ და ამიტომ უნდათ ეს გააკეთონ დემონსტრაციულად. მე, პირადად, ცალკე, რა თქმა უნდა, ვუჭერ მხარს, რომ არავითარი ჰომოფობია და ძალადობა არ იყოს.

თქვენ, ერთი მხრივ, ამბობთ, რომ ჰომოფობიის წინააღმდეგ ყველამ უნდა ვიბრძოლოთ და თქვენ, ცალკეული პირი იბრძვით, მაგრამ ამავდროულად საკმაოდ ჰომოფობიურ განცხადებებსაც აკეთებთ.

რომელს, აბა, მითხარი.

იგივე სიტყვათა შეთანხმება, კურტუმოს ქნევა, ან განცხადება იმის შესახებ, რომ  ღმერთმა დაგიფაროთ შთამომავლის ჰომოსექსუალობისგან.

ჰო, ასეა. არა, ჩემო კარგო, ვინმეს შევუვარდით ჩვენ საწოლში?

თქვენ შემოგივარდათ ვინმე?

ვინ? შემოვარდნაა, როგორ არა, უმრავლესობის წინაშე შენ როდესაც დემონსტრაციას მიწყობ აქ, თბილისის ცენტრალურ ქუჩაზე და ამას მთელი საზოგადოება უყურებს, მე მიმაჩნია, რომ ეს გარკვეულწილად ძალადობაა უმრავლესობაზე. თუ ვინმე ნებისმიერზე იძალადებს, მე ამას არ მივესალმები, ბუნებრივია, ამიტომაც დავუჭირე მხარი ანტიდისკრიმინაცულ კანონპროექტს.

თუ ამას უმრავლესობაზე ზეწოლად აფასებთ, მაშინ როგორ შეაფასებთ ილია მეორის ინიციატივას, რომელიც 17 მაისს ოჯახის სიმტკიცისა და მშობლების პატივისცმის დღედ აცხადებს? თქვენი ლოგიკით ეს უმცირესობაზე ძალადობაა? თუ 17 მაისის აღნიშვნა შემოვარდნაა, ამის აღნიშვნა რა არის?

რატომ არის? მეტრაკეობასა და მშობლის პატივისცემას შორის, მაპატიე და… რას მელაპარაკები, კაცო, ის არის სულ სხვა. სიძვა სხვაა და ის სხვაა. ამიტომაც მე ვამბობ, რომ პატრიარქის მოწოდება – ეს არის მშობლის, ოჯახის, ჩვენი ტრადიციების, ზნის, ეროვნულობის და ამის პროპაგანდა და ამას მე მივესალმები,  მაგრამ არ მივესალმები იმას, რასაც ისენი ეწევიან, ზასაობა ქუჩაში და ა.შ.

ანტიდისკრიმინაციული კანონპროექტით ეკლესიაც და მოქალაქეებიც უკმაყოფილოა. არასამთავრობოები ამბობენ, რომ აღსრულების ნაწილში კანონი სუსტია. თქვენ რას ფიქრობთ?

ჩვენ ეს კანონი გამოვშიგნეთ, რაც შეიძლებოდა. აღსრულების ნაწილში, ბუნებრივია, მოისუსტებს. ჩვენი ქვეყნის გადარჩენა დღეს არის სტაბილურობა. ჩვენ ავიღეთ საშუალო, გავუწიეთ ანგარიში ეკლესიასაც და სხვებსაც. ჩვენ თითქოს არც მწვადი და არც შამფური დავწვით. ვინც ამის წინააღმდეგი იყო, ერთს მაინც თუ ჰქონდა ჩახედილი კანონპროექტში? საერო და სასულიერო ხელისუფლებათა ბრძოლა ყოველთვის იყო საქართველოში, ამიტომაც ეს ჩვეულებრივი ამბავია, ისტორიული რეალობაა. მეორეა კიდევ, ეს ძალიან აწყობთ პრორუსულ ძალებს. შეიძლება შენ გულწრფელი იყო, მაგრამ ნებსით თუ უნებლიეთ რუსეთის ინტერესებს ემსახურებოდე. სასულიერო პირების რაღაც ნაწილი ასეა. შეიძლება მას ეს არ უნდა, მაგრამ თავისი მიდგომით დასავლეთის ფასეულობებთან, რუსეთს ემსახურება. ეკლესია ინსტიტუციაა, რომელშიც ცუდიც არის და კარგიც. რა, КГБ-ს აგენტი ცოტა იყო?

თქვენ სასულიერო და საერო ხელისუფლების დაპირისპირება ახსენეთ. სეკულარული სახელმწიფოს იდეაზეც ვისაუბროთ, რაც დასავლეთის დამახასიათებელი ერთ-ერთი ნიშანია.

თუ ჩვენ განვითარება გვინდა, კეთილი უნდა ვინებოთ და საერო გადაწყვეტილებები მივიღოთ. ჩვენ ხომ ანაფორა არ გვაცვია, სახელმწიფოს მოხელეები ვართ. პატრიარქმა ის თქვა, რაც უნდა ეთქვა, მაგრამ მე რომ დეპუტატი ვარ, ის უნდა ვთქვა, რაც უნდა ვთქვა. ჩვენ მეტი გვევალება, პოლიტიკას იმათ მაინცდამაინც ვერ მოთხოვ, მათ თავისი სფერო აქვთ. მათ შეხედულებებს მე პატივს ვცემ, მაგრამ შეიძლება არ გავითვალისწინო. რაღაც მომენტში შეიძლება გავითვალისწინოთ, მაგრამ იქიდან თითს მიქნევდეს ვინმე, რომ კანონს ასე თუ არ მიიღებ, ანათემას გადაგცემთო, მოიცა რა, მაშინ ჩვენ აღარ ვყოფილვართ სახელმწიფო და გამოვაცხადოთ, რომ თეოკრატიული სახელმწიფო ვართ და სად მიგვიყვანს ეს, კარგად ვიცით.

რახან ასეა, როგორ შეაფასებთ იმას, რომ საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია ერთიან საგადასახადო სისტემაში მოქცეული არ არის.

ისტორიულად მართლაც უზარმაზარი დამსახურება აქვს ეკლესიას ქვეყნის წინაშე. ჩვენი თვითმყოფადობის შენარჩუნებაში მათი დიდი წვლილია და პატივს მივაგებთ. დაფინანსებაც აქვთ, მაგრამ იმათაც გარკვეულწილად უნდა გაითავისონ, რომ საერო სახელმწიფო ვართ და პატივი უნდა სცენ სახელმწიფო გადასახადებს. იდეაში, რატომ არ უნდა გადაიხადონ? პროცენტულად იმდენი შეიძლება არ გადაიხადონ, რამდენიც ჩვეულებრივმა ბიზნესორგანიზაციამ, მაგრამ რაღაც ნაწილში რატომ არა? შესწავლა უნდა ამას.

თქვენ ქუთაისელი ხართ. ამ ქალაქში მცხოვრების პოზიციიდან რას ფიქრობთ, რას მისცემს ქუთაისს და ქუთაისელებს ასოცირების შეთანხმება?

ქუთაისი ისტორიული ძეგლებით არის დახუნძლული. ეს უნდა გამოვიყენოთ, მაგრამ ეს ერთი სეგმენტია. მე ახლა ვმუშაობ კანონზე ქუთაისის შესახებ. ამ ქალაქს განსაკუთრებული სტატუსი უნდა ჰქონდეს, ისე, როგორც ალმაატას, პოზნანს და სხვა ქალაქებს აქვთ. ბიძინა ივანიშვილი შეგვპირდა და ირაკლი ღარიბაშვილმაც გაიმეორა, რომ ქუთაისი უნდა იყოს კულტურულ-საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ცენტრი. რას გულისხმობს ეს?  კულტურა ყველაფერს მოიაზრებს. ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი ქუთაისში უნდა იყოს ГПИ-ის ბაზაზე და არა ბათუმში, ეს უნდა შევახსენოთ, და მესამე, სამრეწველო-სამეცნიერო კომპლექსები. ეს უნდა დააკანონო. მიმაჩნია, რომ ქუთაისს რაიონის სტატუსი უნდა აღუდგეს და ახლომახლო სოფლები შეუერთდეს. ქუთაისი ცალკე მუნიციპალიტეტი იქნება, მაგრამ მისი მიმდებარე ტერიტორიები მისი სტრატეგიული განვითარების ნაწილია. ქუთაისი უნდა განვითარდეს სამხრეთისკენ და ავტობანამდე მივიდეს. ნიკეასკენ უნდა განვითარდეს ქუთაისი. უნდა  შემუშავდეს ქუთაისის განვითარების გენერალური გეგმა. მეცნიერებს დაუძახონ და დაიწეროს. ამიერკავკასიაში საუკეთესო აეროპორტი გვაქვს, კოპიტნარს დიდი შესაძლებლობები აქვს. თავის დროზე კი იცინეს ბევრი, მაგრამ ეგონათ, რომ საოკეანო გემებზე ვსაუბრობდი, არა! ვარციხესთან სამდინარო ტრანსპორტი უნდა მოდიოდეს. ნიკო ნიკოლაძე მუშაობდა, წიგნები აქვს ამაზე დაწერილი. სატრანსპორტო კვანძი უნდა იყოს ქუთაისი, რკინიგზები კვეთს ერთმანეთს, სამდინარე ტრანსპორტი, ავტობანი. ქუთაისი ბუნებრივი მიზიდულობის ცენტრია. 30 კილომეტრის რადიუსში 600-700 ათასი კაცი ცხოვრობს.

როდესაც შემოვა ევროკავშირთან ასოცირების შესახებ შეთანხმების ტექსტი პარლამენტში რატიფიცირებისთვის, მხარს თუ დაუჭერთ?

რა თქმა უნდა.

შენიშვნა: ტექსტში გამოყენებულ ჰომოფობიურ ტერმინებს გთავაზობთ უცვლელად, რადგან ეს განცხადებები პარლამენტის წევრს ეკუთვნის.

საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ასოცირების შეთანხმება უკვე პარაფირებულია და აგვისტოში სავარაუდოდ მხარეები ხელს მოაწერენ, რის შემდეგაც საჭიროა საქართველოს პარლამენტში ამ დოკუმენტის  რატიფიცირება. “ნეტგაზეთმა” გადაწყვიტა შემოგთავაზოთ ინტერვიუების სერია საქართველოს პარლამენტის წევრებთან ევროპისა და ევროკავშირის შესახებ და მათი პერსონალური გამოცდილება და მოსაზრებები გაგიზიაროთ.