ბატონო დავით, თუ შეგიძლიათ, რომ გაიხსენოთ, როდის იმოგზაურეთ პირველად ევროკავშირში?

1990 წელს საბჭოთა კავშირიდან პირდაპირ წავედი პარიზში.

რას უკავშირდებოდა ეს ვიზიტი?

საფრანგეთის ქართულმა დიასპორამ 1990 წელს 26 მაისის, დამოუკიდებლობის დღის აღსანიშნავად ქართული არაფორმალური, მაგრამ უკვე ლეგალურ მდგომარეობაში მყოფი პარტიების თითო წარმომადგენელი მიგვიწვია პარიზში. მე სხვა წარმომადგენლებთან ერთად ჩასვლა დავაგვიანე, მაგრამ ამით ბევრი მოვიგე იმიტომ,  რომ ისინი სამ–ოთხ დღეში გამოუშვეს, მე კი სამი კვირა დავრჩი. ჩემი მასპინძელი იყო ვიქტორ ხომერიკი – ქართული ემიგრაციის ერთ–ერთი ყველაზე გამორჩეული კაცი, რომლის მამაც ნოე ჟორდანიას მთავრობის წევრი იყო. როცა საბჭოთა კავშირში გაზრდილი კაცი პარიზში მიდიოდა, საბჭოთა განათლების სისტემა უზრუნველყოფდა იმას, რომ გარკვეული წარმოდგენა საფრანგეთზე და განსაკუთრებით პარიზზე გქონოდა და ღვთისმშობლის ტაძარი მოულოდნელობა არ უნდა ყოფილიყო, არც ლუვრი და არც ეიფელის კოშკი. ასე რომ, ინფორმირებული ვიყავი, თუმცა მაინც მახსოვს, რომ კისერიც მტკიოდა და შუბლიც – კისერი იქაურობის თვალიერებით და შუბლი – ვიტრინებზე თავის მიდებით. ეს იყო ჩემი პირველი გასვლა.

ევროპა რომ კარგია, ეს მე დეკლალირებული მქონდა ბავშობიდან, ჯერ კიდევ 1978 წლიდან, როცა რესპუბლიკური პარტია შეიქმნა არალეგალურად და ქართულ ჟურნალებში ვწერდით, რომ გვინდა დამოუკიდებელი სახელმწიფო და ევროპაში ყოფნა. როცა ვნახე პარიზი, ბუნებრივია, ეს განცდა გამყარდა. 1991 წელს უკვე მე და ზურაბ ჟვანია ვიყავით სტრასბურგში და პარიზში. ეს უკვე პოლიტიკურად დატვირთული ვიზიტი იყო. ჩვენ შევხვდით თითქმის ყველა ფრაქციის ხელმძღვანელს ევროპარლამენტში, პარიზში გვქონდა შეხვედრები საგარეო საქმეთა კომიტეტში. ეს ის დროა, როცა საქართველოს დეკლარირებული აქვს დამოუკიდებლობა, მაგრამ ჩვენი დამოუკიდებლობა ჯერ არ არის აღიარებული, საბჭოთა კავშირი არ დაშლილა. მე მაშინ ვიყავი უზენაესი საბჭოს წევრი, ზურაბ ჟვანია იყო “მწვანეთა პარტიის” ლიდერი და “ევროპელი მწვანეების” საბჭოს წევრი. დარღვევა იყო პრინციპში, როდესაც არაღიარებული ქვეყნის დეპუტატს და “მწვანეთა პარტიის” ლიდერს ხვდებოდნენ ევროპარლამენტის დეპუტატები. როცა საფრანგეთის პარლამენტში ჩვენ გვქონდა შეხვედრები, ეს ერთგვარი არაფორმალური შეხვედრები იყო.  ამ შეხვედრების შემდეგ ძალიან მალე საბჭოთა კავშირი დაიშალა.

მე მინდა გითხრათ, რომ ევროპა ჩემთვის და, დარწმუნებული ვარ, ჩვენთვის, ქართველებისთვის არის ბუნებრივი საცხოვრისი, ბუნებრივი გარემო. მე ისტორიკოსი ვარ. მთელი მისი არსებობის მანძილზე ქართული სახელმწიფოები, იმ დროიდან მოყოლებული, სანამ ჯერ კიდევ საქართველო შეიქმნეოდა, წარმატებული იყო მხოლოდ მაშინ, როდესაც მისი პროევროპული, პროდასავლური კურსი იყო არა მარტო დეკლარირებული, არამედ რეალიზებულიც. საუბარია ბერძნებზე, რომაელებზე.. მოკლედ, ყველა ეტაპზე საქართველო თავს აღიქვამდა როგორც ევროპის ნაწილს. ამიტომ ილია ჭავჭავაძეც ევროპელია, ნიკო ნიკოლაძეც ევროპელია, ვაჟა–ფშაველაც ევროპელია, გალაკტიონიც ევროპელი პოეტია და  რუსთაველიც. ქართული კულტურა არის დასავლური კულტურა, მაგრამ ჩვენ არ გვაქვს დემოკრატიულ ევროპაში ცხოვრების გამოცდილება. მესამე ათასწლეულის დასაწყისში, 21–ე საუკუნის საქართველოს ახლა ეძლევა შესაძლებლობა, რომ ის ევროპა გახდეს არა მარტო წინაპრის დამსახურებით, არამედ დააფასოს ეს დამსახურება და სათანადო ევროპელი გახდეს უკვე ტექნოლოგიებითაც, მათ შორის კანონის უზენაესობით, საკუთრების უფლებით, ადამიანის უფლებებით.

თქვენ ახსენეთ, რომ ევროპაში პირველი ვიზიტისას პარიზში ჩასვლა დააგვიანეთ, რატომ მოხდა ეს და საერთოდ როგორ აიღეთ ვიზა 1990 წელს?

კი, დავაგვიანე იმიტომ, რომ მოსკოვში, საფრანგეთის საელჩოში ჩავედი უფრო გვიან, ვიდრე უნდა ჩავსულიყავი. ამიტომ, როცა ქართული სათვისტომო პარიზში ქართული პარტიების წარმომადგენლებს ხვდებოდა, მე ვერ მოვასწარი ვიზის აღება, მაგრამ გავარკვიე, რომ ორი კვირის მერე მექნებოდა ვიზა. ბათუმში ლენინის მოედანი გადავთხარეთ 1990 წლის მაისში და ბათუმისთვის ბრძოლაში დაღუპული მეომრების საფლავები გავაცოცხლეთ იმ  თვალსაზრისით, რომ ხელახლა ვიპოვეთ. საუბარია გენერალ მაზნიაშვილის 1921 წლის მარტში თურქეთთან ბრძოლისას დაღუპულ მეომრებზე. ლენინის მოედნაზე ასფალტი იყო გადაგებული და წაშლილი იყო საბჭოთა საქართველოს ცნობიერებიდან, მაგრამ ისტორიკოსები, არქეოლოგები ვმუშაბდით იმაზე, რომ დაგვედგინა, თუ სად იყო მათი საფლავები. დაახლოებით 50 ადამიანი იყო დაკრძალული. სწორედ იმის გამო დამაგვიანდა, რომ ამას ვაკეთებდით მაშინ ბათუმში.

როგორი იყო ეს სავიზო პროცედურები?

პროცედურები იყო გაცილებით რთული, ვიდრე დღეს არის, მაგრამ რადგან საფრანგეთის მოქალაქეების მოწვევა გვქონდა და რაკი საფრანგეთში რეგისტრირეული იურიდიული პირის, ქართული სათვისტომოს მოწვევა გვქონდა, ამიტომ ფრანგულ მხარესთან მიღწევის პრობლემა მხოლოდ უზარმაზარი რიგი იყო. როგორც კი მივაღწიეთ, უკვე პრობლემა არ იყო და მახსოვს, ქართული წარმომადგენლობა მოსკოვში ამაში დამეხმარა. ამიტომ მე ჩავედი იქ ორი კვირის შემდეგ, როცა არც ერთი ქართველი პოლიტიკოსი იქ აღარ იყო, თუმცა მეტი დრო მქონდა და უკეთესი მასპინძლებიც მყავდა.

სულ რამდენჯერ ხართ ნამყოფი ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოში?

ნამყოფი ვარ ბევრჯერ. მარტო იტალიაში მგონია, რომ 11–ჯერ ვარ ნამყოფი, ოთხჯერ თუ ხუთჯერ- ესპანეთში. იყო დრო, როცა ასლან აბაშიძის რეჟიმის დროს ბათუმში იმდენჯერ ვერ შევდიოდი, რამდეჯერაც სტრასბურგში მიწევდა ყოფნა. თუმცა ბოლო წლებში ინტენსივობა მნიშვნელოვნად შემცირებული მაქვს. თუ სწორად მახსოვს, ჩვიდმეტ თუ თვრამეტ ქვეყანაში ვარ ნამყოფი.

თუ ყოფილა შემთხვევა, როდესაც ევროკავშირის წევრი ქვეყნის საზღვარი არალეგალური გზით გადგეკვეთოთ, ვიზის გარეშე?

ყოველთვის ვიყავი ვიზით. ეგეთი შემთხვევა არ მქონია.

როგორი იყო პირველ ევროპელთან ურთიერთობა, ვინ იყო ის? რაზე ესაუბრეთ, თუ გახსოვთ?

პირველ ევროპელთან ურთიერთობას მე ალბათ ვერ გავიხსენებ იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ შევხვდი მაშინ, როცა სიარული არ ვიცოდი, ან ახალფეხადგმული ვიყავი იმიტომ, რომ ბათუმელი ვარ. იქ დავიბადე, გავიზარდე და ჩვენთვის პოლონელიც კი უცხოელად არ აღიქმებოდა. ღრმა ბავშვობიდან ვიცოდი, რომ მეზღვაურები და ტურისტები, დასავლეთელები, იყვნენ ნამდვილი დასავლეთელები და ამიტომ ჩემს ბავშვობაშიც და ახალგაზრდობაშიც მუდმივი და პერმანენტული ურთიერთობა მქონდა ბათუმში ჩამოსულ მეზღვაურებთან, ტურისტებთან, ევროპელ თუ ამერიკელ სტუმრებთან.

ამ თვალსაზრისით მე მქონდა უპირატესობა დაბადების ადგილის გამო, იმიტომ, რომ ჩემთვის დასავლეთი მხოლოდ დასავლური ფილმი არ იყო… თუმცა დასავლური ფილმებითაც ჯერ ჩვენ ვსარგებლოიდით ბათუმში და მერე დანარჩენ საქართველოში. “ჟუაჩკა” გვქონდა და ჯინსი ბათუმში უფრო, ვიდრე დანარჩენ საქართველოში. ამიტომ ამ თვალსაზრისით  ყოფითი ევროპული კულტურა, ევროპული მუსიკა, ევროპული სანთებელა უფრო ადრე შემოვიდა ჩემს ბავშვობაში, ჩემთვის უფრო ბუნებრივი იყო ეს ყველაფერი, ვიდრე შესაძლოა ბევრისთვის სხვაგან. ევროპა ჯერ აქ შემოვიდა ჩემთან და მერე ვნახე მე ის უკვე საკუთრივ ევროპაში.

3 კვირის განმავლობაში ძალიან ბუნებრივად ვიარე პარიზის ქუჩებში, როცა იქ პირველად აღმოვჩნდი. ეს არ იყო ჩემთვის უცხო სამყარო, ეს ჩემი სამყაროს ჭიპი იყო. ბუნებრივად იჯდა ეს ჩვენში. იმ საბჭოთა პერიოდშიც ჩვენ არასაბჭოურ რაღაცებს ვსწავლობდით, ქართულ–პატრიოტულ ამბოხს ვსწავლობდით და ეს ევროპასთან იყო გადაჯაჭვული.

თუ არის ქალაქი ან ქვეყანა ევროკავშირში, სადაც ისურვებდით ცხოვრებას, რომ არა საქართველო?

საქართველოს გარეთ სამუდამოდ ცხოვრებაზე არ მიფიქრია, მაგრამ ევროპაში ბევრი ისეთი ადგილია, სადაც დიდი ხნით, თვეობით ვიქნებოდი ხოლმე, დავბრუნდებოდი და ისევ წავიდოდი. უპირველეს ყოვლისა იტალიაში, განსაკუთრებით ტოსკანასა და ფლორენციაში.

რატომ? რა მოგწონთ იქ?

წინაპარი ჰყავდათ უკეთესი. ფლორენციის ქუჩებში რომ დადიხარ, ნამეტანი ბევრი მიქელანჯელოა, ნამეტანი ბევრი დონატელოა, ნამეტანი ბევრი დანტეა და საერთოდ, იტალიაში ერთ სულ მოსახლეზე, დიდსა და  პატარა ქალაქში, მიქელანჯელოს, და ვინჩის თუ უამრავი სხვა ადამიანის წილი ერთნაირია. ფლორენციაში ხარ, სიენაში, დიდსა თუ პატარა ქალაქში, თუ სულ პატარა პისტოიაში, ერთ სულ მოსახლეზე ერთი და იგივე რაოდენობის მიქელანჯელოა. მიქელანჯელოს კრებით ტერმინად ვამბობ.

მარტო წარსული და რენესანსი არ არის. იტალია არის ცოცხალი, ხალხი დადის, კეთილგანწყობილია. მართალია, სხვა ევროპელები უფრო მეტს იღებენ ხოლმე ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების და ხალხების დასახმარებლად, ვიდრე იტალია, მაგრამ ამასთანავე იტალიაშიც, ესპანეთშიც, გერმანიაშიც და ბევრ ადგილას მიმზიდველობა ძალიან მაღალია. ასი ათასი ტაძარია იტალიაში.

რით განსხვავდება თქვენი პირადი შთაბეჭდილებები ევროკავშირსა და საბჭოთა კავშირზე?

მე არ ვარ ობიექტური რესპოდენტი ამ კითვაზე საპასუხოდ, არც ჩემი ძმა არ არის ტიპური რესპოდენტი ამ თქვენი ინტერვიუების ციკლის 150–კაციანი სიიდან და კიდევ რამდენიმე კაცი იმიტომ, რომ  მე არ მიყვარდა საბჭოთა კავშირი. მე განწყობილი ვიყავი, საბჭოთა კავშირი დამენახა შავბნელ ფერებში და ევროპა დამენახა ძალიან ნათელ ფერებში. ასე რომ, მე არ ვარ სუბიექტურობას მოკლებული ამ შეფასებებში. საბჭოთა კავშირი ჩემთვის არასოდეს ყოფილა სამშობლო და მოსკოვი არასოდეს ყოფილა ჩემი დედაქალაქი. დედაქალაქი იყო თბილისი, სამშობლო იყო საქართველო. საბჭოთა კავშირს ჩემთვის რაიმე ხიბლი არ ჰქონია.

ბატონო დავით, გარდა იმ საყოველთაო სიკეთეებისა – დემოკრატია, კეთილდღეობა, ადამიანის უფლებები, კანონის უზენაესობა- რაც ყველას მოსწონს,  პირადად თქვენ კონკრეტულად რა ყოფითი მოვლენები მოგწონთ ევროკავშირში?

შრომა… მე რამდენიმე თვის წინ ვიყავი სლოვენიაში. ძალიან დავარცხნილი ქვეყანაა, რომელიც 1993 წელს გახდა დამოუკიდებელი და ეს მისი პირველი დამოუკიდებლობა იყო ისტორიის მანძილზე. ამ 20 წლის განმავლობაში ამ ხალხმა იმუშავა და ახლა გსიამოვნებს. შრომაც იციან და დასვენებაც იციან. იქაურმა ჩვენმა ელჩმა მითხრა, რომ შენ შაბათ–კვირა არ მოგიწია აქეთ ყოფნა, თორემ ლუდიც აქვთ, ღვინოც, არაყიც,  ქეიფიც და დროსტარებაც იციანო, მაგრამ შრომაც იციანო.

ევროკავშირში ჩემთვის განსაკუთრებით მიმზიდველია ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპა და მათი წარმატება. ჩვენს თაობას იქ გამოუვიდა. ესპანეთიც ძალიან მიმზიდველია. შრომა არის ის მიმზიდველობა, რაც თანამედროვე ევროპას აქვს და ამ თვალსაზრისით მოტივირებული უნდა ვიყოთ ჩვენც. შრომა და კანონი – ესაა ის მიმზიდველობა, რაც თანამედროვე ევროპას აქვს. ყველა ევროპელის წინაპარი არ იყო უკეთესი, ყველგან ვერ ნახავათ ბევრ მიქელანჯელოს, არც ყველგანაა ბევრი გოეთე. ევროკავშირში ჩვენ ბევრ ქვეყანას შევეჯიბრებით ლიტერატურის თუ ხელოვნების სხვა დარგების კონკურენტუნარიანობაში, მაგრამ ეს არ არის ერთადერთი კრიტერიუმი შეჯიბრის. ესტონეთს და ლატვიას არასოდეს ჰქონიათ სახელმწიფო 1918 წლამდე, ლიტვისგან განსხვავებით, მაგრამ ესტონეთს და ლატვიას ძალიან ბევრ რამეში ვერ შევეჯიბრებით. მე მსიამოვნებს ამ ხალხის, ჩემი თაობის ესტონელების და ლატვიელების მიერ შექმნილი თანამედროვე, ევროპული სახელმწიფო. ისინიც საბჭოთა კავშირიდან გამოვიდნენ. ამასთან, ევროკავშირი არის ბულგარეთიც და რუმინეთიც, რომლებიც ეკონომიკური პარამეტრებით ჩვენ ძალიან ბევრით არ გვჯობნიან. დემოკრატიის ხარისხითაც და პოლიტიკური კლასის კვალიფიკაციითაც არ ვიტყვი, რომ შესამჩნევად წინ არიან. მე ნამყოფი ვარ ისეთ ქვეყანაში, როგორიცაა ალბანეთი და ეს ქვეყანა ნატოს წევრია. არ ვიტყვი, რომ ძალიან შეესაბამება სტანდარტებს, მაგრამ ევროკავშირში მიილტვის და ჩვენზე წინაც არის ამ პროცესში. ყველას აქვს შანსი, რომ გახდეს თანამედროვე ევროპელი, თორემ კულტურით ევროპელი – ეს ჩვენი წინაპრების დამსახურებაა.

რესპუბლიკური პარტიისა არ იყოს, ევროკავშირის თაობაზეც საქართველოში ბევრი მოსაზრება არსებობს, რომელსაც სტერეოტიპი შეგვიძლია დავარქვათ, მათ შორის ის, რომ ქართველები გადაშენდებიან, ქართველობას წაგვართმევენ, ავტომატურად მოხდება ერთსქესიანი წყვილების ქორწინების დაკანონება, ჩიპიანი პირადობები და ასე შემდეგ…

გადაჭარბებული არის შიშები, რომ საქართველოში ბევრია ისეთი, ვინც ევროპას ერჩის. ყველა კვლევა ადასტურებს, რომ 80%–ს აღემატება ევროკავშირში ყოფნის მოსურნეთა რაოდენობა. რა თქმა უნდა, ამ 80 პროცენტში ბევრისთვის ევროპა არის კეთილდღეობა კეთილდღეობისკენ სავალი გზების გაცნობიერების გარეშე. კარგია ევროპაში, მაგრამ როგორ უნდა იშრომო და იცხოვრო იმისთვის, რომ ამ კეთილდღეობას მიაღწიო, შესაძლოა ძალიან ბევრს გაცნობიერებული არ ჰქონდეს, მაგრამ ის, რომ თუნდაც რესპუბლიკური პარტიის რეიტინგი დღეს დაახლოებით 10 პროცენტია, ნიშნავს იმას, რომ ხელშემწყობ პირობებში: ივანიშვილის კოალიცია, პარლამენტში ჩვენი საქმიანობა, მედიის გახსნა საკმარისი აღმოჩნდა იმისთვის, რომ თურმე ამ ლიბერალური ღირებულებების მატარებელი პარტია და ადამიანები როგორც მინიმუმ 10 პროცენტისთვის არის ორინეტირი. ამასთანავე, მეორე არჩევანი უფრო მაღალია, ანუ პოტენციურად მხარდამჭერებიც გვყავს, იქ თავისუფალი–დემოკრატები არიან და ასე შემდეგ. მე ვლაპარაკობ იმ ხალხზე, ვისაც ეს [ლიბერალური] ღირებულებები დეკლარირებული აქვს. გარდა ამისა, არ არის საქართველო გამონაკლისი და ერთადერთი ქვეყანა, სადაც შეიძლება მოხდეს 17 მაისის ტიპის პრობლემა… სხვაგანაც მომხდარა. ეს არის პრობლემა. ევროპელობის გამოცდილება კი გვაქვს, მაგრამ ჩვენ დემოკრატიული ცხოვრების გამოცდილება არ გვაქვს… შუა საუკუნეების ქართული ტოლერანტობა ძალიან მაღალი სტანდარტი იყო იმიტომ, რომ ჩვენთან არც ანტისემიტები ყოფილან და ეთნიკური თუ რელიგიური ნიშნით დარბევები საქართველოს იტორიამ არ იცის. ამ თვალსაზრისით ჩვენ გამორჩეულებში ვართ, განსხვავებულის მიმართ დამოკიდებულება მეტწილად ტოლერანტული იყო, მაგრამ 21–ე საუკუნეში ტოლერანტობა არ არის საკმარისი… ტოლერანტობა შუა საუკუნეების გაგებით ნიშნავს, რომ შენც იცხოვრე, მაგრამ შენი ადგილი იცოდე… 21–ე საუკუნეში ეს არის თანასწორობა, ეს არის დასავლური ღირებულებები. ამიტომ სრულიად ყურით მოთრეულია მცდელობები, თითქოს საქართველოში ევროპულობა ვინმემ უნდა აღიქვას მაინცდამაინაც ერთი სქესის ადამიანების ქორწინებად. ევროკავშირის ერთეულ ქვეყნებში არის ერთი სქესის ქორწინება დაშვებული, თუმცა ლეგალიზებულია ყველგან, მათ შორის ჩვენთანაც, ანუ დანაშაული არ არის. საქართველოში ანტიევროპელობა პრორუსობას ნიშნავს, ტოლობის ნიშანი უნდა დავსვათ ამ ორ რაღაცას შორის, იმიტომ, რომ ჩვენ თვითკმარი ქართული ცივილიზაცია არ შეგვიქმნია და დღეს, მით უემეტეს, ამ უზარმაზარ ოკეანეში 4–მილიონიანი გაუბედურებული ქვეყანა ვერ იქნება თვითკმარი ცივილიზაცია. ახლა კი არა, მე–12 საუკუნეში არ ვყოფილვართ თვითკმარი ცივილიზაცია, ეს ჩვენი პლუსია. ჩვენ თავსებადი ვართ მრავალფეროვნებასთან, ქართულ ცნობიერებაში არასოდეს დამდგარა ეჭვის ქვეშ აჭარლების ქართველობა, იმის მიუხედავად, ის ისლამის აღმსარებელია, ათეისტია თუ მართლმადიდებელი. საქართველოში სირცხვილი და გაუგებარია კითხვა ღორჯომში მცხოვრები მაჰმადიანები არიან თუ არა ქართველები, ეს კითხვა არ ისმის. ჩვენ ვართ ქრისტიანული სამყაროს ნაწილი, ევროპა ანტიკურობიდან წამოზრდილი და ქრისტიანულ ფასეულობებზე დამყარებული ერთობაა, მაგრამ ქრისტიანულ ფასეულობებზე დამყარებულ გერმანიაში მილიონობით თურქი რომ ცხოვრობს, ეს თანამედროვე გერმანელებისთვის თავსებადია. ქრისტიანული ღირებულებები, ისევე, როგორც დემოკრატიული ღირებულებები, შეუსაბამობაში არ მოდის სხვა აღმსარებლობის თუ სხვა ტიპით განსხვავებული ადამიანების ცხოვრებასთან და საქმიანობასთან.

პირადად თქვენი გამოციდლება როგორია, რა სტერეოტიპებს შეხვედრიხართ, რომელიც შემდგომ ევროპაში ვიზიტისას დანგრეულა, ან საერთოდ გაგცინებიათ…

ერთზე უკვე ვილაპარაკე და ეს არ არის სერიოზული. სხვა ტიპის სტერეოტიპები… მაგალითად ის, რომ “ ევროპა მაინც მიგვატოვებს”, “რუსი მაინც ძლიერია და ძალიან მკვეთრი ნაბიჯები ევროპისკენ ძვირად არ დაგვიჯდეს”… მე თავიდან ვახსენე, რომ საქართველო წარმატებული იყო მხოლოდ მაშინ, როდესაც ჰქონდა დეკლარირებული დასავლური ორიენტაცია და ეს იყო რეალიზებული. ჩვენ მწარედ ვისჯებოდით, როდესაც ეს კურსი წაიფორხილებდა, გნებავთ, სულხან–საბას, გნებავთ, ვახტანგ მეექვეს, ერეკლესაც ჰყავდა ევროპაში ელჩობა გაგზავნილი. დღესაც ჩვენი წარმატებული ვიქნებით იმ შემთხვევაში, თუ ევროპული არჩევანი რეალიზებული იქნება.

გარდა ამ გლობალური პოლიტიკისა, მაგალითად, ძალიან პოპულარულია მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ ევროკავშირში ადამიანებს შორის ცივი ურთიერთობები არსებობს და იქ ინტეგრაცია თბილ ქართულ ურთიერთობებს საფრთხეს შეუქმნის…

ეს სტერეოტიპები არის,  თუმცა დაყოფა ხდება არა იმის მიხედვით, თუ ვინ არის ევროკავშირში და ვინ ჯერ კიდევ არ არის, არამედ დაყოფაც და მსგავსებაც ხდება უფრო განედის მიხედვით. ჩვენ ხმელთაშუა ზღვის კულტურის ხალხი ვართ, ამიტომ ბერძნების, იტალიელების, ხორვატების, ესპანელების შეიძლება უფრო გვესმის და შეიძლება მათაც უფრო გაგვიგონ, ვიდრე სკანდინავიელებმა. შვედურში, მე როგორც ვიცი, სიტყვა კორუფციას თარგმანი ვერ მოუძებნეს და სამხრეთ იტალიაში მაინცდამაინც პრობლემატური არ არის გააგებინო, რა იყო კორფუცია. ისე არ არის, რომ ევროკავშირი ერთიანად განსხვავებულია, ჩვენ უფრო გვესმის იტალიელების და ბერძნების, თუ ხორვატების და მათაც ალაბათ ჩვენი უფრო ესმით. ჩვენ გვაქვს მეორე გამოცდილებაც: ლიტველებს და ესტონელებს, მიუხედავად იმისა, რომ ჩრდილოეთის ხალხები არიან, უფრო ესმით ჩვენი იმიტომ, რომ ერთ იმპერიაში გვიცხოვრია და ეს რა სახიფათო იმპერია იყო, უფრო კარგად ვიცით, ვიდრე ეს ნორვეგილემა შეიძლება იცოდეს. საერთო ევროპული სტერეოტიპები, როგორც კი ერთ–ორ კითხვას დასვამ, აღმოჩნდება, რომ საერთო ევროპული არ არის. შვედეთი და იტალია ბევრი რამით ერთად არიან, რადგან ორივე ევროკავშირის წევრია, მაგრამ ბევრი რამით განსხავდებიან. ევროკავშირი მრავალფეროვნებას არათუ იტანს, არამედ უზრუნველყოფს.

ბოლოს გკითხავთ, როდესაც ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების დოკუმენტი საქრთველოს პარლამენტში შემოვა რატიფიცირებისთვის, დაუჭერთ თუ არა მას მხარს?

დიახ, და მე მგონია, რომ საქართველოს პარლამენტი ერთსულოვანი იქნება. ამ დოკუმენტს არაფერი პრობლემა არ შეექმნება. საინტერესო იქნება 2–3 დეპუტატი თუ აღმოჩნდება ამის ღია წინააღმდეგი, ან იმ დღეს სხდომაზე არ მოვა. საქართველოში პოლიტიკური კონსენსუსი არსებობს. ნაციონალების მიმართ ჩემი მთავარი პოლიტიკური ბრალდება არის, რომ მათ სურდათ მოდერნიზაცია დემოკრატიის გარეშე და ასე ევროპაში შესვლა. ჩვენ კიდევ ვთვლით, რომ დემოკრატიული მოდერნიზაცია არის ევროპული არჩევანი. სიტყვის თავისუფლების შეზღუდვით ევროპაში ვერ შეხვალ, ვერც მხოლოდ პატრულის და საბაჟოს გაუმჯობესებით. ინფრასტრუქტურული მოდერნიზაცია დემოკრატიის ხარჯზე არ არის ევროპა, ეს არის ფსევდორეფორმატორული ხაზი.

ვის გულისხმობთ ამ 2–3 დეპუტატში?

არა. მე ისე ვთქვი… პოლიტიკური თვალსაზრისით მე ველოდები, რომ ეს იქნება კონენსუსური გადაწყვეტილება იმიტომ, რომ ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში ევროპული არჩევანი ეჭვის ქვეშ არ დგას.

——————————————————————————————————————

საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ასოცირების შეთანხმება უკვე პარაფირებულია და აგვისტოში სავარაუდოდ მხარეები ხელს მოაწერენ, რის შემდეგაც   საჭიროა  საქართველოს პარლამენტში ამ დოკუმენტის  რატიფიცირება.  “ნეტგაზეთმა”  გადაწყვიტა შემოგთავაზოთ ინტერვიუების სერია საქართველოს პარლამენტის წევრებთან ევროპისა და ევროკავშირის შესახებ და მათი პერსონალური გამოცდილება და მოსაზრებები გაგიზიაროთ.