საზოგადოება

ცხოვრება ამპუტაციამდე და ამპუტაციის შემდგომ — მარიამის ისტორია

31 ივლისი, 2023 • 5747
ცხოვრება ამპუტაციამდე და ამპუტაციის შემდგომ — მარიამის ისტორია

35 წლის მარიამ ნანობაშვილს 4 წლის წინ სინოვიური სარკომას დიაგნოზი დაუსვეს, დიაგნოზიდან 2 წელში კი ხელის ამპუტაცია გახდა საჭირო. ამბობს, რომ ამის შემდეგ ცხოვრება ორად გაიყო — ამპუტაციამდე და ამპუტაციის შემდგომ.

მარიამს მრავალფეროვანი ცხოვრება აქვს — ის არის ბლოგერი და ვლოგერი, მარკეტინგის სპეციალისტი, ოფროუდის მედალოსანი მძღოლი, „პარტიზანი მებაღე“, აქტივისტი და ა.შ.

დიაგნოზის შემდეგ მარიამს აქტივიზმი არ შეუწყვეტია — ამჯერად ცდილობს, რომ ქვეყანაში, სადაც შშმ ადამიანთა ჯანმრთელობის შესახებ საჭირო ინფორმაცია მწირი და ხშირად, ხელმიუწვდომელია, საინფორმაციო ვიდეოებითა თუ პოსტებით დასძლიოს სტიგმა და დაეხმაროს სხვებს. აქვს თავისი იუთუბ არხი, სადაც თავის დაავადებასა და სხვა მნიშვნელოვან საკითხებზე საუბრობს.

ამჟამად მარიამი 4 ძაღლთან ერთად ქართლის ერთ პატარა სოფელში, წინაპრების სახლში ცხოვრობს. ეს სახლი მარიამმა ამპუტაციის შემდეგ გაარემონტა და გაალამაზა. სწორედ აქ შედგა ჩვენი ინტერვიუც.

ვრცელ საუბარში მარიამი გვიყვება სიმსივნის დიაგნოზზე, ამპუტაციის მიღების რთულ გზასა და იმის შესახებაც, თუ რას ნიშნავს იყო შშმ ქალი საქართველოში.

სიმსივნის დიაგნოზი და ამპუტაცია

სიმსივნის დიაგნოზის შესახებ ვარაუდი, თავდაპირველად, ოპერაციის დროს გაჩნდა, როდესაც ეგონათ, რომ საქმე გვქონდა კისტოზურ წანაზარდთან. საბოლოოდ ეს ავთვისებიანი სიმსივნე აღმოჩნდა. მაშინ ეს ყველაფერი მედგრად მივიღე — თითქოს, არაფერი სავალალო არ მომხდარა, გავუმკლავდებოდი და გაივლიდა.

მაშინვე მირჩიეს ამპუტაცია, მაგრამ ამაზე დათანხმება ძალიან რთულია, შეუძლებელიც კი. ახლა, ამ გადმოსახედიდან, ამდენი სირთულის შემდეგ ვისურვებდი, რომ თავიდანვე დავთანხმებოდი. ეს ასე რომ მომხდარიყო, შესაძლოა, ახლა ფილტვში კვანძები აღარ მქონოდა.

დავიწყე ალტერნატივების ძებნა. ვნახე ქირურგი, რომელმაც მითხრა, რომ კიდევ ერთი ოპერაციის ჩატარებას შეეცდებოდა. ოპერაციამ კარგად ჩაიარა, მაგრამ მესამე თვეს, გადამოწმებისას აღმოჩნდა, რომ ნერვზე კვლავ იყო სიმსივნური წანაზარდი. როდესაც ნერვი ხვდება არეალში, კიდურის გადარჩენა ვეღარ ხერხდებოდა. თანაც, იმ პერიოდში, როდესაც სახსარი ამოღებული მქონდა, ხელი უმოძრაოდ მეკიდა და მთლიანად სხვა ადამიანზე ვიყავი დამოკიდებული. მაგალითად, მეკეთა ფიქსატორი, რომლის დამაგრებასაც ორი ადამიანი სჭირდებოდა, ასევე ორი ადამიანი სჭირდებოდა მის მოხსნას, აბაზანაში შესვლას და სხვა. დამოუკიდებლობის დაკარგვას თან ძალიან დიდი ფიზიკური ტკივილი ახლდა.

როდესაც გავაცნობიერე, რომ ამპუტაცია გარდაუვალი გახდებოდა, მივხვდი, ეს მერჩივნა, რადგან ის 3 თვე ტკივილში გავატარე, თან სულ სხვაზე ვიყავი დამოკიდებული.

ოპერაციის შემდეგ რომ გამოვედი ნარკოზიდან, ექთანმა მკითხა, იცი, როგორ დამთავრდა ოპერაციაო? მივხვდი, ვაჩვენე ორი თითით, მოჭრეს-მეთქი და კიო.

ახლაც კი მეტირება, მაშინაც ბევრი ვიტირე, მაგრამ რადგან ძალიან ცუდი წინა პერიოდი მქონდა და რადგან ქირურგმა კარგად გამაცნო რისკები, ამისთვის მეტ-ნაკლებად მზად ვიყავი, მით უმეტეს, რომ პირველო ოპერაციიდანვე გაიჟღერა სიტყვა ამპუტაციამ.

მიუხედავად იმისა, რომ ამპუტაცია ემოციურად ძალიან რთული იყო, ეს დიდწილად დამოუკიდებლობის უკან დაბრუნებაც აღმოჩნდა. ეს იყო გადაწყვეტილება სიცოცხლის სასარგებლოდ. ამპუტაციის შემდეგ ყველაფერს დამოუკიდებლად ვაკეთებდი, აღარ იყო საჭირო სხვაზე დამოკიდებულება.

მარიამი ამბობს, რომ ეს ნახატი მას მერე  დახატა, რაც დიდი ხნის შემდეგ პირველად დამოუკიდებლად შევიდა აბაზანაში და განუზომელი შვება იგრძნო. ფოტო: სოფო აფრიამაშვილი/ნეტგაზეთი

მკურნალობა სახელმწიფო დაფინანსების გარეშე

მე სახელმწიფოსგან დაფინანსება არ მიმიღია. გამიმართლა იმაში, რომ კარგი კერძო დაზღვევა მქონდა და ჩემი მეგობრების მხარდაჭერით შეიქმნა „ფანდრაიზინგის“ [თანხების შეგროვების] კამპანია. უზომოდ მადლიერი ვარ ამ კამპანიის. სრულიად უცხო ადამიანები მეხმარებოდნენ.

გამიმართლა, რომ ჩემი ძირითადი სამედიცინო პროცედურები ჩემმა კერძო დაზღვევამ დააფინანსა, რაც ჯამურად 10 ათას ლარზე ოდნავ მეტი იყო, ქიმიოთერაპიის ყველა კურსი ასევე კერძო დაზღვევამ დააფინანსა, მაგრამ 70%-ით და გამოვიდა სადღაც, 40 ათასის ფარგლებში. შესაბამისად, შეგროვებული თანხები ამაში დაიხარჯა და ასევე, შედარებით მარტივ, პატარა პროცედურებში.

ასევე საჭიროა არაერთი ძვირადღირებული, რუტინული გამოკვლევები. როდესაც სახელმწიფო პროგრამით სარგებლობა მომინდა და დამჭირდა, სახელმწიფომ მითხრა, 800 ლარზე მეტი ხელფასი გაქვს და კარგად ცხოვრობ, ამიტომ შეგიძლია, ის 40 ათასი ლარი, რაც გჭირდება საიდანღაც აიღოო. ამიტომ არ მოვხვდი იმ კატეგორიაში, ვისაც ფინანსური დახმარება სჭირდება.

მარიამ ნანობაშვილი. ფოტო: სოფო აფრიამაშვილი/ნეტგაზეთი

სახელმწიფო ასევე არ უზრუნველყოფს ფსიქოლოგის დახმარებას, ასევე არ უზრუნველყოფს, მაგალითად, კანის გამაგრილებელ პროცედურებს, რომელიც ქიმიოთერაპიის დროს ონკოპაციენტებს უტარდებათ და მათ შვებას ჰგვრის. ეს პროცედურა დღეს მარტო 1 კლინიკაში ტარდება და ღირს ძალიან ძვირი — მას არ ფარავს არც ერთი დაზღვევა.

ჩემი თარგეტული თერაპია ანუ, მხოლოდ სპეციალური აბები ღირს 3 ათასი ლარი. რაკი გამიმართლა და არასამთავრობო ორგანიზაციაში ვმუშაობ, ამ წამლებს მიფინანსებს უცხოური დაზღვევა — ქართული დაზღვევა, საქართველოს ბაზარზე ამას არ აფინანსებს.

უდიდესი ბოროტებაა, როდესაც სახელმწიფო ონკოპაციენტებსა და მათ ოჯახებს არ
სთავაზობს ფსიქოლოგიურ დახმარებას, რადგან დიაგნოზთან ერთად გიწევს ახლობლების ჩუმ პანიკასა და შენს „თავში ტარაკნებთან“ გამკლავება.

ფსიქოლოგიური სერვისის მნიშვნელობაზე ძალიან ბევრი შემიძლია ვილაპარაკო: რამდენიმე ძალიან საკვანძო მნიშვნელობა აქვს ფსიქოლოგს:

  1. ამპუტაციამდე, რომ მოგამზადოს. მოგამზადოს იმისთვის, თუ როგორი იქნება შენი სხეულებრივი და შენი პიროვნების აღქმა, გასწავლოს, რომ შენ არ ხარ ხელი, რომელიც აღარ გაქვს, რომ შენ ისევ შენ ხარ, მარიამი ხარ, მაგრამ რაღაცები იცვლება.
  2. ფანტომური ტკივილები – ფანტომური ტკივილები იმდენად რეალურია, რომ ეს არ არის ფანტომური. ვიცოდი ფანტომური ტკივილების შესახებ, უამრავი ვიდეო ვნახე ამის შესახებ, მაგრამ როდესაც გეფხანება არარსებული იდაყვი, ძალიან შემაშფოთებელია, რადგან თან გგონია, რომ „დაგიცურდა“. ამ დროს კი რეალურად გეფხანება. თვალებს თუ დახუჭავ, იდაყვი იქაა და თან გტკივა არარსებული ხელი და ვერ შველი ვერაფერს იმიტომ, რომ გამაყუჩებლები არ მოქმედებს, რადგან ნერვები არ არის, ხელი არ არის. ძალიან უხერხული და უცნაური ამბავია.
  3. გარშემომყოფები, ყველაზე მეტად ოჯახის წევრები, რომლებიც ეჯახებიან რეალობას, რომ პირველი – სიმსივნის დიაგნოზი გაქვს და შეიძლება მოკვდე, მეორე, რომ ამპუტაციას გიტარებენ და რომ სხვანაირი იქნები, სირთულეები გაჩნდება. მესამე, რომ არ იციან, როგორ არ დაგაზიანონ, მაგრამ არც ის იციან, როგორ მოიქცნენ იმიტომ, რომ არავინ გვასწავლის შშმ პირებთან და ონკოპაციენტებთან ურთიერთობას, მათი მხარდაჭერის ხერხებს.

„უნდა დარეკო უამრავ ნომერზე, უამრავ საიტზე, ერთი დრაკონი მოკლა და მერე უკვე შეიძლება, რაღაც ინფორმაცია შეაგროვო“

ხედავს თუ არა სახელმწიფო სისტემურად შშმ ადამიანთა საჭიროებებს? ამაზე მაქვს ერთი და მოკლე პასუხი – არა! ძალიან მწირია, რასაც სახელმწიფო სთავაზობს ადამიანებს, არა მხოლოდ ონკოპაციენტებს, არამედ ზოგადად შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებს. ძალიან აბდაუბდაა ეს ყველაფერი: უნდა დარეკო უამრავ ნომერზე, უამრავ საიტზე, ერთი დრაკონი მოკლა და მერე უკვე შეიძლება რაღაც ინფორმაცია შეაგროვო. მე თვითონ იუთუბზე ვიდეოების ჩაწერა დავიწყე იმიტომ, რომ სხვას დავხმარებოდი. მე რომ დამჭირდა გინდ ამპუტაციაზე, გინდ პროთეზირებაზე ცნობები, ლამის ხარის დაკვლა და ათასი წრის მოვლა დამჭირდა.

ყველაზე მნიშვნელოვანი ცოდნა ონკოპაციენტებისა და ადამიანებისთვის, ვისაც ამპუტაცია აქვს გადატანილი, არის ის, რომ სახელმწიფოსგან უფასოდ გეკუთვნის პროთეზირება, რაც ჩემს შემთხვევაში ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რადგან ამპუტაციის შემდეგ ეგრევე წონასწორობა დაკარგა სხეულმა, „დავიბრიცე“. ერთ კვირაში მეტყობოდა უკვე.

პროთეზირების მაგალითზე მოვყვები, როგორ მუშაობს სისტემა: სანამ გავარკვიე, საიდან უნდა დამეწყო, ლამის მართლა დამჭირდა სამთავიანი გველეშაპის მოკვლა, რომ გამეგო, თურმე ჯერ შშმ პირის სტატუსი უნდა ავიღო. დაიბადა შემდეგი კითხვა: სად უნდა ავიღო? ასე, მაღაზიაში არ იყიდება. თურმე არსებობს სპეციალური კლინიკები, ამ სპეციალურ კლინიკებში სპეციალური ექიმები, ამ სპეციალურ ექიმთან გადიხარ კომისიას, კომისიაზეც გადიხარ ცოცხალ რიგში. და როგორც აღმოჩნდა, ეს ყველაფერი ფული ღირს.

ამ ყველაფერს რომ გაივლი, 10 დღის ვადაში ეს ექიმი დაფიქრდება, რომელი კატეგორია მოგანიჭოს და გამოგიწერს საბუთს, რომ შშმ პირი ხარ – I, II, III ან IV კატეგორიის. წარმოიდგინეთ, ეპილეფსიის მქონე ადამიანებს ყოველ წელს უწევთ ამ კომისიის გავლა, რათა დარწმუნდნენ, რომ ისევ სჭირს ეს დაავადება. თუმცა მე მუდმივი სტატუსი მომცეს.

ამ შშმ პირის საბუთით უკვე შემდეგ მიდიხარ სამინისტროს ერთ-ერთ დაქვემდებარებულ უწყებაში, თბილისში, ასათიანის ქუჩაზე. იქაც ცოცხალ რიგში დგები, სადაც არის ბევრი ბავშვიანი ადამიანი, ეს ქალები მთელი დღე რიგში დგანან, რათა საკუთარი შვილისთვის რაღაც მაინც მოიპოვონ. ამ ცოცხალ რიგში დგები, ერთი კაბინეტია, 6 ქალი ზის და იქიდან მხოლოდ 1 იღებს ამ განცხადებებს. დგახარ რიგში, მიგაქვს ეს შენი განაცხადი, გეუბნებიან, რომ 1 თვის ვადაში შეიკრიბება კომისია და გადაწყვეტს, გეკუთვნის თუ არა პროთეზი.

1 თვის ვადა რომ გავა, რეკავ, და გეუბნებიან: უი, თქვენი მონაცემი მგონი, არ არის და უნდა მოხვიდეთ. მიდიხარ, აღმოჩნდება, რომ მონაცემი არის, მაგრამ ტელეფონზე ვინც იჯდა, სხვა რაღაცას აკეთებდა და ასე გირთულებენ საქმეს. წარმოიდგინეთ, ეტლით მოსარგებლეებისთვის როგორია ეს ყველაფერი?! ამის შემდეგ იღებ ვაუჩერს, რომლის გამოყენებაც თბილისში სულ სამ ლოკაციაზე შეგიძლია და ასევე, ბათუმში ერთგან. ვაუჩერს ვადა 1 თვე აქვს და თუ არ გამოიყენე, შემდეგ აღარ მუშაობს. თუ ერთი თვის განმავლობაში პროთეზირების ცენტრში მისვლა ვერ მოასწარი, ის მწირი დაფინანსებაც უქმდება და იგივე გზა უნდა გაიარო. ვაუჩერის ღირებულებაც მწირია, სულ, 7 ათასი ლარი, პროთეზი კი უფრო ძვირი ღირს.

ცალკე თავის ტკივილია უშუალოდ პროთეზირებაზე სიარული.

„ამპუტაციის გადატანა რთულია და მას აქვს გენდერული ასპექტიც“

ამპუტაციის გადატანა, ზოგადად, რთულია და მას გენდერული ასპექტიც აქვს იმიტომ, რომ მაგალითად, კაცებს ნაკლებად ვთხოვთ იდეალურ სხეულს, ნაკლებად გვაინტერესებს მათი ფიზიკური აგებულების იდეალურობასთან სიახლოვე. ქალის შემთხვევაში ეს ასე არ არის. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ იდეალურად ლამაზი პროთეზი გაქვს, საზოგადოებას აქვს განცდა, რომ რაღაც დანაკლისი გაქვს, ნაკლული ხარ და ამას იმჩნევენ.

ზოგი ხუმრობით, ზოგი მართლა გულუბრყვილობით, ზოგი იმიტომ, რომ მიიჩნევს, არასრული და არასრულფასოვანი ხარ. არის სირთულეები, რაღაცებს სხვანაირად ვაკეთებ, რაღაცებს საერთოდ ვეღარ გავაკეთებ. გააჩნია, ვის რა პრიორიტეტი აქვს, ვის რა წარმოდგენები აქვს იდეალურობაზე და ზოგადად, ფუნქციონირებაზე. კი, ხანდახან გჭირდება სპეციფიკური დანადგარი ან გარემო, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ვერ ვაკეთებ.

ამასთან, ქალის შემთხვევაში, აქცენტს შენს რეპროდუქციულ უნარზეც აკეთებენ და მიიჩნევენ, რომ ამ კუთხითაც ნაკლი გაქვს. მაგალითად, გისვამენ კითხვებს, ბავშვი ვერ გეყოლება, ან ბავშვი როგორ გეყოლება? თუ მეყოლება, ისე მეყოლება, როგორც ყველას.

მარიამ ნანობაშვილი. ფოტო: სოფო აფრიამაშვილი/ნეტგაზეთი

თან მესმის, რადგან ამას არავინ გვასწავლის, არავინ გვიყვება, არავინ გვაცნობს ამ ყველაფერს. ზოგადად, რეპროდუქციული ჯანმრთელობის თვალსაზრისით ძალიან უკან ვართ და მით უმეტეს, სპეციალური საჭიროების მქონე ადამიანებზე საუბრისას. ამიტომ ჰგონიათ, რომ შშმ პირები ვერ იქნებიან მშობლები ან ვერ იქნებიან კარგი მშობლები, ზოგჯერ ისიც ჰგონიათ, რომ რეპროდუქციული ჯანმრთელობა მიბმულია იმ შეზღუდულ შესაძლებლობებზე, რომელსაც კავშირი, რეალურად, ამასთან არ აქვს. ძალიან სამწუხაროა, რომ ამაზე არც საინფორმაციო კამპანია გვაქვს, არც ხელმისაწვდომი რესურსი ქართულად.

ყველაზე არასწორი აზრი, არის ის, რომ შშმ პირები არიან ცოდოები და აუცილებლად სჭირდებათ დახმარება და რომ ვიღაც უნდა მოგვარდეს და ხელში გეცეს, გამოგართვას თუ რამე გიჭირავს. ყურადღებასა და ზრუნვას არ ვაკნინებ, მაგრამ არის მომენტები, როდესაც არაფერი მჭირდება – მშვიდად ვუმკლავდები იმას, რასაც ვაკეთებ. და ამ დროს, არავინ არ გვასწავლა, როგორ შეიძლება ადამიანს ჰკითხო, ისე, რომ არც მის თავმოყვარეობას დააბიჯო ფეხი და ადეკვატურიც გამოჩნდე.

სხვათა შორის, ახალი თაობა, ახლა რომ „ჯენ ზის“ ვეძახით, გაცილებით უფრო ინფორმირებულია. მათთვის ეგზოტიკური აღარ არის შშმ პირის დანახვა. ჩემს თაობაში რომ მალავდნენ შშმ პირებსა და ეტლით მოსარგებლეებს, მათთვის ჩვეულებრივი ამბავია შშმ პირის დანახვა და იციან, რომ შეუძლიათ, რაღაც გაგიკეთონ, ცდილობენ ამას და რაკი მათაც არავინ ასწავლა, ასე ცდა-შეცდომის მეთოდით გვიწევს სწავლება.

უთანასწორო ქალაქი

შშმ პირებისთვის ქალაქები, მაგალითად, თბილისი, კასპი და გორი, რაც შემიძლია, რომ ნამდვილად ვთქვა, არც ერთი არ არის კომფორტული. კომფორტული კი არა, უსაფრთხოც კი არ არის. მაგალითად, თბილისში, ეტლით მოსარგებლეებისთვის ვითომ არსებობს პანდუსები, მაგრამ უმალ შხარაზე ავა ადამიანი, ვიდრე იმ პანდუსზე.

პერიოდულად ჩავდივარ კასპში და იქ, სადაც მიწევს სიარული, არ არის შშმ პირების პარკინგი. დავწერე განცხადება, მეორე თვეა, ველი პასუხს. წარმოიდგინეთ, პარკინგი, რომელიც ისედაც მარტივი დასახაზია, ესეც კი არ არის კასპში გათვალისწინებული. თბილისში, სადაც არის დახაზული, ან ვიღაც დგას და შესაბამისი ნიშანი არ აქვს, ან არ არის საერთოდ.

ამ ნიშნის აღება ცალკე თავის ტკივილია, რადგან ის კეთდება მერიაში, ერთი ოპერატორია. საბოლოოდ, არაფერია მორგებული, რომ კომფორტულად გადაადგილდებოდე ქალაქში. ავტობუსი ისეთი გადაჭედილია, ცალი ხელით კი არა, ექვსი ხელით ვერ ახვალ ადამიანი, რომ გჭირდებოდეს, ეტლით მოსარგებლეებზე საერთოდ არ ვამბობ. მეტროშიც კი ასევე აბსოლუტურად არაადაპტირებული სივრცეა.

პრობლემურია ასევე კერძო სივრცეები, მაგალითად, მოლები, სავაჭრო ცენტრები და სხვა. იქაც კი შშმ პირების ტუალეტებს კეტავენ გასაღებით, შენ კიდევ გეფსია და 30 წუთი უნდა გაიარო და ყველას გააგებინო, რომ გეფსია, ან უნდა ჩაიფსა, სანამ გაგიღებენ იმ ტუალეტს. ეს ხდება მათ, შორის, ძალიან ცნობილ დაწესებულებაში.

აქედან გამომდინარე, მერიას ხომ არ აქვს არაფერი სწორად განსაზღვრული, კერძო კომპანიებსაც ფეხებზე ჰკიდიათ იმიტომ, რომ რეგულაციები არ არის და არავინ ავალდებულებს. საკუთარი თავიდან გამომდინარე, თუ პასუხისმგებლობიანი ბიზნესია, შეიძლება ჰქონდეს მეტ-ნაკლებად უზრუნველყოფილი ან შეიძლება, ადგილი თუ არის, სოციალური საწარმო ან ისე, როგორც ეს „მზიურშია“ მოწყობილი. მაგრამ ასეთი არის, 2 ადგილი, დანარჩენი კერძო სივრცეებიც კი და კერძო ბიზნესებიც კი, თვალს არიდებენ შშმ პირებს, მათ საჭიროებებს. არადა, ჩვენც პოტენციური კლიენტები ვართ. როგორც სხვა, ისე დავდივარ მეც სხვადასხვა დაწესებულებაში, იქნება ეს გასართობად თუ სხვა სერვისის მისაღებად, მათ შორის, სამედიცინო სერვისებიც, აგერ კბილზეც და ა.შ.

საჭიროა, სწორი სისტემური, ერთიანი მიდგომა — კასპში ვიქნები თუ თბილისში, ორივეგან ერთნაირი და ადაპტირებული სივრცე დამხვდეს. და ასევე საჭიროა სწორი საინფორმაციო კამპანია. როგორც ვახსენე, „ჯენ ზი“ და ახალგაზრდა თაობა ბევრად გათვითცნობიერებულია შშმ პირთა უფლებრივ საკითხებში, რადგან მათ აქვთ წვდომა ინფორმაციაზე — ეს კი ნიშნავს, რომ საინფორმაციო კამპანიები ეფექტურია.

როდესაც საზოგადოებას ეცოდინება, როდესაც ის ერთიანად მოითხოვს, რომ შშმ პირთა უფლებები იყოს დაცული და ყველა რეგულაცია შესაბამისად შესრულებული, სახელმწიფოსა და კერძო სექტორს აუცილებლად მოუწევს, ფეხი აუბას ამას და ბარიერები, რომელიც იქმნებოდა მანამდე, ნელ-ნელა განახევრდეს და საბოლოოდ, საერთოდ გაქრეს.

მარიამის ჯილდოები „ოფროუდის“ შეჯიბრში მონაწილეობისთვის. ფოტო: სოფო აფრიამაშვილი/ნეტგაზეთი

მასალების გადაბეჭდვის წესი