ბატონო სერგი, ძალიან მოკლედ რომ აუხსნათ ჩვენს მკითხველს, რატომაა ასოცირების ხელშეკრულების ხელმოწერა მნიშვნელოვანი და პირადად თქვენ ყველაზე მეტად რა მოგწონთ ევროკავშირში, რის იმპლემენტაცისაც საქართველოში ისურვებდით?
ეს ხელშეკრულება რამდენიმე მიმართულებით არის მნიშნელოვანი. პირველ რიგში, მნიშნელოვანია მისი პოლიტიკური ნაწილი. ამ შეთანხმებით ჩვენ და ევროკავშირი ვამბობთ, რომ საქართველო არის ევროპული ქვეყანა… ჩვენ კი ვიცით, რომ ნებისმიერი ევროპული ქვეყანა შეიძლება გახდეს ევროკავშირის წევრი. ეს არის პირდაპირ კარის გახსნა საქართველოს მომავალი წევრობისთვის. მართალია, ეს ამ დოკუმენტში პირდაპირ არ წერია, მაგრამ იგულისხმება იმ ჩანაწერში, რომელიც ამბობს, რომ საქართველო არის აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყანა. ეს სიმბოლურია, მაგრამ, მეორე მხრივ, იურიდიული თვალსაზრისითაც დიდი დატვირთვა აქვს.
ჩვენ ევროკავშირთან შევდივართ ისეთ უერთიერთობაში, რომელიც გულისხმობს ინტეგრაციას, ანუ ეს არის ინტეგრაციული ხელშეკრულება, განსხვავებით აქამდე არსებული შეთანხმებებისგან… ჩვენ აქამდე ევროკავშირთან გვქონდა თანამშრომლობის ხელშეკრულება, ეს კი არის ინტეგრაციული დოკუმენტი, რომელიც გაძლევს იმის საშუალებას, რომ ევროკავშირის საერთო ბაზრის ნაწილი გახდე.
ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილი არის ის, რომ საქართველო და ევროკავშირი ქმნიან თავისუფალი ვაჭრობის არეალს. აქ საუბარია ღრმა და ყოვლისმომცველ ვაჭრობაზე და არა ქაღალდზე ჩამოწერილ შეზღუდული რაოდენობის პროდუქტებზე. ყველაფერი, რაც საქართველოსა და ევროკავშირში იწარმოება, ბაზარზე შედის შეზღუდვების გარეშე, რაც არის ძალიან დიდის სტიმული ჩვენი ეკონომიკისა და განვითარებისთვის.
თავისუფალი ვაჭრობის არეალის შექმნის პროცესში ჩვენ ვთანხმდებით ევროკავშირთან, რომ რეფორმების მთელ რიგს გავატარებთ სხვადასხვა სფეროში, დაწყებული ფიტოსანიტარული ნორმების დანერგვით, გაგრძელებული გარემოს დაცვითი ნორმებით და ასე შემდეგ. სტრუქტურული რეფორმების გატარებაზეა საუბარი, რაც ჩვენი ეკონომიკისთვის უაღრესად მნიშნელოვანია, იმიტომ, რომ ამ რეფორმების შედეგად, სავარაუდოდ, გვექნება საკმაოდ სერიოზული ეკონომიკური ზრდა, თუ სწორად გავატარებთ მათ.
ასევე მნიშვნელოვანია პოლიტიკური კომპონენტები, მათ შორის ტერიტორიული მთლიანობის მხარდაჭერა… ევროკავშირმა იურიდიულად სავალდებულო ხელშეკრულებაში ჩაწერა ისეთი საკითხები, როგორიც არის ჩვენი ტერიტორიული მთლიანობის პატივისცემა, ჩვენ ქვეყანაში არსებული [რუსეთის] არალეგიტიმური სამხედრო ყოფნის მიუღებლობა, დევნილების დაბრუნების მნიშვნელობა და ასე შემდეგ. ანუ ის საკითხები, რომელიც აქამდე პოლიტიკურად იყო დეკლარირებული, ახლა უკვე იურიდიულ ჩარჩოებშია მოქცეული. დაბოლოს, მინდა ხაზი გავუსვა იმ ფაქტს, რომ ეს ხელშეკრულება ხელ-ფეხს გიხსნის იმისათვის, რომ სრულად შეძლო ინტეგრირება ევროკავშირის ბაზარზე და მიაღწიო 4 თავისუფლების გადაადგილებას: კაპიტალის, მუშახელის, მომსახურების და პროდუქციის. აქედან ჩვენთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს ადამიანების თავისუფალ გადაადგილებას, რომელიც კონკრეტულად ამ ხელშეკრულების ნაწილი არ არის და სხვა შეთანხმებას [ვიზალიბერალიზაცია] ითვალისწინებს, მაგრამ ეს ყველაფერი იძლევა იმის ვარაუდის საშუალებას, რომ ევროკავშირთან უვიზო რეჟიმი ძალიან მალე გვექნება, იმედი მაქვს, 2015 წელს.
ამ ხელშეკრულებით პირველად ხდება საქართველოს ევროპული ასპირაციის და ინტეგრაციის სურვილის ღიად დაფიქსირება და მისი გაფორმება დოკუმენტის გზით, ანუ პრაქტიკულად შეუქცევადი ხდება საქართველოს ევროინტეგრაციული პროცესი.
თქვენ რეფორმებზე საუბრობდით, ფიტოსანიტარიაზე და ასე შემდეგ, რამდენად რთული იქნება საქართველოსთვის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობების შესრულება და თქვენი აზრით, ყველაზე უფრო დიდი ძალისხმევა რის შესრულებას დასჭირდება?
ძნელი სათქმელია, რომელი რეფორმა იქნება ყველაზე უფრო რთული. დაახლოებით რამდენიმე ასეული რეგულაცია და დირექტივა გვაქვს შემოსატანი ჩვენს კანონმდებლობაში და შემდეგ მათი იმპლემენტაცია უნდა მოხდეს. ეს სათქმელად მარტივია, მაგრამ შესასრულებლად ბევრ დროს და შრომას მოითხოვს. ასევე, აუცილებლად გამოჩნდებიან ჯგუფები, რომელთათვისაც ესა თუ ის რეფორმა ბოლომდე მისაღები არ იქნება, იქნებიან უკმაყოფილო ადამიანები, მოკლევადიან პერსპექტივაში ვიღაც იზარალებს და ასე შემდეგ, მაგრამ, საბოლოო ჯამში, ეს ყველაფერი არის აუცილებელი ჩვენი ეკონომიკისთვის და წინსვლისთვის. რთული იქნება და ამის შესრულებას პოლიტიკური ნება დასჭირდება, მაგრამ ასეთის არსებობის პირობებშიც კი, საჭიროა ეფექტური გადაწყვეტილებების მიღება ხელისუფლების როგორც აღმასრულებელი, ისე საკანონმდბელო შტოების მხრიდან. ერთია, როცა გინდა, მაგრამ მეორეა: შეგიძლია თუ არა ამის გაკეთება. ხელისუფლებისთვის ამის გაკეთება საკმაოდ დიდი გამოწვევაა.
ევროსკეპტიციზმის შესაძლო გაძლიერების თემაზე მეც მინდოდა რომ მეკითხა… ამ რეფორმების შესრულებასთან ერთად, თქვენი აზრით, რამდენად არის საქართველოში ევროსკეპტიციზმის გაძლიერება მოსალოდნელი? მაგალითად, DCFTA -ის მიხედვით სხვადასხვა პროდუქციის ევროკავშირის ბაზარზე შეტანისას საქართველო გათავისუფლებულია საბაჟო გადასახადისაგან, თუმცა, მეორე მხრივ, ქართულმა პროდუქციამ სხვა სტანდარტი უნდა დააკმაყოფილოს. სხვადასხვა ვალდებულებები რამდენად იქონიებს გავლენას საზოგადოებრივ აზრზე ? და როგორ უნდა უპასუხოს ამ გამოწვევას ხელისუფლებამ?
ხელისუფლებამ ამას სწორი საინფორმაციო კამპანიით უნდა უპასუხოს და ასევე ისეთი ნაბიჯებით, რომელიც მტკივნეული არ იქნება…
ამაში რას გულისხმობთ?
ზოგადად ეს პროცესი, რაზეც ჩვენ ვსაუბრობთ, აუცილებლად გამოიწვევს გარკვეული ჯგუფების უკმაყოფილებას, რის ექსპლუატაციასაც დიდი ალბათობით ჩვენი ჩრდილოელი მეზობელი შეეცდება, რუსეთი ნამდვილად არ ითაკილებს, რომ ეს თავისი მიზნებისთვის გამოიყენოს. ამიტომ უნდა ვეცადოთ, რომ იქ, სადაც ასეთი უკმაყოფილება შეიძლება არსებობდეს, ნეგატიური აზრის ნიველირება მოვახდინოთ. ამას დასჭირდება აქტიური საინფორმაციო კამპანია. მაგალითად, ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში, ან იქ, სადაც გარკვეული ტიპის პროდუქცია იწარმოება. აქ ვგულისხმობ იმ სოფლის მეურნეობის პროდუქტებს, რომელიც ევროკავშირის ბაზარზე უნდა გავიდეს, რძის პროდუქტების მწარმოებლებს და ასე შემდეგ. სწორი ინფორმაციის მიტანა და იმ ადამიანების მომზადება, რომლებიც ამ პროდუქტებს აწარმოებენ, არის ძალიან მნიშვნელოვანია, თორემ დღეს თუ ეტყვი, რომ ხვალიდან ამის და ამის კეთება უნდა დაიწყო, ეს მისთვის მტკივენული იქნება. სოფლის მეურნეობის სფეროში ძალიან ბევრ საკითხზე საქართველოს გარდამავალი პერიოდი აქვს აღებული 3-5 წლის ვადით, ეს დრო სწორედ იმისთვის არის, რომ მწარმოებლები მოამზადო, მაგრამ ეს ისე არ უნდა გააკეთო, რომ მხოლოდ დღეს ჩააყენო საქმის კურსში ხვალისთვის დაგეგმილი ცვლილებების თაობაზე. ასევე, ზოგადად საჭიროა საინფორმაციო კამპანია მოსახლეობისთვისაც, იმიტომ, რომ ჩემი აზრით, აუცილებალდ იქნება საპირისპირო, რუსეთის მიერ მხარდაჭერილი კამპანია… არა მარტო რუსეთის, არამედ შესაძლოა, ადგილობრივი პოლიტიკური ძალების მიერ მხარდაჭერილი კამპანიაც, რომლებიც შეეცდებიან, რომ ეს თავისი პოლიტიკური მიზნებისთვის გამოიყენონ ისე, როგორც ანტიდისკრიმინაციული კანონის გამოყენება სცადა ზოგიერთმა პოლიტიკურმა ძალამ თავისი მიზნისთვის, სრულიად უაპელაციოდ. ეს მოსალოდნელი ამბავია და სწორედ ამის საწინააღმდეგო საინფორმაციო კამპანია იქნება საჭირო, რათა მოსახლეობამ იცოდეს რეალობა, რადგან იქნება მცდელობა, რომ ყველაფერი ევროკავშირს დაბრალდეს.
ამ ფონზე როგორ ხედავთ ეკლესიის როლს, ჩვენ ვნახეთ ილია მეორე, რომელიც მივიდა ასოცირების ხელშელკრულების მხარდასაჭერ ღონისძიებაზე, თუმცა, მეორე მხრივ, არსებობენ სასულიერო პირები, რომლებიც ევროკავშირის საწინააღმდეგო ქადაგებით გამოირჩევიან… როდის არის ეკლესია გულწრფელი, როცა პატრიარქი მიდის ევროინტეგრაციის მხარდასაჭერ ღონისძიებაზე, თუ როცა კონკრეტული მღვდლები ქადაგებენ სხვა რამეს?
ის, რომ პატრიარქი ამ ღონისძიებაზე იმყოფებოდა და ის გზავნილები დააფიქსირა, მანამდეც მას შეხვედრა ჰქონდა შტეფან ფულესთან და იქაც მისი მხრიდან პოზიტიური მესიჯი წამოვიდა, არის ძალიან მნიშვნელოვანი, იმიტომ, რომ თუ ეკლესია იქნება ევროინტეგრაციის პროცესის მხარდამჭერი, საზოაგდოების შიგნით კონსენსუსის ჩამოყალიბება გაცილებით მარტივად მოხდება. ნამდვილად არიან ეკლესიაში ისეთი ძალები, რომელთაც ევროპა არ მოსწონთ და სხვა ღირებულებები გააჩნიათ, ამ ძალების გაძლიერება ნამდვილად იქნება პრობლემა. იმედი მაქვს, რომ ეს ასე არ მოხდება, თუმცა ბოლო დროს განვითარებული მოვლენები, იგივე ანტიდისკრიმინაციულ კანონზე მიმდინარე ის სამარცხვინო დისკუსია, რომელიც პარლამენტში შედგა, დიდი იმედის საფუძველს არ იძლევა. ამ ეტაპზე იგივე პატრიარქის როლი, ჩემი აზრით, აბალანსებდა…
Post by Irakli Garibashvili Official.
თუმცა, როდესაც კონკრეტულ საკითხებზე ვსაუბრობთ, იგივე პატრიარქიც [რომელიც “ევროპის მოედნაზე” 27 ივნისის კონცერტზე მივიდა] ეწინააღმეგებოდა ანტიდისკრიმინაციული კანონის მიღებას…
დიახ, პატრიარქიც იყო [მათ შორის] და ბევრ სხვა თემაზეც მისი პოზიცია ნეგატიური იყო, მაგრამ აქ არის საუბარი იმაზე, რამდენად გადაიზრდება ეს ყველაფერი “დარაზმვაში” და კონკრეტულ ქმედებებში. ევროკავშირის მიმართ ზოგადი მხარდაჭერა და ზოგადი პოზიტიური მესიჯების გაგზავნა მნიშნელოვანი იყო. მაგრამ, მეორე მხრივ, კონკრეტული ნაბიჯები ეკლესიის მხრიდან ხშირად იყო ევროპული ღირებულებების საწინააღმდეგო. მე იმედი მაქვს, რომ ახლა, როცა პატრიარქმაც მიიღო ამ ღონისძიებაში მოანწილეობა და მისი ეს ბოლო გზავნილები დადებითი იყო, გარკვეული მიდგომები შეიცვლება კონკრეტული კანონების და ქმედებების მიმართ. ეს იმედი მაქვს, თუმცა იმ პოზიციასაც ვიზიარებ, რომ ბოლო მოვლენები იმედიანად ყოფნის საშუალებას მაინცდამაინც არ იძლევა.
თქვენ იმ გუნდს წარმოადგენდით, რომელმაც ევროკავშირთან ამ დოკუმენტზე მოლაპარაკებები დაიწყო და ასეთი კითხვა მინდა დაგისვათ: არის თუ არა დღეს ასოცირების ხელშეკრულებაში, მათ შორის DCFTA-ში ისეთი პუნქტი, რომლის მიღებასაც წინა მომლაპარაკებელი გუნდი ეწინააღმდეგებოდა, (ან მისი განსხვავებული სახით მიღება უნდოდა) და საბოლოოდ ახალი ხელისუფლების პირობებში იქნა დამტკიცებული?
ამ ხელშეკრულების პრაქტიკულად 95 პროცენტი შეთანხმდა წინა ხელისუფლების დროს, დანარჩენი ნაწილი უკვე შეთანხმებული და ტექნიკურად ბოლომდე მიყვანილი იყო ახალი ხელისუფლების მიერ, ამიტომ აქ არც ერთი მუხლი არ არის ისეთი, რომელიც ფუნდამენტურად შეიცვალა… იქ არის რამდენიმე მუხლი, რომელზეც შეიძლება იდავო, რომ ამ ხელისუფლების მხრიდან რაღაც პატარა დათმობების ფონზე დამტკიცდა, მაგრამ ეს არის ტაქტიკური დათმობები და არა რაღაც ფუნდამენტური, ამიტომ არც ღირს მასზე ყურადღების შეჩერება, იმდენად უმნიშვნელოა.
მაინც საინტერესოა, კონკრეტულად რა საკითხებს გულისხმობთ, თუ შეიძლება დაასახელეთ?
არ ღირს ხსენებად იმიტომ, რომ არაფერი მნიშვნელოვანი არ არის და შეიძლება ვიღაცამ მერე რაღაც კუდი გამოაბას. არაფერი შინაარსობრივი და მნიშვენლოვანი არ შეცვლილა, იქ თუ სადღაც აქცენტი ერთი რაღაციდან მეორეზე გადავიდა, იმ მიზნით, რომ კონსენსუსი ყოფილიყო, ეს არაფერს წყვეტს და ამიტომ არ შევალ დეტალებში.
ასოცირების ხელშეკრულების შემდეგ სოციალურ ქსელებში გაიხსნა ასეთი თემა, ვისი დამსახურებაა ამ დოკუმენტის მომზადება- წინა თუ ახლანდელი ხელისუფლების. ნაცმოძრაობის მხარდამჭერები ამბობენ, რომ მთავრობამ დოკუმენტი თითქმის გამზადებული დაახვედრა ახალ ხელისუფლებასო, ახლა თქვენ ამბობთ, რომ 95% წინა გუნდმა შეათანხმაო…
ნამდვილად ასე იყო. ეს დოკუმენტი შეთანხმდა წინა ხელისუფლების დროს. დარჩენილი იყო ტექნიკური ნაწილი, რომელიც ამ ხელსიუფლების დროს იქნა შეთანხმებული და ბოლომდე მიყვანილი. ისე, უმრავლეს შემთხვევაში მომლაპარაკებლებიც იგივე ადამიანები იყვნენ და მეორეც, ის ინსტრუქციები და მესიჯები, რაც ჩამოყალიბებული იყო წინა ხელისუფლების დროს, იგივე დარჩა. ტექნიკურად დარჩენილი ნაწილი რომ მიიყვანა ახალმა ხელისუფლებამ, ჩათვალეთ, რომ ესეც ინერციით გაგრძელდა. რა თქმა უნდა, აქ საუბარი არ არის იმაზე, ვისი დამსახურებაა და ასე შემდეგ, დამსახურება ორივესია, უბრალოდ, თუ შინაარსობრივად გაყვებით ხელშეკრულებას, მისი 95% შეთანხმებული იყო წინა გუნდის დროს.
ალბათ, თქვენს ამ მოსაზრებას არ გაიზიარებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი, რომელმაც “იმედისთვის” მიცემულ ინტერვიუში თქვა: რომ არ მოსულიყო ბიძინა ივანიშვილი და არ ყოფილიყო “ქართული ოცნების” კონსტრუქციული პოლიტიკა რუსეთთან მიმართებაში, ხელშეკრულებას ხელი ვერ მოეწრებოდაო…
მარტივად გიპასუხებთ: ეს არის სისულელე. მესმის, რომ ეს პოლიტიკური მიზნებისთვის თქვა და პრემიერს ქულების ჩაწერა სურს, მაგრამ იმ ხალხისთვის, ვისთვისაც ცნობილია, როგორ მიდიოდა ეს მოლაპარაკებები დინამიკაში, რა ხდებოდა და ასე შემდეგ, ეს მოსაზრება უბრალოდ აბსურდია. ამიტომ მე ამაზე სერიოზულ კომენტარს ვერ გავაკეთებ.
2012 წლის არჩევნების შემდეგ ამ ხელშეკრულბაზე მომლაპარაკებელი გუნდის ხელმძღვანელი შეიცვალა და ამ საკითხზე მუშაობა დავით ზალკალიანმა გააგრძელა, თუმცა ამ გუნდში წინა ხელისუფლებიდან დარჩა ბევრი თანამშრომელი. არსებობს ინფორმაცია, რომ თქვენც, როდესაც საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის პოსტს იკავებდით, მიიღეთ ასეთი შეთავაზება, რატომ თქვით უარი?
ჩემს შემთხვევაში გადაწყვეტილება მარტივი იყო. მინისტრის მოადგილეები ითვლებიან კაბინეტის ნაწილად და როცა კაბინეტის წევრი ხარ და არჩევნების გზით იცვლება ხელსიუფლება, არც იურიდიულად და არც მორალურად დარჩენა სწორ ნაბიჯად არ მიმაჩნია, თუმცა ეს ჩემი პირადი მოსაზრებაა. მეორე, მე სხვა გეგმები მქონდა – უნივერსიტეტში და არასამთავრობო ორგანიზაციაში საქმიანობის კუთხით. მე და ჩემმა რამდენიმე მეგობარმა ეს მომენტი გამოვიყენეთ იმისთვის, რომ წამოვსულიყავით და სხვა საქმისთვის მიგვეხედა.
წინა ხელისუფლების, რომელსაც თქვენც ეკუთვნოდით, წარმომადგენლები ხშირად გამოთქვამდნენ ეჭვს ამჟამინდელი ხელისუფლების პრორუსულ ორიენტაციაზე. ასოცირების ხელშეკრულებაზე ხელმოწერით, თქვენი აზრით, გააქარწყლა თუ არა ამჟამინდელმა ხელისუფლებამ ეს ეჭვები?
პრორუსულობა და პოლიტიკა რუსეთის მიმართ ბევრ რამეში შეიძლება გამოხატული იყოს, ეს არ ნიშნავს, რომ მაინცდმაინც უნდა გქონდეს იანუკოვიჩის პოლიტიკა, რომელმაც უარი განცხადა ასოცირების ხელშეკრულების ხელმოწერაზე, აქ საუბარია გნსხვავებულ პოლიტიკაზე რუსეთის მიმართ. ბუნებრივია, წინა ხელისუფლების წარმომადგენლები ხშირად ცდებოდნენ, როდესაც ზედმეტად დრამატიზებას უკეთებდნენ ივანიშვილის პრორუსულობას და “ქართული ოცნების” მოსკოვზე დამოკიდებულებას… ეს ცალსახაა და ამაზე ბევრი საუბარი არც ღირს, მაგრამ ის, რომ რუსეთთან მიმართებაში პოლიტიკის შეცვლის მცდელობა არის… ჩემი აზრით, საკმაოდ არაეფექტური და, საბოლოო ჯამში, წარუმატებლობისთვის განწირული, ეს ცალსახაა. მე ისიც არ მგონია სწორი, რასაც ჩვენ ვაკეთებთ იმ კუთხით, რომ რუსულ ბაზარზე კიდევ უფრო დამოკიდებულები ვხდებით და რუსეთს კიდევ ერთი ბერკეტი უჩნდება ემბარგოს სახით. არც ის მგონია სწორი, რომ რუსეთის მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში გაწევრიანების შედეგად შეთანხმებული ხელშეკრულება 2 წელია იმპლეემნტირებული არ არის, მათ შორის იმიტომ, რომ ჩვენი ხელისუფლება ამას საკმაოდ სკეპტიკურად უყურებს… ანუ ბევრი რაღაც იქნა გადახედილი, რაც ჩემი აზრით, ქვეყანას ვნებს. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ პოლიტიკური კურსი ბოლომდე შეიცვალა ისეთ დონეზე, რომ ასოცირების ხელშეკრულება არ უნდა ყოფილიყო ხელმოწერილი. კიდევ ერთი მომენტია, შეიძლება ამ ხელშეკრულებას ბევრი არც ეთანხმება, მაგრამ დღეს ძალიან ძნელია, რომ ადგე და ეს ყველაფერი ხმამაღლა განაცხადო, იმიტომ, რომ წინ გაქვს უკრაინის მაგალითი. აქედან გამომდინარე, რუსეთთან მიმართებაში პოლიტიკა რომ შეცვლილია, ფაქტია, უბრალოდ ისეთი დრამატული არ აღმოჩნდა, როგორც ამას წინა ხელისუფლება ამბობდა [2012 წლის] წინასაარჩევნო პერიოდში.
მე ამ კითხვაში არ ვგულისხმობ იმას, რომ პოლიტიკური ძალა ცდილობს, მისი თქმით, დიალოგს რუსეთთან, მე ვგულისხმობდი პრორუსულ პოლიტიკურ ორიენტაციას…
რუსეთთან პოლიტიკა რომ შეიცვალა, ეს არის ცალსახა, მათ შორის შეფასებებიც შეიცვალა. პრორუსლობა ზოგადი ტერმინია, რომელიც ბევრ რამეს შეიძლება მოიცავდეს. ამიტომ გააჩნია, რა იგულისხმება. მე არ მგონია, რომ ისეთი პრორუსულია, როგორც ამას წინასაარჩევნო პერიოდში ამბობდა ნაციონალური მოძრაობა, მაგრამ ის, რომ მათ რუსეთზე უფრო მეტად ორიენტირებული პოლიტიკა აქვთ, ეს ცალსახაა.
რუსეთზე ორიენტირებული და რუსეთთან ურთიერთობების დალაგებაზე? ამ უკანასკნელზე მიხეილ სააკაშვილიც საუბრობდა ხოლმე, მათ შორის საერთაშორისო ტრიბუნებიდან, დიალოგის დაწყების თემაზე…
მე გაგახსენებთ, რა თქვა პრემიერმა BBC-სთან ინტერვიუში და ეს არის იმის მაგალითი, რასაც მე ვამბობ. მან თქვა, რომ მათ მიაგნეს უნიკალურ ფორმულას, რომელსაც მოაქვს რუსეთთან უერთიერთობების დარეგულირება და თან ევროატლანტიკური კურსის შენარჩუნება. ეს ჩემი აზრით, შეცდომაა, რადგან გულისხმობს იმას, რომ არ ელაპარაკები, ედავები და ეპაექრები რუსეთს იმ მნიშვნელოვან საკითხებზე, რომელიც ჩვენ გვაწუხებს – ოკუპირებულ ტერიტორიებზე, იმიტომ, რომ თუ ამაზე ედავები, მაშინ შეუძლებელია დაალაგო ურთიერთობები. ამ თემას თუ თავს ანებებ, მაშინ საუბრობ სხვა საკითხებზე, ჰუმანიტარულ, ეკონომიკურ თემებზე და გგონია, რომ ეს არის წარმატება. მე სწორედ ამას ვგულისხმობ, ანუ ამ პოლიტიკის შეცვლით, ჩემი აზრით, ისინი გახდნენ უფრო მეტად რუსეთზე დამოკიდებულები და მასზე ორიენტირებულები, თორემ იმას კი არ ვამბობ, რომ ამ ხელისუფლებას მოსკოვზე აქვს ვექტორი და რუსეთთან ინტეგრაციას ცდილობს.
თქვენი აზრით, კრემლის საპასუხო რეაქცია საქართველოსთან მიმართებაში შეიძლება ახალი ემბარგო იყოს, თუ არის საფრთხე, რომ მოსკოვი უფრო შორსაც წავიდეს, მაგალითად, სამხრეთ ოსეთის ანექსიაზე, მით უმეტეს, რომ ცხინვალი რეფერენდუმისთვის ემზადება, რაულ ხაჯიმბამ კი თქვა, რომ აუცილებელია აფხაზეთმა რუსეთთან ინტეგრირებული პოლიტიკა გააღრმავოს.
მე მგონია, რომ რუსეთი ემბარგოზე შორსაც შეიძლება წავიდეს, მაგრამ არა კონკრეტულად ასოცირების ხელშეკრულების, არამედ ზოგადად ჩვენი ევროატლანტიკური კურსის გამო. ასოცირების ხელშეკრულებაზე ხელმოწერა მათთვის დიდი მნიშვნელობის არ არის, ამის გამო მათ შეიძლება გარკვეულ “დამსჯელ ზომებს” მიმართონ, მაგალითად, გააძვირონ ჩვენი პროდუქტის იმპორტირების ფასი რუსეთში, ან ახალი ტიპის გადასახადები შემოიღონ, რომ ჩვენს მწარმოებელს ცხოვრება უფრო გაუძვირდეს, თუ ჩვენ უფრო აქტიურად გავაგრძელებთ ევროინტეგრაციის პროცესს, შეიძლება უფრო შორსაც წავიდეს – ემბარგოზე. სამწუხაროდ, მას ეს ბერკეტი აქვს, რომლის გამოყენებაც მარტივად შეუძლია, მაგრამ, საბოლოო ჯამში, და მე მგონია, რომ ეს არის ჩვენი ყველაზე დიდი საფრთხე დღეს და სწორედ ამაში არ ვეთანხმები საქართველოს პრემიერ-მინისტრს, რომელმაც ღიად განაცხადა BBC-სთან ინტერვიუში, რომ არანაირი საფრთხე არ არსებობს სამხრეთ ოსეთში ყირიმის სცენარის განმეორებისო, მაშინ, როცა იქ დღეს არის ყველაზე უფრო რუსეთთან ინტეგრაციის მომხრე დე ფაქტო ხელისუფლება.
თუმცა არც ცხინვალის რეგიონის წინა “ხელისუფლებები” ყოფილან “პროქართულები”…
დღევანდელი მდგომარეობა განსხვავებულია. დღეს ეს გახდა მთავრი მესიჯი იქ, რომ ახლა ჩვენ რუსეთთან ინტეგრაცია უნდა მოვახდინოთო… როცა ჩვენი ხელისუფლება ყველას ეუბნება, რომ მსგავსი არაფერია მოსალოდნელიო, უბრალოდ შეცდომაა. ამას ვგულისხმობდი იმაში, როცა შეცვლილ რიტორიკასა და პოლიტიკაზე ვლაპარაკობდი.
