რა  არის მთავარი წინასაარჩევნო პროგრამაში?

სამართლიანობის აღდგენა და სოციალური სამართლიანობა. ეს ორი თემა იქნება ძირითადი, რომელშიც ძალიან ბევრი ქვეთემა შედის. სამართლიანობის აღდგენა გულისხმობს დამნაშავეთა დასჯას, უკანონოდ ჩამორთმეული ქონების დაბრუნებას და უკანონოდ სამსახურიდან გათავისუფლებული ადამიანების აღდგენას. რაც შეეხება სოციალურ სამართლიანობას, ეს ძალიან ბევრ საკითხს მოიცავს: დაწყებული შრომის კოდექსიდან, რომელიც დღეს დამსაქმებლის სასარგებლოდ არის გადახრილი, გაგრძელებული ანტიმონოპოლიური კანონმდებლობით, რომელიც “ქართული ოცნების” დაპირება იყო და არ შესრულდა, რადგან დღემდე არ არის მიღებული. მე ახალი ხელისუფლების მხრიდან პარლამენტში წავაწყდი ტენდენციას, რომ ყველგან, სადაც რიგითი ადამიანების ინტერესი დაეჯახა მსხვილი ბიზნესის ინტერესს, ყოველთვის მსხვილი ბიზნესის მხარე დაიჭირეს. მე საპირისპირო პოზიცია მქონდა ყოველთვის და მომავალშიც ასე ვაპირებ. სოცილური სამართლიანობის და სამართლიანობის აღდგენის თემა მოგონილი და საარჩევნო ლოზუნგები არ არის, ეს არის ჩემი ყოველდღიური ცხოვრება. პირადად ჩემ მიმართ არ არის სამართლიანობა აღდგენილი და სხვაზე რა ვილაპარაკო?!

ამ საკითხზე მეც უნდა მეკითხა, როგორ მიმდინარეობს გამოძიება 2007 წლის ნოემბრის აქციებზე თქვენ წინააღმდეგ განხორციელბული ქმედებების საქმეზე, თუ მოხდა თქვენი დაკითხვა?

გეტყვით, რომ ჩემ მიმართ ტერაქტის განმახორციელებლები დღემდე მუშაობენ სახელმწიფო სტრუქტურებში.

რომელ უწყებაში, და კონკრეტული სახელების და გვარების დასახელება თუ შეგიძლიათ?

კონკრეტული სახელები და გვარებია, რომელზეც მე იანვარში ჩვენება მივეცი პროკურატურას. მე მგონი, საკმარისი დრო გავიდა  და მათ თითი თითზე არ დაუკარებიათ. ისინი მუშაობენ ფინანსურ პოლიციაში. 3 ადამიანი ვიცი მე ასეთი. სახელებს და გვარებს ვერ გეტყვით, რადგან არ ვაპირებ უდანაშაულობის პრეზუმპფციის დარღვევას. მე მივეცი ჩვენება და გამოძიებამ უნდა დაადგინოს მათი ბრალეულობის საკითხი. ჩემთვის ეს ადამიანები არ არიან მნიშვნელოვანი, მე მაინტერესებს მათ ვინ დაუკვეთა და ვინ მისცა ბრძანება. მე მომხრე ვიქნები, თუ მათთან საპროცესო გარიგება დაიდება და ისინი ჩვენებას მისცემენ ზემდგომ პირებზე. სულაც არ ვიქნები წინააღმდეგი, თუ საერთოდ გათავისუფლდებიან პასუხისმგებლობიდან. საქმე იმაშია, რომ ეს ხელისუფლება საერთოდ არაფერს აკეთებს. 7 ნოემბერის საქმეზე საერთოდ საუბარი არ არის, არც გამოძიებაზე და არც არანაირი კუთხით. ჩემთვის ეს ღირსების საკითხია. მე ვთვლი, რომ საქართველოში ძალიან ბევრია ისეთი ადამიანი, ვინც ასე ფიქრობს, რომ ის, რაც მოხდა, უნდა იყოს გამოძიებული, დამნაშავეები დასჯილი და მათთან კოჰაბიტაციას და თავზე ხელის გადასმას ადგილი არ უნდა ჰქონდეს. ეს არის ჩვენი პოზიცია, რომელიც საარჩევნო ლოზუნგი არ არის. ეს არის მიზანი, თუმცა ეს არ არის ისეთი დაპირება, რომ მე გავაკეთებ და თქვენ ფეხი ფეხზე გადაიდეთ და საღამოს ჩაბარებულ საქმეს ჩაგაბარებთ… ასე არ არის. ნებისმიერი დაპირების შესრულებას ბრძოლა სჭირდება.

როგორ აპირებთ, რომ შეასრულოთ ეს დაპირებები, გამომდინარე იმ შეზღუდული უფლებამოსილებებიდან, რაც პრეზიდენტს ექნება 2013 წლის არჩევნების შემდგომი კონსტიტუციური რეალობით…

დიახ, კონსტიტუციური რეალობიდან გამომდინარე პრეზიდენტის უფლებები შეკვეცილია. პრეზიდენტი ცალკე აღებული ვერაფერს გააკეთებს, თუ ხალხი არ გაყვება. ხალხის გვერდში დგომის გარეშე და სერიოზული სახალხო მოძრაობის გარეშე, ცალკე აღებული ერთი თანამდებობის პირი, ვერც პრეზიდენტი და ვერც ვერავინ, ვერაფერს გააკეთებს. აქ საჭიროა კომპლექსური ღონისძიებები. აქედან გამომდინარე, ეს არ არის ისეთი დაპირება, რომ მოდი, თქვენ ხმა მომეცით და მერე მე მივხედავ მაგ საქმეს, ამ დროს თქვენ დაიძინეთ და როცა გაიღვიძებთ სამართლიანობა აღდგენილი იქნება. ასე არ მოხდება. ამისთვის მოგვიწევს ბრძოლა. უბრალოდ, პრეზიდენტის პოზიციიდან უფრო იოლი იქნება ბრძოლა, ვიდრე პარლამენტის წევრის პოზიციიდან.

სახალხო მოძრაობაში რას გულისხმობთ, რა სახალხო ღონისძიების დაწყებას აპირებთ გამარჯვების შემთხვევაში?

დღეს საქართველოში დემოკრატიის პრობლემა არსებობს. აქ დემოკრატიული წყობა არ არის. ყველაზე სასაცილოა, რომ ამ დემოკრატიის რეალური მოწინააღმდეგენი არიან პროდასავლელი ლიბერალები. ასეთი უცნაურობაა. მათ დემოკრატიის არსი აშინებთ, თუმცა ძალიან ხშირად იმეორებენ ამ სიტყვას, მაგრამ ხალხის მმართველობა რასაც ნიშნავს, ის არ უნდათ. ხალხის მმართველობა ჩვენთან ძალიან შეზღუდულია. პარლამენტის წევრები და პოლიტიკოსები თავს უფლებას აძლევენ, რომ ამა თუ იმ საკითხზე საზოგადოების აზრს იგნორირება გაუკეთონ. ჩვენთან ორიენტაცია ყოველთვის იყო და არის ერთ კაცზე: ხან ზვიად გამსახურდიაზე, ხან შევარდნაძეზე, ხან სააკაშვილზე, ახლა ივანიშვილზე. ძალიან დიდ პატივს ვცემ ბატონ ბიძინას და მართლა დიდი საქმე გააკეთა, რომ იმ ორმოდან ამოგვიყვანა, რომელშიც ვიყავით, მაგრამ ამის გამო შეიძლება პარლამენტის მიერ პირველი მოსმენით მიღებული კანონები აჩეროს ერთმა კაცმა?! ორჯერ იყო ამის შემთხვევა, აზარტული თამაშების კანონპროექტზე და იპოთეკარებზე. პარლამენტმა პირველი მოსმენით მიიღო კანონი, სხვათა შორის, აზარტულ თამაშებთან დაკავშირებით საკუთარი მოსაზრება გადათქვა ბატონმა ბიძინამ, რომელსაც მანამდე სხვანაირად ამბობდა… გამოვიდა საჯაროდ და გვითხრა, რომ გადავიფიქრეო, ეს აღარ არის საჭირო და ბიზნესს დაარტყამსო და პარლამენტის უმრავლესობამ მის მიერ პირველი მოსმენით მიღებული კანონი მეორე მოსმენით ჩააგდო. იგივე ხდება იპოთეკარების საკითხზე. მე არა მგონია, ეს ნორმლაური ვითარება იყოს.

ბიძინა ივანიშვილი ამბობს, თანამდებობას ტოვებს იმის გამო, რომ ყველაფერი დამოკიდებული არ იყოს მხოლოდ ერთ ფიგურაზე…

სწორად იქცევა. მე, პრაქტიკულად, ერთადერთი პოლიტიკოსი ვარ, ვინც მას ამ საქციელს უწონებს. მის თანაგუნდელებს გლოვა აქვთ გამოცხადებული და იძახიან, რომ ვის ხელში გვტოვებსო და ნაციონალები ამბობენ, რომ კრახი განიცადა და გარბისო, ხოლო მე ვამბობ, რომ სწორად იქცევა, იმიტომ, რომ ჩვენთან სწორედ ერთი კაცის მმართველობის პრობლემაა. აქ მონარქიული ცნობიერების პრობლემაც არსებობს, ვირჩევთ არა დემოკრატიულად არჩეულ პირველ პირს, არამედ მეფეს, რომელიც უნდა იყოს და გარჩინოს. ივანიშვილი კი სწორად იქცევა, რადგან პირველი პრეცედენტია, როცა ხელისუფლების სათავეში მოსული ადამიანი მიდის. ეს დემოკრატიული განვითარებისთვის აუცილებელი წინაპირობაა, თუმცა, არასაკმარისი, რადგან ჩვენთან ხალხის მმართველობა ანუ დემოკრატია უნდა დამკვიდრდეს. თამაშის წესები უნდა დამკვიდრდეს ასეთი, რომ, მაგალითად, პოლიტიკური პარტია, ან პოლიტიკური ლიდერი მოვიდა კონკრეტული საარჩევნო პროგრამით და არ შეასრულა ეს პროგრამა, შემდეგ არჩევნებში მან ვერც ერთი ხმა ვეღარ უნდა მიიღოს. ჩვენთან საზოგადოება, ერთი მხრივ, უკმაყოფილოა იმით, რომ პოლიტიკოსები მოდიან ხელისუფლებაში და შემდეგ საარჩევნო დაპირებებს ივიწყებენ, მაგრამ, მეორე მხრივ, არჩევნებში ხმის მიცემის მოტივაცია თითოეული მოქალაქის არ არის ის – იმსახურებს თუ არა ეს პოლიტიკოსი ნდობას, შეასრულა თუ არა მან წინასაარჩევნო დაპირება. მე ხანდახან ვიძახი ხოლმე, რომ თუ ასეთი გულმავიწყია ეს ჩვენი საზოგადოება, იქნებ ამომრჩევლის დღიური შემოვიღოთ მოსწავლის დღიურივით და იქ ჩაწეროს ადამიანმა რომ აი, დღეს გარკვეულმა ძალამ, რომელიც ხელისუფლებაშია, გააკეთა კარგი საქმე, ან არ გააკეთა ის, რასაც დაგვპირდა. შემდეგ შეაჯამოს ეს ყველაფერი და თუ პლიუსები გადაწონის მინუსებს, მისცეს ხმა, ხოლო თუ ვერ გადაწონის – არა. მაგალითად, სააკაშვილმა 2003 წლის არჩევნებზე, მაშინ მეც ვიყავი იქ, გასცა ძალიან ბევრი დაპირება: ანაბრების დაბრუნება, პენსიები სტაჟის და დამსახურების მიხედვით და სხვა. არც ერთი ეს დაპირება მან არ შეასრულა. მოვიდა შემდეგი საპარლამენტო, ადგილობრივი თუ საპრეზიდენტო არჩევნები (2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებს არ ვიძახი, რადგან სააკაშვილი მაშინ არ აირჩიეს), ადამიანებმა, არ ვიცი რა მოტივით, მაგრამ, ფაქტობრივად, მას მოუწონეს ის, რომ მან ისინი მოატყუა და მერე სწყინდათ, რატომ გვატყუებსო, და მეორედაც მოგატყუებს…

“ქართული ოცნების” დაპირებებზე მოგახსენებთ, მთავარი დაპირება, რისთვის აირჩია ხალხმა? მე არც თანამდებობა მომითხოვია “ქართულ ოცნებაში” და არც არაფერი, მე მინდოდა სამართლიანობის აღდგენა. მე მინდოდა ჩემი მკვლელების დასჯა და ერთადერთი, ვინც დაისაჯა, ის არის, ვინც თამაზაშვილი დაიჭირა და ის მოსამართლე, ივანიშვილის წინააღმდეგ გადაწყვეტილება რომ გამოიტანა, ანუ ბოდიში და, თავისი გაისწორეს და ჩვენ ფეხებზე დაგვიკიდეს, ჟარგონულად რომ ვთქვათ. ეს ნორმალურია და ჩვენ ეს უნდა გადავყლაპოთ?! ან გაგებით მოვეკიდოთ?! ვერ ვეკიდებით გაგებით, ასეთი გაუგებარი ხალხი ვართ…

იმ შემთხვევაში, თუ თქვენ გახდებით პრეზიდენტი, რა შეიცვლება ქართულ პოლიტიკაში, დღეს არის კოჰაბიტაციური ვითარება, დაიწყება კოჰაბიტაციის მეორე ტალღა?

კოჰაბიტაციის ტალღა დაიწყება. ჩემი ამოცანა არის მთავრობის პოლიტიკის შეცვლა და მინდა დაგარწმუნოთ, რომ ამას მივაღწევ, არ გამიჭირდება. ხალხთან ერთად, რა თქმა უნდა.

როგორ?

პარლამენტის ყველა სხდომას მივაყენებ ხალხს და ავუხსნი პარლამენტს, რა არის ხალხის მოთხოვნა. პარლამენტს უკვე ისე ეშინია ხალხის მოთხოვნის, რომ რაც კონსტიტუციაში წერია, იმ უფლებებსაც უზღუდავს პრეზიდენტს. მაგალითად, რეფერენდუმი ხომ არ შეუძლია თავისი ინიციატივით, თუმცა 200 ათასი ამომრჩევლის ინიციატივით შეუძლია. ახლა პლებისციტის უფლებასაც უზღუდავენ პრეზიდენტს, მაგრამ პლებისციტი რად უნდა პრეზიდენტს, იმ 200 ათას კაცს რომ მივაყენებ პარლამენტს, მერე კაი ბიჭები არიან და არ მიიღონ ის, რაც ხალხს უნდა. აი, ეს არის ჩემი მოქმედების მეთოდი.

მიიჩნევთ თუ არ არჩევნებში ფავორიტად გიორგი მარგველაშვილს, რომელიც სხვადასხვა რეიტინგში ლიდერობს?

მე ამ რეიტინგების არ მჯერა. რეიტინგებზე უფრო მეტად მჯერა იმ გაღიზიანების, რომელიც ბიძინა ივანიშვილმა გამოთქვა, რომ თუ მარგველაშვილს არ აირჩევენ, უფრო მალე წავალ და უფრო გავბრაზდებიო.  როგორც ჩანს, რეალური გამოკითხვები სხვა სურათს აჩვენებს, ვიდრე საჯაროდ გამოქვეყნებულები და ეს გაღიზიანებაც აქედან მოდის. ასე რომ, მე სტრიქონებს შორის რა წერია, იმის კითხვა ვიცი და ეს გაბრაზებაც იქიდან მოდის, რომ რეალური გამოკითხვები მთლად ისეთიც არ არის. ტყუილი პოლიტიკაში, სამწუხაროდ, ჩვეულებრივ ამბად ითვლება. ფავორიტში რა იგულისხმება, მე კანდიდატებს არ ვყოფ ფავორიტებად, ცნობილებად, არაცნობილებად… ვინც კანდიდატად დარეგისტრირდება, ნებისმიერთან მზად ვარ საჯაროდ დავჯდე და მათი აზრი მოვისმინო, ჩემი აზრი გავაცნო. მე არ ვუყურებ ადამიანებს ასე. საერთოდ ვერტიკალური ურთიერთობები არ მჩვევია, მე მაქვს ჰორიზონტალური ურთიერთობები. ჩემთვის თქვენ და ბიძინა ივანიშვილი ერთია. ზოგისთვის სხვადასხვაა, ჩემთვის – არა.

რაც შეეხება საგარეო პოლიტიკურს კურსს, როგორია თქვენი პოზიცია ევრაზიულ კავშირის შესახებ, რომელზეც ცოტა ხნის წინ ბიძინა ივანიშვილმაც ისაუბრა, ფიქრობთ თუ არა, რომ ეს კავშირი შეიძლება საინტერესო იყოს საქართველოსთვის?

საქართველოსთვის საინტერესო არის ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა. ეს არის ჩვენი ამოსავალი წერტილი. მე არ ვარ რაიმე კავშირებში გაწევრიანების არც თავგადაკლული მომხრე და არც თავგადაკლული მოწინააღმდეგე, ნატო იქნება ეს თუ ევრაზიული კავშირი. რა ხეირი ექნება საქართველოს, ეს მაინტერესებს. ამიტომ, როგორ შეიძლება ავტომატურად ვიყო ევრაზიული კავშირის მომხრე? – არა, რა თქმა უნდა. თუ ამის სანაცვლოდ რუსეთი აფხაზეთს და სამაჩაბლოს დაგვიბრუნებს, მე, მაგალითად, ჩავატარებდი რეფერენდუმს და გამოკითხვას ხალხში. ეს საერთოდ პოლიტიკოსების გადასაწყვეტი საკითხი არ არის, თავის დროზე ნატოს საკითხზე ხომ ჩატარდა პლებისციტი, ასევე უნდა ჩატარდეს ნებისმიერ საკითხზე. გააჩნია ფასს, თუ ტერიტორიულ მთლიანობას აღგვიდგენენ, მე მზად ვარ უარი ვთქვა ნატოზე. მე არ ვიცი ევრაზიული კავშირი რას აღნიშნავს. თუ ის დამოუკიდებლობაზე უარის თქმაა, ამაზე არ დავთანხმდები, მაგრამ ნატოში არშესვლაზე დავთანხმდები იმის სანაცვლოდ, რომ ტერიტორიები დავიბრუნო. საქართველოს პოლიტიკური კურსი არ უნდა იყოს არც პრორუსული და არც პროდასავლური – პროქართული უნდა იყოს.

როგორია თქვენი ხედვა ქვეყანაში რელიგიურ უმცირესობებთან დაკავშირებული პრობლემებზე?

მე ვარ კატეგორიული წინააღმდეგი, რომ ჩვენთან მოხდეს რაიმე სახის რელიგიური დაპირისპირება და მოხდეს გაიგივება სახელმწიფოებრივი პატრიოტიზმისა მართლმადიდებლურ ეკლესიასთან. ილია ჭავჭავაძეც კი, რომელიც თავის ცნობილ ფორმულას ამბობდა: მამული, ენა, სარწმუნოებაო, სარწმუნოებას ბოლოში ამბობს. იმიტომ, რომ მას აქვს დაწერილი სამუსულმანო საქართველოც. მერე ამბობს, რომ ქრისტეს სჯულისთვის ვეწამეთო, მაგრამ ისტორიულად მოხდა ისე, რომ დღეს მსოფლიოში მცხოვრებ ქართველთა უმეტესობა არის მუსლიმი, რომელიც ცხოვრობს თურქეთის ტერიტორიაზე. ჩვენ ამ ხალხზე საერთოდ უარი უნდა ვთქვათ?! პოლიტიკა, რომლის მიხედვითაც თუ არ ხარ ქრისტიანი, არ ხარ ქართველი, რაც გამოსჭვივის ასეთ ქმედებებში, არის არასახელმწიფოებრივი და არაეროვნული. თუ ჩვენ პერსპექტივაში გვინდა დიდი საქართველო, მაშინ საქართველოში მუსლიმებისთვის უნდა იყოს ნორმალური საცხოვრებელი პირობები და თურქეთში მცხოვრები ქართველები უნდა ხედავდნენ ამას… იქ ასე მიდის მუშაობა, რომ აი, საქართველოში მუსლიმები იჩაგრებიან. თურქეთში გარკვეული წრეები ცდილობენ მუსლიმური კარტის გათამაშებას, ჩვენ ეროვნული კარტი უნდა გავათამაშოთ. ეროვნული კარტის გათამაშებაში ხელს გვიშლის ჩვენი ცალკეული ფუნდამენდალისტი, რომელიც ქრისტიანობას ქართველობასთან აიგივებს. ქრისტიანობა და ქართველობა ერთი და იგივე აღარ არის, იყო, მაგრამ აღარ არის. დღეს მსოფლიოში მცხოვრებ ქართველთა უმეტესობა ქრისტიანი არ არის. რა ვქნათ ახლა, უარი ვთქვათ მათზე, თუ ცოტა სხვა პოლიტიკა შევიმუშავოთ?! მინარეთები უნდა ვანგრიოთ თუ პირიქით, ყურანი უნდა დავბეჭდოთ ქართულად და შევიტანოთ თურქეთში?! მოდით ამაზე დავფიქრდეთ, რა არის პატრიოტიზმი, რა არის სახელმწიფოებრიობა და რა არის ეროვნულობა. მე ყველას რელიგიურ გრძნობებს პატივს ვცემ, მათ შორის იმათიც, ვინც ამბობს, რომ ქრისტიანობა და ქართველობა ერთი და იგივეა, მაგრამ მათ ამ მოსაზრებას ისტორიული საფუძველი, რომელიც ადრე ჰქონდა, დღეს აღარ აქვს. 

თქვენ საუბრობთ იმაზე, რომ ვიღაცას რაღაც უნდა გააგებინო, მაგრამ ლაპარაკია კონკრეტულ დარღვევების ფაქტებზე, რა უნდა მოხდეს იმ შემთხვევაში, როდესაც, როგორც თქვენ ამბობთ, ფუნდამენტალისტის და რიგ შემთხვევაში სახელმწიფოს ქმედებაც შესაძლოა კანონს გასცდეს?

უნდა დაისაჯოს ყველა, ვინც კანონს გასცდება, იქნება ეს სახელმწიფოს წარმომადგენელი თუ სხვა. ოღონდ ახლა ბატონი სააკაშვილი რომ გამოდის და ნიანგის ცრემლებს ღვრის, რომ როგორ შეიძლება რელიგიურ ნაგებობაზე ხელის ხლებაო, თუნდაც მშენებლობის დროს რაღაც ნორმები იყოს დარღვეულიო… ეგენი არ იყვნენ, ფერიის მთაზე ეკლესია რომ დაანგრიეს?! მაშინ შეიძლებოდა? ამ თვალთმაქცების აყოლაც არ ივარგებს. ესენი არიან ადამიანები, რომლებიც ერთს აკეთებდნენ და ახლა სხვას იგივე ქმედებას უწუნობენ, თუმცა ეს სხვა მართლა სხვა რამდენად არის, ეგეც მეორე საკითხია. წეღან მოგახსენეთ ჯალათებზე, რომლებმაც ჩემ მიმართ განახორციელეს ტერაქტი და ახლაც იქ მუშაობენ. მე არ გამოვრიცხავ, რომ ვინც ფერიას მთაზე დაანგრია ეკლესია, იგივემ დაანგრია ეს მინარეთიც, იმიტომ, რომ კადრები იგივეა და კაცი, რომელიც ნებისმიერი ბრძანების შემსრულებელია, დარჩენილია სამსახურში, ხოლო ისინი, ვინც კონფორმისტები არ არიან და ყველაფერზე ხელს არ აწერენ, გამოყარეს.

რაც შეეხება სახელმწიფოსა და ეკლესიის ურთიერთობას, ფიქრობთ თუ არა, რომ აქ რაიმე არის შესაცვლელი, მაგალითად, კონსტიტუციურ შეთანხმებაში?

მე ვფიქრობ, რომ ეს შეთანხმება ოპტიმალური ფორმაა.

 ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა, რომ სახელმწიფო ფუნქციებში არ უნდა ერეოდნენ სასულიერო პირები.

 რაც შეეხება ივანიშვილის განცხადებას, ვერ დავეთანხმები. სასულიერო პირები არიან ამ ქვეყნის მოქალაქეები და ეკლესიას აქვს უფლება საკუთარი შიდა წესებით სასულიერო პირებს აუკრძალოს ან შეუზღუდოს ეს უფლება, მაგრამ პრემიერის ასეთი განცხადება თავად არის ჩარევა ეკლესიის საქმეებში იმიტომ, რომ სახელმწიფოსთვის ანაფორა აცვია ადამიანს, ჯვარი უკეთია, მოლაა თუ რაბინი, მნიშვნელობა არ აქვს – ის მოქალაქეა. რა უფლება აქვს პრემიერ–მინისტრს, აუკრძალოს საქართველოს მოქალაქეს სახელმწიფოებრივი ცხოვრების რომელიმე საკითხზე აზრის გამოთქმის უფლება?! თუ ის მოქალაქე კანონს არღვევს, მაშინ სახელმწიფო ვალდებულია დასაჯოს, მაგრამ არავის აქვს უფლება, ვინმეს აზრის გამოთქმა აუკრძალოს.

პოლიტიკურ თემებზე სასულიერო პირების განცხადებები მისაღებია თქვენთვის?

უკაცრავად, მაგრამ მთელ მსოფლიოში ყველა ეკლესია აკეთებს განცხადებას აბორტის წინააღმდეგ. ეს პოლიტიკური განცხადებაა? არ მსმენია მე არც ერთი ქვეყანა, სადაც რომელიმე პრეზიდენტს ან პრემიერს ამის წინააღმდეგ განცხადება გაეკეთებინოს. ის ქადაგებს სარწმუნოებას, ეს სარწმუნოება ამ აბორტს კრძალავს და თუ სასულიერო პირმა ეს განცხადება გააკეთა, ეს ჩარევაა?

 სასულიერო პირების მხრიდან კონკრეტული პარტიების მისამართით გაკეთებულ ამ თუ იმ განცხადებაზე, იგივე ნაცმოძრაობის მიმართ?

გასაგებია, მაგრამ ჩვენ ზოგიერთი მეუფისაგან ნაცმოძრაობის სასარგებლო აგიტაციაც გვახსოვს. ეს არის ეკლესიის საქმე. ეკლესიისთვის ეს ცუდია, მაგრამ ეკლესიის საქმეა. პატრიარქს აქვს უფლება, სინოდს აქვს უფლება, რომ საკუთარ მღვდელმთავრებს მოუწოდოს ან საეკლესიო სასჯელები დაადოს იმისთვის, რომ ისინი პოლიტიკაში ერევიან, ეს მათი საქმეა, მაგრამ ჩვენ უნდა განვასხვავოთ კომპეტენციები. სახელმწიფოს კომპეტენცია არ არის მღვდელს აუკრძალოს ქადაგება, თუნდაც ხმამაღალი განცხადებების კეთება. სიტყვის თავისუფლების ფარგლებში ქართველ მღვდელს აქვს განცხადების გაკეთების უფლება, ისევე როგორც ამერიკელ მღვდელს აქვს. კიდევ ერთხელ ვამბობ, თუ ის კანონს არღვევს, თუ ის ქადაგებს ძალადობას, თუ ჩადის ძალადობას და საზოგადოებრივ წესრიგს არღვევს, კანონით უნდა დაისაჯოს, მაგრამ ქადაგების უფლება ავუკრძალოთ ან მეუფე იაკობს ან მეუფე კალისტრატეს, საერო ხელისუფლებას ამის უფლება არ აქვს. ამის უფლება აქვს მხოლოდ პატრიარქს და სინოდს. მე იმიტომ ვარ მომხრე საკონსტიტუციო შეთანხმების, რომ ასეთ შემთხვევაში სახელმწიფო და ეკლესია გაყოფილია, ერთმანეთის საქმეში არ ერევა და თანამშრომლობს. არის მთელი რიგი საქმეები, საპატიმროების საკითხები იქნება ეს, თუ სხვა, რომელშიც ეკლესია, როგორც ძალიან ბევრი ადამიანის ინტერესების წარმომადგენელი, სასარგებლო შეიძლება იყოს სახელმწიფო მიზნებისთვის. ასევე, მე პატივს ვცემ ეკლესიის იმ როლს, რომელიც ისტორიის მანძილზე შეასრულა საქართველოში, რომ იყო იდენტობის ერთ–ერთი საფუძველი, თუმცა, კიდევ ერთხელ ვამბობ, დღეს ასე არ არის და რელიგიასთან მიმართებაში მე ფუნდამენტალისტური პოზიციები არ გამაჩნია. მე პატივს ვცემ და მხარს ვუჭერ იმ საკითხებში, რასაც ჰქვია, ახალგაზრდების დაცვა მავნე ზეგავლენისაგან, აბორტების აკრძალვა, იმ ტრადიცულ ღირებულებებში, რასაც ეკლესია ქადაგებს, მაგრამ როდესაც ქართული სახელმწიფოებრივი ინტერესები ეჯახება ვიწრო რელიგიურ ინტერესებს, მე სახელმწიფოებრივი ინტერესებიდან გამოვდივარ.