“აზერბაიჯანი არ აწარმოებს და არც გეგმავს ეთნიკურ წმენდას მთიანი ყარაბაღის მოსახლეობის მიმართ”, – ამის შესახებ გაეროს საერთაშორისო სასამართლოს მოსმენაზე აზერბაიჯანის წარმომადგენელმა ელნურ მამედოვმა განაცხადა.
აზერბაიჯანის მხრიდან ყველა ტიპის რასობრივი დისკრიმინაციის ლიკვიდაციის შესახებ საერთაშორისო კონვენციიის შესაძლო დარღვევაზე საერთაშორისო სასამართლოს სომხეთმა მიმართა.
“სომხეთის ბრალდებები არ ასახავს მთიან ყარაბაღში მიმდინარე სიტუაციის რეალობას. აზერბაიჯანმა სახელმწიფო დონეზე მისცა მთიანი ყარაბაღის სომეხ მოსახლეობას გარანტიები, რომ მათი უფლებები გათანაბრებული იქნება აზერბაიჯანის სხვა მოქალაქეების უფლებებთან. აზერბაიჯანი მოუწოდებს მათ, დაბრუნდნენ საკუთარ სახლებში და გააგრძელონ მუშაობა საკუთარი პირობების შექმნაზე, რათა თავი უსაფრთხოდ იგრძნონ.
აზერბაიჯანს სურს შეინარჩუნოს საკუთარი მულტიკულტურული საზოგადოება, რომელიც 50-ზე მეტ ეთნიკური და სხვადასხვა რელიგიის ჯგუფს მოიცავს”.
19 სექტემბრის შემდეგ, ოფიციალური მონაცემით, 100 ათასზე მეტი ეთნიკური სომეხი საცხოვრებლად სომხეთში გადავიდა.
მთიანი ყარაბაღის იმ ტერიტორიაზე, რომელსაც აზერბაიჯანული მხარე არ აკონტროლებდა და 2020 წლის ყარაბაღის მეორე ომის შემდეგ რუსი სამშვიდობოების პასუხისმგებლობის ქვეშ იყო, აზერბაიჯანმა “ანტიტერორისტული ოპერაციის” მოტივით 19 სექტემბერს შეტევა დაიწყო.
დე ფაქტო რესპუბლიკის ცნობით, დაღუპულია, სულ მცირე, 200 ადამიანი, მათ შორის, მშვიდობიანი მოსახლეობა, და დაჭრილია 400-ზე მეტი მოქალაქე.
20 სექტემბერს დე ფაქტო ყარაბაღის რესპუბლიკამ მიიღო რუსი მშვიდობისმყოფელების წინადადება ცეცხლის შეწყვეტასა და საბრძოლო შენაერთების განიარაღებაზე, რაც ბაქომ აზერბაიჯანის მორიგ ტრიუმფად და ყარაბაღის კაპიტულაციად გამოაცხადა. ამასთან, აზერბაიჯანმა ყარაბაღელი სომხების რეინტეგრაციის გეგმასა და მშვიდობიან თანაცხოვრებაზე დაიწყო საუბარი, თუმცა, ყარაბაღელი სომხები აზერბაიჯანის ხელისუფლების კონტროლქვეშ ცხოვრებაზე უარს ამბობენ და სომხეთში, იძულებით გადაადგილებული პირების სტატუსით გადადიან საცხოვრებლად. ამ მოვლენებამდე ყარაბაღში 120 ათასი ეთნიკურად სომეხი ადამიანი ცხოვრობდა.