ახალი ამბები

ზაზა პაპუაშვილი: ევროპა არის წესრიგი და ფასეულობები

25 მაისი, 2014 •
ზაზა პაპუაშვილი: ევროპა არის წესრიგი და ფასეულობები

ბატონო ზაზა, გთხოვთ გაიხსენოთ, პირველად როდის იყავით ევროკავშირის წევრ ქვეყანაში და რა მიზნით?

1990-იან წლებში პირადი ვიზიტით ვიყავი გერმანიაში, რომელიც ახალი გაერთიანებული იყო. პერიოდულად ჩავდიოდი ხოლმე. მე ისეთ თემაზე ვიყავი, აღაც ღირს ლაპარაკი, თუმცა იქ რამდენიმე ადამიანს შევხვდი – რეჟისორებს, დოკუმენტალისტებს, რომლებიც საქართველოში მოგზაურობდნენ და ფილმიც ჰქონდათ გაკეთებული სვანეთსა და ხევსურეთზე. მიუხედავად აქაური არეულობისა, მაინც ჩამოდიოდნენ და ერთ-ერთი გერმანელი, რომელმაც ქართული იცოდა, ის გვმასპინძლობდა იქ. ბევრმა, ვისთანაც ურთიერთობა გვქონდა, იცოდა საქართველოს შესახებ. ჩვენ ისეთი განადგურებული ქვეყანა გვქონდა, ბევრ რამეზე იქ გული გვწყდებოდა და გვინდოდა საქართველოშიც ყოფილიყო რაღაცები. ვაკვირდებოდით მოწესრიგებულ საგზაო მოძრაობას, უჩვეული იყო მათი ყურადღება, ქცევა. მე ვგრძნობდი, რომ იმ საერთო სივრციდან ამოვარდნილი ვიყავი.

ამ ვიზიტების შედეგად რა შთაბეჭდილება დაგრჩათ ევროპაზე? რა უნდა ვისწავლოთ ევროპული საზოგადოებებისგან?

ყველა ქვეყანა, ქალაქი გამოირჩევა თავისი არქიტექტურით, თავისი პატრიოტიზმით, რაღაც თავისებურებებით. ისე არ არის, რომ ყველაფერი, რაც იქ ხდება, უნდა გადმოვიღოთ. ვეღარ ვიტყვი ახლა, მაგრამ ქუჩაში რაღაც ქცევები, საუბრის დროს რაღაცები არ მომწონდა, რა; რაღაც ნიუანსები, რომლებსაც ახლა ვერ მოვყვები. ისე არ არის, რომ რაღაცები თუ არ გადმოვიტანეთ და კალკირება არ გავაკეთეთ, დავიღუპებით. ჩვენ სხვა ბედისა და სხვა ისტორიის ადამიანები ვართ, ამდენი ომები გადავიტანეთ, ამდენი თაობები დავკარგეთ და ამან დიდი კვალი დაგვამჩნია, გაგვიმეჩხერდა ქვეყანა. მერე პოლიტიკის არასწორმა გაგებამ და ამ პოლიტიკანობამ, ამ ამპარტავნობამ საშინელი შედეგები მოიტანა.

და მაინც, რა გვაქვს ევროპისგან სასწავლი?

ხელოვნებაში, ლიტერატურაში, ფოლკლორში, ხუროთმოძღვრებაში, ფილოსოფიაში, მედიცინაში ჩვენ გვყოლია მსოფლიო დონის მოღვაწეები, თუმცა, სამწუხაროდ, სხვა ბაზარზე ვიდექით, სხვა ფარდის უკან ვიყავით და ამიტომ მსოფლიო კულტურასთან ინტეგრირება ვერ ხდებოდა. მოტყეპებული საბჭოთა კავშირი ძნელად მოსაშორებელი იყო, თუმცა ვიწრო წრეებში საკმაოდ კარგად იცნობდნენ ევროპაში საქართველოს. ჩვენ უბრალოდ ბევრ რამეში ჩამოვრჩით, სხვა საუკუნეა, პროგრესია, ტექნოლოგიების გამოყენება ძალიან გაიზარდა და ამ ინოვაციებს ათვისება და გათავისება სჭირდება. რაღაცნაირად ჩამოვრჩით საერთო მსოფლიო წინსვლას, მაგრამ ტრაგიკული არაფერი გვჭირს. სოფლის მეურნეობაში არის ათასი ტექნოლოგია, რომელსაც ათვისება და სწორად გამოყენება სჭირდება. ამ მხრივ არ უნდა ჩამოვრჩეთ, გამოცდილება უნდა გავიზიაროთ.

თქვენთვის რა არის ევროპა? რა ასოციაციები გიჩნდებათ ამ სიტყვის გაგონებისას?

ევროპა, პირველ რიგში, ჩემთვის არის კანონიერება, შემდეგ – გარანტიების ქონა. სულ სტრესში არ ხარ. იგივე, როცა მუშაობ, არ ნერვიულობ იმაზე, ვაი, რომ გაგაგდონ, რაღც დაგემართოს. გარანტიები გაქვს ნებისმიერ ინსტიტუციასთან ურთიერთობაში. ევროპა არის წესრიგი და ფასეულობები, რამაც ეს ქვეყნები შექმნა. თუმცა ევროპასაც გარკვეულწილად დიდი საშიშროებები დაემუქრა იმიტომ, რომ რაღაცნაირად თითქოს შეწყვიტა განვითარებაც და გამრავლებაც, უკვე სხვადასხვა ქვეყნებიდან შედიან ადამიანები, რომლებიც ამ ქვეყნებს პრობლემებს უქმნიან. ევროპული კულტურა, არქიტექტურა, მუსიკა, ფილოსოფია, სპორტი, ეს ჩვენი მონათესავე მდგომარეობებია, რადგან ამ სიმაღლეებისთვის ჩვენ მიგვიღწევია. ევროპა გამოირჩევა სიმშვიდით, გარანტიებით,  დაცულობით არაპროგნოზირებადი პოლიტიკოსებისგან, თუ საგარეო და საშინაო პოლიტიკისგან; პროფესიონალიზმის მაღალი ხარისხია.

მიგრაციის საკითხი ახსენეთ და აღნიშნეთ, რომ უცხო ქვეყნის მოქალაქეები ევროპას პრობლემებს უქმნიან. რა გქონდათ მხედველობაში?

მათი შიდა სიმშვიდე და წყობილება ირხევა, მგონია. იგივე საფრანგეთში ძალიან ბევრი სხვა ქვეყნიდან შესული ადამიანია, რომლებიც უკვე თავიანთ ავტონომიებს ითხოვენ, ასევეა გერმანიაშიც. ეს მიგრაცია უნდა არსებობდეს, მაგრამ მაინც ძლიერი ქვეყნები არიან, იმიტომ, რომ კანონი ისეთ დონეზეა, თავის ადგილზე დაგსვამს შენ იქ.

ვინ და სად მოითხოვა ავტონომია?

ხომ არის რაღაცა, თურქეთშია ეს პრობლემა, გერმანიაშია. გერმანიაში როდესაც ჩავდიოდი, რამდენიმე ათასი თურქი იყო, რომლებიც მუშაობდნენ. მერე რაღაც უფლებების გაზრდა, ავტონომიურობა… რაოდენობა გაიზარდა მათი და მოთხოვნილებებიც სხვანაირია. ასეთ დროს სახელმწიფოებს რაღაც შიდა აშლილობები ემუქრება.

ბევრი საკანონმდებლო ცვლილება გვაქვს განსახორციელებელი, რომ ჩვენი კანონმდებლობა ევროპის კანონმდებლობასთან შესაბამისობაში მოვიდეს. ახლახან ანტიდისკრიმინაციული კანონიც მივიღეთ, რომლის საკომიტეტო განხილვების დროს თქვენ საკმაოდ აქტიურობდით. ამ კანონპროექტზე საუბრისას მართლმადიდებლური ეკლესია ერთსქესიანთა ქორწინების დაკანონებით აპელირებს, რაც სინამდვილეს არ შეესაბამება. ეკლესიის ცალკეული წარმომადგენლები იმუქრებიან ანათემით, საპროტესტო აქციებით. როგორ შეაფასებთ ამ მდგომარეობას და  რამე საფრთხეს ხედავთ იგივე ამ კანონის მიღებაში?

როცა ვამბობთ, რომ მართლმადიდებლები ვართ, ჩვენ უკვე კულტურაზე ვლაპარაკობთ, იმიტომ, რომ ჩვენი სარწმუნოება რაღაც საპრანჭაო მდგომარეობა და ელემენტი არ არის. ამაზე დგას ჩვენი ქვეყანა, ეს არის მისი განვითარების, გაღრმავების და წინსვლის მთავარი გარანტორი. კარგია, თუ ამ სარწმუნოებას, ამ უკეთილშობილეს მოვლენას ჩვენც ცოტა კეთილშობილებით ვუპასუხებთ. სარწმუნოება ხომ რაღაც მოდა არ არის, პიჯაკი, რომელსაც როგორც გინდა გადააკეთებ. ყველა ადამიანი ასე რომ მოექცეს რწმენას, ანარქია იქნება. რწმენა სიკეთისკენ გიწვევს. ჩვენი სარწმუნოება რას გვეუბნება? – ის არ დაასმინო, იმას არ მოპარო, ის არ შეურაცხყო, ცილი არ დაწამო და ა.შ. შვილის და მამის პოზიციიდან ცუდს რას გვეუბნება სარწმუნოება? ამ თემაზე სპეკულირება ჩემთვის კატეგორიულად მიუღებელია. ჩვენ ცოდვილი ადამიანები ვართ, საკმარისად კარგად უნდა გვესმოდეს, სად ვცოდავთ და მოდი, ამის გამოსწორებას შევეცადოთ.

მე არ ვარ ულტრალიბერალი და ამ პოზიციებიდან არ ვუყურებ სამყაროს, უფრო მეტად კონსერვატორი ვარ და უფრო სხვანაირად ვუყურებ მოვლენებს, ვიდრე ის, რომ ყველაფერი დასაშვებია, ყველაფერი მოსულა, რა მოხდა და ადამიანია და სხვა. ამ პოზიციებს ვერ ვეთანხმები.

ზაზა პაპუაშვილი

ზაზა პაპუაშვილი

გასაგებია ეკლესიასთან ასეთი დამოკიდებულება, მაგრამ სეკულარული სახელმწიფოს იდეას ხომ ეთანხმებით?

ნაწილობრივ შემიძლია დავეთანხმო ამას. საზოგადოება თავისუფალი უნდა იყოს, ხელისუფლება და პოლიტიკა არ უნდა გახვევდეს არანაირ სარწმუნოებას, მაგრამ აქ საუბარია შენს ჯიშზე და გენეტიკაზე, რაც არ აგირჩევია, ასეთ ქვეყანაში დაიბადე, სამწუხაროდ კი არა, საბედნიეროდ. სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის არსებობს კონსტიტუციური შეთანხმება და ვფიქრობ, რომ ისინი ძალიან მაღალკვალიფიციურად უფრთხილდებიან ერთმანეთის რეპუტაციას და ერთმანეთის დამოკიდებულებას ქვეყნის მიმართ. სადღაც შესაძლებელია რაღაც მომენტი დაირღვეს, მაგრამ ამაში ტრაგიკულს ვერაფერს ვხედავ. ეს ჩვენი ბუნებაა, მაქსიმალსიტები ვართ და მართლაც სისხლით, შრომით, ოფლით, ფიქრით და ვაებით გვაქვს, ღმერთის წყალობით, ეს ქვეყანა გადარჩენილი, თორემ უამრავი ქვეყანა გამქრალა დედამიწის ზურგიდან. ზოგჯერ საკვირველია, როგორ გადარჩა ეს ქვეყანა, ასეთი ძლიერი მტრების შემოსევების ფონზე, როდესაც შემოვარდებოდნენ ეს ჯალალედინები და ეს ნაგიჟრები, მთელი ქალაქი და სოფელი გახინზული იყო, ტყეში ცხოვრობდა. ანდა რაღაც ისეთი დიპლომატიური სვლები ჰქონდათ, რომ ინარჩუნებდნენ თავიათ თვითმყოფადობას.

თანამედროვე ქვეყანაში, რა თქმა უნდა, არც ჩვენს ეკლესიას აქვს ისეთი წარმოდგენა, რომ, არიქა, საერო ცხოვრება და საეკლესიო ცხოვრება ერთმანეთისგან გამიჯნული არ იყოს, ეს დოზირებულად, მგონი, დაცულია, მაგრამ, რასაკვირველია, ხშირ შემთხვევაში აჯობებს გავითვალისწინოთ ერთმანეთის მოსაზრებები.

რაც შეეხება ანტიდისკრიმინაციულ კანონს, ჩვენ ფარდის უკან ვცხოვრობდით, ახლა ეს ფარდა აღარ არსებობს, თავისუფლების ოკეანეში შევცურეთ და გადარჩენაზე უნდა ვიფიქროთ. ყველა ხერხით და ყველა მოსაზრებით კი არა, მაგრამ რაღაცნაირად აღმოვაჩინოთ – რატომ ვართ, რატომ შემოვრჩით და რა დანიშნულება გვაქვს კაცობრიობის ისტორიაში, რა უნდა შევინარჩუნოთ, რაზე უარი ვთქვათ. ხშირად ტრადიციებიც არასწორად არის გაგებული, სიმახინჯეები უნდა მოვიშოროთ. ტრადიცია არის შენი კულტურა, შენი ქცევა, შენი ფიქრი და დამოკიდებულება საგნებსადმი და მოვლენებისადმი. ქართველი კაცი არასოდეს ყოფილა გულგრილი არა მარტო თავისი ქვეყნის მიმართ, არამედ საერთოდ, ქართველი არასოდეს ფიქრობდა, ოღონდ მე ვიყო და სხვა წყალს წაუღია.

მსოფლიო კულტურა ვერ აუვლის გვერდს საქართველოს. როდესაც ამ მსოფლიო სივრცეში შედიხარ, ეს გლობალიზაცია, რა გლობალიზაციაც არსებობს, შენ გმართებს თვითმყოფადობა გადაარჩინო. მსოფლიოს წინაშე უნდა წარვსდგეთ როგორც თვითმყოფადი ერი. მე მიკვირს ხოლმე, რატომ უნდათ დავემსგავსოთ ამერიკელებს, ფრანგებს? რატომ, კაცო, რითაც განვსხვავდები სხვა ქვეყნისგან, იმის მოვლა მინდა. არ ვამბობ, რომ ის ფრანგი ცუდია, მაგრამ მე ხომ ჩემი მინდა?!

ევროკავშირში შესვლით ემუქრება იდენტობას საფრთხე?

დავუკვირდეთ როგორი გამოწვევების წინაშე ვართ. გვინდა- არ გვინდა რუსეთი ჩვენი მეზობელია, რომელიც გაშმაგებულ და აგრესიულ მდგომარეობაშია. ჩვენ თვალწინ აქრობს უკრაინას. ჩემი სიბრძნე მჭირდება, ჩემი დიპლომატიის ხარისხი, თავი რომ გადავირჩინოთ. ის, რომ ცოტა ოდნავ კეთილშობილი და გონიერი ქვეყანა იყოს, შეიძლება დაჯდომა და დალაპარაკება სახელმწიფოების ინტერესებზე. ახლა ევროკავშირთან ასოცირებას უნდა მოვაწეროთ ხელი. ხშირად ჩემთვის გამაღიზიანებელია ამდენი შეშფოთება საერთაშორისო საზოგადოებისგან, თუმცა იმასაც ვერ ვიტყვით, რომ უამრავი დახმარება გაუწევია, მაგრამ  მე ამდენი ძახილიც მაღიზიანებს, რომ ღიაა ნატოს კარი და ვერ შევდივართ. მე უკვე ცოტა მეღიმება, რატომ შევდივართ, ვერ ვეტევი, მრცხვენია, მერიდება, თუ რატომ, თან მეუბნები, ღიაა კარიო. კაცო, ასეთი მდევარი მყავს და თუ ის გამტეხავს წელში და გამანადგურებს მერე, გინდ შევსულვარ, გინდ არა. რომ შემეძლოს, იმ რაოდენობის მოსახლეობა რომ მყავდეს, ვიჭიდაოთ-თქო, მაინც ვიტყოდი, მაშინ ნუ მტოვებ – ასეთი მგელია, დათვია თუ რა ჯანდაბაცაა, მისი ხახის წინაშე, ან შემიშვი, ბატონო, ამ ნატოში და მოხურე კარები, თორემ მსოფლიო წესრიგი შეცვალა ლამის ხომ რუსეთმა? ყველაფერი უგულებელყო, ასე თუ წავიდა, რაღა პარლამენტები და რაღა კანონები გვჭირდება, თუ შემაჩერებელი ჯებირები არ იქნება? ეს სირთულე გვაქვს.

მეორე სირთულე ისაა, რომ მხარდაჭერა გვჭირდება, რათა ჩვენი ჩამორჩენილობა აღმოვფხვრათ, ტექნოლოგიების ათვისება იქნება თუ სხვა რამ, აქ რომ ჩვენი სიტყვა ვთქვათ. ასე რომ, თუ ჩვენი ჯარისკაცები სისხლს ღვრიან, საპასუხოდ ეს ღვაწლი უნდა დაფასდეს, რადგან იმათი დაღვრილი სისხლის მართლაც ქვეყნის დაცვის გარანტიაა. ასე ვიცხოვროთ, რომ ხვალ გადამიფრენს და რას ჩაიდენს რუსეთი? ეს არანორმალურია.

თქვენ რამდენჯერმე ნეგატიურ კონტექსტში ახსენეთ საბჭოთა კავშირი და საინტერესოა, სტალინზე რას ფიქრობთ?

ცალსახად ნურაფერს ვიტყვით. ჯერჯერობით რა მოგვიტანა დამოუკიდებლობამ? დაპირისპირება, საზოგადოების გახლეჩა, ტერიტორიების დაკარგვა და ა.შ. რაც უცოდინრობამ და გამოუცდელობამ გამოიწვია. დამოუკიდებლობა დიდი რამ არის, მაგრამ ჩვენ ამ გრაალს ასე ბინძური ხელებით შევეთამაშეთ და არ ვიცოდით მას რა მოყვებოდა. როდესაც პოლიტიკაში ხარ და არ იცი რუსეთის ფაქტორი დღევანდელ მსოფლიოში, მისი პლუსები, მინუსები და სიმძლავრეები, მაშინ პოლიტიკასთან ცოტა ვერ უნდა იყო კარგად და ასეთი შეძახილებით, გინებით და ლანძღვებით რაც მივიღეთ, ყველამ დავინახეთ. არ შეიძლება ეს. განა არ ეკუთვნის გაბრაზება ჩვენგან, მაგრამ რომ იძახიან ჩექმა, ჩექმა, ეს ჩექმა ედო თავზე ნახევარ მსოფლიოს, მაგრამ რაღაცნაირად, ზოგმა კულტურულად ჩამოაღებინა, დიდი კატაკლიზმები არ დამართეს ქვეყნებს.

საბჭოთა კავშირის დროს, რასაკვირველია, ამ მოვლენას ნეგატიურად ვუყურებდი, მაგრამ იქ ვიღაც ბინას იღებდა, სამსახურს შოულობდა, ხელმისაწვდომობა იყო, ჯანდაცვა, განათლება, თუმცა ნეგატივების კორიანტელი იყო, ჩაწყობები და უვიცობა და ა.შ.

სტალინს რაც შეეხება, მე მისი აპოლოგეტი ვერ ვიქნები, მაგრამ ალბათ იმათაც უნდა გაეწიოთ ანგარიში, ვინც სტალინს ცოტა სხვანაირად უყურებს. ბოლოს და ბოლოს, შეიძლება იმ მხრივ გამოყენება, რომ ისტორიულად სადღაც რუკაზე დაფიქსირდე, სადღაც წიგნში, მონოგრაფიაში, რომ ის ამ ქვეყნის შვილი იყო. ბევრი რაკურსია, ამხელა ქვეყნის შენარჩუნება გარკვეულ ნიჭთან, ენერგიასთან და შესაძლებლობასთან არის დაკავშირებული. ნუ, რა ვქნათ, რომ ეს ჩვენს დამოუკიდებლობასა თუ ეროვნულ ინტერესებს მაინცდამაინც ვერ გამოადგა.

თქვენ კულტურის სფეროს წარმომადგენელი ბრძანდებით, როგორ ფიქრობთ, რამდენად ევროპულია საქართველოს სახელოვნებო ტრადიცია, არსებული ვითარება და  რამდენად საინტერესო ვართ ამ მხრივ ევროპული აუდიტორიისთვის?

ქართული კინოს და თეატრის ფენომენი არსებობს. ახლა რა ვქნათ, რომ აღარ არიან ისეთი პედაგოგები, როგორიც ადრე იყვნენ, საკმარისი რაოდენობით კარგი მსახიობები და რეჟისორები არ არიან, ვაკუუმი შეიქმნა, დრომ განაპირობა, შეიძლება ბუნება ისვენებს. საქართველოში დროის ერთ სივრცეში მოღვაწეობდა ათამდე რეჟისორი, რომლებიც შედევრებს იღებდნენ. ეს კულტურა და თვითმყოფადობა, ცხადია, ევროპას აინტერესებს. თეატრში და კინოში გამოიხატება ერის პლუსები და მინუსები. არის ჩავარდნები, მაგრამ ეს ტრაგედია არ არის. მთავარია, რომ კულტურული კონტაქტი არ დავკარგოთ და შევივსოთ იმით, რაც აუცილებელია. უკვე ფილმის გადაღება სხვანაირად ხდება, სხვანაირი მენეჯმენტია, მართვის პრინციპები უნდა შეიცვალოს და ამ ყველაფერს განმხორციელებელი ჭირდება. იმ საბჭოთა კავშირიდან ასე უცებ გადასვლა რთულია. თაობა უნდა შეიცვალოს, იდეები უნდა იყოს. კულტურული მემკვიდრეობა რომ არ გაგვაჩნდეს, ვიტყოდით, ამას თავიდან რა დაიწყებს, მაგრამ გვაქვს და უნდა გავერკვეთ დროსა და სივრცეში, რომ ახალი ენერგიით განვაგრძოთ საქმიანობა.

ნიჭისა და შრომის ხარჯზე უნდა მივაღწიოთ წარმატებას. სკოლებია აღსადგენი და ახალი სკოლებია ჩამოსაყალიბებელი. ჩვენ შეგვიძლია ევროპული მასშტაბის და ხარისხის პროდუქციის შექმნა.

ყოფით კულტურაზე რას იტყვით? რამდენად ევროპულია საზოგადოება საქართველოში?

აქ ძალიან მოვიკოჭლებთ. განათლებაზე ძალიან დიდი ფსონი უნდა იყოს დადებული. მე ზოგჯერ ვამჩნევ ხოლმე, რომ მშობლები მაინცდამაინც კარგად არ თუ ვერ ზრუნავენ შვილის გაზრდაზე. თავისუფლებად ზოგს უზრდელობა მიაჩნია. თავისუფალი ხარ მაშინ, როდესაც უფრო მეტ არას ეუბნები შენს თავს, პოზიციები გაგაჩნია, იბრძვი ამისთვის და შენთვის ჩაკეტილი ნორმები არ არსებობს. ჯერ აშენება არ ვიცით და ნგრევას ვიწყებთ. კარ-მიდამოს ვუფრთხილდებით და გვგონია, რომ ეზოს იქით დაყრილი ნაგავი არაფერია. იგივე არქიტექტურაზე ახლა რამე კარგს იტყვი? სივრცის კულტურა არ გვაქვს, ყველგან შენობებს ვყრით. ჩვენ ისიც არ ვიცით, ქალაქს რა მოუხდება.

მთლად ნუ დავიმიწებთ თავს, უამრავი კარგი თვისების მატარებელი ქვეყანა და ხალხი ვართ, მაგრამ ბევრ რამეში მოვიკოჭლებთ, ერთმანეთს არ ვუწევთ ანგარიშს. მთავარია ცოტა ხვავი და ბარაქა გაუჩნდეს ქვეყანას, განათლების დაფინანსება გაიზარდოს, სტუდენტებს და ნებისმიერ მოქალაქეს საშუალება ჰქონდეს მოგზაურობის, საქმიანი ურთიერთობების წარმოების. ჩაკეტილობით ჩამოვრჩით. ჩვენი საპორტო ქალაქები ძალიან განვითარებული იყო, უცხოელები ჩამოდიოდნენ, კულტურები იცვლებოდა და ბევრი სასიკეთო რამ ხდებოდა.

ბატონო ზაზა, საქართველო მრავალეთნიკური ქვეყანაა და მშვიდობიანი თანაცხოვრების დიდი ტრადიცია აქვს, თუმცა ბოლო პერიოდში იყო რამდენიმე შემთხვევა, როდესაც მუსლიმებს ლოცვაში ხელი შეუშალეს. როგორ აფასებთ ამ ფაქტს, რამდენად მისაღები მოვლენაა?

ეს თითიდან გამოწოვილი რაღაცები არ მიყვარს იმიტომ, რომ მთლად ძმებში შეიძლება მოხდეს ისეთი რამ, მეტი რომ არ შეიძლება. ჩვენს ქვეყანას ამ მხრივ სასაყვედურო არაფერი აქვს და არც ვინმეს ვალი აქვს. როდესაც პატარა თბილისში, ერთ პატარა ქუჩაზე ამდენი სამლოცველოებია, ამდენი კონფესიის ხალხი ცხოვრობს და წესრიგია, ეს განა რომელიმე მთავრობის დამსახურებაა? ასე მოეწყო ჩვენი ქვეყანა და ეს ქვეყნის სიმდიდრეა. თბილისელობაზე როცა ვლაპარაკობთ, ეს მრავალფეროვნებაა თბილისი. ქურთებიც მყავდა მეზობლები და სომხებიც, ებრაელი კლასელები მყავდა. ეს ამდიდრებს ქალაქს. ზოგ ქვეყანაში კი რელიგიური ფონი ისეთი გამძაფრებულია ხოლმე, ჯარები ვერ აწყნარებენ.

რომელ ქვეყანას გულისხმობთ?

რა ხდება ხოლმე პროტესტანტებს და იმათ შორის ირლანდიაში და იმაში. ამ მხრივ, საქართველო ხელშეუხებელი ქვეყანაა, ეს ბუნებრივი მოცემულობაა, თუნდაც მერე ქორწილები და ა.შ. ეს არის კულტურა, რომ სხვას ხელი არ შეუშალო და მასთან ერთად იცხოვრო. იქ ვიღაცას პროვოკაციის მოწყობა უნდა, პოლიტიკური გრადუსის აწევა უნდა. რომელიღაც სოფელში ჯვრები მოხსნეს სასაფლაოდან. ტოლერანტობა, რომელიც ზოგიერთმა სასაცილოდ აიგდო, ასე ადვილად მიღწევადი არ არის, ამას ქვეყნები ჯარებით და პოლიციით ვერ ახერხებენ. ამით სპეკულაცია და მანიპულირება არ უნდა მოხდეს. არიან უკულტურო ადამიანები, რომლებიც ამაზე წამსვლელები არიან, გინდ ქრისტიანი იყოს, გინდ სხვა. ამას რა მნიშვნლობა აქვს? ჩვენ თუ ასე ვამართლეთ ადამიანი, რომ ქრისტიანი ხარ და ვისაც გინდა თავში ჩაარტყი, ასე ქრისტიანობაც დაიღუპება და ქვეყანაც.

შეჯამებისთვის რომ ვთქვათ, რატომ უნდა გაწევრიანდეს საქართველო ევროკავშირში, რას მისცემს ეს ქვეყანას და მოქალაქეებს?

დაცულობა მინდა. გარანტირებული უნდა იყოს სიმშვიდე, რის ხარჯზეც ხვნასაც შევძლებ, თესვასაც  და სწავლასაც, რაღაც გზას და პერსპექტივას დავსახავთ. მერე, მე ვფიქრობ, რომ ქვეყანამ რაღაცნაირად მეორე ენა უნდა ამოირჩიოს. ჩვენ ვიცოდით, რომ ქართველები ვართ, ქართული მშობლიური ენაა და ვიცოდით რუსული. ახლა საუბარია კომპიუტერსა და ინგლისურზე. არის შემთხვევები, რომ ზოგიერთი ექიმი გერმანულს უფრო სწავლობს, რადგან იქ ჩავიდნენ, ისწავლონ, რადგან ის ენა იცოდნენ, რა განხრითაც ეს ქვეყანა ძლიერია. ეს ინდივიდუალური მომენტია, მაგრამ ზოგადად მეორე ენა უნდა ავირჩიოთ.

როდესაც შემოვა ევროკავშირთან ასოცირების შესახებ შეთანხმების ტექსტი პარლამენტში რატიფიცირებისთვის, მხარს თუ დაუჭერთ?

ამაზეა საუბარი, რომ მალე მოხდეს. არც ერთ სუფრას, არც ერთ პურმარილს პირდაპირ, ხამებივით კი არ უნდა მივუჯდეთ, დავყნოსოთ მაინც, ეგება მოწამლულია, ეგება გვვნებს.

რა სიკეთეს მოუტანს ეს ჩემს ქვეყანას, ჩემთვის პირველი კითხვა ეს არის და არა რაღაც ასოცირებებზე ხელმოწერა. საერთოდ ვამბობ, იქ შევალ, აქ გამოვალ, ასე კი არ უნდა იყოს, გაცნობიერებულად უნდა ვმოქმედებდეთ. რასაკვირველია, მე ასოცირებას მხარს დავუჭერ და მინდა ევროკავშირის ქვეყნებთან ისეთი სრულუფლებიანი ურთიერთობა გვქონდეს, როგორც ჩვენ გვთხოვენ, მაგალითად, როდესაც სხვა ქვეყანაში ჩავდივართ, ათას დოკუმენტს ვავსებთ, ამას გვიმოწმებენ, ჯიბეს გვიმოწმებენ, კეთილი ინებონ და ჩვენს ქვეყანაში როდესაც შემოდიან, ეს თანასწორობა დაცული იყოს, მათაც დაასაბუთონ, რატომ შემოდიან, როგორ შემოდიან, რა მოტივაცია აქვთ, ტურიზმია თუ პროფესიული განვითარება, ეს არავისთვის აგვიკრძალავს ჩვენ. მთავარია, ვიცოდეთ რა გვინდა და როგორ მივაღწიოთ საწადელს.


საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ასოცირების შეთანხმება უკვე პარაფირებულია და 27 ივნისს მხარეები ხელს მოაწერენ, რის შემდეგაც საჭიროა საქართველოს პარლამენტში ამ დოკუმენტის რატიფიცირება. “ნეტგაზეთმა” გადაწყვიტა შემოგთავაზოთ ინტერვიუების სერია საქართველოს პარლამენტის წევრებთან ევროპისა და ევროკავშირის შესახებ და მათი პერსონალური გამოცდილება და მოსაზრებები გაგიზიაროთ.

მასალების გადაბეჭდვის წესი