კომენტარი

გიგა ბოკერია: “ზღვარი სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის არ წაიშლება”

13 ივლისი, 2011 • • 1298
გიგა ბოკერია: “ზღვარი სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის არ წაიშლება”

„შესაძლოა, პოლიტიკაში მყოფს, ან მორწმუნე ადამიანთა რომელიმე ჯგუფს ჰქონდეს განსხვავებული წარმოდგენა, მაგრამ ეს ზღვარი სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის არის ძალიან მკაფიო და ეს ზღვარი ვერ წაიშლება, არ წაიშლება და არც უნდა წაიშალოს,“ – განაცხადა 12 ივლისს  საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანმა გიგა ბოკერიამ „პირველ არხზე“ გადაცემა „დიალოგში“  სტუმრობისას.

„დიალოგის“ წამყვანმა და ავტორმა დავით პაიჭაძემ უშიშროების საბჭოს მდივანს კითხვები დაუსვა სახელმწიფოსა და რელიგიის ურთიერთობების დარეგულირებაზე, ასევე იმ რეაქციაზე, რაც  მოჰყვა პარლამენტის მიერ სამოქალაქო კოდექსში შეტანილ ცვლილებებს რელიგიური გაერთიანებების რეგისტრაციის წესთან დაკავშირებით.

გიგა ბოკერიამ პირდაპირ ეთერში განაცხადა, რომ მისთვის და მისი პოლიტიკური გუნდისთვის მიუღებელია ბოლო დღეებში ამ კანონთან დაკავშირებით გამოხატული შეხედულებები და ის დარწმუნებულია, რომ მსგავს ქსენოფობიურ დისკურსს უახლოეს მომავალში გაღრმავებისა და გაფართოების შანსი არა აქვს.

უშიშროების საბჭოს მდივნის თქმით, „სამოქალაქო საზოგადოება შეიცავს ყველანაირ ჯგუფებს, მათ შორის პოლიტიკურს, საზოგადოებრივს, ამა თუ იმ რელიგიურ ჯგუფს შიგნით არსებულ ამა თუ იმ დაჯგუფებეს. პოლიტიკურ პარტიებს, ვინც პირდაპირ პოლიტიკურ განცხადებებს აკეთებდა, განსაკუთრბეული პოლიტიკური პასუხისმგებლობა აქვთ. ყოველთვის გვესმის საუბრები, რომ ვიღაცის ზურგს უკან მიიღეს  გადაწყვეტილებები პარლამენტში. პოლიტიკურ ლიდერს, რომელსაც პრეტენზია აქვს რაღაც სამოქალაქო ღირებულებებზე და მიაჩნია, რომ პარლამენტი რაღაც ზურგს უკან მდგომი ორგანოა და არ იცის, რომ პარლამენტი არის ერთადერთი ორგანო, სადაც კანონები მიიღება, ეს სერიოზული პრობლემაა.“

ჟურნალისტმა დავით პაიჭაძემ გიგა ბოკერიას ჰკითხა, თუ  რას აძლევს სამოქალაქო კოდექსში შეტანილი  ცვლილებები მოქალაქეებსა და სახელმწიფოს?    აღნიშნულ კითხვის პასუხად გიგა ბოკერიამ განაცხადა, რომ „ჩვენ გვაქვს მყარი კონსენსუსი იმ საკითხზე, რომ ეს ქვეყანა – საქართველო ეკუთვნის ამ ქვეყნის ყველა მოქალაქეს განურჩევლად მათი ეთნიკური, რელიგიური თუ სხვა რაიმე ჯგუფისადმი კუთვნილებისა – ყველანაირი უმცირესობის წარმომადგენლებს ჩვენთან ერთად.“

გიგა ბოკერიამ ასევე აღნიშნა, რომ ისტორიულად მართლმადიდებლურ ეკლესიას საქართველოში ჰქონდა და აქვს განსაკუთრებული მნიშვნელობა, ასევე ეს არის ყველაზე დიდი კონფესია, ყველაზე დიდი მრევლი ჰყავს და ისტორიულად დიდი როლი ითამაშა ქართული საზოგადოების ჩამოყალიბებაში.

„ეს ფაქტი გამოხატულია იმაში, რომ ამ რანგის საკონსტიტუციო შეთანხმება[კონკორდატი] არის და ეს გამოხატულია იმაში,  რომ სპეციფიური უფლებები აქვს მინიჭებული[მართლმადიდებელ ეკლესიას] და ეს რეგულირება ძალაში რჩება, არ იცვლება. სხვათაშორის,  სინოდის გადაწყვეტილების პირველ ნაწილში ძალიან მკაფიოდ და კარგად ეწერა, რომ ეს რეგულირება არ შეიძლება იქნეს ინტერპრეტირებული, როგორც რომელიმე რელიგიური უმცირესობის ჯგუფის შემლახველი და ეს ასე არ არის. მე მინდა მთლიანად დავეთანხმო ამას. ეს ასე არ არის და ჩვენ ყველას ძალიან კარგად უნდა გვესმოდეს, რომ თანამესაკუთრეები ამ ქვეყნის არიან ყველა ეს ადამიანები,“ – თქვა უშიშროების საბჭოს მდივანამა გიგა ბოკერიამ.

მისივე თქმით, ეს ის შემთხვევაა, როცა უსაფრთხოებასთან  და ქვეყნის სიძლიერესთან დაკავშირებული ღირებულებითი პოზიცია მთლიანად ემთხვევა ერთმანეთს. ბოკერიას აზრით, „ამ ქვეყნის ფუნდამენტის შერყევა, გარდა იმისა, რომ აბსოლუტურად მიუღებელია პრინციპულად, ყველანაირი მცდელობა უშედეგოა ამ ნიშნით საზოგადოების დაყოფის და მითუმეტეს, სიძულვილის ენის გამოყენების, რისი მაგალითებიც სამწუხაროდ ჩვენ ვიხილეთ.“

გიგა ბოკერია მიიჩნევს, რომ ზოგჯერ დგება მომენეტები, როცა ამა თუ იმ უმცირესობის ჯგუფისთვის გარკვეულ სიმბოლურ ნაბიჯებს აქვს მნიშვნელობა. ზოგჯერ სიმბოლოები და აღქმები ხდება იმდენად მნიშვნელოვანი და უფრო მნიშვნელოვანიც კი, ვიდრე რელაური ფაქტები და ეს[ცვლილებები სამოქალაქო კოდექსში] ის შემთხვევა იყო.

„არ შეიძლება ვინმეს თავისუფლება, რომელიმე უმცირესობის ჯგუფის, რელიგიური თუ ნებისმიერი სხვა სახის, იყოს საფრთხე სხვების თავისუფლების და სხვების ღირსების, უფრო პირიქით. რომელიმე რელიგიური ჯგუფის თავისუფლების შელახვა, ან მათთვის, მათ აღქმაში მათი თავისუფლებისთვის პრობლემების არსებობა, არის პრობლემა ნებისმიერი მრწამსისთვის და საერთოდ თავისუფლებისთვის.  ერთი ნაბიჯი გადაიდგა, მაგრამ ეს არ არის ამომწურავი ნაბიჯი,“ – განაცხადა უშიშროების საბჭოს მდივანმა.

დავით  პაიჭაძის კითხვაზე, თუ რა იქნება შემდეგი ნაბიჯი, ბოკერიამ უპასუხა: „სხვა ნაბიჯი საკანონმდებლო არ არის. სხვა ნაბიჯი არის ჩვენი საზოგადოების წინსვლა ამ თვალსაზრისით. ის გამონათქვამები, რომლებიც მოვისმინეთ ამ დღეებში, კიდევ თუკი გაისმება, ეს იქნება მკაფიოდ მარგინალური ჯგუფის კუთვნილება.“

ჟურნალისტმა ხელისუფლების წარმომადგენელს ასევე დაუსვა კითხვა, ეცილება თუ არა ეკლესია სახელმწიფოს ძალაუფლების განაწილებაში.  გიგა ბოკერიას თქმით, საქართველოში  კონსტიტციით ეკლესია და სახელმწიფო მკაფიოდ არის გაყოფილი.

„შესაძლოა, რომელიმე ჯგუფს, პოლიტიკაში მყოფს, ან მორწმუნე ადამიანთა რომელიმე ჯგუფს ჰქონდეს განსხვავებული წარმოდგენა, მაგრამ ეს ზღვარი არის ძალიან მკაფიო და ეს ზღვარი ვერ წაიშლება, არ წაიშლება და არც უნდა წაიშალოს,“ – განაცხადა გიგა ბოკერიამ. მისივე თქმით, „ეს ზღვარი“ არის ძალადობა და ძალადობის ჩადენის საშიშროება, რომელიც კანონის ძალით იქნება აღკვეთილი.

დავით პაიჭაძემ სახელმწიფო მოხელეს კითხვა რელიგიური ექსტრემიზმის გავრცელების საფრთხეზეც დაუსვა.

გიგა ბოკერიამ უპასუხა: „ჩვენ ვხედავთ, რომ არის ჯგუფები, რომელბიც ამაზე კაპიტალიზაციას ცდილობენ და არიან ჯგუფები, რომლებიც ზოგჯერ სახიფათო ზღვარს  უახლოვდებიან. ზღვარი კი არის ის, სადაც იწყება ძალადობა და ძლაადობის საფრთხე, რასაც უპირსიპირდება კანონი.

არასწორია ასეთი რამეების მთლაიანდ ეკლესიაზე და მის რომელიმე ჯგუფზე გადაბრალება. პირველ რიგში ნებისმიერი ადამიანი, ან აქტიურ ადამიანთა ჯგუფი საკუთარი თავის წინაშე არის პასუხისმგებელი და როგორც მინიმუმ, თანმიმდევრული უნდა იყოს.    ამიტომ, ამის იმით გამართლება, რომ ვიღაცას ეშინია ხელისუფლების მხარდამჭერს დაუძახებენ, ან რაღაც სტიგმას მიაკერებენ, „თქვენ ხართ მტრები“ და ა.შ. გასაგებია, რისკები არსებობს, ამიტომ არის ღირებული ეს არჩევანი.

როცა გესმის და ხედავ ამ ჯგუფების მიჩუმათებას, ან მითუმეტეს, საბაბების პოვნას როგორ არ თქვან თავიანთი პოზიცია, ეს არის დასაძრახი, ეს ბუნებრივია ასუსტებს მათ “კრედიბილურობას” [სანდოობა] ყველას თვალში და სხვათშორის, იმ საქმეში, რასაც თვითონ ემსახურებიან. შეუძლებელია, მერე შენ აღქმულ იქნა რაღაც პრინციპების მატარებელ ადამიანად, მითუმეტეს როცა სამოქალაქო ჯგუფი ხარ. პოლიტიკოსებს უფრო ახასიათებთ რაღაც საკითხებში რეაგირება და ეს მათგან უფრო მოსალოდნელია. არ არის ძნელი, ვთქვათ, თუკი ისინი თვლიან, რომ  პროცედურას აკრიტიკებენ, ამავე დროს ჰქონოდათ მკაფიო პოზიცია ამ საკითხებზე და არ დაეწყოთ რაღაც ნიუანსების ძებნა, რათა დისტანცირება მოეხდინათ საკითხის არსზე. ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილი უფლებადაცვით ჯგუფს ეხება, ახლა არ დავასახელებ სახელებს, ეს არ არის არსებითი.

დავით პაიჭაძე: ნუ დაასახელებთ, მე ვიტყვი…

გიგა ბოკერია: ხო, მაგრამ ეს არ არის არსებითი. ეს არ გულისხმობს ერთს..

დავით პაიჭაძე: მე მაინც ვიტყვი, ეს ძალიან ჰგავს ახალგჰაზრდა იურისტთა ასოციაციას.

ამის შემდეგ „დიალოგი“ პოლიტიკურ საკითხებზე საუბრით, მათ შორის ოპოზიციური „რვიანისა“ დაშლასა და ასევე, ფოტორეპორტიორების ჯაშუშობის ბრალდებით დაკავების თემებზე გაგრძელდა.

მასალების გადაბეჭდვის წესი