30 მაისის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებზე, მხოლოდ ხუთი არასამთავრობო ორგანიზაციის მიერ, დაახლოებით 200 საჩივარი დაიწერა. არასამთავრობო ორგანიზაციებმა დარვევების ძირითადი ტენდენციებიც გამოკვეთეს.
„მრავალეროვანი საქართველო“
არასამთავრობო ორგანიზაციამ „მრავალეროვანი საქართველო“, რომლის 20–მდე დამკვირვებელი სამცხე–ჯავახეთისა და ქვემო ქართლის საარჩევნო უბნებს აკვირდებოდა, 50–მდე საჩივარი დაწერა.
ორგანიზაციამ სამცხე–ჯავახეთისა და ქვემო ქართლის საარჩევნო უბნები იმიტომ შეარჩია, რომ ეს ტერიტორია ეთნიკური უმცირესობებითაა დასახლებული.
საჩივრები ახალქალაქის, გარდაბნისა და ნინოწმინდის საარჩევნო ოლქებში შეიტანეს.
სახალხო მოძრაობის „მრავალეროვანი საქართველო“ აღმასრულებელი დირექტორის, აგიტ მირზოევის თქმით, სარჩევნო კოდექსი, ძირითადად, მარკირების პროდეცურის იგნორირების, რამდენიმე კონვერტის ერთად ჩაყრის, ნათესავების მაგივრად ხმის მიცემის, ერთი და იგივე ამომრჩევლის სხვადასხვა უბანზე მისვლის და დამკვირვებლებზე ზეწოლის ფაქტების გამო დაირღვა.
როგორც აგიტ მირზოევი ამბობს, დამკვირვებლებზე ზეწოლა, ძირითადად, კომისიის წევრების მხრიდან შეინიშნებოდა.
„არაფერი ახალი არ იყო, რაც წინა წინა წლებში არ ყოფილა, –ახალი არაფერი გამოუგონებიათ“,- ამბობს მირზოევი.
კითხვაზე, შეცვლიდა თუ არა საბოლოო შედეგს დარღვევის ეს ფაქტები, რომლებიც ამ ორ რეგიონში დაფიქსირდა, აგიტ მირზოევი პასუხობს, რომ სანამ თითოეულ ფაქტთან დაკავშირებით კიდევ უფრო სრულყოფილი ინფორმაცია არ ექნებათ ხელთ, ამის თქმა გაუჭიდებათ.
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია
საიამ, რომელიც თბილისის, ქუთაისისა და ბათუმის 200 საარჩევნო უბანს აკვირდებოდა, სულ 41 საჩივარი დაწერა. 13 საჩივარი, რომელიც ორგანიზაციის აზრით, საარჩევნო კოდექსის ყველაზე უხეშ დარღვევებზე დაიწერა, საარჩევნო ოლქებს წარუდგინეს.
ყველაზე ბევრი საჩივარი საიამ თბილისში– მთაწმნიდის, კრწანისის, ჩუღურეთისა და ისნის საარჩევნო ოლქებსა და ასევე, ბათუმის 79–ე საარჩევნო ოლქში შეიტანა.
„ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მხოლოდ ამდენი დარღვევა დაფიქსირდა, ჩვენ საჩივრები შედარებით მძიმე დარღვევებზე შევიტანეთ“,- ამბობს საიას წარმომადგენელი ნინო ლომჯარია.
საიას დაკვირვებით, აღნიშნული დარღვევები მხოლოდ პროცედუალური დარღვევები არ ყოფილა.– „ამას ვაფასებთ ჩვენ გაყალბების მცდელობად“, – ამბობს თამარ ხიდაშელი.
გაყალბების მცდელობა საიას განმარტებით, განსაკუთრებით ბათუმის ოლქში შეინიშნებოდა, სადაც მათმა დამკვირვებლებმა ამომრჩევლების სხვისი პირადობის მოწმობებით უბნებზე მისვლა და ხმის მიცემის მცდელობები დააფიქსირეს.
„ასევე, იყო შემთხვევები, როდესაც ამომრჩეველი თავის სახელის და გვარის გასწვრივ უკვე პოულობდა ხელმოწერას და, შესაბამისად, ვეღარ შეძლებდა ხმის მიცემას“, – განმარტავს თამარ ხიდაშელი.
ასევე საია იმ ტენდენციაზე საუბრობს, რომელიც მათი დაკვირვებით, ამ არჩევნებზე გამოიკვეთა – „ეს იყო დამკვირვებლებისთვის ხელის შეშლის და ზეწოლის ფაქტები“ .
გადასატან ყუთებთან დაკავშირებით შექმნილი პრობლემების გამო, საიამ 10 სააარჩევნო უბნის შედეგის ბათილად ცნობა მოითხოვა.
„მთაწმინდის 35–ე, დიდუბის პირველ, მე–8 და მე–9 უბნებში, გადასატანი ყუთის ამომრჩეველთა სიაში ხელმოწერების არარსებობის გამო (სახელისა და გვარების გასწვრივ, ხელმოწერების ნაცვლად, უბრალოდ ჯვრები იყო დასმული), ამ ხმების ბათილობას მოვითხოვდით, მაგრამ ვინაიდან შედეგები შერეული იყო საერთო ამომრჩეველთა ხმებთან, ჩვენი მოთხოვნა მთლიანად ამ უბნის შედეგების ბათილად ცნობაა“, – ამბობს თამარ ხიდაშელი.
საიას დამკვირვებელს ბათუმის ოლქის ერთ–ერთ უბანზე ფიზიკურად გაუსწორდნენ, თუმცა ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია განმარტავს, რომ 30 მაისის არჩევნებზე მაინც დადებითი ტენდენციები შეინიშნებოდა.
„წინა წლებთან შედარებით, არ იყო დამკვირვებლების ცემის ბევრი ფაქტი, თუმცა უბნებზე მასობრივმა აგიტაციებმა, ეს დადებითი ტენდენციაც დაჩრდილა“, – აცხადებს თამარ ხიდაშელი.
„საერთაშორისო გამჭვირვალობა– საქართველო“
სულ 2 საჩივარი დაწერა „საერთაშორისო გამჭვირვალობა–საქართველომ“ იმ უბნებზე, სადაც 1184 ადამიანიდან მხოლოდ 1–მა მისცა ხმა.
„საერთაშორისო გამჭვირვალობა– საქართველო“ საქართველოს მასშტაბით ყველა იმ დაწესებულებას დააკვირდა, სადაც წინასწარ პატიმრობაში მყოფ პირებს უნდა გაეკეთებინათ არჩევანი.
ასეთი სასჯელაღსრულების დაწესებულება საქართველოს მასშტაბით სულ 5 იყო– მათ შორის 2 თბილისში, თითო–თითო ქუთაისში, ზუგდიდსა და ხელვაჩაურში.
როგორც ორანიზაციის წარმომადგენლები აცხადებენ, წინასწარ პატიმრობაში მყოფ მხოლოდ 3 ადამიანს ჰქონდა პირადობის მოწმობა. მათგან 2–მა ხმის მიცემაზე უარი განაცხადა.
„საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ განაცხადებით, პატიმრების ნაწილს ან საერთოდ არ გააჩნდა პირადობის დამადასტურებელი მოწმობები, ან ისინი, პატიმრების პირად საქმეებთან ერთად, პროკურატურაში ინახება.
„საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ თქმით, წინასწარ პატიმრობაში მყოფ პირებს პრაქტიკულად არ მიეცათ არჩევნებში მონაწილეობის შესაძლებლობა და ამით მათი კონსტიტუციური უფლება დაირღვა.
გარდა ამისა, „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ დაკვირვებით, ზუგდიდის 62–ე საპყრობილეში საუბნო კომისიამ საოლქო საარჩევნო კომისიიდან ამომრჩეველთა სია მათი პირადი ნომრების გარეშე მიიღო.
„ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრი“
სულ 54 საჩივარი უბნებში და 18 საოლქოში შეიტანა „ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრმა“.
საარჩევნო უბნებზე ყოველგვარი სამართლებრივი დასაბუთების გარეშე ძალოვანი სტრუქტურების წარმომადგენლების (პროკურატურისა და პოლიციის წარმომადგენლების) ყოფნის, არაიდენტიფიცირებული პიროვნებების კომისიის წევრებთან კონტაქტის, პროცედურული დარღვევების, ტექნიკური პრობლემებისა და დამკვირვებლებისთვის ხელის შეშლის ფაქტებზე დაწერა ყველაზე მეტი საჩივარი „ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრმა“.
როგორც „ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრში“ ამბობენ, დიდი პრობლემები იყო, ასევე, ქართული ენის არცოდნის გამო, რაც მოქალაქეების კონსტიტუციური უფლების განხორციელებას ხელს უშლიდა, რადგან ხმის მიცემის დროს კაბინაში კომისიის წევრებიც შედიოდნენ და შემოსახაზ ნომერს უთითებდნენ.
როგორც „ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრის“ წარმომადგენელი ანა ნაცვლიშვილი ამბობს, გუშინ, სამეგრელოს რეგიონის უბნებში შეტანილი 12 საჩივრიდან არც ერთი არ დაკმაყოფილდა.
„ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრი“, ძირითადად, სამეგრელოს, თბილისის, კახეთისა და სვანეთის რეგიონებს აკვირდებოდა.
„სამართლიანი არჩევნები“
არჩევნების დღეს „სამართლიანმა არჩევნებმა“ სულ 46 საჩივარი შეიტანა.
ორგანიზაცია არჩევნებზე 1100 საარჩევნო უბანს და 73 საარჩევნო ოლქს დააკვირდა.
ორგანიზაციამ, გორის თითქმის ყველა საარჩევნო უბანთან დაკავშირებით, გორის ოლქში საჩივარი იმის გამო შეიტანა, რომ უბნებზე ბიულეტენების რაოდენობა ამომრჩეველთა რაოდენობაზე ნაკლები აღმოჩნდა.
ასევე ორგანიზაციის დაკვირვებით, არჩევნებზე საარჩევნო ადმინისტრაციის კვალიფიკაციის არაშესაბამისი დონე გამოვლინდა.
ეკა სირაძის თქმით, ორგანიზაცია მიიჩნევს, რომ არჩევნები შედგა, თუმცა გამოვლინდა სხვადახავა ტენდენცია, როგორიცაა სარჩევნო უბნის ტერიტორიაზე საარჩევნო სუბიექტების აქტივისტების მიერ განხორცილელებული აგიტაცია, რომელიც ეკა სირაძის თქმით, მასშტაბური ხასიათის იყო. მისივე თქმით, რთულია დადგენა, თუ რა გავლენა მოახდინა აგიატაციამ ამომრჩევლთა ნებაზე.
