კომუნიკაციების ეროვნული კომისია და სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის პოლიტიკური გაერთიანებების ფინანსური მონიტორინგის სამსახური აპირებენ შეისწავლონ საიას, საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს და სამართლიანი არჩევნების განცხადებაში მოყვანილი საკითხები.

არასამთავრობო ორგანიზაციები: საია, “სამართლიანი არჩევნები” და საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველო, ტელეკომპანია GDS-ზე გასული გადაცემათა ციკლის შესახებ [ბიძინა ივანიშვილის მონაწილეობით] განცხადებას ავრცელებენ. არასამთავრობოების აზრით, “გადაცემის ფორმატიდან და შინაარსიდან ცხადად იკვეთება, რომ გადაცემის მთავარი მიზანი მმართველი პარტიის სასარგებლოდ აგიტაციაა და თავისი არსით ფაქტობრივად არ განსხვავდება წინასაარჩევნო რეკლამისაგან”.

აუდიტის სამსახურის წარმომადგენელმა ზურაბ აზნაურაშვილმა ნეტგაზეთს უთხრა, რომ ისინი ამ განცხადებას შეისწავლიან. იმავეს ამბობენ კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიაში:

“საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია კომპენტენციის ფარგლებში შეისწავლის აღნიშნულ საკითხს და პოზიციას მოგვიანებით გასააჯაროებს, ასევე, უნდა აღინიშნოს, რომ კომისია წინასაარჩევნო პროცესში მედიამონიტორინგს მიმდინარე წლის 8 ივნისიდან ახორციელებს, უკვე გამოქვეყნებულია ორი შუალედური ანგარიში, რომელიც 8 ივნისიდან 8 აგვისტოს ჩათვლით პერიოდს მოიცავს, სადაც თავმოყრილია მონიტორინგის შედეგად იდენტიფიცირებული დარღვევევის თაობაზე ინფორმაცია, ასევე, კომისიის რეკომენდაციები მაუწყებლებს. კომისიის ვებგვერდზე გამოქვეყნებულია ამ დარღვევებზე რეაგირების თაობაზე გადაწყვეტილებები. წინასაარჩევნო პროცესის მედიამონიტორინგი გრძელდება და მესამე შუალედური ანგარიში, რომელიც 9 აგვისტოდან 8 სექტემბრის ჩათვლით პერიოდს მოიცავს, უახლოვეს მომავალში გამოქვეყნდება”, – ნათქვამია კომენტარში, რომელიც ნეტგაზეთმა კომუნიკაციების კომისიისგან მიიღო.

გადაცემის ფორმატი ანონსიდანვე გულისხმობდა მმართველი პარტიის სასარგებლო აგიტაციას. ვიდეორგოლიდან ჩანს, რომ გადაცემების ციკლში ბიძინა ივანიშვილი სხვა საკითხებთან ერთად ისაუბრებს, თუ „რატომ არ ჰყავს „ქართულ ოცნებას” ალტერნატივა.“ ანონსის ვიდეოში დემონსტრირებულია „ქართული ოცნების“ საარჩევნო ნომერი და სიმბოლიკა. გადაცემის ფორმატიდან და შინაარსიდან ცხადად იკვეთება, რომ გადაცემის მთავარი მიზანი მმართველი პარტიის სასარგებლოდ აგიტაციაა და თავისი არსით ფაქტობრივად არ განსხვავდება წინასაარჩევნო რეკლამისაგან.

თუ გადაცემა ფორმალურადაც სარეკლამო სტატუსის მატარებელი იქნებოდა, მას უნდა დაეკმაყოფილებინა „საარჩევნო კოდექსის“ 50-ე და 51-ე მუხლით განსაზღვრულ წინასაარჩევნო რეკლამის რეგულაციები, რომელთა მიხედვითაც, რეკლამა შეიძლება იყოს ფასიანი ან უფასო, უნდა გააჩნდეს განსაზღვრული ქრონომეტრაჟი, მითითებული უნდა ჰქონდეს ინფორმაცია დამკვეთის შესახებ და ა.შ.

ვინაიდან გადაცემა ოფიციალური წინასაარჩევნო რეკლამის სტატუსით არ გადის, ეს ქმედება შესაძლოა წარმოადგენდეს „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ ორგანული კანონის 25-ე მუხლის მე-2 პუნქტის გათვალისწინებული იურიდიული პირისგან უსასყიდლოდ ან ფასდაკლებით მიღებული მომსახურებას, რაც იმავე ნორმის თანახმად შემოწირულებად ითვლება. აქედან გამომდინარე, მიგვაჩნია, რომ თითოეული გადაცემა ტელეკომპანია GDS-ის მხრიდან „ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველოს“ სასარგებლო განხორციელებულ შემოწირულებად უნდა ჩაითვალოს.

ასევე მიგვაჩნია, რომ აღნიშნული სატელევიზიო ფორმატი წინასაარჩევნო პერიოდში უგულებელყოფს საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ დამტკიცებულ „საქართველოს მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის” რამდენიმე პრინციპს. მათ შორის, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსი მოუწოდებს მაუწყებლებს, „საარჩევნო პერიოდში გამიჯნოს სახელმწიფოებრივი და პარტიული ფუნქციების შესრულება, რათა დაიცვას მიუკერძოებლობის, ობიექტურობის პრინციპები და უზრუნველყოს ბალანსი.” აღნიშნული ფორმატი კი ბალანსის დაცვას არჩევნებში მონაწილე სუბიექტებს შორის ფაქტობრივად გამორიცხავს, რადგან გადაცემების ციკლი მთლიანად მმართველ პოლიტიკურ გუნდთან ასოცირებულ პირთან ინტერვიუებს გულისხმობს. ასევე საყურადღებოა, რომ გადაცემებში ხშირად გამოითქმის სხვა პოლიტიკური სუბიექტების მიმართ კრიტიკული მოსაზრებები თუ ბრალდებები, ხოლო მათზე რეაგირების ან პასუხის გაცემის საშუალებას იგივე ფორმატი სხვა პოლიტიკურ სუბიექტებს არ აძლევს.

მივმართავთ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს, შეისწავლოს ტელეკომპანია GDS-ის ზემოაღნიშნული გადაცემათა ციკლი და ჩამოთვლილი გარემოებების დადასტურების შემთხვევაში ამ ქმედებებს მიანიჭოს პოლიტიკური შემოწირულების სტატუსი. ასევე, დაიანგარიშოს მომსახურების ღირებულება და დაადგინოს, თუ რამდენად ჯდება ის იურიდიული პირისგან კანონით დაშვებული შემოწირულების 120 000 ლარიან წლიურ ლიმიტს.

ასევე, მივმართავთ საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას, შეისწავლოს, თუ რამდენად შეესაბამება ტელეკომპანია GDS-ის ქმედება წინასაარჩევნო პერიოდში მოქმედი კანონმდებლობისა და „საქართველოს მაუწყებელთა ქცევის კოდექსით“ დადგენილ სტანდარტებს, ხოლო დარღვევის არსებობის შემთხვევაში მიიღოს შესაბამისი ზომები.

მოვუწოდებთ აღნიშნულ უწყებებს, დროულად შეისწავლონ განცხადებაში დასმული საკითხი და საზოგადოებას მიაწოდონ ინფორმაცია მათ მიერ მიღებული ზომების შესახებ. ასევე, მოვუწოდებთ შესაბამის უწყებებს, აქტიური მონიტორინგი აწარმოონ სხვა მედიასაშუალებებზეც მსგავსი ტიპის დარღვევების დროულად გამოვლენისა და შესაბამისი ზომების მისაღებად”, – აცხადებენ არასამთავრობოები.