“სახელმწიფომ უნდა გაიგოს, რომ შშმ პირის მოვლა სხვა საკითხია. იყო შშმ პირის დედა ნიშნავს, რომ მთელი ცხოვრება მის მოვლაში უნდა გაატარო. როდესაც გყავს შშმ პირი, ხშირად, ძალიან ხშირად, მისი მოვლა 18 წლამდე კი არ გიწევს, არამედ – მთელი ცხოვრება,“ – ყვება დედა ახალციხიდან, რომელიც სხვა ქალების მსგავსად ამბობს, რომ შშმ ბავშვისა და მათი საკუთარი თავის კეთილდღეობისთვის ბრძოლა ყოველდღე უწევთ. ეს ბრძოლა კი ხშირ შემთხვევაში უხილავია.

“შშმ ბავშვების დედების საჭიროებები თბილისსა და რეგიონებში“ – ასე ჰქვია კვლევას, რომელმაც საქართველოს რეგიონებში შშმ შვილების დედების მდგომარეობა გამოიკვლია.

კვლევა 7 ქალაქში ჩატარდა და, ჯამში, 65 ქალის ისტორია მოიცვა. ქალების უმრავლესობა ამ ინტერვიუებში მიუთითებს, რომ ,,შვილების ცხოვრებით ცხოვრობს’’, რაც სახელმწიფოს მხრიდან შშმ ბავშვების დეფიციტური დახმარებისა და საზოგადოებრივი წნეხის ფონზე განსაკუთრებით მძიმეა.

რას ყვებიან ქალები – ისტორიები

კვლევის ფარგლებში, ქალთა ხმების ფეისბუკ -გვერდზე რამდენიმე ქალის ისტორია გამოქვეყნდა. ისინი ყვებიან, თუ რას ნიშნავს და რა სირთულეებს უკავშირდება შშმ ბავშვებზე ზრუნვა.

აისელ გულმამედოვა – რუსთავი 

“მე ვარ აისელ გულმამედოვა, ორი შვილის დედა. ორივე მათგანს აქვს ერთი და იგივე დიაგნოზი, კერძოდ კი, ლისენცეფალია. ეს დაავადება გენეტიკურია.

მე ჩემს შვილებს მარტო ვზრდი. ორი წელია, რაც მარტო ვართ. როდესაც ბავშვების მამამ გაიგო, რომ მეორე შვილიც “პრობლემურია“, წავიდა და აღარ გვეკონტაქტება და ამის შემდეგ უკვე ორი წელია, მარტო ვარ. მთელი დღე ვარ ბავშვებთან ერთად, დამტოვებელი არავინ მყავს, რომ დავუტოვო ჩემი შვილები და რაიმე სამსახური დავიწყო. მთელი დღე ერთად ვართ და ვერსად ვერ ვტოვებ.

დაახლოებით წელიწადნახევარია, ჩემი უმცროსი შვილი დღის ცენტრში დადის. დღის ცენტრში მას 11-დან 3-მდე იტოვებენ, თუმცა უფროსი ამ ცენტრში ვერ მიიღეს. მას ძალიან რთულ ფორმის ეპილეფსია აქვს და იქ ვერ იტოვებენ. სახლში მოდიან მასწავლებლები და რაც შეუძლიათ,  აქ ასწავლიან.

რაც შეეხება შემოსავალს, გვაქვს პენსია და სოციალური დახმარება. ჩემს შვილს ძალიან რთული ფორმის ეპილეფსია აქვს და სამ წამალს სვამს. ერთი აქ, საქართველოში იშოვება და მერია მხოლოდ მას აფინანსებს. დანარჩენი ორი წამალი კი იშოვება მხოლოდ თურქეთში და ძალიან ძვირი ღირს. მე მისთვის თანხა არ მყოფნის. რაკი წამალი თურქეთში იყიდება, საქართველოში მის ჩამოტანას მერია არ აფინანსებს და არ გვყოფნის ფული. ერთი კვირაა, მას ეს წამალი არ მიუღია და სადღაც ორი დღეა, ბავშვი ძალიან ცუდად არის. ასეთ დროს კრუნჩხვებში ვარდება ხოლმე.

ჩვენი შემოსავალი არის პენსია და სოციალური, რომელიც არ მყოფნის წამლებზე, ამასთან, საფენებიც გვჭირდება ორივე ბავშვისთვის. არც კომუნალურებისთვის მყოფნის. მაგალითად, გაზსა და შუქს ხშირად ვერ ვიხდი, ძალიან მიჭირს ხოლმე.

უფროსი შვილი არის 6 წლის და დაახლოებით ნახევარი  დაფინანსებით თურქეთში წავიყვანე სამკურნალოდ. ერთი კურსი ჩავიტარეთ და კარგი შედეგი გვქონდა, კრუნჩხვებიც აღარ ჰქონდა და ფეხზე ადგომაც ისწავლა. მეორე კურსზე რომ წავედით, მოგვთხოვეს 30 ათასი ლარი. ძალიან დიდი თანხა რომ იყო, დაფინანსებაზე უარი გვითხრეს და ჯერჯერობით არ წამიყვანია. ეს თანხაც გვესაჭიროება.

მე ვთვლი, რომ [სახელმწიფო] მარტოხელა დედის მხარდამჭერი უნდა იყოს იმიტომ, რომ ძალიან უჭირთ. მეც ვარ ამ სიტუაციაში და ვიცი. მინდა, რომ მხარი დაუჭირონ მარტოხელა დედებს, რათა მათ თავიანთი შვილების გაზრდა შეძლონ,“

ეკა ქაძანაია – თბილისი

“ვარ მარჩენალდაკარგული, მყავს ორი შვილი. ერთი არის შშმ პირი. სახელმწიფო არ მთვლის მარტოხელა დედად იმიტომ, რომ ბავშვები მამის გვარზე არიან და ჩემს გვარზე უნდა გადავიყვანო. როგორც შშმ პირის შვილი, ვერსად ვმუშაობ, დახმარებითაც ვერ მეხმარებიან. მხოლოდ ბავშვის პენსიითა და სოციალური შემწეობით ვცხოვრობ. მუშაობითაც ვერ ვმუშაობ იმიტომ, რომ ბავშვის დამტოვებელი არავინ მყავს, სახლში მხოლოდ ბავშვები მყავს.

ადრე, როდესაც პატარა იყო, დატოვება კიდევ შემეძლო. ახლა კი ოპერაცია აქვს გაკეთებული და ისეთი სიტუაცია შეიქმნა… ბავშვი ცოტათი ნერვიული გახდა, მეც ვეღარ ვმუშაობ ღამით და ვართ სახლში. ისეთი გრაფიკი არ არსებობს, რომ მე მუშაობა შევძლო. ბავშვი დილის საათებში რეაბილიტაციაზე დამყავს, შუადღეს მოვდივარ.. მერე ვერავის ვუტოვებ და ვარ სახლში, ვერც ვმუშაობ.

არანაირი ხელშეწყობა არ არის სახელმწიფოს მხრიდან ასეთი მშობლებისთვის. ბავშვების დახმარებას რაც შეეხება, ბავშვს აქვს შშმ პირის პენსია, თუმცა მარჩენალდაკარგულის პენსიას არ აძლევენ იმიტომ, რომ ორიდან ერთი უნდა გქონდესო. მეორეს კი აქვს პენსია 100 ლარი, ასევე, სოციალური დახმარებაც, მაგრამ სხვა დანარჩენი – არაფერი.

პენსიას რაც შეეხება, ბავშვი არის შშმ პირი, სმენადაქვეითებული, ბავშვს არ ჰყავს მამა.. ორივე სტატუსი აქვს ბავშვს, მაგრამ ვიღებთ მხოლოდ ერთ პენსიას. სახელმწიფოსგან რაღაც უნდა იყოს, უნდა მოწესრიგდეს ისე, რომ ის არ დაუკარგონ ბავშვს. რაც აქვთ, ის არაფერში გვყოფნის და მერე, ვერ ვხვდები, რაკიღა ერთი სახის დახმარება აქვს, მეორე რატომ არ ეკუთვნის?!

ასევე მინდა ვისაუბრო მშობლებზეც, რომლებიც ვერ მუშაობენ, სახლში სხედან, როგორც მე – რაღაც დახმარება გამოუყონ, თუნდაც, ვაუჩერის სახით, რომ წამლის, პამპერსის ან თუნდაც საჭმლის ყიდვა შეძლონ და ბავშვებს მოუარონ. ყოველთვის სხვის ხარჯებზე ხომ ვერ იქნებიან?

მედიკამენტების ფასი კი იმდენად მაღალია, რომ ბავშვს თავისი პენსიაც აღარ ჰყოფნის. რაღაც შეღავათები მართლა არის, მაგრამ იმდენი სარბენია, იმდენი საბუთია საჭირო, საბოლოოდ კი ან იქნება, ან არა. ბავშვს წამლები ზუსტად იმ მომენტში სჭირდება და არა თვეების მერე, როდესაც უკვე დამტკიცდება გადარიცხვა.

რომ დაგირიცხონ, ჯერ ეს საბუთები უნდა მოამზადო, შემდეგ ორი კვირა უნდა ელოდო, მერე უნდა მიიტანო აფთიაქში, ბავშვს კი, როდესაც ასეთი მდგომარეობა აქვს, იმ დღესვე სჭირდება. რაღაც შეღავათები რომ იყოს ბავშვებზე, კარგი იქნება.

ჩვენ სახელმწიფოსგან მოვითხოვთ, რომ გვცნონ მარტოხელა დედები, რომელსაც გვყავს შშმ პირები, აღიარონ, რომ ნამდვილად სჭირდებათ დახმარება ამ ხალხს და გამოუყონ ელემენტარული დახმარება მაინც“.

თეა ცაბაძე – გორი

“მყავს ტყუპი შვილები, ვზრდი თითქმის სრულიად მარტო, ვართ დევნილები და სოციალურად დაუცველები. ძალიან მძიმეა დედის ხვედრი, როდესაც გვერდში არავინ გიდგას და შენ გარდა არავინ არ აკეთებს შენს საქმეს, როდესაც ამ ყველაფერთან ჭიდილი მარტოს გიწევს. თავის დროზე შევიყვანე ჩემი შვილები სკოლაში, მომიწია ყველაფერთან ერთად თბილისში სიარული, ცენტრში სიარული … ყველაფერს ვაკეთებ მარტო.

მომიწია სამსახურის დატოვება იმიტომ, რომ ვერაფერით ვერ შევუთავსე ეს ყველაფერი ერთმანეთს და დღემდე მარტო ვეჭიდები ამ ყველაფერს. ბავშვებს დიდი ზრუნვა სჭირდებათ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც გყავს შშმ შვილი, ძალიან რთულია.

იმდენად გადართული ვარ ამ ბავშვის საქმეზე, რომ ჩემი თავი საერთოდ არ მახსოვს – ცუდად ვარ თუ კარგად, იგივეს ვაკეთებ, როგორც ყოველდღე. 2008 წლიდან ვართ დევნილები, თუმცა ჩემმა ოჯახმა დღემდე ვერ მიიღო ბინა. დავწერე განაცხადი, ქულებიც მივიღე, მაგრამ ბინით ვერ დავკმაყოფილდი. ვცხოვრობ დედის ბინაში, ესეც ძალიან მოქმედებს ჩემს ოჯახურ მდგომარეობაზე – ვერანაირი წინსვლა ვერ გვაქვს, ვერაფრით ვხალისობთ. ჩვენ რომ ბინა გვქონოდა, ამ დაავადებასთან ბრძოლა გაცილებით უფრო გაგვიმარტივდებოდა.

ბავშვს, რომელსაც აქვს ეპილეფსია, აქვს 100-ლარიანი მედიკამენტოზური დახმარება, მაგრამ როდესაც ბავშვი არის ცერემბრალური დამბლის მქონე და სჭირდება რეაბილტაცია, სჭირდება სათვალე, რაც ყველაზე მძიმეა ჩემი ოჯახური მდგომარეობიდან გამომდინარე. ორივე შვილს სჭირდება სათვალე, თუმცა ჩვენ ვერ ვახერხებთ.. არ გვაქვს იმხელა შემოსავალი, რომ ამ ყველაფერს გავუმკლავდეთ.

ჩვენ, ფაქტობრივად, ვერ გვაქვს დასაქმების უფლება  იმიტომ, რომ სკოლაში ჩვენ უნდა ვსდიოთ, განვითარების ცენტრში ჩვენ უნდა წავიყვანოთ, ვარჯიშზე თუ სხვა რეაბილიტაციაზე, ყველგან მშობელმა უნდა ატაროს. ამას აკეთებს მხოლოდ მშობელი. მინდობითი აღზრდის შემთხვევაში მიმღები ოჯახი იღებს 600 ლარს, ჩვენ კი [მარტოხელა დედები] არანაირი დახმარება არ გვაქვს. სულ რომ 100 ლარი იყოს დახმარების სახით, ეგეც დიდი წინსვლა იქნება ჩვენთვის.

ვარ სოციალურად დაუცველი, ადრე ბავშვზე მერიცხებოდა 50 ლარი, ახლა კი -100, იმიტომ, რომ დაბალი ქულები გვაქვს. იმ ბავშვებისთვის კი, რომლებიც 16 წლისანი ხდებიან და ჩემი შვილი მალე იქნება 16-ის, იმ ბავშვებს 100-ის ნაცვლად, კვლავ 50 ლარი დაერიცხებათ.

მშობელს მძიმე ეკონომიკური პირობების გამო ის ერთი საათიც არ გვაქვს, რომ მხოლოდ ჩვენს თავებს მივუძღვნათ, გავიხაროთ.. ამის არც დრო გვაქვს და არც თანხა“.

კვლევის მთავარი მიგნებები

კვლევის ავტორები, ანი გოგბერაშვილი და გიგა კარაპეტიანი ამბობენ, რომ შშმ ბავშვების დედები სახელმწიფოს მხრიდან შშმ ბავშვების დეფიციტური დახმარებისა და ყურადღების პირობებში საზოგადოებრივი წნეხის მიმართ განსაკუთრებით მოწყვლადები ხდებიან.

მათი თქმით, სპეციალისტების შეფასებით, შშმ ბავშვის აღზრდა დაახლოებით 3-ჯერ უფრო მეტი ღირს, ვიდრე ტიპურ ბავშვზე ზრუნვა. ამ ეკონომიკურ ფაქტორს კი ხშირად საზოგადოებაში არსებული დამოკიდებულება ემატება, რომელიც არაინფორმირებულობის ფონზე, ხშირად დისკრიმინაციულ ხასიათს იძენს.

სახელმწიფოს როლი

“ჩვენი რესპოდენტების ნაწილი იყვნენ მარტოხელა დედები, მათი  მდგომარეობა კი განსაკუთრებით მძიმეა იმიტომ, რომ მათ ხშირად არავინ ეხმარება. მათ შორის ხშირად არ ეხმარება არც ოჯახი. 

ბევრი დედაა ისეთი, რომელიც მარტო ცხოვრობს, რაკიღა დამტოვებელი არ ჰყავს, ვერც მუშაობას იწყებს. შესაბამისად, ის იძულებულია შშმ ბავშვის პენსიაზე იყოს დამოკიდებული, რაც 200 ლარი გახდა ცოტა ხნის წინ, მანამდე კი 180 ლარი იყო“, – ამბობს ნეტგაზეთთან საუბარში ანი გოგბერაშვილი.

მკვლევარი განმარტავს, რომ ქალებს, რომლებიც მარტო ზრდიან შვილებს, სახელმწიფო, ხშირად “მარტოხელა დედის“ სტატუსს არ აძლევს, ვინაიდან საკანონმდებლო ჩანაწერის მიხედვით, თუ ბავშვის დაბადების მოწმობაში მამის გვარი ფიგურირებს, მაშინ ქალი მარტოხელად არ ითვლება.

“ამაზე ყველა რესპონდენტი გამოთქვამს უკმაყოფილებას იმიტომ, რომ მართალია, დიდ თანხებთან არ არის დაკავშირებული მარტოხელობის სტატუსი, მაგრამ გარკვეული ბენეფიტები მაინც არის. თუმცა ეს ქალები ამ დახმარებითაც კი ვერ სარგებლობენ და ამაზე საუბრობს ყველა, ვინც მარტოხელა დედაა რეალურად, მაგრამ სახელმწიფო ასეთად არ ცნობს“, – განმარტავს გოგბერაშვილი.

მისივე თქმით, კიდევ ერთ დიდ პრობლემას წარმოადგენს ისიც, რომ საკუთრივ ამ ქალებისთვის ფინანსური დახმარება არ არსებობს. ანი გოგბერაშვილი განმარტავს, რომ მართალია, ზოგჯერ მუნიციპალიტეტი კეთილი ნებით ერთჯერადად ეხმარება მათ, მაგრამ ეს დახმარება არასტაბილური და არასაკმარისია.

“ფინანსური დახმარება ამ ქალებისთვის არ არსებობს და მათ ბავშვის პენსიით უწევთ ცხოვრება – ეს ბავშვსაც აკლდება და, რა თქმა უნდა, არავისთვისაა საკმარისი.

პრობლემაა ასევე დღის ცენტრებიც, ზოგ რეგიონში დედები ამ სერვისით სარგებლობენ და კმაყოფილები არიან, მაგრამ ზოგ ქალაქსა თუ დასახლებულ პუნქტში ეს მომსახურება ხელმისაწვდომი არ არის. მშობლებს უწევთ ბავშვები მეზობელ ქალაქებში, ან თუნდაც თბილისში ჩამოიყვანონ, ტრანსპორტირება კი ასეთ შემთხვევაში დიდ პრობლემად შესაძლოა იქცეს,“ – ამბობს ანი გოგბერაშვილი.

გარდა ამისა, მკვლევრის თქმით, როდესაც საქმე ეხება ქცევითი აშლილობის მქონე ბავშვებს, ზოგიერთი დღის ცენტრი სპეციალიტის არარსებობის გამო ასეთ ბავშვს ვერ იტოვებს.

“რეაბილიტაცია/აბილიტაციის პროგრამით სარგებლობს ყველა, ვინც შესაბამის კრიტერიუმებში ჯდება, მაგრამ ამ პროგრამის მომასხურეობის გარდა კიდევ ძალიან ბევრი საჭიროება აქვთ. ვთქვათ, ლოგოპედის სერვისი და ა.შ. რაც თავის მხრივ, დამატებით ხარჯებთანაა დაკავშირებული. პრობლემაა ისიც, რომ ქვეყანაში, განსაკუთრებით კი რეგიონეში, სპეციალისტების ნაკლებობაა.

ამიტომ მშობელს უწევს, რომ შვილი თბილისში ატაროს. ესეც დამატებით ხარჯებს უკავშირდება, რომელსაც მშობელი, შესაძლოა, ვერ გაწვდეს,“ – განმარტავს ის.

საზოგადოებრივი წნეხი

“იმის შემდეგ, რაც ჩვენ ფეისბუკზე დავიწყეთ ქალების ვიდეობის ატვირთვა,  მშობლებმა თვითონ დაიწყეს გამოხმაურება. ეს მიანიშნებს იმაზე, თუ როგორი დავიწყებულია ეს ჯგუფი არა მხოლოდ სახელმწიფოს, არამედ საზოგადოების მხრიდანაც,“ – გვიყვება გიგა კარაპეტიანი.

მისი თქმით, თავდაპირველად კვლევის სამიზნე ჯგუფი შშმ ბავშვების მარტოხელა დედები იყვნენ, ოღონდ არა კანონით გათვალისწინებული სტატუსით, არამედ არსებული რეალობით, რომლითაც ქალები ცხოვრობდნენ. მკვლევარი იხსენებს, რომ შემდგომში ეს მიდგომა შეცვალეს, ამის მიზეზი კი ის გახდა, რომ როდესაც საქმე ეხება შშმ ბავშვზე ზრუნვას, ქალი მარტოხელა რომც არ იყოს, აღზრდის ტვირთი მაინც მხოლოდ და მხოლოდ მასზე გადის.

“რესპოდენტების მონათხრობებიდან გამომდინარე ყველა შემთხვევაში დედა ბიუროკრატიულ პრობლემებთან, საზოგადოებრივ წნეხთან, ბავშვთან ურთიერთობასა თუ საკუთარ თავთან მუშაობაში არის მარტო და, შესაბამისად, ესეც ავტომატურად ერთ-ერთი მთავარი მიგნებაა.

ცხადია, ქალების მდგომარეობას ამძიმებს ის, რომ მათ დამტოვებელი არ ჰყავთ. ამის მაგალითად ერთი შემთხვევა მახსენდება – ახალციხეში, ერთი ქალი იყო, რომელიც უვლიდა შშმ შვილს, შშმ ქმარსა და ლოგინად ჩავარდნილ მშობლებს. მინდობით აღზრდაზე უნდოდა დოკუმენტების შეტანა იმიტომ, რომ თვითნ პირდაპირ ამბობდა, რომ ვეღარ სუნთქავდა ფიზიკურად და სჭირდებოდა დახმარება.

როდესაც საჯარო უწყებაში მივიდა განცხადების დასაწერად, პასუხი საჯარო მოხელისგან იყო “შენ როგორი დედა ხარ, ბავშვს სხვას აძლევ“.  ერთი მხრივ, საზოგადოებაში არის გარკვეული სტიგმები, მეორე მხრივ, საჯარო სტრუქტურებიც არ არის თავისუფალი ამ დისკრიმინაციული მოპყრობებისგან,“ – ამბობს კარაპეტიანი.

დედების ისტორიებზე დაყრდნობით მკვლევარი ამბობს, რომ ისინი მუდმივი ზეწოლის ქვეშ არიან ისეთი ფაქტებითაც, როგორიცაა მიშტერება და როგორც ერთ-ერთი რესპოდენტი აღწერს, მესამე პირების “საცოდავი გამომეტყველება“.

გიგა კარაპეტიანი ასევე ყვება, რომ სისტემური ხარვეზი არსებობს განათლების სამინისტროში. მისი თქმით, სკოლებში, სადაც შშმ ბავშვები ხშირად ხდებაინ დისკრიმინაციის მსხვერპლი არა მხოლოდ სხვა ბავშვების, არამედ მათი მშობლების მხრიდან, არ არსებობს ისეთი ტიპის მექანიზმი, რომელიც საინფორმაციო ხასიათის იქნებოდა.

“სწორედ ამიტომ, ჩვენს ერთ-ერთ რესპონდენტს თვითონ მოუწია საგანმანათლებლო ბროშურების მიტანა მშობლებთან და “მინიტრენინგის“ ჩატარება იმის შესახებ, რომ იყო შშმ პირი, არ ნიშნავს, რომ ვთქვათ, რაღაც გადაედება სხვას ან, მაგალითად, ტიპური განვითარების მქონე ბავშვებს რაიმე სახის პრობლემა შეექმნება,“ – განმარტავს გიგა კარაპეტიანი.

მისი თქმით, იმ შემთხვევეშიც კი, როდესაც ოჯახი მატერიალურად უზრუნველყოფილია, არსებული კულტურული ღირებულებებიდან გამომდინარე, ოჯახი დისკრიმინაციისგან მაინც არ თავისუფლდება. ამ დროს ყველაზე მძიმე სიტუაციაში დედა რჩება, რომელიც მჩაგვრელი სისტემის მსხვერპლია და რომელსაც ყველაზე მძიმე ტვირთის ტარება უწევს.

“მსგავსი ტიპის ყურადღებას, ვგულისხმობ, მიშტერებას და ა.შ. დედებისთვის ძალიან სტრესულია. თუმცა ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მათ არ უნდათ, საზოგადოება დაინტერესდეს შშმ პირებითა და მათი პრობლემებით. უბრალოდ, აქ არის მნიშვნლოვანი,  თუ რა ფორმით ახდენს საზოგადოება ემპათიის გამოხატვას. დედები ამბობენ, რომ მათთვის ემპათიის გამოხატვა არ არის მიშტერება.

რა თქმა უნდა, ასევე ხშირია დისკრიმინაციის შემთხვევები, მაგალითად, საზოგადოებრივ ტრანსპორტში თუ სხვა საჯარო სივრცეში. ესეც ძალიან მრავალმხრიანი პრობლემაა: როდესაც დედა ამბობს, რომ მას მსგავსი მოპრყობა არ უნდა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ის ამის სანაცვლოდ საერთოდ უარს ამბობს ყურადღებაზე,“- ამბობს კარაპეტიანი.

მკვლეევარი ამბობს, რომ ხშირად ყურადღება საზოგადოების მხრიდან, დედების შეფასებით, კომიკურიც კი არის. კარაპეტიანი იხსენებს ერთ-ერთ შემთხვევას, როდესაც მშობელმა მოყვა, რომ დაუნის სინდრომის ადამიანთა დღის აღსანიშნავად, მის შვილს, დახმარებისა თუ სხვა ყურადღების ნაცვლად, უბრალოდ ფოტოები გადაუღეს.

“ზოგჯერ ამ პრობლემას არასერიოზულად აღიქვამენ. ხშირად არ არსებობს ხედვა, თუ რას შეიძლება ნიშნავდეს ყურადღება ან პრობლემის ირგვლივ გაერთიანებული აქტივიზმი. ყველაზე მნიშვნელოვანი კი არის ის, რომ ქალები ამბობენ, რომ მათი ყოველდღიური ბრძოლები ბავშვებისა და მათი კეთილდღეობისთვის საერთოდ უხილავი რჩება,“.

წაიკითხეთ ასევე:

როცა შშმ ბავშვების საჭიროებებს დღის ცენტრები ვეღარ ფარავენ