რატომ სურთ იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრებს, ჟურნალისტები სასამართლო სისტემაზე პოზიტიური ტენდენციების გაშუქებით დაკავდნენ? ფიქრობენ თუ არა, რომ ეს სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევაა? როგორ წარმოუდგენიათ მედიასთან ამგვარი ურთიერთობა? რატომ ფიქრობენ ახალი მექანიზმის შემუშავებაზე, რომელიც მოსამართლეებს შეურაცხყოფისგან და ცილისწამებისგან დაიცავს, მაშინ, როცა არსებული ბერკეტები მოსამართლეებს არასდროს გამოუყენებიათ? ამ და სხვა საკითხებზე “ნეტგაზეთი” იუსტიციის უაღლესი საბჭოს მდივანს, ლევან მურუსიძეს ესაუბრა:
საუბარი დავიწყოთ იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს განცხადებით, რომელიც 26 აპრილს გამოქვეყნდა. განცხადებაში იუსტიციის საბჭო ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიას, კომუნიკაციების კომისიას, სახალხო დამცველს, ჟურნალისტებს და სამოქალაქო სექტორს მიმართავს, რომ მოსამართლეების მიმართ ჟურნალისტების მიერ გამოთქმულ “შეურაცხმყოფელ და ცილისმწამებლურ” განცხადებებზე რეაგირება მოახდინონ. შეგიძლიათ, თქვენდამი შეურაცხმყოფელი და ცილისმწამებლური ბრალდებების შესახებ გვითხრათ სხვადასხვა გამოცემებში ან გადაცემებში?
მე შემეძლო პირადად ჩემზე მესაუბრა, მქონდა ამოკრებილი ის შეურაცხმყოფელი განცხადებები, რასაც ჩემ მიმართ გამოთქვამდნენ სხვადასხვა პოლიტიკოსები…
ამ შემთხვევაში ხომ მედიაზე ვსაუბრობთ?
მედიასთან დაკავშირებით მინდა ვთქვა: ჩვენ მივმართეთ მედიას და საზოგადოებას, რომ სასამართლო მართლმსაჯულება და მისი ავტორიტეტი უნდა იყოს ყველას ზრუნვის საგანი. მედიაში გვაქვს ერთი პრობლემა, ჩემი აზრით, ძირითადად შუქდება ნეგატიური პოზიციები და ჩვენ, სასამართლო ხელისუფლებას და მართლმსაჯულებას, არ გვეძლევა საშუალება, რომ ის დადებითი ტენდენციები გავაშუქოთ, რაც მიმდინარეობს სასამართლო სისტემაში. ჩვენი ტელევიზია დღესდღეობით ამ ეტაპზეა, რომ არავინ მომიწვევს მე სტუდიაში და წყნარად ვერ ვისაუბრებ იმ კონფერენციასთან დაკავშირებით, რომელიც 2 დღის წინ ჩატარდა. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი კონფერენცია იყო, წარმომადგენლობითი, მაგრამ ეს თემა არავის აინტერესებს. თუ იქნება რაიმე სასკანდალო, ისეთი, სადაც გარკვეული დაძაბულობა შეიძლება იყოს, ამ შემთხვევაში მედია უცებ აიტაცებს ამ სიტუაციას. მედიასთან მიმართებაში მინდოდა შეხვედრა და გამერკვია, რომ არის ის თემები, რომლებსაც მედიამ უნდა გაუწიოს ანგარიში.
მედიას თავისი დღის წესრიგი აქვს და თავად წყვეტს, რა გააშუქოს და რა არა.
მესმის, მესმის. ამიტომაც გადავდივარ მეორე საკითხზე. ჩვენ გვინდა, ჩვენი დადებითი ტენდენციები გავაშუქოთ, ამასთან დაკავშირებით ვმსჯელობდით, რა თქმა უნდა. მედიას თავის დღის წესრიგი აქვს, მაგრამ არის მედიაშიც გარკვეული საკითხები, რაც მედიამაც უნდა დაიცვას, კერძოდ, მაგალითად, როდესაც მიმდინარეობს საქმის განხილვა, იქ გამოკითხვა საზოგადოების, ეს პიროვნება მიგაჩნიათ თუ არა დამნაშავედ, არ არის სწორი, მიუკერძოებელი მართლმსაჯულებისთვის.
რა ზიანს მოუტანს მიუკერძოებელ მართლმსაჯულებას ეს გამოკითხვა?
გეტყვით, როდესაც ნაფიცი მსაჯულები განიხილავენ საქმეს, ისინიც არიან საზოგადოების ნაწილი და, სამწუხაროდ, ჩვენ საქართველოში იმას ვერ ვუზრუნველვყოფთ, რომ ისინი სრულიად გამოეთიშონ სიტუაციას და, ბუნებრივია, უყურებენ ტელევიზორს. თუ ამ შემთხვევაში მედიაში აქტიურად განიხილება ის პირი, ვისი საკითხიც უნდა გადაწყვიტოს და მიმდინარეობს ინტერაქტივი, საზოგადოებას რა ჰგონია, თეორიულად შეგვიძლია განვიხილოთ, რომ მათი აზრის ფორმირებაზე ეს იქონიებს გავლენას. აქედან გამომდინარე ვთვლი, რომ არის საკითხები, რომლებიც მედიამ უნდა გაითვალისწინოს.
ყველა საქმე, რომელსაც განიხილავს ნაფიცი მსაჯულები, არ არის საზოგადოებრივი განხილვის საგანი. თუ საქმეზე საზოგადოებრივი აზრი შექმნილია, დაცვის მხარეს შეუძლია ნაფიცი მსაჯულების აცილების მოთხოვნა
აქ საუბარია იმაზე, როცა შეკრებილია ეს 12 ადამიანი [გადაწყვეტილების მისაღებად].
ასეთი საზოგადოებრივი ინტერესის მქონე საქმეები ნაფიც მსაჯულებს საქართველოში არ განუხილავთ
მახსოვს რაღაც ერთი შემთხვევა იყო, [ამას გარდა] არის მთელი რიგი საკითხები, როდესაც იხილება საქმეები და ამაზე შეგვეძლო ჩვენ შევხვედროდით და დაგველაპარაკა, თან ამ განცხადების მთავარი ადრესატი მედია არ არის. სახალხო დამცველსაც ხომ მივმართეთ.
კი, მიმართეთ, მაგრამ მედიაზე რეაგირების კუთხით მიმართეთ…
თუ ძალიან მძიმედ აღიქვამთ ამას, მინდა დაგარწმუნოთ, რომ მედიასთან მიმართებაში ძალიან კარგი განწყობა გვაქვს და თუ მზად ხართ თანამშრომლობისთვის, მაქსიმალურად მზად ვართ, რომ ვითანამშრომლოთ. მედიაში რისი გადაცემაც ხდება, არ უწყობთ ხშირად ხელს, დაპირისპირება მოხდეს რესპონდენტების? რაც შეიძლება დუღილის ტემპერატურამ მაღლა აიწიოს? ეს მედიის გადასაწყვეტია, რა თქმა უნდა, მაგრამ ხომ შეიძლება ზოგჯერ ისეთი გადაცემა გავაკეთოთ, ერთმანეთთან ანტაგონისტურად დაპირისპირებული მხარეები კი არ მივიყვანოთ, რომლებიც ერთმანეთის არგუმენტებს არ მოუსმენენ, ხომ შეიძლება გადაცემა გაკეთდეს ისეთი, კეთილი ნება გამოიხატოს, ჩვენ ხომ არ ვაძალებთ არავის, დავსხდეთ და ურთიერთპატივისცემით დავილაპარაკოთ?!
თქვენ ისეთ ეთერს ითხოვთ, სადაც ოპონენტი არ გეყოლებათ?
ოპონენტი იქნება, მაგრამ არ იქნება ლანძღვა.
წინასწარ ვინ გააკონტროლებს იმას, ვინ რას იტყვის ეთერში?
იცით, რატომ ვერ გააკონტროლებს, ისეთ ადამიანებს იწვევთ, რომლებსაც ვერ გააკონტროლებ.
შეიძლება სწორი იყოთ იმ თვალსაზრისით, რომ კორიდას არ უნდა ჰგავდეს ეთერი და მოქალაქეებს უნდა ჰქონდეთ ინფორმაციის მიღების საშუალება, მაგრამ, როდესაც ამას სასამართლო ხელისუფლების წარმომადგენელი ამბობს მედიისთვის დირექტივის მიცემის მნიშვნელობით, ეს მედიამ არ უნდა გადაწყვიტოს?
რა თქმა უნდა, მედიამ უნდა გადაწყვიტოს, ამიტომ ჩვენ გთავაზობდით შეხვედრას, რომ ამ ურთიერთსაუბრების შედეგად ერთმანეთი დავარწმუნოთ იმაში და გადავდგათ ნაბიჯები, რაც დაეხმარება მართლმსაჯულების გაუმჯობესებას საქართველოში.
ამ სხდომის შინაარსს [იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ერთ-ერთ სხდომაზე იუსტიციის საბჭოს თავმჯდომარე და წევრები სამი მედიასაშუალების მიწვეულ წარმომადგენელთან ერთად განიხილავენ და გეგმავენ გადაცემებს იუსტიციის საბჭოსა და სასამართლო სისტემის შესახებ] რომ მივყვეთ, სხვა რამეზე მეტყველებს. იქ სუბარია იმის შესახებ, რომ კითხვები წინასწარ უნდა იყოს შეთანხმებული…
გეტყვით მაგაზეც, ყველა სამინისტროს ჰყავს თავისი პიარი, ყველას უნდა თავის თავი წარმოაჩინოს. ჯერ ერთი, როდესაც ვმსჯელობთ, იქ შეიძლება მრავალი აზრი გამოითქვას, მაგრამ საბოლოოდ, სანამ თავს არ მოვუყრით და საბოლოოდ არ ჩამოვყალიბდებით, მანამდე რაზე უნდა ვიმსჯელოთ. 15 წევრი ვართ საბჭოში და ზოგს ეს მოსაზრება აქვს, ზოგს- სხვა, მაგრამ საბჭოს გადაწყვეტილება ხომ არ მიუღია? წინასწარ რატომ გვიკიჟინებთ და გვძრახავთ ისეთ საქმეზე, რაც არ გაკვითებია?
რაც ფაქტია, იმის შესახებ გეკითხებით
რა არის ფაქტი?
ფაქტია, რომ ასეთი მოლაპარაკება მიდის
ჩვენ ვითვალისწინებთ, რომ ტელევიზიები არიან დამოუკიდებლები, თავად განსაზღვრავენ სარედაქციო პოლიტიკას, არავის აქვს უფლება, ჩაერიოს მათ სარედაქციო პოლიტიკაში.
აბა, თქვენი როლი რა არის, როცა ამ მოლაპარაკებებს აწარმოებთ?
ჩვენი ინტერესი არის ის, რომ თუ რამე კარგი ხდება სასამართლო სისტემაში, ეს გაიგოს საზოგადოებამ.
ეგ ინტერესი [საზოგადოების ინფორმირების] მედიას თავისთავადაც აქვს
არ გვაკმაყოფილებს ჩვენ და მიგვაჩნია, რომ [მედიას] უნდა ჰქონდეს ეს ინტერესი და არ აქვს.
ასეც რომ იყოს, ესე იგი არ უნდა და არ აქვს, თქვენ რითი ერევით?
ჩვენ გვინდა მოვძებნოთ ისეთი მედია, რომელიც ან უფასოდ, ან დონორების დახმარებით გააკეთებს ნებაყოფლობით ამ პროექტს.
თუ თავად არ აქვს ეს ინტერესი და თავის ნებით არ აკეთებს, რატომ გაუჩნდება ეს ინტერესი?
თუ არც ერთ ტელევიზიას არ სურს, წარმოაჩინოს სასამარლო სისტემაში, რაც კარგი ხდება, მაშინ სხვა პრობლემასთან გვაქვს საქმე. მაშინ ისინი ვერ აღიქვამენ პრობლემის სერიოზულობას.
როცა რაღაცას კრიტიკულად აშუქებს მედია, როცა პრობლემებზე აკეთებს აქცენტირებას, ეს არ ნიშნავს, რომ მას აინტერესებს სასამართლო სისტემაში მიმდინარე პროცესები?
ხომ შეიძლება, რომ ჩვენც გვქონდეს პრეტენზია, რაც მიგვაჩნია, დადებითი გვინდა, რომ გაშუქდეს
ჩემი აზრით, არასწორად უყურებთ ჟურნალისტიკის აზრს და პიარს და ჟურნალისტიკას ერთმანეთში ურევთ.
კარგი, მაშინ ასე გეტყვით, მე ხომ მაქვს უფლება, რომ თქვენ არ მოგცეთ ინტერვიუ, ხომ არის საზოგადოების ინტერესი, რადგან საბჭოს მდივანი ვარ, ჩემი პოზიცია ვთქვა, რადგან ეს საზოგადოებას აინტერესებს, მე ამას პასუხისმგებლობით ვუდგები. თუმცა მაქვს უფლება, რომ არ მოგცეთ ინტერვიუ. თქვენც ხომ უნდა გქონდეთ თქვენი პასუხისმგებლობა, რომ რეალურად თუ რაღაც [კარგი ხდება, გაშუქდეს]. კრიტიკას რატომ იღებთ ასე მძიმედ? ტელევიზია კრიტიკას რატომ იღებს ასე მძიმედ? მე მიმაჩნია, რომ საქართველოში ტელევიზია ძალიან ჩამორჩება სიენენს, მაქვს სურვილი, რომ საქართველოში იყოს ისეთი ტელევიზია, როგორიც ამერიკაშია, გერმანიაშია.
კი ბატონო, თქვენი ლეგიტიმური სურვილია, მაგრამ თქვენ არ უნდა დაიწყოთ ამ ტელევიზიის შექმნა, როდესაც მოსამართლე ხართ…
მე კი არ ვცდილობ ამის შექმნას
ის კომუნიკაცია, რაც ვნახეთ თქვენსა და ჟურნალისტებს შორის, ამას მოასწავებს, “კითხვები შევათანხმოთ” “პროფილური სიუჟეტები” გავაკეთოთ.
რა მაინტერესებს, თუ გადაწყვეტილება არ მივიღეთ, მსჯელობის უფლება არ გვაქვს? ვინაა ჟურნალისტი, რომელიც მეუბნება იმას, რომ არ იმსჯელო? მე რასაც მინდა, იმას ვიმსჯელებ, რატომ მიკრძალავთ?
არ გიკრძალავთ, კითხვებს გისვამთ თქვენი მსჯელობიდან გამომდინარე.
რომ მისვამთ, რატომ მიკრძალავთ, რომ ვიმსჯელო. თქვენ რას მეუბნებით, იცით? რომ იმსჯელეთო, დანაშაული ჩაიდინეთო.
არ გეუბნებით მაგას…
აბა, რა გინდათ? შედეგი დადგა რამე? ფული გადავუხადეთ ვინმეს? გადაცემა დავაფინანსეთ? აბა, რატომ გვეკამათებით?
ვკამათობთ იქამდე, სანამ გადაწყვეტილებას მიიღებთ, კითხვები ჩნდება და ვსვამთ
თქვენ რატომ არ აშუქებთ დადებით ტენდენციებს? ტელევიზია რატომ არ აშუქებს დადებით ტენდენციებს?
მე მონიტორინგი არ ჩამიტარებია, რომ შევაფასო, ვინ, რას, როგორ აშუქებს, მაგრამ მიმაჩნია, რომ მედიასაშუალებები თავად უნდა წყვეტდნენ, რა გააშუქონ და რა არა.
ხომ წყვეტს ტელევიზია, რა გაუშვას. თუ ტელევიზია ჩვენი ლაპარაკის შედეგად დარწმუნდება, რა გაუშვას, ამაში თქვენ პრობლემას ხედავთ?
თქვენ თუ დაარწმუნებთ ამაში და, მით უმეტეს, თანხას აიღებს, ცხადია, ეს პრობლემაა, ეს არის პიარ პროდუქტი და არა ჟურნალისტური პროდუქტი.
უბრალოდ, დავარწმუნეთ და თანხას არ ვუხდით, სრულიად უხელფასოდ, ენთუზიაზმით გაგვიკეთონ ეს საქმე.
მაინც პრობლემურია იმიტომ, რომ ხელისუფლების ერთ-ერთი შტოს წარმომადგენელი ჟურნალისტთან ასეთ კომუნიკაციაში არ უნდა იყოს. რედაქციას აქვს ის კომპეტენცია, თავად გადაწყვიტოს, რა არის მნიშვნელოვანი, რა უნდა გააშუქოს და რა არა.
მაშინ თქვენი კრიტიკული აზრები, რომლებსაც აჟღერებთ, მე მიმაჩნია, რომ მე მაქვს კომპეტენცია ამ სფეროში, ასეთი მიდგომა ხომ არ შეიძლება. კარგი, მაშინ რა ვქნათ ,იცით? საქვეყნოდ ბოდიშს მოვუხდი ტელევიზიას, რომელიც ერთადერთია, რომელიც მხოლოდ თვითონ წყვეტს ყველაფერს, რაც უნდა, არ ითვალისწინებს არავის აზრს, არ შეიძლება არც საუბარი თქვენთან.
მედიის თავისუფლება მნიშვნელოვანი მონაპოვარია
თავისუფალი სასამართლო არ გვჭირდება ქვეყანაში, მარტო მედია გვაცხოვრებს?!
მედია, რომელიც ხედავს საკითხებს, რომლებიც მნიშვნელოვანია სასამართლო სისტემაში და ამას აშუქებს, თქვენ გაძლევთ ტრიბუნას, თქვენს ოპონენტსაც, ეს არის ამბის გაშუქება, პიარის უფლება, ცხადია, გაქვთ…
პიარი როგორ უნდა გავაკეთოთ?
ჟურნალისტიკა არ არის პიარი, ბატონო ლევან
კარგი, მაშინ ძალიან დიდი ბოდიში, რომ შეგაწუხეთ, არასოდეს არაფერი არც ერთ ჟურნალისტთან სათხოვარი არ გვექნება, ჩვენ ვლაპარაკობთ ურთიერთობაზე, ხომ? როდესაც არის კონფერენცია, მოდიხართ და მეკითხებით ჩემთვის მეორეხარისხოვან თემებზე, გამოხატვის თავისუფლებაზე და მეუბნებით, ცენზურას რატომ ვუწესებ ტელევზიას, რაც ჩემთვის აბსურდია, მე როგორ შეიძლება ცენზურა დავუწესო, და არ აშუქებთ ამ საკითხებს. მე თუ გამიჩნდა პროტესტის გრძნობა და პროტესტსაც თავი დავანებოთ, მინდა, რომ რაღაც საკითხი გაშუქდეს, რომელიც მნიშვნელოვანია ქვეყნისთვის და ეს არ შუქდება, მე მინდა, რომ ეს გავაშუქო და ვეძებ კანონიერ გზას, რომ იქნებ თქვენი ყურადღება მივაპყრო რაღაც მოვლენაზე, ეს დანაშაულია?
დღეს ერთი მაგალითი მოვიყვანე, სერიალი გადის, “სამშობლო” ჰქვია, თანამდებობის პირის შვილი, რომელიც ომის გმირია, ისე გაუშუქებენ სიტუაციას, თითქოს დეზერტირია, ეს გააკეთა ჟურნალისტმა. თავისი ჟურნალისტური საქმიანობა აქვს ესე იგი, ხომ? რომ მიუთითებ ადამიანს, რომ სადღაც არის მორალი, ზნეობა, ურთიერთობა და გვინდა, რომ ეს ურთიერთობა ავაწყოთ, ამაში რა არის ცუდი, ვერ ვხვდები.
თუ ვინმემ თქვენ შესახებ ფაქტები დაამახინჯა, ხომ გაქვთ ბერკეტები, რომ იდავოთ?
რა ბერკეტები?
მაგალითად, ცილისწამებისთვის, ღირების შელახვისთვის
მე სასამართლო კი არ მინდა, მე სხვა პოზიცია მაქვს ამასთან დაკავშირებით. მე რომ ვიქნები რიგითი მოსამართლე, შეიძლება ავდგე და სარჩელი შევიტანო, მაგრამ ვარ საბჭოს მდივანი. მე რა შეურაცხყოფასაც მაყენებდნენ, მე სიმშვიდით ვპასუხობდი, შეურაცხყოფა არავისთვის მიმიყენებია, ეს ჩემი პოლიტიკა იყო.
სასამართლოში წასვლა არ არის არამშვიდი პასუხი ხომ?
ვიცი, ვიცი, მაგრამ არ მინდოდა. იმას მაბრალებდნენ, რომ მურუსიძე აკონტროლებს სასამართლო სისტემას. იტყოდნენ, რომ მურუსიძე იმ სასამართლოს მეშვეობით, რომელსც აკონტროლებს, თვითონ ცდილობს თავისი ღირსების დაცვას. სასამართლო არ ჩავაყენე უხერხულ მდგომარეობაში.
თქვენი თქმით, ეს ინიციატივა ემსახურება იმას, რომ ნდობა გაუჩნდეს მოქალაქეს მართლმსაჯულების სისტემის მიმართ, რომ მას არ შეუზღუდავენ თავისუფალი სასამართლოთი სარგებლობის უფლებას. ერთ-ერთი მოსაზრება, რომელიც ამ განხილვაზე ფიგურირებდა, იყო ის, რომ მოსამართლეების პროფილები ვაჩვენოთ, როგორი მამაა, როგორი მეგობარია – ასეთი სიუჟეტები როგორ ემსახურება მაგ მიზანს?
და ვინ გითხრათ, რომ ემსახურება ან არ ემსახურება?
ხომ ეგ არის თქვენი მიზანი, სასამართლოსადმი ნდობის და პრესტიჟის ზრდა?
გასაგებია, მაგრამ 5 წლის წინ რას ვფიქრობდი და რაც არ განხორციელებულა…
ამ წუთას ამაზე მიდის მსჯელობა, 5 წლის წინანდელ ამბავზე ხომ არ გეკითხებით
პარლამენტშიც მიდის მსჯელობა, 150 კაცია. საბოლოო ჯამში, პარლამენტის საქმიანობა მაშინ აისახება, როდესაც მიიღებენ კანონს.
დიახ, მაგრამ მსჯელობა რომ არ იყოს, შეიძლება სხვა კანონი მიიღონ.
გასაგებია, მაგრამ ჩვენც ვმსჯელობთ, ხომ შეიძლება ისეთი იდეალური რამ მივიღოთ ჩვენ, იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ, რომელიც მოგეწონებათ.
კითხვები არსებობს ამისთვის – მოსამართლეების პროფილის ჩვენებით როგორ მიიღწევა სასამართლოსადმი ნდობის ზრდა?
ჩამოყალიბებული აზრი არ მაქვს, მაგრამ ვიფიქრებ და თუ არ შეესაბამება, არ გავაკეთებთ, თუ შეესაბამება- გავაკეთებთ, მეტი რა პასუხი გაგცეთ?!
ისევ იუსტიციის საბჭოს განცხადებას რომ დავუბრუნდეთ, როდესაც ეს განცხადება გავრცელდა, ჩვენ მივმართეთ ეთიკის ქარტიას, თუ მოსამართლეები ამ ინსტრუმენტის საჭიროებას ხედავდნენ, ალბათ, დიდი ხანია მოსამართლეებს დაუგროვდათ “შეურაცხმყოფელი და ცილისმწამებლური” განცხადებები. ქარტიაში აცხადებენ, რომ მოსამართლეებს მათთვის არ მიუმართავთ…
არ მიუმართავთ, მერე?
როდესაც არსებობს ამდენი ბერკეტი, ქარტია, მედიის თვითრეგულირების ორგანო და ეს ბერკეტებიც არ გაქვთ გამოყენებული, ახლის შექმნაზე რატომ ფიქრობთ?
თუ თქვენ და საზოგადოების ნაწილს, მათ შორის არასამთავრობო ორგანიზაციებს, სახალხო დამცველს, მიაჩნია, რომ რაც გააკეთა იუსტიციის საბჭომ, კერძოდ, ის თხოვნა ,რომ რეალურად მრგვალ მაგიდასთან დავჯდეთ და ვისაუბროთ მართლმსაჯულების პრესტიჟზე და მის ავტორიტეტზე, თუ ეს მიაჩნია ვინმეს, რომ სულელური და არასერიოზულია, ჩათვალეთ, რომ მე არ ვიცი, საბჭოს წევრებთან არ მისაუბრია, ამასთან დაკავშირებით კონტაქტი არ მქონია. მე შემიძლია ჩემი პირადი მოსაზრება მოგახსენოთ. ჩათვალეთ, რომ არ არის საჭიროება. აღნიშნული კუთხით საქმიანობა გავაგრძელოთ, ვერც შეხვედრის აუცილებლობას ვეღარ ვხედავ ამ გამონათქვამების შემდეგ, ამიტომ გავაგრძელოთ ძველ გარემოში ურთიერთობა, ოღონდ ეს არის ჩემი პირადი მოსაზრება, არ დაწეროთ, რომ საბჭო ამბობს ამას. მედიამ იგრძნოს, რომ სიტყვის და გამოხატვის თავისუფლება ბოლომდეა დაცული, მე ამ გარემოში მუშაობას ვარ შეჩვეული, აბსოლუტურად პრობლემა არ მაქვს, არც სახალხო დამცველთან მიმართებაში, არც არასამთავრობო ორგანიზაციებთან მიმართებაში. ჩათვალეთ, რომ შეხვედრის საჭიროება არ არსებობს.
თქვენ გასაგებია, მაგრამ საბჭო?
მე ამ პოზიციას ვიტყვი საბჭოზე. თუ ადამიანს შეხვედრა არ უნდა, მე ხომ ვერ დავაძალებ,
კიდევ გკითხავთ, როდესაც ახალ მექანიზმზე ვსაუბრობთ ან რეაგირების მოხდენაზე, როცა არსებობს რამდენიმე ბერკეტი და ეს არ არის გამოყენებული, რატომ ვიწყებთ ახალზე საუბარს?
გეტყვით ძალიან მარტივად, შეგეძლოთ მობრძანებულიყავით და გეთქვათ, პატივცემულო საბჭოს წევრებო, არსებობს ამდენი ბერკეტი, რომელიც თქვენ შეგეძლოთ გამოგეყენებინათ,
ისე გააკეთეთ განცხადება, რომ ეს ბერკეტები არ შეისწავლეთ?
ყველაფრის მცოდნე ხომ არ ვართ ჩვენ?! სახალხო დამცველი გამოდის და იძახის – ეს არასერიოზულია, არასამთავრობოები იძახიან, ეს რა სასაცილო ინიციატივაა, არ გინდათ?! კი ბატონო, თქვენ შემოგთავაზეთ დიალოგი, ვისაუბროთ, ერთად ვიმსჯელოთ პრესტიჟზე, ავტორიტეტზე მართლმსაჯულების. თუ მიგაჩნიათ, რომ ეს არ არის სწორი -კი ბატონო, ღმერთმა ყველას თავის გზაზე გაუმარჯოს. არავინ არავის არაფერს არ შეეხვეწება.
ამ წერილში საუბარია “დასაშვებ კრიტიკაზე”, ვინ უნდა განსაზღვროს, რა არის დასაშვები?
თუ შევიკრიბებოდით, იქ იქნებოდა განმარტება, როგორც თქვენ მიმართავთ, რადგან მე ტელევიზიაზე ნაკლები ცოდნა მაქვს, მეც სამართლებრივად შემეძლო ამის ახსნა…
ამისთვის სასამართლო არსებობს, ბატონო ლევან
სასამართლო [ამისთვის] არ არის. სასამართლო იმისთვისაა, რომ მურუსიძემ აღიდგინოს პატივი და ღირსება, მაგრამ სისტემას ჩემი პატივის და ღირსების აღდგენა კი არ უშველის არაფერს, ეს მე მიშველის. ინდივიდუალურად, ჩემზე კი არ არის საუბარი, მე პატივს და ღირსებას ჩემით აღვიდგენ, აქ საუბარია სისტემაზე.
გადაცდა თუ არა ჟურნალისტი კრიტიკის დასაშვებ ზღვარს, ამ შეხვედრაზე ამას მოსამართლეები დაადგენდნენ?
არა, არა, ჩვენ ვიტყოდით მაგალითებს, მოვიყვანდით მაგალითებს წამყვანი ევროპული სახელმწიფოებიდან, ანალოგიურ შემთხვევბში რა ხდება და როგორ. მერე ან დავეთანხმებოდით ერთმანეთს, ან არა.
მე მითხარით მაგალითი, სადაც მოსამართლეები და მედია ერთად განიხილავენ ასეთ საკითხებს
იცით, რა არის, მე კი დაგისახელებთ,.. მაგალითად, სახალხო დამცველი ერთხელ ვნახე ბორჯომში, მედიის წარმომადგენლებთან ერთად იყო, რაღაც სემინარს გადიოდნენ, რატომ მიდიან მაშინ ჟურნალისტები?
სახალხო დამცველი უნდა იყოს კრიტიკული ხელისუფლების მიმართ.
გასაგებია. სხვაც დავასახელო მაგალითები?
დაასახელეთ
რა არის, იცით? თქვენ რა გინდათ, მითხარით,
გეკითხებით, მეტი რა უნდა მინდოდეს?
გინდათ, რომ არავითარი დიალოგი ჩვენ ჟურნალისტებთან არ გვქონდეს…
წერილში საუბარია რეაგირების მექანიზმზე, ისეთ რამეზე, რაც უნდა შეფასდეს, გადაწყვეტილება მიიღოთ….
კარგი, არც რეაგირების მექანიზმი აღარ გვინდა, არც განცხადება არ არსებობს, როგორც გინდათ, ისე გავაგრძელოთ ურთიერთობები. მედია არის ქვეყანაში ყველაზე მთავარი. ერთადერთი ფასეულობა ქვეყანაში გამოხატვის თავისუფლებაა, ქვეყანაში სხვა ფასეულობა არ არსებობს. ტელევიზიაში რაც ხდება, მე არ მითქვამს, პატრიარქმა თქვა, რომ ჯოჯოხეთისკენ მიმავალი გზააო, რომის პაპამაც თქვა.
რატომაა მნიშვნელოვანი ის, თუ რას ფიქრობს ამ საკითხზე პატრიარქი და რომის პაპი?
საქართველოში ჩვენს პატრიარქს ძალიან დიდ პატივს სცემს საზოგადოება და ვახსენე იმ კონტექსტში, რადგან მის სიტყვას საზოგადოება ყურს უგდებს, შედარებით მარტივად გაიაზროს, რა თემაზეა საუბარი. შემიძლია დაგისახელოთ სხვა ფილოსოფოსები, მუსლიმური რელიგიიდან, ბუდიზმიდან, კათოლიკეებიდანაც დაგისახელოთ.
ამას იმიტომ გეკითხებით, რომ ის რელიგიური კატეგორიით მსჯელობს, თქვენ ბიბლიის წესებით ხომ არ განიხილავთ საქმეს, ეყრდნობით კონსტიტუცუას და კოდექსს. შესაძლბელია ეს ორი რამ ერთმანეთთან ჰარმონიაში არ იყოს. ამიტომ გეკითხებით,
კარგი, მაშინ აუცილებლად შევისწავლი ჟურნალისტურ ეთიკას და იმ ეთიკიდან გამომდინარე ვეცდები, რომ ვისაუბრო, ჟურნალისტებზე რახან ვსაუბრობ, ჟურნალისტური ეთიკის იქეთ არ შეიძლება საუბარი?! როგორც თქვენ გინდათ, რომ ჩვენი სასამართლო გახდეს გერმანული, მეც მინდა, რომ ჩვენი ჟურნალისტიკა გახდეს გერმანიის დონის, ძალიან მინდა, რომ გადაცემები ისეთი იყოს, როგორიც სიენენზე გადის, რატომ არ ხდება ასე?
თქვენ რომ სიენენს უთხრათ, დონალდ ტრამი და ანდერსონ კუპერი ერთად დასხდებიან და მოიფიქრებენ, რა, როგორ გაშუქდეს, ანდერსონ კუპერი ამას არ დათანხმდება. მაგალითები, რომლებიც მოყვანილია ამ განცხადებაში, ძირითადად არის სულ “რუსთავი 2”-ის საქმესთან დაკავშირებით შეფასებები, ყველა ციტატა არის თითქმის ნიკა გვარამიას ციტატა, ამ საქმეს უკავშირდება ეს ინიციატივა?
არა, არაფრით არ უკავშირდება. თუ ეს შეხვედრა შედგებოდა, შემეძლო ათეულობით მაგალითი მომეტანა, რომელიც საერთოდ არ ეხება “რუსთავი 2”-ს.
ამ განცხადებაში რატომ არ ჩასვით?
არ ვიცი, რამდენი უნდა ჩაგვეწერა?
25 გვერდია და ერთი გვერდი მაინც.
კარგი ახლა, პატარა წვრილმანებს რატომ ვეკიდებით, მთავარ თემაზე რომ ვისაუბროთ, ხომ შეიძლება. თუ არის ინტერესი, რომ ქვეყანაში მართლმსაჯულების პრესტიჟი დაიცვას არა მარტო იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ, არამედ გათვიცნობიერებული და გააზრებული გაქვთ, რომ თქვენი დასაცავიც არის. გახსოვთ, “რუსთავი 2” ხალხს რომ მოუწოდებდა, დაიცავით მედიის თავისუფლება. ხალხმა რატომ უნდა დაიცვას, ეს ხომ მათი შიდა საქმეა? ახლა მე ვიძახი, გამოვდივარ, რომ მოდით, ერთად დავიცვათ მართლმსაჯულების პრესტიჟი და ავტორიტეტი.
რისგან უნდა დავიცვათ?
შეურაცხყოფისაგან.
სხვას ავუკრძალოთ საუბარი?
სხვადასხვა ქვეყნის გამოცდილება არსებობს, თქვენ ხომ არ იცით ეს სფერო, შეიძლება მე მეტი ვიცი ამ სფეროში, მე ხომ ჟურნალისტიკაში არ ვიცი რაღაც. შეიძლება ამ შეხვედრაზე ისეთი რამ გვეთქვა და გამოგვეკვეთა, რომელიც თქვენ შეგიცვლიდათ ამ თქვენს მიმართულებას, ხომ არ შეიძლება დღეს რასაც ფიქრობ, ხვალაც იგივე იფიქრო?! რადგანაც სურვილი არ არის, არ არის პრობლემა.
არასაპირწონე მაგალითები მოგყავთ, “რუსთავი 2”-ის და მართლმსაჯულეის სისტემის დაცვის.
დავანებოთ მედიას თავი, 10 დღე ერთსა და იმავე თემას რატომ ვუტრიალებთ,
გუშინ იყო, ბატონო ლევან, ეს ჩანაწერი,
წერილი როდის გამოვაქვეყნეთ…
წერილი პარასკევს, ერთმანეთს მიება ეს საკითხები
რატომ რამდენიმე დღეა არ ვლაპარაკობთ კონფერენციაზე?! 6 თვის განმავლობაში რომ ჩვენ არ გამოვხატოთ არც ერთი კრიტიკული პოზიცია სასამართლოს მიმართ, საიამ, ჟურნალისტებმა სულ ილაპარაკონ, დადებითი ტენდენციები რაც არის, ერთად რომ დავდგეთ, მიუხედავად იმისა, გასაკრიტიკებელია რაღაც მომენტი, 6 თვის განმავლობაში მხოლოდ დადებითი რომ ილაპარაკოთ და არც ერთი კრიტიკული სიტყვა არ ითქვას და მერე ჩაატარონ გამოკითხვა, აქვს თუ არა ნდობა მოქალაქეებს სასამართლო ხელისუფლების მიმართ, კარდინალურად განსხვავებულ აზრს მივიღებთ.
ჰიპოთეტურად რომ წარმოვიდგინოთ ასეთი სიტუაცია, ხელისუფლების ყველა შტოზე 6 თვის მანძილზე კრიტიკული არავინ თქვას და მხოლოდ პოზიტივზე ვისაუბროთ, რეალობა ხომ არ აისახება?
მაშინ რა უნდა ვქნათ, იცით? უნდა შევაზავოთ, კრიტიკაც უნდა იყოს, მაგრამ დადებითი ტენდენციებიც უნდა აღვნიშნოთ.
