გაერომ აზერბაიჯანს მოუწოდა, არ შეაფერხოს წითელი ჯვრის საქმიანობა მთიან ყარაბაღში და რეგიონში ჰუმანიტარული ტვირთის შეტანა.

სხდომაზე გამომსვლელებმა, მათ შორის აშშ-დან და საფრანგეთიდან, შეშფოთება გამოთქვეს ლაჩინის კორიდირის დახურვასთან დაკავშირებით, რომელსაც თავის მხრივ ადამიანებისთვის მძიმე ჰუმანიტარული შედეგები აქვს.

“მოვუწოდებთ აზერბაიჯანის მთავრობას, აღადგინოს თავისუფალი მიმოსვლა კორიდორით, რათა განხორციელდეს კომერციული, კერძო მიმოსვლა და ჰუმანიტარული საშუალებები მივიდეს მთიანი ყარაბაღის მცხოვრებლებამდე”, – განაცხადა სხდომაზე ინდა გრინფილდმა, აშშ-ის წარმომადგენელმა.

მისივე თქმით, აშშ მხარს უჭერს სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის სამშვიდობო დიალოგს მთიანი ყარაბაღის ხალხის უფლებებისა და უსაფრთხოების დასაცავად და გააგრძელებს სამხრეთ კავკასიაში მშვიდობის მისაღწევად მუშაობას სხვადასხვა ფორმატში.

სომხეთის ხელისუფლებამ გაეროს უშიშროების საბჭოს მიმართა, ჩაერიოს ადამიანების წინააღმდეგ მასობრივი დანაშაულის, მათ შორის ეთნიკური წმენდისა და გენოციდის წინააღმდეგ. სომხეთის მიმართვის შემდეგ, გაეროს უშიშროების საბჭომ 16 აგვისტოს რიგგარეშე სხდომა გამართა ყარაბაღში შექმნილ ჰუმანიტარულ მდგომარეობაზე.

სხდომას ნიუ-იორკში სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი არარატ მირზოიანიც დაესწრო და სიტყვით გამოვიდა.

აზერბაიჯანმა სომხეთისა და მთიანი ყარაბაღის დამაკავშირებელი ლაჩინის კორიდორი 2022 წლის დეკემბერს ჩაკეტა. გზის ჩაკეტვის გამო ყარაბაღში ჰუმანიტარული კრიზისია. ეს კრიზისი განსაკუთრებით უკანასკნელ თვეებში გამწვავდა, როდესაც აზერბაიჯანმა გზაზე ოფიციალური გამშვები პუნქტი ჩადგა და წითელი ჯვრის მეშვეობით მხოლოდ მძიმე პაციენტებს ატარებს. ადგილობრივები ამბობენ, რომ პოლიტიკური, სოციალური და ეკოლოგიური პრობლემების პირობებში ყარაბაღში დიდხანს ცხოვრებას ვერ შეძლებენ. რაც შეეხება საყოფაცხოვრებო პროდუქციას სომეხი მოსახლეობისთვის ყარაბაღში, აზერბაიჯანული მხარე აცხადებს, რომ მათ შეუძლიათ გამოიყენონ მარშრუტი აღდამი-ჰანქენდი. ადგილობრივი მოსახლეობა ამბობს, რომ ჰუმანიტარული საჭიროებებისთვის არაფრის ფასად აპირებს აზერბაიჯანის მხარე გადასვლას და სომხეთთან თავისუფალ გადაადგილებას ითხოვს.

2020 წლის სექტემბრამდე დე ფაქტო მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის ტერიტორიის არსებული 11,450 კვ.კმ-დან აზერბაიჯანმა ომის დროს დაახლოებით 3,750 კვ.კმ დაიკავა და კიდევ 4,500 კვ.კმ 2020 წლის 10 ნოემბრის “სამმხრივი განცხადების” შესაბამისად მიიღო. კიდევ 250 კვ.კმ აზერბაიჯანმა სომხეთის ხელისუფლებასთან ზეპირი შეთანხმებებისა და 2021 წელს კიდევ ერთი სამხედრო შეტაკების შემდეგ აიღო. შესაბამისად, დღეს მთიანი ყარაბაღის დარჩენილი ტერიტორია 3 ათას კვ. კმ-ზე ნაკლებ ფართობს წარმოადგენს.

დღეს აზერბაიჯანის ხელისუფლებას სურს ყველანაირი ავტონომიის გარეშე მთიანი ყარაბაღის დარჩენილ ტერიტორიაზე სრული კონტროლის მიღება და მთიანი ყარაბაღიდან მესამე მხარის გასვლა. ეს შეეხება როგორც რუსეთის სამშვიდობო კონტინგენტს, ასევე, შესაძლო ევროპულ მისიას.