ბატონო ჰამარბერგ, პირველ რიგში, მინდა გკითხოთ იმ კამპანიის შესახებ, რომელიც საქართველოში რამდენიმე არასამთავრობო ორგანიზაციის წინააღმდეგ მიმდინარეობს. ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა, რომ იგი ამზადებს კვლევას ეკა გიგაურის [“საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველო”], კახა კოჟორიძისა [საიას ყოფილი ხელმძღვანელი] და ნინო ლომჯარიას [სამართლიანი არჩევნები] შესახებ. არის თუ არა ეს ზეწოლის მცდელობა ამ არასამთავრობო ორგანიზაციებზე ბიძინა ივანიშვილის მხრიდან, რომელიც, ბევრის აზრით, დღემდე ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ფიგურაა საქართველოს პოლიტიკურ სივრცეში?

გეტყვით, რომ ნამდვილად არ მსურს [ივანიშვილის მიერ დეკლარირებული] კრიტიკის მოტივით სპეკულირება, რადგან ნამდვილად არ ვიცი ეს მოტივი.

შემდგომში რაც უნდა მოხდეს, მე გულწრფელად ვიმედოვნებ, რომ სამოქალაქო საზოგადოების ჯგუფების დამოუკიდებლობას, განსაკუთრებით იმ ჯგუფების, რომლებიც ადამიანის უფლებების დაცვის საკითხებზე მუშაობენ საქართველოში, პატივს სცემენ. ისინი ძალიან რთულ სფეროში, რთულ გარემოში მუშაობენ და მათი ანგარიშები და მოხსენებები ხანდახან ოფიციალურ სახელმწიფო თანამდებობის პირებს აღიზიანებთ – ეს მათ მოწყვლადებად აქცევს.

მე არ ვამბობ იმას, რომ მათი გაკრიტიკება არ შეიძლება, როდესაც (და თუ) ისინი შეცდომებს დაუშვებენ, მაგრამ იქ უნდა დაფიქსირდეს იმ საერთო წვლილის აღიარებაც, რომელიც მათ საქართველოს დემოკრატიული განვითარების პროცესში შეიტანეს.

მე ვიცნობ იმ სამ უფლებადამცველს, რომლებიც [ივანიშვილის მიერ] დასახელდნენ და მათ მიმართ ძალიან მაღალი ნდობაც გამაჩნია.

შეიძლება თუ არა, რომ არასამთავრობოების წინააღმდეგ მიმდინარე ამ პროცესმა ნეგატიური გავლენა იქონიოს საქართველოს იმიჯზე და, შესაბამისად, ევროატლანტიკურ ინტეგრაციაზეც?

დარწმუნებული ვარ, რომ ეს გაუგებრობები გაირკვევა კონსტრუქციული საშუალებებით და ამიტომ მე ვერ ვხედავ ვერანაირ მიზეზს, რატომ შეიძლება ამ ფაქტმა საქართველოს საერთაშორისო რეპუტაციაზე ნეგატიური ასახვა ჰპოვოს.

როდესაც ბიძინა ივანიშვილი საქართველოს პრემიერ-მინისტრი იყო, თქვენ მუშაობდით ევროკავშირის სპეციალური მრჩევლის პოზიციაზე საქართველოს მთავრობისთვის სამართლებრივ–კონსტიტუციური რეფორმისა და ადამიანის უფლებების სფეროში. მე მაინტერესებს, კვლავაც რომ იყოთ ამ თანამდებობაზე, ურჩევდით თუ არა ივანიშვილს კახა კოჟორიძის, ნინო ლომჯარიასა და ეკა გიგაურის წინააღმდეგ მსგავსი კვლევის ჩატარებას?

მე რომ ახლაც ვიყო ევროკავშირის სპეციალური მრჩეველი, რა თქმა უნდა, უყოყმანოდ გავაგრძელებდი ივანიშვილთან დიალოგს, თუ ის ასე ისურვებდა – მის ამჟამინდელ სტატუსთან დაკავშირებითაც კი, როგორც სამოქალაქო საზოგადოების აქტივისტი. საქართველოში ჩემი ვიზიტების განმავლობაში მე ძალიან დავუახლოვდი არასამთავრობო სექტორს თქვენს ქვეყანაში. ამ ფაქტმა საშუალება მომცა, რომ უკეთ დამენახა ამ [არასამთავრობო] ორგანიზაციების უზარმაზარი მნიშვნელობა, განსაკუთრებით მათი, რომლებიც ადამიანის უფლებების საკითხებზე მუშაობენ.

თუ გაქვთ რაიმე სახის კონტაქტი საქართველოს ამჟამინდელ ხელისუფლებასთან და მათ შორის ირაკლი ღარიბაშვილთან?

მე დავტოვე ჩემი პოზიცია ევროკავშირის სპეციალური მრჩევლის კუთხით საქართველოს მთავრობასთან მიმართებაში, თუმცა მქონდა რამდენიმე არაფორმალური კონტაქტი საქართველოს სახელისუფლებო, საპარლამენტო და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებთან, მათ შორის პრემიერ-მინისტრთანაც. რა თქმა უნდა, მე ვრჩები საქართველოს მეგობრად.

რა იყო თქვენ მიერ ზემოხსენებული პოსტის დატოვების მიზეზი?

სიმართლე რომ გითხრათ, მე ამ თანამდებობაზე უფრო დიდხანს ვიმუშავე, ვიდრე ეს დაგეგმილი მქონდა. თავდაპირველად ჩემი გეგმა იყო, რომ 2013 წლის ბოლომდე მემუშავა ამ თანამდებობაზე, ანუ საპრეზიდენტო არჩევნებამდე, თუმცა ეს ყველაფერი უფრო დიდხანს გაგრძელდა – ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებამდე. ჩემი მუშაობის პერიოდში, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანი იყო ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულება.

იყო გარკვეული შემოთავაზებები და წინადადებები იმასთან დაკავშირებით, რომ კიდევ უფრო დიდხანს გამეგრძელებინა ეს პერიოდი, თუმცა მე მივიღე გადაწყვეტილება, რომ სხვა ამოცანებზე მომეხდინა კონცენტრირება როგორც შინ, ასევე, საერთაშორისო არენაზე.

მე ძალიან მოხარული ვარ, რომ [ევროკავშირის ელჩი საქართველოში] იანოშ ჰერმანი მიყვება ადამიანის უფლებების იმ საკითხებს, რომლებიც მე განვიხილე.

როგორც ჩვენთვის არის ცნობილი, თქვენ ახლა შვედეთში ცხოვრობთ და ჩემი შეკითხვა სწორედ ამ ქვეყანაში განვითარებულ მოვლენებს უკავშირდება. რამდენად სერიოზულია შვედეთის განვითარების სააგენტოსთან (SIDA) დაკავშირებული ის პოლიტიკური სკანდალი, რომლის შესახებაც განცხადება გოგა ხაინდრავამ გააკეთა თბილისში? არის თუ არა საუბარი რაიმე სახის საგამოძიებო მოქმედებებზე და საგარეო საქმეთა ექს-მინისტრ კარლ ბილდტის შესაძლო მონაწილეობაზე ამ პროცესში?

ნამდვილად არ მაქვს ხელთ შესაბამისი ძირითადი ფაქტები, რომ ამ საკითხებზე დასმულ შეკითხვებს აზრიანი პასუხი გავცე.

ბოლოს მინდა გკითხოთ, რა რეკომენდაციას და რჩევას მისცემდით საქართველოს ხელისუფლებას არასამთავრობო სექტორთან ურთიერთობის საკითხში, რადგან იგივე ირაკლი ღარიბაშვილსაც ჰქონია გარკვეული პრობლემები ამ კუთხით, მაგალითად, ფარული მოსმენების კანონპროექტის განხილვის ფარგლებში (როცა მან არასამთავრობოები ქვეყნის ძირგამომთხრელი კამპანიის წარმოებაში დაადანაშაულა).

მე უკვე მივეცი რეკომენდაციები ჩემს ორ ანგარიშში საქართველოს შესახებ. ვფიქრობ, რომ საქართველოს შეუძლია იამაყოს საკუთარი სამოქალაქო სექტორით, განსაკუთრებით იმ ორგანიზაციებით, რომლებიც ადამიანის უფლებების საკითხებზე მუშაობენ. “კონსტრუქციული დიალოგი” მთავარი გასაღები და საუკეთესო საშუალებაა გაუგებრობების თავიდან ასაცილებლად. უთანხმოების მოგვარება კი მოლაპარაკების მეშვეობითაა შესაძლებელი.