ბატონო ნავარო, საზოგადოებაში დიდი გაუგებრობა გამოიწვია NDI-ის ბოლო კვლევის შედეგებმა. იქნებ უფრო ნათლად განმარტოთ, თუ რა მეთოდოლოგიით ჩატარდა NDI-ის კვლევა?

ჩვენი კვლევისთვის შერჩევა ხდება საერთაშორისო სტანდარტის მიხედვით. თავიდან შერჩევა ხდება საარჩევნო უბნების მიხედვით, რომელსაც კომპიუტერი არჩევს, ამის შემდეგ საარჩევნო უბნებში ხდება უშუალოდ ქუჩების შერჩევა, რომლის შემდეგაც ხდება ამ ქუჩებზე სახლების შერჩევა, სახლებში – ოჯახების და ოჯახებში კი ინდივიდების შერჩევა.
უნდა ითქვას ისიც, რომ ჩვენი კვლევის ფარგლებში არ ხდება შემთხვევით შერჩეული შინამეურნეობის ან პიროვნების ჩანაცვლება, რაც იმას ნიშნავს, რომ თუ შემთხვევითად შერჩეულ ადამიანს არ აქვს სურვილი, მონაწილეობა მიიღოს კვლევაში, მისი ჩანაცვლება არ ხდება შინამეურნეობასა თუ შენობაში მყოფი სხვა ადამიანით.   

როდესაც უკვე ინტერვიუები ჩატარდება, ჩვენ ამის შემდეგ, ასევე შემთხვევითი შერჩევის მეთოდით, ვაკეთებთ რესპონდენტების გადამოწმებას. უნდა აღინიშნოს ის, რომ გამოკითხვა ანონიმურია. ჩვენ სახელსა და გვარს ამ ადამიანებების შესახებ არ ვიღებთ, უბრალოდ, გვაქვს საკონტაქტო ინფორმაცია ამ ხალხის.  

როდესაც ჩვენ გვყავს შერჩეული რესპონდენტთა გარკვეული რაოდენობა, რომლებმაც უპასუხეს კითხვარებს, შემდეგ უკვე ორგანიზაცია, რომელიც ამ გამოკითხვის ჩატარებაში გვეხმარება, ამ ორგანიზაციის წარმომადგენელი რეკავს შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით ამ რესპონდენტთან და ეკითხება, თქვენთან ინტერვიუზე ამა და ამ რიცხვში იმყოფებოდა ინტერვიუერი, რამდენ ხანს გაგრძელდა ინტერვიუ. თუ იქიდან პასუხია, რომ ინტერვიუ გაგრძელდა მხოლოდ ნახევარ საათს, მაშინ გამოდის, რომ ინტერვიუ კარგად არ ჩატარდა იმიტომ, რომ, როგორც წესი, ინტერვიუ საათი ან საათნახევარი გრძელდება ხოლმე.

ვინ შეადგინა კვლევის კითხვარი?

NDI ადგენს კითხვარს.

როგორ იყო ჩართული კვლევის პროცესში “კავკასიის კვლევითი რესურსების ცენტრი” (CRRC). რა კრიტერიუმებით შეარჩიეთ ეს ორგანიზაცია პარტნიორად?

NDI თავის პარტნიორებს არჩევს კონკურსის პრინციპით. როგორც წესი, სამი დაინტერესებული ორგანიზაციიდან ვირჩევნთ ხოლმე ერთს.

შეკითხვაზე – ხვალ რომ საპრეზიდენტო არჩევნები იყოს, ვის დაუჭერდით მხარს, სავარაუდო პასუხების ჩამონათვალში მითითებული იყო ოპოზიციური პარტიების კონკრეტული ლიდერები, მაგალითად, გიორგი თარგამაძე, ბიძინა ივანიშვილი. მმართველი პარტიის შემთხვევაში არ იყო კონკრეტული ლიდერი მითითებული და ზოგადად იყო აღნიშნული – “ნაციონალური მოძრაობის” კანდიდატი – რატომ არ მოხდა კანდიდატის დაკონკრეტება ამ შემთხვევაში? თუკი იმ მოტივით, რომ “ნაცმოძრაობას” არ ჰყავს კონკრეტული საპრეზიდენტო კანდიდატი, ასეთ შემთხვევაში, არც ბიძინა ივანიშვილს განუცხადებია, რომ ის აპირებს პრეზიდენტობაზე კენჭისყრას.

მინდა თავიდანვე აღვნიშნო, რომ მე პოლიტიკურ რეიტინგებთან დაკავშირებით კომენტარს არ გავაკეთებ. პოლიტიკური რეიტინგები დახურული თემაა, ეს საჯარო ინფორმაცია არ არის. პოლიტიკურ რეიტინგებს ჩვენ ვაცნობთ მხოლოდ და მხოლოდ კონკრეტულ პოლიტიკურ პარტიებს და ისინი მერე წყვეტენ, თქვან ეს საჯაროდ თუ არა, თუმცა ეს დახურულ რეჟიმში მიმდინარეობს.

და იმ ფონზე, როდესაც მედიასაშუალებების მხრიდან ვრცელდება ცალკეულ შემთხვევებში არასწორი რეიტინგები და ამაზე შემდგომ  NDI–ის უწევს პასუხების გაცემა, არ გახდით საჯაროს ამ პოლიტიკურ რეიტინგებს?

2008 წელს, როდესაც დავიწყეთ ჩვენ კვლევების კეთება, არანაირი ინფორმაცია არ იყო საჯარო. თუმცა მაინც ხდებოდა ინფორმაციის გაჟონვა და შემდეგ საზოგადოებაში საუბარი ამ თემასთან დაკავშირებით.

ჩვენ პრობლემებთან დაკავშირებული ინფორმაციის გასაჯაროება დავიწყეთ უკვე 2010 წლიდან. რამეთუ მიგვაჩნია, რომ რეიტინგებზე მნიშვნელოვანი ამ შემთხვევაში არის ის პრობლემები, რა პრობლემებიც აქვს საქართველოს მოსახლეობას, რომელსაც ჩვენ საჯაროს ვხდით 2010 წლიდან დღემდე.

როგორ ფიქრობთ, არის თუ არა კვლევა შეუსაბამო იმ ნაწილში, სადაც გამოკითხულთა 84% საუბრობს პოლიტიკაზე სახლში და, ამვდროულად, გამოკითხულთა 49% თვლის, რომ საქართველოში არის დემოკრატია?

არ დაგეთანხმებით ამ შემთხვევაში და გეტყვით, რატომაც. როდესაც ვეკითხებით ჩვენ გამოკითხულებს, არის თუ არა საქართველოში დემოკრატია და ამაზე 49 პროცენტი ამბობს, რომ არის დემოკრატია, ამის შემდეგ ჩვენ ვსვამთ კითხვას, თუ რომელ მოსაზრებას ეთანხმებიან (ჩამოთვლილია 7 სხვადასხვა მოსაზრება) და თუ შევაჯამებთ მაჩვენებლებს მოსაზრებებზე–საქართველო უკვე დემოკრატიულია, მაგრამ ჯერ კიდევ საჭიროებს გაუმჯობესებას (43%) და საქართველო ჯერ არ არის დემოკრატიული, მაგრამ ქვეყანა ამ მიმართულებით ვითარდება (21%)– ვიღებთ, რომ 60 პროცენტზე მეტი  პოზიტიურად არის განწყობილი საქართველოს დემოკრატიული განვითარების მიმართ.  

აქ არის კიდევ ერთი ნიუანსი. უნდა აღინიშნოს, რომ გამოკითხული ადამიანების 55 პროცენტი რეგულარულად საუბრობს  პოლიტიკაზე.  ჩვენს კვლევაში საუბარია 55 პროცენტის 84 პროცენტზე, ვინც პოლიტიკაზე საუბრობს სახლში.

გარდა ამისა, მათ ჰქონდათ არაერთი არჩევანი. ზოგმა აირჩია უბანი/ბირჟა, ზოგმა სუფრა და ა.შ.

რამდენად რელევანტურია კვლევა მედიის ნაწილში, როდესაც საქართველოს მასშტაბით ისმება კითხვები ისეთ ტელევიზიებზე, რომლებიც არ/ვერ მაუწყებლობენ რეგიონებში, მაგალითად, ტელეკომპანია “კავკასია” ან “მაესტრო”. გაქვთ თუ არა ცალკე მონაცემი დედაქალაქის მიხედვით, სადაც ეს ტელევიზიები მაუწყებლობენ ძირითადად და როგორია დედაქალაქის მასშტაბით ნდობის რეიტინგები ტელევიზიების მიმართ?

თავიდან თბილისის მასშტაბით ვზომავდით ამ კომპანიების რეიტინგებს. თუმცა შემდეგ სხვანაირი რეაქცია წამოვიდა მათგან. კერძოდ, მათ სურდათ, რომ თავინთი თავი დაენახათ მთელი ქვეყნის მასშტაბით და უკვე დავიწყეთ ამ მიმართულებით მათი გაზომვა. ჩვენ დავეკონტაქტეთ მათ და მივიღეთ მათგან ინფორმაცია, თუ როგორ უნდოდათ, რომ წარმოდგენილნი ყოფილიყვნენ ამ კვლევაში, რაზეც პასუხად მივიღეთ, რომ ეროვნული მასშტაბით სურდათ მიეღოთ ამ გამოკითხვაში მონაწილეობა. ეს განაპირობა იმანაც, რომ ეს კომპანიები გადაიცემიან, მაგალითად, სატელიტით, “სილქნეტის” საშუალებით. აქედან გამომდინარე, მათ განაცხადეს, რომ ეროვნული მასშტაბით ყოფილიყვნენ გაზომილნი.

მას შემდეგ, რაც პოლიტიკურ პარტიებს გააცანით ეს რეიტინგები, ამან გამოიწვია პოლიტიკურ სპექტრში, საზოგადოებაში გაურკვევლობა. კოალიციამ “ქართული ოცნება” ასეთი რამ განაცხადა, რომ ეს კვლევები კონტრპროდუქტიული გახდა კონკრეტული პოლიტიკური გარემოს ჩამოყალიბებისთვის. იზიარებთ თუ არა ამ პოზიციას?

წინა სამშაბათს მათ მოიყვანეს ჩვენი კვლევის შედეგები ბიძინა ივანიშვილისთვის მოქალაქეობის აღდგენასთან დაკავშირებით და თქვეს, რომ 70 პროცენტი მხარს უჭერს ბიძინა ივანიშვილის მოქალაქეობის აღდგენის საკითხს და ჩვენი კვლევა მოიყვანეს წყაროდ.

ჩემთვის გაუგებარია, რამდენად სწორია ის, რომ ისინი ირჩევენ იმ ინფორმაციას კვლევიდან, რაც მოსწონთ და რაც არ მოწონთ, იმას მცდარს უწოდებენ. ანუ ასეთი მიდგომა არასწორია, რომ უბრალოდ ამორჩევით შეიძლება მოგწონდეს ინფორმაცია.

აპირებთ თუ არა სხვა ქართველ მკვლევარებთან თანამშრომლობას კვლევებთან მიმართებაში, მაგალითად, სოციოლოგ იაგო კაჭკაჭიშვილთან, მსგავსი კვლევების სანდოობის ამაღლების კუთხით?

ეს რთული შეკითხვაა. ჩვენ ვართ არასამთავრობო ორგანიზაცია, რომელიც კვლევით ორგანიზაციასთან მუშაობს. ჩვენ არ ვართ სოციოლოგები. ისინი სოციოლოგები არიან და აკადემიურ სფეროში მუშაობენ და არა პოლიტიკური კუთხით.

ჩვენ განსხვავებული მიზნები გვაქვს და ეს განსხვავდება აკადემიური სფეროს საქმიანობისგან. ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ რესპონდენტების შერჩევასთან დაკავშირებით როგორც მარინა ჩიტაშვილი, ასევე იაგო კაჭკაჭიშვილი პრობლემას ვერ ხედავს.

ჩვენი კვლევა მიმდინარეობს საერთაშორისო სტანდარტების დაცვით, ამიტომ არ მიმაჩნია, რომ ვინმესთან თანამშრომლობა კვლევის სანდოობას გაზრდის.  

კონსულტაციებისა და აზრთა გაცვლა–გამოცვლის რეჟიმში, ბუნებრივია, დიდი სიამოვნებით ვითანამშრომლებთ ამ ადამიანებთან. კონსულტაცია და თანამშრომლობა თუ ეხება იმას, რომ აზრი გამოითქვას, ვიმსჯელოთ მეთოდოლოგიაზე, ბუნებრივია, ღია ვართ ამისთვის.

თუმცა ის, რომ ვინმემ გვიკარნახოს, რა კითხვა დავსვათ და რა – არა, ან როდის და როდის – არა, ბუნებრივია, ამის მომხრე არ ვართ.