რესპუბლიკურმა პარტიამ განაცხადა, რომ წყვეტს საჯარო დებატებს დეპუტატ გოგი თოფაძის განცხადებებთან დაკავშირებით, თუმცა მანამდე გაზეთმა  “ბათუმელებმა” კოალიციის შიგნით არსებულ დაპირისპირებაზე გამოაქვეყნა ინტერვიუ საპარლამენტო ფრაქცია “რესპუბლიკელების” თავმჯდომარესთან დავით ბერძენიშვილთან. გთავაზობთ ინტერვიუს ვრცელ ვერსიას:

ბატონო დავით, რამდენად კმაყოფილი ხართ თქვენი თანაკოალიციელების რეაქციით დეპუტატ გოგი თოფაძის მიერ გაკეთებულ განცხადებებთან დაკავშირებით?

კოალიციის ლიდერმა, პრემიერ-მინისტრმა ძალიან მკაფიო შეფასება მისცა [თოფაძის განცხადებებს].  ჩვენი პოზიციები სრულ თანხვედრაშია პრემიერის პოზიციასთან,  რომ ეს არის შეტევა საქართველოს თავდაცვის მინისტრზე, საქართველოს მთავრობაზე და ეს არ არის პარტიებს შორის ურთიერთობის გარკვევა.
მრეწველთა პარტიასთან რაიმე პრობლემას ვერ ვხედავ. უბრალოდ, გოგი თოფაძე უქმნის პრობლემებს ამ პარტიას, რადგან  სრულიად ნათელია, რომ ქვეყნის დეკლარირებული კურსი არის ევროატლანტიკური. თინა ხიდაშელი არის ნატოზე ორიენტირებული [მინისტრი], საქართველოს პარლამენტს რეზოლუცია აქვს მიღებული საგარეო პოლიტიკაზე. 2008 წელს პლებისციტი აქვს ჩატარებული ქვეყანას და 2002 წელს პრაღის სამიტს რომ მივუკაკუნეთ, იმ დროიდან მოყოლებული საქართველოს სამი ხელისუფლება უწყვეტად მიისწრაფვის ნატოსთან დაახლოებაზე და ინტეგრაციაზე. ამიტომ, თოფაძის თეზისი, რომ საქართველო ნეიტრალური ქვეყანა უნდა იყოს, ეწინააღმდეგება ქვეყნის ხელისუფლებების, მათ შორის დღევანდელი ხელისუფლების კურსს.

თოფაძე პერიოდულად პრობლემებს უქმნის კოალიციას მისი მოუზომავი, დაუფიქრებელი გამონათქვამებით. მაგალითად, როცა საქართველოს დელეგაცია ვიზის ლიბერალიზაციის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების წინა პერიოდში იმყოფებოდა ევროპაში და  თითოეული ევროპარლამენტარის და ევროკომისიის პოზიცია ჩვენთვის მნიშვნელოვანი და განმსაზღვრელი იყო, თოფაძემ თედო ჯაფარიძეს და  ლევან ბერძენიშვილს [საქართველოს დელეგაციის წევრებს]  გზაში “დააწია განცხადება”, რომ თითოეული ქართველის სახლში უნდა ეკიდოს სტალინის ძეგლი. ბუნებრივია, ეს ტირაჟირებული იქნა ევროპაში და “ქართული ოცნების”, “რესპუბლიკელების” და “თავისუფალი დემოკრატების” სახელით პოლიტიკური განცხადების გავრცელება მოუწიათ დელეგაციებში ამ პარტიების წევრებს. ასეთი დაუფიქრებელი და მოუზომავი ბევრი განცხადება შემიძლია გავიხსენო.

ამასთანავე, მე ვფიქრობ, რომ  თოფაძეს აწვდიან ამ განცხადებებს, ეტყობა ვიღაცები იყენებენ, ან დააპირეს გამოეყენებინათ ბრმა იარაღად და ეს არ არის ასაკის საკითხი.

თოფაძე თავის პარტიას პრობლემას თუ არ შეუქმნის,  ამ პარტიას ბუნებრივია არანაირი პრობლემა არ აქვს კოალიციის სხვა პარტიებთან და კოალიციის ლიდერთან.

მრეწველების პარტიის თავმჯდომარემ, ზურაბ ტყემალაძემ თოფაძის მხარი დაიჭირა. ამ გადაწყვეტილებას როგორ შეაფასებთ?

ზურაბ ტყემალაძე ყოველთვის გამოირჩეოდა კორექტული განცხადებებით ევროატლანტიკურ არჩევანთან დაკავშირებით. მეტიც, 2004-2008 წლების პარლამენტში ხელისუფლებამ და ოპოზიციამ ერთად მოვაწერეთ ხელი დოკუმენტს ნატოში ინტეგრაციაზე. ის [ტყემალაძე] უსიამოვნო მდგომარეობაში აღმოჩნდა, ჩათვალა რომ,  არჩევანი აქვს გასაკეთბელი მეგობარსა და პარტიული ინტერესების დაცვას შორის. ამიტომ, პრემიერ-მინისტრსაც კი მკვეთრად გაემიჯნა. ზურაბ ტყემალაძე შემჩნეული არ არის ასეთ მკვეთრ, კონფროტაციულ განცხადებებში საკუთარი ხელისუფლების პირველ პირთან. შევარბილოთ ეს ვითარება და ნუ დავაყენებთ იმ ალტერნატივის წინაშე, რომ მეგობარ გოგი თოფაძის მხარეს იყოს, თუ მისი პარტიის ინტერესების მხარეს. როგორც კი თოფაძე საკუთარი სიტყვის შესრულების შესაძლებლობას დაიწყებს, ან რაიმე სხვა ფორმა მოიძებნება, რომ ის აღარ იყოს აქტუალური მრეწველთა პარტიასთან დამოკიდებულებაში, ეს თემა ამოიწურება.

თქვენ ისაუბრეთ გოგი თოფაძის ადრინდელ განცხადებაზე პარლამენტის დატოვებასთან დაკავშირებით.  ამასთანავე საპარლამენტო უმრავლესობის წევრები აცხადებენ, რომ საკითხი კოალიციის ფარგლებში უნდა გაირკვეს. აპირებთ თუ არა, რომ ეს საკითხი კოალიცია “ქართული ოცნების” პოლიტსაბჭოზე დააყენოთ?

გოგი თოფაძეს ვერ მოვთხოვთ, რომ ნათქვამი სიტყვა შეასრულოს. მე ასეთი მოლოდინი მაქვს, რომ რაკი თქვა ასეთი სიტყვა, შეასრულებს. თუ არ შეასრულობს, ეს მისი არჩევანია.  კოალიციაში ჩვენ მეტი რამ გვაერთიანებს, ვიდრე განგვასხვავებს.   იმედი მაქვს, რომ მრეწველების ფრაქციის წევრები მოძებნიან ისეთ ფორმას, საიდანაც გამოჩნდება, რომ გოგი თოფაძე მის დაარსებულ პარტიას არ შეუქმნის პრობლემებს, რათა ამ პარტიამ გააგრძელოს ფუნქციონირება კოალიციაში.

თქვენ და თქვენი ფრაქციის წარმომადგენლებმა თოფაძე, რომელიც კოალიციაში შემავალი პარტიის ლიდერია, ევროატლანტიკური კურსის წინააღმდეგ ბრძოლაში დაადანაშაულეთ… როგორ წარმოგიდგენიათ მომავალში ასეთ პოლიტიკურ ძალასთან ერთად კოალიციაში ყოფნა?

კოალიცია კომპრომისებია, ამიტომ “რესპუბლიკელები” ცოტა წინ ვიხედებით. ის დეკლარაციაც [კოალიცია “ქართული ოცნების” სადამფუძნებლო დეკლარაცია] ჩვენი ინიციატივით შეიქმნა. მისი ძირითადი ავტორი დათო ზურაბიშილია. თავიდან ოთხმა სუბიექტმა მოაწერა ხელი, “ქართულმა ოცნებამ”, “რესპუბლიკელებმა”, “თავისუფალმა დემოკრატებმა” და “ეროვნულმა ფორუმმა”. ეს იყო 2012 წლის 21 დეკემბერი.  შემდეგ შეუერთდნენ “კონსერვატორები” და სულ ბოლოს შეუერთდა თოფაძე. ჯერ ამ ქაღალდზე მოვაწერინეთ ხელი და მერე მივიღეთ გადაწყვეტილება მის ბლოკში შემოყვანაზე. იქ შავით თეთრზე წერია, რომ ევროატლანტიკური არჩევანი არის ჩვენი ხელისუფლების გზა და ბევრ წარმატებას მივაღწიეთ ამ მიმართულებით. უფრო მივუახლოვდით ნატოს, ასოცირებული წევრები ვართ ევროკავშირის, ნატოს საწვრთნელი ცენტრი და ა.შ. სწორია თინა [ხიდაშელი] როცა ამბობს, რომ საქართველოს ნატოსთან ურთიერთობის იმდენი ბმა აქვს, რომელზე მეტიც არცერთ იმ ქვეყანას ჰქონია, რომელსაც მაპი მიანიჭეს.

არ მგონია გოგი თოფაძე კიდევ ფიქრობდეს პარლამენტში კენჭისყრას და არ მგონია, რომ ეს ამ ტიპის პრობლემა იქნება. 2012 წლის ოქტომბრისთვის ჩვენი კოალიციის ამოცანა იყო “ნაციონალურ მოძრაობასთან” გამკლავება და მისი დამარცხება ძალიან უთანასწორო, უსამართლო ბრძოლაში.

აქ არ ველოდები რაიმე ტიპის პრობლემებს, არ გავაუბრალოებდი საკითხს ასე, რომ იქნება, თუ არა თოფაძე სიაში. ერთი მხრივ, თითოეული პარტია თვითონ არის განმსაზღვრელი ვინ ეყოლება სიაში იმ კვოტების ფარგლებში, რაც ექნება და მეორე მხრივ, თითოეული პარტია ზრუნავს იმაზე, რომ ზოგადად კოალიციას და პარტნიორ პარტიებს პრობლემები არ შეუქმნას. ახლა, 2012 წლისგან განსხვავებით კიდევ უფრო აქტუალური ხდება კოალიციური შეთანხმების თემა.

“რესპუბლიკელები” წელიწადნახევარია ძალიან მკაფიოდ ვლაპარაკობთ ამ შეთანხმების აუცილებლობაზე. კოალიციური შეთანხმების მნიშნელოვანი ნაბიჯები გზადაგზა წამოეწია კოალიციას. 2015 წლის მაისიდან მთავრობაც გახდა კოალიციური, ორპარტიული. ჩვენ მეორე ძალა ვართ კოალიციაში, ძალიან მკაფიოდ გვაქვს გააზრებული ჩვენი ადგილი. ჩვენ საკმაოდ ადეკვატური შემფასებლები ვართ საკუთარი პასუხისმგებლობის. პირველი არის “ქართული ოცნება” და პასუხისმგებლობის ძირითადი წილი მას აქვს აღებული.

რა იქნება მომავალში, ვისი პასუხისმგებლობა რამდენი იქნება, ესეც არის ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხი და ამ თემაზე ჯერ რეალური დისკუსია კოალიციაში არ დაწყებულა. ათასი სპეკულაცია არის,  რომ უკვე სიები დაწერილია , უკვე მაჟორიტარები გარკვეულია და ასე შემდეგ. მემგონი, ერთი ორი ნაჩქარევი გადაწყვეტილებაც კი იყო კოალიციიდან, რომ აი, ერთ სამ დღეში იქნება გარკვეული მაჟორიტარების ვინაობა. ბუნებრივია ეს ასე არ არის. ეს იქნება ძალიან რთული პროცესი. ჩვენ ჯერ დაწყებული არ გვაქვს და არც “ქართული ოცნება” არის მზად ამისთვის,  აპრილში გეგმავენ ყრილობას.

გიორგი კვირიკაშვილმა პარლამენტში გამოსვლისას თქვა მთავარი ფრაზა, რომ  იქმნება ახალი პოლიტიკური რეალობა. ამის ნიშნები უკვე გამოვლინდა –  უფრო კორექტული დამოკიდებულება ოპონენტებთან, უშიშროების საბჭოს სხდომაზე მისვლა, პრეზიდენტის პარლამენტში გამოსვლისას მთავრობის ჩამოსვლა პრემიერის ხელმძღვანელობით. ამასთანავე, მან მშვენივრად იცის მისი ფუნქციები და არავის არ ჩაირევს მის ფუნქციებში, ის არის ქვეყნის მმართველი. ძალიან კარგ შთაბეჭდილებას ტოვებს ქვეყნის გარეთ.  ამასთანავე კვირიკაშვილი არასოდეს ყოფილა ჩართული პარტიულ მშენებლობაში.  კვირიკაშვილი “ქართული ოცნების” წევრიც კი არ ყოფილა, ახლა გახდა. წინასწარ არის გაცხადებული, რომ ის იქნება პარტიის თავმჯდომარე.

“რესპუბლიკურ პარტიაში” ასეთი რამის თქმა წარმოუდგენელია. არავინ იცის ყრილობაზე რა და როგორ იქნება, მაგრამ ეს პარტია [ქართული ოცნება] ჩამოყალიბების სტადიაშია, სპეციფიკური ვითარებაა და ამიტომ გასაგებია, რომ კვირიკაშვილი უკვე გამოცხადებულია, კონკურენტი არ ყავს და ვენდობით კვირიკაშვილს, მის დანიშვნას მივესალმებით. პრემიერ-მინისტრს რეფორმატორული კურსის უზრუნველსაყოფად სჭირდება პოლიტიკური ზურგი, ანუ პარტიაში გავლენა, პარტიის გადაწყობა უფრო დემოკრატიულ, უფრო რეფორმატულ რელსებზე, შესაძლოა საკადრო გადაწყობაც. კოალიციურ პარტნიორებთან ურთიერთობის უფრო მკაფიოდ განსაზღვრა, ანუ კოალიციური შეთანხმებისკენ გადადგმული ნაბიჯები. რაც მეტია გამჭვირვალეობა, მეტია სიმყარე. ბუნებრივია, მას მემკვიდრეობა დარჩა წინა პრემიერისგან –  უშუალოდ მისი კონტროლის ქვეშ უამრავი სტრუქტურაა, უამრავი საბჭოა მისი უშუალო ხელმძღვანელობით და როგორც ჩანს, აქაც მოუწევს საკადრო გადაადგილებები, თუ ცვლილებები. ის დგას ამ ამოცანის წინაშე, რომ საკუთარი რეფორმატორული ხედვები უზრუნველყოს საკუთარი რეფორმატორული სტრუქტურებით და ვგულისხმობ არა მარტო მის პარტიაში, არამედ კოალიციაშიც. ჩვენ მას ვგულშემატკივრობთ და ვთანამშრომლობთ. პრემიერი არის ზომიერი, მან ერთი მხრივ,  მკაფიოდ გამოხატა ერთმნიშვნელოვანი მხარდაჭერა, რომ თინას [ხიდაშლს] ვინც ერჩის, ჩემს მთავრობას ერჩისო და მეორე მხრივ, არ უთქვამს რაკი შეგეშალათ, თითს დაგიქნევთო. იგივე თქვა პარლამენტის თავმჯდომარემ, ვისაც გამოკითხვების მიხედვით ყველაზე გაწონასწორებულ პოლიტიკოსად მიიჩნევენ. პრემიერიც და პარლამენტის თავმჯდომარეც გაწონასწორებული პოლიტიკოსები არიან.

როგორ ფიქრობთ რა მოტივაცია აქვს გოგი თოფაძეს, როდესაც ის თქვენი თქმით, “საქართველოს ევროატლანტიკურ კურსს უპირისპირდება”?

თოფაძის მეშვეობით შეტევა ერთი მიმართულებით განხორციელდა: ნეიტრალური საქართველო, თუ ევროატლანტიკური საქართველო. ყურით მოთრეული ამბავია საგარეჯოს არჩევნებზე ახლა ლაპარაკი. ისე ილაპარაკა,  შეიძლება გულწრფელადაც კი ჰგონია, რომ თინა [ხიდაშლი] საარჩევნო კომისიაში ითვლიდა ხმებს.  ხმებს კი არ ითვლიდა, დათვლილ ხმებს აჯამებდა თამარ ხიდაშელის საარჩევნო შტაბში. არც კანონი დაურღვევია და არცერთი თვალსაზრისით შეუქმნია პრობლემა. საგარეჯოს მაჟორიტარი იყო და ყველაზე კარგად მან იცის რომელ უბანში რამდენი ხმის წაგება, თუ მოგება რას ნიშნავს საერთო ჯამში. საბაბი იყო საგარეჯოს არჩევნები, მთავარი იყო ნატოში რომ მიისწრაფის, ისეთი მინისტრისთვის დაერტყა. ამას უნისონში მოყვა სადღობელაშვილის განცხადება, რომელიც ქვეყნისთვის ძალიან სახიფათოა. მან თქვა, რომ პანკისში თინა ხიდაშელი წვრთნის, აიარაღებს, ზრდის ისლამური სახელმწიფოს ბოევიკებს. ეს ცოტა ხნით ადრე თქვა ლავროვმა და სრულ უნისონშია სადღობელაშვილის პირით გაჟღერებული ბრალდება საქართველოს ხელისუფლების წინააღმდეგ, ლავროვის ამ განცხადებასთან.

მართულია მოსკოვიდან, თუ არა ასეთი ანტიქართული მოქმედებები – ამაზე მე პასუხს ვერ გაგცემთ, მაგრამ ინტერესთა თანხვედრა, თუ რიტორიკის თანხვედრა არის და რუსეთის რბილი ძალა არც ისე რბილია. [რუსეთი] საინფორმაციო სივრცეშიც მუშობს, საზოგადოებრივ სივრცეშიც და პოლიტიკის წიაღშიც აპირებს შემოღწევას. საქართველოში დეკლარირებული პრორუსული პოლიტიკური ძალა არის ნინო ბურჯანაძის პარტია, რომელმაც ორ თავისუფლად ჩატარებულ არჩევნებში, 2013 წელს საპრეზიდენტო და 2014 წელს საპარლამენტო არჩევნებში მიიღო მონაწილეთა  10%. საქართველოში დასავლეთისადმი ნიჰილისტურად განწყობილი ძალა არის “პატრიოტთა ალიანსი”, რომელსაც ასევე 4,5 % აქვს მიღებული თვითმმართველობის არჩევნებზე,  6% აქვს მიღებული თბილისში და რომელმაც ძალიან სერიოზული წინააღმდეგობა გაუწია კოალიციის კანდიდატს საგარეჯოში. ასე რომ,  პრორუსული და დასავლეთისადმი არაკეთილმოსურნედ განწყობილი ძალები მზარდია. საქართველოში იქმნება რამდენიმე პოლიტიკური ჯგუფი, რომლებიც ასევე ითამაშებენ ამ მინდორზე.

საჯაროდ გამოვიდა ბატონი ვასაძე და თქვა, რომ ცხინვალი და აფხაზეთი რუსეთის მიერ არის ოკუპურებული, ხოლო დანარჩენი საქართველო ვაშინგტონის, ბრიუსელის და სტრასბურგის მიერ. მეტი ანტიდასავლურობა რა გინდა? მასაც აქვს გარკვეული მხარდაჭერა პრორუსულ ძალებში. საქართველოში არჩევანი ასეთია – ან პროდასავლელი ხარ, ან პრორუსი ხარ. ჩვენ ახალ პოლუსს ვერ შევქმნით, ან ერთთან უნდა ვიყოთ, ან მეორესთან. გადავწყვიტეთ, რომ ვიყოთ ევროატლანტიკურ სივრცეში, რადგან თუ ევროატლანტიკურ სივრცეში არ ხარ, რუსულ სივრცეში ხარ. ასეთია ჩვენი მოცემულობა და ასე გადანაწილდა ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკები. არც ერთგან და არც მეორეგან არავინ არის, ამას ვერავინ შეძლებს.

ბრალდება, რომ თინა ხიდაშელი დასაჭერია, სტრასბურგის, ბრიუსელის, ვაშინგტონის გამოცხადება ოკუპანტებად, ბრალდება, რომ პანკისში ხელისუფლება ამზადებს ისლამური სახელმწიფოსთვის ბოევიკებს, სრულ უნისონშია ლავროვის ოფიციალურ განცხადებასთან. ეს საკითხებია, რომლებიც თავისი არსით არის ანტიდასავლური, საქართველოს დასავლური არჩევანის საწინააღმდეგო და არის ორკესტრირებული და მართული.

თქვენ ახსენეთ კოალიციის დეკლარაცია, რომელზეც მრეწველებს და გოგი თოფაძესაც აქვთ ხელი მოწერილი, რომელიც ევროატლანტიკური კურსის დაცვას ითვალისწინებს. თუმცა რაღაცაზე ხელის მოწერა არ ნიშნავს, რომ ხელმომწერი მოცემულ პრინციპებს აუცილებლად დაიცავს. თუ არის რაიმე ბერკეტი კოალიციის წესდებისა, თუ პროცედურების მიხედვით, რომელიც ასეთ შემთხვევებს აწესრიგებს?

როდესაც ადამიანი ხაზგასმით, გამოკვეთილად და შეგნებულად მიდის დეკლარირებული კურსის წინააღმდეგ, ის პარტია და ის ფრაქცია, რომლის წევრიც არის, იღებს შესაბამის გადაწყვეტილებას. მე ასეთ რამეს არ ველოდები. როგორც წესი, პოლიტიკური დისკომფორტი თუ ისეთია, რომ სრულიად სხვა ვითარებაში ხარ, მაშინ რაღაც გადაწყვეტილებას იღებენ თავად პოლიტიკური სუბიექტები. თითოეულ პარტიას აქვს მექანიზმები სიმკაცრის სხვადასხვა დოზით.

თქვენ  ურთიერთობების დათბობა ახსენეთ პრემიერსა და ოპონენტებს შორის.  როგორ შეაფასებთ კოალიციისა და “თავისუფალი დემოკრატების” ურთიერთობას, რამდენად რეალურია მათი კოალიციაში დაბრუნება, ან თანამშრომლობის რა ვარიანტებია შესაძლებელი?

მე არ ვფიქრობ რომ არჩევნების წინ “თავისუფალი დემოკრატები” რაიმე ნაბიჯს გადადგამენ კოალიციაში დასაბრუნებლად. მათ არ აქვთ ასეთი ვითარება, კვლევები მათთვის დამაიმედებელია. მე ვვარაუდობ, რომ არჩევნებში ნორმალური შედეგი ექნებათ. იმის მიხედვით, თუ როგორი ძალთა ბალანსი იქნება მომდევნო მოწვევის პარლამენტში, “თავისუფალი დემოკრატები” და კოალიცია ახალ რეალობაში, ახალ კოალიციას შექმნიან, თუ არ შექმნიან, ეს იქნება განსაზღვრული ქართველი ამომრჩევლის მიერ. თუ კოალიციას 76 და მეტი მანდატი ექნება, მას არ დაჭირდება სხვა პარტნიორი, თუ არ ექნება ამდენი მანდატი, მაშინ დაჭირდება სხვა პარტნიორი. ერთადერთი პოლიტიკური ძალა, ვისთანაც კოალიციაში, თუ კოალიციის გარეშე კოალიცია “ქართულ ოცნებას” შეუძლია მჭიდრო თანამშრომლობა ცალკეულ საკითხებზე, ეს არის “თავისუფალი დემოკრატები”. ეს ახლაც ასეა.  ისინი წელიწადნახევარია ოპოზიციაში არიან, მაგრამ კოალიციასა და “თავისუფალ დემოკრატებს” შორის თანაარსებობის და თანამშრომლობის შესაძლებლობა მეტია, ვიდრე “ქართულ ოცნებასა” და “ნაციონალურ მოძრაობას”, ან “თავისუფალ დემოკრატებსა” და “ნაციონალურ მოძრაობას” შორის.