მსხვერპლი, შეტაკებები და დაბლოკილი სოც. მედია – ირანში საპროტესტო აქციები გრძელდება

ირანში საპროტესტო აქციები გრძელდება. 2009 წლის შემდეგ ყველაზე მასშტაბურმა საპროტესტო კამპანიამ ქვეყნის როგორც მსხვილი, ისე პატარა ქალაქები მოიცვა და არაერთ შემთხვევაში პოლიციასთან შეტაკებებში გადაიზარდა. ადგილობრივი საინფორმაციო სააგენტო “Mehr”-ის ინფორმაციით, ბოლო მონაცემებით, ლორესტანის პროვინციის ქალაქ დორუდში 2 დემონსტრანტია დაღუპული. პროვინციის გუბერნატორმა მსხვერპლსა და არეულობაში “უცხოელი აგენტები” დაადანაშაულა და პოლიციის ბრალეულობა გამორიცხა.

ირანში საპროტესტო აქციები ხუთშაბათს, სიდიდით მეორე ქალაქ მაშჰადში დაიწყო. ადგილობრივი და საერთაშორისო მედიის ცნობით, ათასობით ადამიანი მთავრობის ეკონომიკური პოლიტიკისა და პროდუქტის მზარდი ფასების წინააღმდეგ შეიკრიბა, თუმცა მოგვიანებით გამოსვლებმა ანტისამთავრობო მოძრაობის სახე მიიღო. BBC-ის ცნობით, აქციებზე უარყოფითი სლოგანები ირანის სულიერი ლიდერის ალი ხამენეის, პრეზიდენტ ჰასან რუჰანისა და ქვეყნის საგარეო პოლიტიკის მიმართაც ისმის.

ირანში არსებული შეზღუდული მედიაგარემოს ფონზე, აქციების ამსახველი ფოტო და ვიდეო მასალა, ძირითადად, სოციალური ქსელების მეშვეობით ვრცელდება. BBC-ის ირანის ბიუროს მიერ გავრცელებულ ვიდეოში ქვეყნის ერთ-ერთ ქალაქში აქტივისტებსა და პოლიციას შორის შაბათს მომხდარი შეტაკებაა ასახული, რომელშიც ჩანს, თუ როგორ იყენებს პოლიცია დემონსტრანტების წინააღმდეგ წყლის ჭავლს.

پلیس با کمک ماشین آب‌پاش در حال متفرق کردن تجمع کنندگان در خیابان چهارولیعصر، انقلاب در تهران در شامگاه یکشنبه دهم دی ماه؛ ویدئو ارسالی بوسیله مخاطبان بی‌بی‌سی فارسی pic.twitter.com/9kieMiuni6

— BBC Persian (@bbcpersian) December 31, 2017

კიდევ ერთ ვიდეოში, რომელიც ადგილობრივმა უფლებადამცველმა ორგანიზაციამ გაავრცელა, პოლიციასა და თეირანის უნივერსიტეტის სტუდენტებს შორის მომხდარი დაპირისპირება ჩანს. ორგანიზაციის ცნობით, სტუდენტები სპეც. დანიშნულების რაზმის მისამართით სკანდირებდნენ: “სირცხვილი!”

#IranianProtests: The crowd shouts “Shame on you!” as security forces beat protestors at Tehran University earlier today in #Iran. pic.twitter.com/UucJEFi8qG

— IranHumanRights.org (@ICHRI) December 30, 2017

31 დეკემბერს “ტვიტერზე” “ამერიკის ხმის” ირანის ბიუროს მიერ გადაღებული ვიდეოც გავრცელდა, რომლის მიხედვითაც თეირანში აქციის მონაწილეები პოლიციის ავტომობილს ატრიალებენ და ცეცხლს უკიდებენ.

?مردم معترض در چهارمین روز اعتراضها، ماشین پلیس را در خیابان ولیعصر #تهران واژگون کردند

عکس و فیلم به كانال صداي آمريكا در تلگرام ? @sendVOA بفرستید pic.twitter.com/Hdl1brjaqt

— VOA Farsi (@VOAIran) December 31, 2017

ირანის მთავრობამ პროტესტს აქტივისტთა ქმედებების არალეგალურად გამოცხადებითა და პროსამთავრობო გამოსვლების ორგანიზებით უპასუხა. შაბათს, 30 დეკემბერს თეირანსა და სხვა ქალაქებში მთავრობის ათასობით მომხრე გამოვიდა. უკვე დღეს კი ხელისუფლებამ სოციალურ ქსელებზე, მათ შორის “ინსტაგრამსა” და “ტელეგრამზე” წვდომა შეზღუდა. ქვეყნის შინაგან საქმეთა მინისტრმა აღნიშნა, რომ სოც. ქსელების “არასწორი გამოყენებით” გარკვეული ძალები საზოგადოებაში შიშსა და დაძაბულობას თესავენ. მისივე თქმით, ისინი აღნიშნულისთვის “შესაბამის ფასს გადაიხდიან”.

ირანში განვითარებულ მოვლენებს ერთ-ერთი პირველი ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი გამოეხმაურა. “ტვიტერის” მიკრობლოგზე ტრამპმა ოფიციალური თეირანი გააკრიტიკა და აღნიშნა, რომ აშშ აღნიშნულ მოვლენებს ყურადღებით აკვირდება:

“ხალხი, როგორც იქნა, მიხვდა, რომ მათ ფულსა და სიმდიდრეს იპარავენ და ტერორიზმის მხარდაჭერას ახმარენ. ჩანს, რომ ისინი მეტს აღარ მოითმენენ. აშშ ყურადღებით აკვირდება ადამიანის უფლებათა დარღვევის ფაქტებს”.

საპროტესტო კამპანია ირანში 2009 წელს განვითარებული მოვლენების 8 წლისთავს დაემთხვა. მაშინ ე.წ. “მწვანე მოძრაობის” მილიონობით აქტივისტი არჩევნების შედეგებს აპროტესტებდა, რომლის ძალითაც ქვეყნის პრეზიდენტად მეორე ვადით აირჩიეს მაჰმუდ აჰმადინეჯადი. სისხლიან პროტესტს, რომელიც მასშტაბებით ყველაზე დიდი იყო 1979 წლის ისლამური რევოლუციის შემდეგ, 30 ადამიანი შეეწირა.