როგორ იზრდება საქართველოს ეკონომიკური დამოკიდებულება რუსეთზე: კვლევა

2022 წლის იანვარ-სექტემბერში საქართველომ რუსეთიდან დაახლოებით 2.2 მლრდ აშშ დოლარის შემოსავალი მიიღო, რაც 2021 წლის ამავე პერიოდის მაჩვენებელზე 2.6-ჯერ მეტია. აღნიშნულის შესახებ “საერთაშორისო გამჭვირვალობის”(TI) კვლევაშია ნათქვამი.

ორგანიზაციამ შეისწავლა რუსეთზე საქართველოს ეკონომიკური დამოკიდებულების მაჩვენებელზე რუსეთ-უკრაინის ომის გავლენა. შემოსავლის წყაროებს შორის ნახსენებია ფულადი გზავნილები, ტურიზმი და საქონლის ექსპორტი.

“საერთაშორისო გამჭვირვალობის” თანახმად, მაჩვენებელი პანდემიის კრიზისის დაწყებამდე, 2019 წლის იანვარ-სექტემბერში რუსეთიდან მიღებულ შემოსავალსაც კი 64%-ით აჭარბებს.

2022 წლის იანვარ-სექტემბერში ზემოხსენებული წყაროებით რუსეთიდან მიღებული შემოსავალი საქართველოს ეკონომიკის (მშპ-ის) მიმართ 12.6% იყო, როცა 2021 წლის იანვარ-სექტემბერში ეს მაჩვენებელი 6.3%-ს, ხოლო მაქსიმუმს – 10.4%-ს, 2019 წელს აღწევდა.

“ეს ნიშნავს, რომ გასულ წლებთან შედარებით იზრდება საქართველოს რუსეთზე ეკონომიკური დამოკიდებულება. ეს ზრდა ძირითადად ფულადი გზავნილების ნახტომისებურად მატებითაა განპირობებული”, — ვკითხულობთ კვლევაში.

მეორე მხრივ, როგორც ავტორები აღნიშნავენ, დამოკიდებულების მნიშვნელოვანი ზრდის მიუხედავად, ჯერ იმ დონისთვის არ მიუღწევია, რომ ამ ქვეყანასთან ეკონომიკური ურთიერთობების სრულად შეწყვეტის პირობებშიც კი საქართველო ღრმა კრიზისში აღმოჩნდეს და განვითარება ვერ შეძლოს.

კვლევის კონკრეტული მიგნებებიდან აღსანიშნავია შემდეგი:

წყარო: მონაცემთა წყარო: საქართველოს მეწარმეთა რეესტრი. ამოღებულია TI-ს კვლევიდან

“2019 წლის იანვარ-სექტემბერთან შედარებით, რუსეთიდან შემოსული ვიზიტორების რაოდენობა მაინც 35%-ით ნაკლებია. თუმცა ცალკე აღებულ აგვისტო-სექტემბერში, წელს რუსეთიდან 6%-ით მეტი ვიზიტორი შემოვიდა, ვიდრე 2019 წლის აგვისტო-სექტემბერში”.

“ვიზიტორების სტატისტიკა 2011 წლიდან არის ხელმისაწვდომი, საიდანაც ირკვევა, რომ ვიზიტორებში რუსეთის მოქალაქეების წილს 20%-ზე აქამდე არასდროს მიუღწევია”.

წყარო: საქართველოს ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაცია. ამოღებულია TI-ს კვლევიდან

“საერთაშორისო გამჭვირვალობის” თანახმად, რუსი ვიზიტორების ნაწილი რეალურად ემიგრანტია და საქართველოში ხანგრძლივი ვადით დასახლდა. ამას მიანიშნებს როგორც კომპანიების რეგისტრაცია, ისე საქართველო-რუსეთის საზღვრის ორმხრივად კვეთის (შემოსვლა-გასვლა) სტატისტიკა და რუსეთის მოქალაქეების მიერ ქართულ ბანკებში 10 ათასობით ანგარიშის გახსნა.

TI-ს შეფასებით, მნიშვნელოვნად გაზრდილი რუსული საქონლის იმპორტი, ფულადი გზავნილები და საქართველოში რუსეთის მოქალაქეების მიერ კომპანიების დაფუძნება ზრდის რისკს, რომ საქართველო რუსეთზე დაწესებული სანქციების გვერდის ასავლელად იყოს გამოყენებული.

“მიუხედავად იმისა, საქართველო იქნება თუ არა ამ მიზნით გამოყენებული, ამ ქვეყანასთან გაზრდილი ეკონომიკური ურთიერთობები იმას ნიშნავს, რომ ზოგადად, რუსულ ბიზნესს და რუსეთის მოქალაქეებს საქართველოს გამოყენებით შეუძლიათ თავი დააღწიონ რუსეთში სანქციების გამო შექმნილ რთულ ეკონომიკურ მდგომარეობას”, — ამბობს ორგანიზაცია.

წყარო: საქართველოს ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაცია. ამოღებულია TI-ს კვლევიდან

ორგანიზაცია ხაზს უსვამს, რომ რადგან ომმა და სანქციებმა რუსეთში ეკონომიკური კრიზისი გამოიწვია, რომელიც, სავარაუდოდ, მომავალ წლებშიც გაგრძელდება, საქართველოს რუსეთის ეკონომიკაზე დამოკიდებულების ზრდა მაკროეკონომიკური კუთხითაც საფრთხის შემცველია:

“მოსალოდნელია, რომ მომავალში რუსეთიდან ფულადი გზავნილები, ტურიზმიდან და ვაჭრობიდან შემოსავლები მნიშვნელოვნად შემცირდება, რაც საქართველოს ეკონომიკას დააზარალებს”.

რეკომენდაციების ნაწილში “საერთაშორისო გამჭვირვალობა” აღნიშნავს, რომ საქართველოს ხელისუფლების მიზანი რუსეთზე ეკონომიკური დამოკიდებულების მინიმუმამდე შემცირება უნდა იყოს. ამისათვის კი:

ამავე თემაზე:

საქართველოში 17 000-მდე რუსული კომპანიაა, ნახევარზე მეტი ომის შემდეგ დარეგისტრირდა — TI