ბატონო ივლიანე, იძლევა თუ არა კმაყოფილების საფუძველს ის საერთაშორისო რეაქცია, რომელიც ორჭოსანი/წითელუბნის მონაკვეთზე ე.წ. საზღვრის აღმნიშვნელი ტრაფარეტის ინსტალაციას მოჰყვა? ჯერჯერობით ამ საკითხზე მხოლოდ რამდენიმე განცხადება გავრცელდა, მათ შორის ევროკავშირის, აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის, გაეროს, ლიტვის, PACE-ს და ლატვიის წარმომადგენლების მხრიდან, თუმცა ევროკავშირის და ვაშინგტონის განცხადებაში არ ფიგურირებს სიტყვა შეშფოთება. ამასთან, სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერმა განცხადება მას შემდეგ გააკეთა, რაც მას პრესკონფერენციაზე შეკითხვა დაუსვეს…
კმაყოფილების საფუძველი გვექნება მაშინ, როცა დროებით ოკუპირებული ტერიტორიები დაუბრუნდება საქართველოს კონტროლს. რაც შეეხება რეაქციას, აქ სასაყვედურო საერთაშორისო ორგანიზაციებისა თუ ჩვენი პარტნიორი ქვეყნების მიმართ არაფერი გვაქვს, რაც თქვენსავე კითხვაში ნათლად ჩანს. პარასკევს მომხდარზე აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა ორშაბათს მოახდინა რეაგირება და მეტი ოპერატიულობა მსგავს შემთხვევებში მე ვერ წარმომიდგენია. რაც შეეხება კორესპონდენტის კითხვაზე პასუხის ფორმაში განცხადების მოქცევას, ეს – ჩვეულებრივი დიპლომატიური პრაქტიკაა.
ხომ არ ფიქრობთ, რომ ამ საკითხზე უფრო მეტია საერთაშორისო თანამეგობრობასთან სამუშაო და კონკრეტულად რა შეიძლება გაკეთდეს საერთაშორისო დღის წესრიგში საქართველოს პრობლემის უფრო აქტუალიზაციისთვის?
მარტივი რამ უნდა გვესმოდეს: ოკუპირებული ტერიტორიების საკითხი ბუნებრივადაა ჩვენი ყურადღების ცენტრში, მაგრამ ნუ მოვთხოვთ დანარჩენ მსოფლიოს, რომ მან გვერდზე გადადოს საბერძნეთის კრიზისი, ირანის ბირთვული პროგრამა, ისლამური სახელმწიფოს უკიდეგანო პრობლემატიკა და ა.შ. და მთლიანად დაკავდეს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის თემით. ჩვენი გამოცდილება თუ არა, უკრაინის ცხელ-ცხელი მაგალითი ხომ გვკარნახობს, რომ ასე არ ხდება. ყარაბაღის ფრონტზე ყოველდღიურად იღუპება ხალხი, მაგრამ საერთაშორისო საზოგადოებრიობა ამას, სამწუხაროდ, ვერ აჩერებს. ცხადია, უკმარისობის განცდაც დაგვეუფლება ხოლმე – სადმე რამეს ხომ არ დავაკელით ძალისხმევა და ეს ასეც უნდა იყოს, მაგრამ რეალიზმის ფარგლებსაც ნუ გავცდებით ხოლმე.
ხომ არ ართულებს საერთაშორისო რეაქციის უფრო მკაცრ კონსოლიდაციას საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლების დამოკიდებულება იმის შესახებ, რომ წითელუბანი – წინაგარას შორის მდებარე ტერიტორიაზე საზღვრის აღმნიშვნელი ბანერის დამონტაჟება სიტუაციას არსებულად არ ცვლის, ვინაიდან ამ ტერიტორიას თბილისი ისედაც ვერ აკონტროლებდაო… სინამდვილეში იქ მცხოვრები მოსახლეობა ამბობს, რომ ამ ტერიტორიას არც 2008 წლის შემდეგ და არც მანამდე რუსი სამხედროები არ გაკარებიან და იქ მიწებს თვითონ ამუშავდბენენ, საქონელს აბალახედბენენ და ასე შემდეგ, ანუ მოსახლეობის ინფორმაციით, ამ ტერიტორიას ფაქტობრივად სწორედაც რომ ქართული მხარე იყენებდა, ახლა კი ეს ყველაფერი იცვლება…
ცხადია, ლოკალურად ვითარება გაუარესდა, რადგან საოკუპაციო ძალები იმ მიწებთან წვდომას უსპობენ ადგილობრივებს, რომლებსაც ისინი აქამდე იყენებდნენ. ეს გახლავთ უშუალო შედეგი – სოციალური შედეგი – ე.წ. „მცოცავი ანექსიისა“. მაგრამ დავინახოთ პრობლემის პოლიტიკური შემადგენელიც: დიახაც, 2008 წლის აგვისტოს შემდეგ თბილისი ვერ აკონტროლებდა აღნიშნულ ტერიტორიებს, მაგრამ არც საოკუპაციო ძალები ჩქარობდნენ მათ მონიშვნასა და ადგილობრივებისათვის მოუწვდომლად გადაქცევას. რატომ? განა სურვილის შემთხვევაში რუსეთის ფედერაციას არ შესწევდა ძალა, რომ, ვთქვათ, ორ-სამ წელიწადში მთლიანად მოენიშნათ სამხრეთ ოსეთის ტერიტორია და შემოევლოთ მისთვის მავთულხლართები? ცხადია, შესწევდა, მაგრამ ამას შეგნებულად არ აკეთებდა, რათა ასე – პორცია-პორციობით – მოახდინოს ჩვენზე ზეწოლა, გააღვივოს ვნებათაღელვა, გააღრმავოს დაპირისპირება პოლიტიკურ ძალებს შორის, ანუ – დაასუსტოს ქართული სახელმწიფო. და ყოველწლიურად რამდენჯერ (ასეთი წელიწადი კი უკვე შვიდია 2008 წლის ომის შემდგომ) შევძლებთ განგაშის ატეხვას საერთაშორისო მასშტაბით? როცა ამ მასშტაბში, როგორც მოგახსენეთ, სხვა არანაკლებ მასშტაბური პრობლემებია? ესაა რუსეთის მიზანმიმართული პოლიტიკა, რომლის ამოცანაა მწყობრიდან გამოგვიყვანოს, პროვოკაციაზე წამოგვაგოს და, აკი, მოგვევლინა კიდეც მსურველები გამყოფი ხაზის გასწვრივ ჩვენი სამხედროების განლაგებისა. მერე? დაპირისპირებული მხარეების ჯარები რომ განლაგდება გასროლის მანძილზე, საუკეთესო შემთხვევაში ყარაბაღის ვითარებას მივიღებთ, უარესში – 2008 წლის აგვისტოს გამეორებას შესაბამისი შედეგით.
ჩვენ მოვისმინეთ თქვენი განცხადება ტელეკომპანია მაესტროს ეთერში, სადაც თქვით, რომ ამ პროცესში სიახლე არაფერია და თბილისის მიერ არაკონტროლირებად ტერიტორიაზე აღიმართა ტრაფარეტი. იმავე ინტერვიუში ადასტურებთ, რომ ადგილობრივი მოსახლეობის ნაწილმა სასოფლო-სამეურნეო მიწის ნაკვეთები დაკარგა. თუ არაფერი არსებითი სიახლე არ არის, რატომ გაავრცელეს ინციდენტის მეორე დღეს შსს-მ და საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განცხადებები, რომ მილსადენი მოექცა არაკონტროლირებად ტერიტორიაზე და რომ რუსეთის ეს ქმედებები საფრთხეს უქმნის მშვიდობას კონფლიქტის ზონაში.
კითხვის პირველ ნაწილზე ზემოთ უკვე გიპასუხეთ. „არსებით სიახლეში“ თუ რა იგულისხმება, შეგვიძლია ვიკამათოთ, თუმცა, ჩემი აზრით, გრძელდება ის პოლიტიკური პროცესი, რომელიც წლებისა თუ ათწლეულების მანძილზე მიმდინარეობს და რომელსაც „მცოცავ ანექსიას“ უწოდებენ ხოლმე, მე კი თქვენს მიერ ხსენებულ ტელეინტერვიუში „ჰიბრიდული აგრესია“ ვუწოდე.
ჩვენმა სამინისტროებმა იმ ფაქტის კონსტატაცია მოახდინეს (სავსებით მართებულად), რომ ტრაფარეტების აღმართვით საოკუპაციო ძალებმა იმის დემონსტრირება მოახდინეს, რომ ბაქო-სუფსის ნავთობსადენი თბილისის მიერ არაკონტროლირებად კი არა, არამედ საოკუპაციო ძალების მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზეა. ამ გარემოებამაც შეუწყო ხელი იმას, რომ ინციდენტმა საერთაშორისო ჟღერადობა შეიძინა, რადგან საქართველოს გარდა სხვაც შეაშფოთა.
ხომ არ მოდის წინააღმდეგობაში თქვენი ეს ორი განცხადება და რითი ახსნით ამ წინააღმდეგობას?
ჩემი გადასახედიდან – არა, რადგან „ჰიბრიდულ აგრესიას“, რომლის პირობებშიც გვიწევს ცხოვრება, აუცილებლობით მოაქვს უარყოფითი შედეგები და სიახლე ამაში არაფერია. თუ იმას ვიგულისხმებთ, რომ კონკრეტულ ოჯახებს საცხოვრებელი პირობები გაუუარესდათ და ვითარების უარყოფითი პოტენციალიც უფრო თვალსაჩინო გახდა მათთვის, ვისაც ამაზე სისტემურად არ უფიქრია, მაშინ ჩათვალეთ, რომ წინააღმდეგობაზე დამიჭირეთ.
რა ინფორმაცია ან მოსაზრებები აქვს უშიშროების საბჭოს იმის შესახებ, თუ რა განზრახვა ამოძრავებს რუსეთს ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, მაგალითად, ანალიტიკოსი კახა გოგოლაშვილი ფიქრობს, რომ რუსეთს ამ გზით საქართველოს არასტაბილურ სატრანზიტო ქვეყნად წარმოჩენა სურს, რათა ხელი შეუშალოს თურქმენეთიდან საქართველოს გავლით გაზის ევროპაში ექსპორტს… ასევე, არსებობს მოსაზრება, რომ რუსეთის ეს ქმედება 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებს უკავშირდება და მოსახლეობის დაშინებას ისახავს მიზნად…
უშიშროების საბჭოს სახელით მე ვერ ვილაპარაკებ, რადგან არ ვარ მისი წევრი; ვარ საბჭოს აპარატის თანამშრომელი. რაც შეეხება თქვენს მიერ ციტირებულ მოსაზრებებს, ორივეს ვიზიარებ და კიდევ რამდენიმე შემიძლია დავამატო. საბოლოო ანგარიშით კი მოსკოვის პოლიტიკა საქართველოს მიმართ სავსებით მკაფიო მიზანს ისახავს – თბილისთან ისეთი ხელშეკრულების გაფორმებას, როგორიც მან ზოგ სსრკ-ის ყოფილ მოკავშირე რესპუბლიკასთან გააფორმა. გვინდა ეს? თუ არ გვინდა (მე ნამდვილად არ მინდა), მაშინ რეალიზმის გრძნობას ნუ დავკარგავთ, ვაკეთოთ გასაკეთებელი და ნუ ჩავიდენთ ისეთებს, რის გამოსწორებასაც კვლავ ათწლეულები დაჭირდება. უცხოეთიდან მომავალ გზავნილებში აქცენტები უკვე განიცდის მოდიფიცირებას – ახლა ორივე მხარეს მოუწოდებენ სიმშვიდისა და დეესკალაციისკენ. არავინ დაგეხმარება, თუკი საკუთარ თავს არ დაეხმარე. და ვერავინ დაგიცავს საკუთარი უგუნურებისგან.
