კომენტარი

იუვალ ფუქსი: ხანუკას ინციდენტი გამოწვევაა ქართული საზოგადოებისთვის

16 დეკემბერი, 2013 • • 2486
იუვალ ფუქსი: ხანუკას ინციდენტი გამოწვევაა ქართული საზოგადოებისთვის

ბატონო ელჩო, საუბარი დავიწყოთ სავიზო რეჟიმის გაუქმების თემით, რომელიც საქართველოსა და ისრაელის ურთიერთობების ახალი ეტაპის დასაწყისად და დიპლომატიურ წარმატებად შეფასდა საქართველოში, თუმცა ჯერაც უცნობია უვიზო რეჟიმის ამოქმედების ზუსტი ვადა. რა პროცდურებია გასავლელი გადაწყვეტილების ძალაში საბოლოო შესვლამდე და როდიდან იქნება შესაძლებელი ქართველი ტურისტებისთვის ისრაელში უვიზოდ სტუმრობა?

სავიზო რეჟიმის გაუქმება იყო შედეგი პროცესების იმ ხანგრძლივი განვითარებისა და ურთიერთობისა, რომელიც ახლა არ დაწყებულა. ჩვენ რამდენიმე წლის განმავლობაში ვთანამშრომლობთ საქართველოს მთავრობასთან. მოგეხსენებათ, ამ წლის მარტში ხელი მოეწერა სავიზო რეჟიმის გაუქმების გადაწყვეტილებას დიპლომატებისა და შესაბამისი სამსახურეობრივი პასპორტების მქონე ადამიანებისთვის. ეს საკითხი კიდევ ერთხელ დადგა დღის წესრიგში ექს–პრემიერის, ივანიშვილის ისრაელში ვიზიტის დროს, ოღონდ ამ შემთხვევაში საქმე ეხებოდა ვიზების გაუქმებას არა კონკრეტული სამსახურეობრივი პასპორტების მქონე პირებისთვის, არამედ ტურისტებისთვის, რომელთაც საქართველოდან ისრაელში სტუმრობის სურვილი აქვთ. ამის შემდეგ საკმაოდ დაჩქარებული ტემპით მიმდინარეობდა სამუშაოები და საბოლოოდ ხელი მოეწერა ამ დოკუმენტს. ეს არის ამ საკითხის ისტორია.


რაც შეეხება მომავალს, იმისათვის, რომ ეს შეთანხმება შევიდეს ძალაში, უნდა მოხდეს მისი რატიფიკაცია საქართველოსა და ისრაელის პარლამენტებში. შეთანხმების მიხედვით, ორივე ქვეყანაში რატიფიკაციის დასრულების დღიდან 90 დღის განმავლობაში მოხდება სავიზო რეჟიმის საბოლოოდ გაუქმება. მე არ შემიძლია ზუსტად დაგისახელოთ ვიზების გაუქმების თარიღი იმდენად, რამდენადაც არავინ იცის, როდის დასრულდება რატიფიკაციის პროცესი, თუმცა რეალისტური კალკულაციით შემიძლია გითხრათ, რომ ალბათ რამდენიმე თვე იქნება საჭირო.

იუვან ფუქსი
იუვალ ფუქსი

კი, ვსაუბრობთ იმ წარმატებაზე, რაც ორმხრივი ურთიერთობის ფარგლებში გახდა შესაძლებელი გადაადგილების გამარტივების თვალსაზრისით, თუმცა ამ ურთიერთობაში ერთგვარი ახალი გამოწვევაც გაჩნდა, რასაც ადგილი არ ჰქონია წინა ხელისუფლებების დროს, ვგულისხმობ, ხანუკას დღესასწაულზე რელიგიური ნიშნით მომხდარ ინციდენტს, რომელშიც რამდენიმე მართლმადიდებელი სასულიერო პირი და მრევლი მონაწილეობდა…


რა თქმა უნდა, ეს არის გამოწვევა, მაგრამ არ ვფიქრობ, რომ ეს რომელიმე მთავრობასთან არის დაკავშირებული. ჩემი ქართველი ებრაელი მეგობრები ვერ იხსენებენ ასეთ შემთხვევას, რასაც ადგილი ჰქონდა თბილისში ამ ინციდენტის დროს. ისინი ამბობენ, რომ არა, მაგალითად, 20 წლის, არამედ 60 და 70 წლის განმავლობაში ეგეთი რამ არ მომხდარაო. რა თქმა უნდა, ისინი არ არიან იმდენად ასაკოვნები, რომ 2000 წლის განმავლობაში მომხდარი ფაქტები გაიხსენონ, თუმცა რაც მათ იციან, ისტორიის განმავლობაში ასეთი რამ არ მომხდარა. დიახ, ეს ნამდვილად არის გამოწვევა, მაგრამ შესაძლებელია ეს გამოწვევა ახალი არ იყოს, თუმცა ის ფაქტი, რომ ასეთი ინციდენტი მოხდა, ნამდვილად ახალია.


ძალიან ვაფასებ საქართველოს პრეზიდენტის, ბატონი მარგველაშვილის ყოფნას თავისუფლების მოედანზე იმ საღამოს. მარგველაშვილმა თქვა, რომ მთავრობა და პრეზიდენტი ყოველთვის უზრუნველყოფს იმას, რომ ებრაელებმა თავისი დღესასწაულების აღნიშვნა მოახერხონ საქართველოში. მე ვფიქრობ, რომ ეს საკმაოდ მნიშვნელოვანი მესიჯი იყო პრეზიდენტისაგან.


რაც შეეხება უშუალოდ ინციდენტს, უნდა განვიხილოთ მისი ორი განზომილება და პირველ რიგში, ძალოვანი სტრუქტურების მოქმედება. მოგეხსენებათ, ორი ადამიანი დააკავეს და ჯარიმა დაუწესდათ მათ მოგვიანებით. იმ საღამოს, როდესაც ხალხი იკრიბებოდა აქ, საელჩოსთან, მე ამას დემონსტრაციას ვერ დავარქმევ, ზოგიერთი მღვდელი და არ ვიცი კიდევ ვინ, მე ვხვდებოდი საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრს და მან დამარწმუნა, რომ მთავრობა გააკეთებს ყველაფერს, რათა დაიცვას რელიგიის თავისუფლება. მე მას ვენდობი.


მეორე განზომილება არის ის, რომ თვითონ საზოგადოებისგან უნდა მოჰყვეს ამ ფაქტს რეაგირება, იქნება ეს NGO–ები, თუ ეკლესია. ამ განზომილებას განათლება ჰქვია. ადამიანებმა უნდა იცოდნენ უფრო მეტი იუდეიზმის შესახებ, ებრაული თემის შესახებ საქართველოში და ისრაელის შესახებ. არ არის აუცილებელი, რომ ეს 3 რაღაც, რაც ჩამოგითვალეთ, ერთი და იგივე იყოს, ანუ შესაძლებელია ადამიანი იყოს იუდეველი და არ ცხოვრობდეს ისრაელში, შეიძლება ადამიანი ცხოვრობდეს ისრაელში და არ იყოს ებრაელი, ანუ ყოველთვის ერთი და იგივე მნიშვნელობა არ აქვს ამ ტერმინებს. რაც შეეხება საელჩოს როლს ამ განათლების საკითხში, იგი მაქსიმალურად დაუდგება მხარში ნებისმიერ წამოწყებას ამ კუთხით, თუმცა ეს საკითხი მოგვარებული უნდა იყოს საზოგადოების და არა საელჩოს მიერ. ეს ქართული საზოგადოებისთვისაა გამოწვევა.


როდესაც სამართალდამცავი უწყებების განზომილებაზე ვსაუბრობთ, თქვენ კი თქვით, რომ ორი ადამიანი დააკავეს და დააჯარიმეს, თუმცა მათი ბრალი დაედოთ წვრილმან ხულიგნობაში და არა რელიგიური ნიშნით ჩადენილ დანაშაულში, რაც უფრო მძიმე მუხლია, ადეკვატური იყო ამ სტრუქტურების მოქმედება მოცემულ შემთხვევაში?

 

მე არ შემიძლია მართლმსაჯულების სისტემის კომპეტენციაში ჩარევა, არც მაქვს ამის უფლება და ამას არ გავაკეთებ. ვერაფერს ვიტყვი ამასთან დაკავშირებით. ალბათ, ასეთი გადაწყვეტილება იყო მისაღები, რომელიც სასამართლომ დააფიქსირა. სამართალდამცავი სტრუქტურები იმ წუთას მოქმედებდნენ ეფექტურად, რადგან მაინც მოხერხდა ღონისძიების ჩატარება და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. უნდა დავინახოთ განსხვავება მყისიერ და უფრო გრძელვადიან გამოწვევებს შორის. იმ წუთის გამოწვევა იყო, რომ ის ადამიანები იმ არეალიდან გარიდებული ყოფილიყვნენ და ეს ასეც მოხდა. რაც შეეხება უფრო გრძელვადიან გამოწვევას, ეს არის განათლება. საზოგადოებას უნდა ჰქონდეს მეტი ინფორმაცია გარკვეულ საკითხებზე, რათა ასეთი ინციდენტები აღარ მოხდეს. ამას ხელი უნდა შეუწყოს სკოლებმა, უნივერსიტეტებმა, NGO-ებმა და მედიას აქვს ძალიან მნიშვნელოვანი როლი, რაც დღეს მხოლოდ ტელევიზიები და გაზეთები არ არის. მე ვიცი, რომ მედიაში საკმაოდ ცოცხალი განხილვები იყო მომხდარის შესახებ… მედია ეს არის ბლოგოსფეროც, სოციალური ქსელებიც, განხილვები იყო ფეისბუკზეც. მოგეხსენებათ, რომ სხვადასხვა რელიგიური ინსტიტუციები მომხდარს გაემიჯნენ, არა მხოლოდ ქრისტიანები და მართლმადიდებლები. მნიშვნელოვანი მესიჯი წამოვიდა საპატრიარქოდან, რომელმაც განაცხადა, რომ ემიჯნება თავისუფლების მოედანზე მომხდარ ინციდენტს. თავად იმ ფაქტმა, რომ ეს ინციდენტი მოხდა, ბევრი გააკვირვა – მეც, თქვენც, სხვებიც. საქართველოში ეს საკითხი- არსებობს თუ არა ანტისემტიზმი- მანამდე საერთოდ არ განიხილებოდა, რადგან მიიჩნეოდა, რომ ეს მოვლენა ქვეყანაში არ არსებობს. მომხდარმა გვაჩვენა, რომ ამ საკითხის ირგვლივ ბევრი განხილვის მოწყობაა შესაძლებელი და კიდევ ბევრია სასაუბრო.

 

საპატრიარქოს ამ განცხადებაში ერთგვარი ორაზროვანი  მოცემულობა იყო, ერთი მხრივ, საპატრიარქო გაემიჯნა ძალადობას, თუმცა ჩვენ არ გვინახავს საჯაროდ გაკრიტიკებული ის მღვდლები, რომლებიც აქციაში მონაწილეობდნენ. მე ჩემი შეკითხვა სხვანაირად მინდა დაგისვათ, ამ ღონისძიებაში მონაწილებდა საქართველოს პრეზიდენტი, ასევე, ჩვენთვის ცნობილია, რომ ინციდენტამდე რამდენიმე დღით ადრე რაბინი ავიშაი შეხვდა საქართველოს პატრიარქს, ხოლო თქვენ 23 ნოემბერს საპატრიარქოს წარმომადგენლის ორგანიზებით გამართულ ვახშამს ესწრებოდით “რედისონში”. გქონდათ თუ არა წინასწარ საუბარი დღესასწაულის ორგანიზებასთან დაკავშირებით საპატრიარქოს და ხელისუფლების წარმომადგენლებთან და არსებობდა თუ არა ღონისძიების უსაფრთხოდ ჩატარების თვალსაზრისით რაიმე სახის გარანტიები?

 

პირველ რიგში, მინდა გითხრათ, რომ 2012 წელს, დღესასწაულამდე შევხვდით პატრიარქს და მან გადმოგვცა 9 სანთელი ხანუკასთვის, ეს შანდალი. ხანუკა, მოგეხსენებათ, 8 დღის განმავლობაში მიმდინარეობს და ერთი სანთელი ანთებს სხვა დანარჩენებს და ამიტომ პატრიარქმა ეს 9 სანთელი გადმოგვცა სიმბოლურად. რაც შეეხება მიმდინარე წელს, რაბი ავიშაისთან ერთად მეც ვიმყოფებოდი პატრიარქთან შეხვედრაზე და მან განაახლა ეს მესიჯები ორ ქვეყანას შორის მეგობრობის თაობაზე. ვახშამი, რომელიც თქვენ ახსენეთ, არანაირად არ ეხებოდა ამ თემას. ეს იყო მამა გიორგის [ზვიადაძის] დაბადების დღის წვეულება.

დაბადების დღის წვეულება, თუ გიორგობის დღესასწაული?


ის დაბადების დღეს აღნიშნავდა. მე იქ დაპატიჟებული ვიყავი, როგორც დაბადების დღეზე. მაგრამ ამ ვახშამს არაფერი აქვს საერთო ამ თემასთან. განვიხილავდით თუ არა ხანუკის დღესაწაულს მთავრობასთან? – რასაკვირველია, ჩვენ ამას ვაკეთებდით. პირველი სანთელი პრემიერ–მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა აანთო, სხვათა შორის, ორჯერ – ერთხელ სინაგოგაში და მეორედ – რუსთაველის თეატრში. ბოლო სანთელი გვინდოდა, რომ პრეზიდენტს აენთო, რადგან შარშანაც ასე მოხდა. შარშან პირველი სანთელი პრემიერმა ივანიშვილმა აანთო, ხოლო ბოლო – სააკაშვილმა. ოღონდ სააკაშვილმა ეს გააკეთა თავის რეზიდენციაში და არა – გარეთ. წელს პრეზიდენტი დაეთანხმა სურვილს, რომ ხანუკა თავისუფლების მოედანზე აენთო. ამაში არაფერი განსაკუთრებული არ ხდება, რადგან მსგავსი ღონისძიებები მსოფლიოს პრაქტიკულად ყველა დედაქალაქში ეწყობა, იქნება ეს ბერლინი, მოსკოვი თუ სხვა. ჩვენ კმაყოფილები ვართ საქართველოს წინა და ამჟამინდელი მთავრობების, რომლებიც მხარში გვედგნენ და დღესასწაულში იღებდნენ მონაწილეობას.

 

რომ დავაზუსტოთ, ასეთი გარანტიები წინასწარ არსებობდა?

 

ვინ მოგვცემდა იმის გარანტიას, რომ 2 ადამიანი არ მოვიდოდა ხანუკის დღესასწაულზე და არ ჩამოხევდა იმ პოსტერებს?!ამის გარანტიას ვერავინ მოგვცემდა, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია ისიც, რომ პრეზიდენტის და მთავრობის მხრიდან იყო სურვილი ამ დღესასწაულში მონაწილეობის. წესრიგის უზრუნველყოფაზე პასუხისმგებელი, რა თქმა უნდა, სახელმწიფოა, მაგრამ მე მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ  სრულად ვენდობი საქართველოს სამართალდამცავ ორგანოებს და მთავრობას: პრემიერ–მინისტრს, შს მინისტრს.

ხანუკას თემა რომ ამოვწუროთ…

მაშინ, მე მსურს, რომ ამ საკითხზე კიდევ ვთქვა რაღაც. მოცემულ მომენტში კიდევ ერთი გამოწვევა არსებობს. თუ რამდენიმე წლის წინ ებრაული თემი საქართველოში 100 ათას ადამიანს ითვლიდა, ახლა მხოლოდ 3–5 ათასია შემორჩენილი. რასაკვირკველია, კარგია წარსულის გახსენება, სწორედ ამ თემას ეხება ის გამოფენა, რომლის მოსაწვევიც ახლა წინ გიდევთ, ეს არის ებრაული მემკვიდრეობა საქართველოში, თუმცა ჩვენ მიგვაჩნია, რომ მომავალზე უნდა ვიყოთ ორიენტირებული. არ არის გამორიცხული, რომ მომავალმა თაობებმა საერთოდ არც კი იცოდნენ, რომ ებრაული თემი საქართველოში ასეთი დიდი იყო. აქედან გამომდინარე, მეგობრობიდან პარტნიორობაზე უნდა გადავიდეთ. სწორედ ამას ემსახურება ის პროექტები, რომელსაც ვაწყობთ ხოლმე, იქნება ეს ბიზნესფორუმი თუ კულტურული ღონისძიებები. ვცდილობთ, რომ თანამშრომლობით მივაღწიოთ პარტნიორობას, რომელიც სამომავლოდ დიდ შედეგებს მოგვიტანს ორი ქვეყნის ურთიერთობების გაღრმავების საქმეში.

თავდაცვის სფეროზეც ვისაუბროთ, 2008 წელს საქართველოსა და ისრაელს შორის სამხედრო სფეროში არსებული მჭიდრო თანამშრომლობა შეწყდა. ხომ არ უკავშირდება ეს პოლიტიკურ კულუარებში მოარულ ხმებს, რომლის მიხედვითაც ისრაელს არ სურს, რომ რუსეთმა ირანს S–300 ტიპის სარაკეტო კომპლექსები მიჰყიდოს და სწორედ ამის გამო ამბობს უარს საქართველოსთან იარაღით ვაჭრობაზე…


ეს ჭორები და სპეკულაციები არ არის ინფორმაციის კარგი წყარო. მე გეტყვით ფაქტების შესახებ. ამ კვირაში თავდაცვის მინისტრი ირაკლი ალასანია ჩამოვიდა ისრაელიდან. მე ვიცი, რომ მას საკმაოდ ხანგრძლივი და პროდუქტიული მოლაპარაკებები და შეხვედრები ჰქონდა ისრაელელ კოლეგებთან. საქართველო არის მნიშვნელოვანი ისრაელისთვის და პირიქით, ტერიტორიული სიახლოვის გამო. ახლო აღმოსავლეთი ახლოსაა სამხრეთ კავკასიასთან. აქედან გამომდინარე, პოლიტიკური დიალოგი ორ ქვეყანას შორის ძალიან მნიშვნელოვანია და ეს დიალოგი მიმდინარეობს, რომლის დროსაც განვიხილავთ ძალიან ბევრ ასპექტს, იქნება ეს სტრატეგიული თუ კონტრტერორიზმის საკითხები. ჩვენ არ გვაქვს არავითარი ტაბუ ამ დიალოგის დროს და შეიძლება ნებისმიერი საკითხი იქნას განხილული. საქართველო დღეს არის ძალიან რელევანტური ისრაელის ეროვნული უსაფრთხოებისთვის და ეს იზომება არა მისი ფართობით ან მშპ–ის მოცულობით, არამედ რელევანტურობით. აქედან გამომდინარე, ვცდილობთ, რომ ყველა ასპექტი იქნას განხილული.

მიხეილ სააკაშვილმა ამა წლის ზაფხულში პირდაპირ განაცხადა, რომ ისრაელიდან ნაყიდი უპილოტო საფრენი აპარატების სამართავი კოდები რუსეთის ხელში საეჭვო ვითარებაში აღმოჩნდა, რითაც მან ალბათ მიანიშნა, რომ ისრაელმა საიდუმლო ინფორმაცია საქართველოს მოწინააღმდეგეს გადასცა. რა პასუხი აქვს ისრაელს სააკაშვილის ამ მინიშნებაზე”, განსაკუთრებით საინტერესო იქნება, რომ ამ კითხვაზე პასუხი მოვისმინოთ თქვენგან, ისრაელელი დიპლომატისაგან, რომელიც 2008 წელს რუსეთში მუშაობდა ისრაელის დიპლომატიურ უწყებაში…

 

მნიშვნელობა არ აქვს, მე სად ვმუშაობდი 2008 წელს, რომელ დიპლომატიურ უწყებაში. ამას არ აქვს მნიშვნელობა. მე არ ვიცი, რა თქვა ზუსტად სააკაშვილმა და რა კონტექსტში, ამიტომ თავს ვერაფერზე დავდებ. პირადად მასთან ამ საკითხზე არ მისაუბრია. თუმცა მე ვიცი ეს ისტორია. პირველად ეს ისტორია გავრცელდა “ვიკილიქსის” მეშვეობით. ხაზგასმით ვაცხადებ, რომ ეს არის ჭორი და ძალიან საეჭვო ინფორმაცია. ამის მიუხედავად, ისრაელმა მაინც გამოიძია ეს საკითხი და ჩაატარა სრული გამოძიება და ჩვენ არაერთხელ მივაწოდეთ ოფიციალური პასუხი საქართველოს ოფიციალურ უწყებებს და არა მხოლოდ ოფიციალურ უწყებებს… ეს ჭორი გავრცელდა 2012 წლის თებერვალ–მარტში და მარტის ბოლოსვე ჩვენ უკვე მივაწოდეთ ეს პასუხი ქართულ მხარეს. ეს იყო ოფიციალური პასუხი, რომლის მიხედვითაც, არაფერი მსგავსი, რაც გაავრცელა “ვიკილიქსმა”, არ დასტურდება ფაქტებით. ვიმეორებ, არაფერი მსგავსი არ დასტურდება.

თქვენ თანამშრომლობის გაღრმავების მრავალ ასპექტზე ისაუბრეთ და ირაკლი ალასანიას ისრაელში ვიზიტსაც შეეხეთ. მინდა გკითხოთ, შესაძლებელია თუ არა, რომ ისრაელმა ახალი ხელისუფლების პირობებში საქართველოსთან სამხედრო სფეროში თანამშრომლობა აღადგინოს, მათ შორის ვგულისხმობ იარაღის მიყიდვის პროცესის განახლებასაც?


ვწუხვარ, მაგრამ იარაღით ვაჭრობის საკითხებს მედიასთან არ განვიხილავთ.

სტატისტიკის მიხედვით, საქართველოს ეკონომიკა ისრაელიდან შემოსული პირდაპირი ინვესტიციების დიდი ოდენობით არასდროს გამოირჩეოდა, თუმცა საქართველოს პრემიერი ამბობს, რომ ბევრ ინვესტიციას ელის… კონკრეტულად რომელი სფერო აინტერესებთ ისრაელელ ბიზნესმენებს საქართველოში და სად უნდა ველოდოთ ინვესტირებას?

როდესაც ამბობთ, რომ არც ისე დიდი ოდენობის პირდაპირი ინვესტიციები შემოდის საქართველოში, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ისრაელი არ არის დიდი ქვეყანა… ისრაელი საქართველოზე სამჯერ პატარა ქვეყანაა. მართალია, მოსახლეობით ორჯერ დიდია და მშპ–იც საკამოდ დიდი აქვს საქართველოსთან შედარებით, მაგრამ მაინც პატარა ქვეყანაა. მე ყურადღებას გავამახვილებდი 2012–2013 წლების მონაცემებზე, როდესაც ორმხრივი ვაჭრობის მონაცემი 82 მილიონი აშშ დოლარიდან 129 მილიონ დოლარამდე გაიზარდა, რაც საკმაოდ კარგი მაჩვენებელია, რადგან ერთ წელიწადში 50 მილიონი ზრდა ფიქსირდება. ინვესტიციები, როგორც წესი, მოდის ვაჭრობის განვითარებასთან ერთად, რადგან ადამიანები იჯერებენ, რომ აქ არის კარგი გარემო და პროდუქციის გაყიდვით მოგებას ნახავენ. თუ ასეთი კარგი გარემო იქნება შექმნილი საქართველოში, ნამდვილად უფრო მეტი ინვესტორი შემოვა. ყოველდღიურად ვიღებ ელექტრონულ წერილებს თუ სატელეფონო ზარებს ისრაელური კომპანიებისაგან, რომელთაც უნდათ, რომ საქართველოში ინვესტიციები ჩადონ სხვადასხვა სფეროში, იქნება ეს სადგურების მშენებლობა, სამშენებლო მასალების ბიზნესი და ასე შემდეგ. ორშაბათს დამიკავშირდა ერთი ისრაელური კომპანია, რომელსაც ღვინის სახლები აინტერესებს, მანამდე მივიღე იმეილი კომპანიiსაგან, რომელსაც სამშენებლო მასალები აინტერესებს და ინვესტირება სურს. ეს პროცესი ვითარდება.


საბოლოო ჯამში, ბიზნესი ბიზნესს უნდა შეხვდეს. მათ ერთმანეთში უნდა მოილაპარაკონ, დარწმუნდნენ, რომ ორივე მხარისათვის მომგებიან საქმეზეა ლაპარაკი, რათა რეალური ინვესტიციები განხორციელდეს. რა შეუძლიათ მთავრობებს ამასთან დაკავშირებით? მას შეუძლია შექმნას ერთგვარი პლატფრომა განვითარებისა და ბიზნესის ბიზნესთან შეხვედრის თვალსაზრისით. ასეთი პლატფორმა ჩვენ  უკვე ორჯერ შევქმენით ამ წელს, ერთხელ საქართველოში და ერთხელ ისრაელში, სადაც ბიზნესფორუმები ჩატარდა. 2014 წელსაც გვაქვს ანალოგიური გეგმები. ასევე, მთავრობას შეუძლია დაეხმაროს ეკონომიკის განვითარებას ტრენინგებით, რასაც ჩვენ ვახორციელებთ. გარდა ამისა, შესაძლებელია ისეთი პლატფორმების შექმნა, სადაც მთავრობა შეხვდება მთავრობას. იანვრის ბოლოს გვექნება ერთობლივი ეკონომიკური კომისიის სხდომა იერუსალიმში, რომელსაც სათავეში ჩაუდგებიან საგარეო საქმეთა მინისტრები და ეს იქნება კიდევ ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი პლატფორმა იმისათვის, რომ განვითარდეს შესაძლო ინვესტირების სხვადასხვა სფერო: სოფლის მეურნეობა, ჰაიტეკი, ტურიზმი და ბევრი სხვა სფერო, რომლის განვითარებასაც ხელს შეუწყობს ეს კომისია თანამშრომლობის ფარგლებში.

ბოლოს მინდა გკითხოთ 2012 წლის თებერვალში საქართველოში, ისრაელის საელჩოსთან ტერაქტის მცდელობასთან დაკავშირებით, რომელშიც ოფიციალურმა იერუსალიმმა ღიად დაადანაშაულა ირანი. მაშინ შოთა უტიაშვილმა, შსს–ს წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ “ტერაქტის მცდელობის უკან აშკარად იკვეთება უცხოური კვალი”, ამის შემდეგ ქართულ საგამოძიებო სამსახურებს ამ საკითხზე აღარაფერი უთქვამთ. თქვენთვის ხომ არ არის ცნობილი რაიმე ამ გამოძიებასთან დაკავშირებით, რადგან, როგორც მაშინ ითქვა, საგამოძიებო პროცესში საერთაშორისო ექსპერტებიც იყვნენ ჩართულნი?


მე ვფიქრობ, რომ ოფიციალური იერუსალიმი მართალი იყო.

 

უფრო კონკრეტულად?

 

ჩვენ გვაქვს ინტენსიური დიალოგი საქართველოსთან იმდენად, რამდენადაც კონტრტერორიზმი არის ორივე ქვეყნის საერთო ინტერესი. მნიშვნელობა არ აქვს, ვისი მანქანა აფეთქდება ტერაქტის შედეგად, იქნება ეს ჩემი, თქვენი თუ სხვისი და ეს მოხდება თბილისში, ბათუმსა თუ სხვა ქალაქში… ეს არის შეტევა საქართველოს სუვერენიტეტის წინააღმდეგ. ტერორიზმს არ აქვს საზღვრები, ამიტომ მსოფლიო თანამეგობრობა უნდა დაუპირისპირდეს მას, იქნება ეს კენიაში, ავღანეთსა თუ სხვა ნებისმიერ ქვეყანაში. საქართველოს მთავრობასთან ისრაელს მჭიდრო ურთიერთობა აქვს ამ საკითხთან დაკავშირებით.

 

გამოძიების შედეგებზე გკითხეთ მე…

 

სამწუხაროდ, არაფრის დამატება არ შემიძლია.

 

რადგან ირანის თემას შევეხეთ, იყო თუ არა ისრაელის მხრიდან საქართველოსთან სავიზო რეჟიმის გაუქმების წინაპირობა ის, რომ თბილისს ირანთან უნდა გაეუქმებინა ანალოგიური უვიზო რეჟიმი?

თუ სურვილი გექნებათ, შეგვიძლია ირანზე შემდეგ ინტერვიუში ვისაუბროთ, ნებისმიერ დროს. მაგრამ მოცემული საკითხი, სავიზო რეჟიმის გაუქმება არანაირ კავშირში არ არის ირანთან. ირანთან უვიზო რეჟიმის გაუქმება მხოლოდ საქართველოს გადასაწყვეტია და ჩვენ ამასთან კავშირი არ გვაქვს. ჩვენ საქართველოსთან ურთიერთობას ვაფასებთ იმდენად, რამდენადაც საქართველო არის უაღრესად მნიშვნელოვანი ქვეყანა ისრაელისთვის. რაც შეეხება საქართველოს ურთიერთობას სხვა ქვეყნებთან, ეს მისი გადასაწყვეტია.

მასალების გადაბეჭდვის წესი