ქართული საზოგადოების დიდი ყურადღება მიიპყრო აშშ-ის ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ ჩატარებულმა კვლევებმა ქართველი ემიგრანტების სისხლში და მათ მიერ მოხმარებულ სუნელ-სანელებლებში, რომლებიც ყველას საქართველოდან ჰქონდათ ჩატანილი. აღნიშნულ სუნელ-სანელებლებში ტყვიის შემცველობის ძალზედ მაღალი კონცენტრაციები დაფიქსირდა, რამაც ნიუ იორკის ჯანდაცვის დეპარტამენტის ნაწილობრივმა კვლევებმა დიდი როლი შეასრულა როგორც საქართველოში, ასევე აშშ-ში მცხოვრებ საქართველოს მოქალაქეების ცნობიერების ამაღლებაში (ქართულ მხარეს 2015 წელს ეცნობა აღნიშნული კვლევების შესახებ). საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მიერ ჩატარებული ინსპექტირებისა და კვლევების მიხედვით, ტყვიის მაღალი კონცენტრაცია ყვითელ ყვავილში, ქინძში და სვანურ მარილში დაფიქსირდა, მათივე ინფორმაციით, კუსტარულად დამზადებულ სუნელ-სანელებლებში არის დიდი შემცველობით ტოქსიკური ლითონები, რადგან შესაძლოა ქართველი მწარმოებელი იყენებდეს აზოსაღებავებს (ფერის მისაცემად). ამ მხრივ ასევე საყურადღებოა აზიაში წარმოებული სუნელ-სანელებლები. საქართველოს ნიადაგებში და ზოგიერთ ბოსტნეულში ტყვიის შემცველობის რისკზე ქართველი მეცნიერების ნაწილიც აქტიურად მიანიშნებდა. სოფლის მეურნეობის სამეურნეო კვლევით ცენტრის თანახმად, ტყვიის ექსპოზიცია მაღალია საქართველოში ფეხმძიმე ქალებსა და ბავშვებში.

ტყვია არის მეორე რიგის კარცენოგენური ნივთირება. ის იწვევს ძვლების დემინერალიზაციას, განსაკუთრებით ორსულობისას, ლაქტაციის და ოსტეოპოროზის დროს. ტყვია ადვილად ტრანსფერირდება (გადადის) დედიდან შვილზე ძუძუთი კვების და მუცლად ყოფნის დროს. ტყვიის მავნე ეფექტი ვრცელდება ადამიანის ორგანიზმის თითქმის ყველა სისტემაზე (გულ-სისხლძარღვთა, თირკმლის, ენდოკრინული, კუჭ-ნაწლავის, იმუნური და რეპროდუქციული სისტემები). თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ტყვიისთვის მნიშვნელოვანი სამიზნე მაინც ცენტრალური ნერვული სისტემაა. მისი დაბალი ექსპოზიციის (ზემოქმედების) დონეც კი უარყოფითად აისახება ტვინის ნორმალურ ფუნქციონირებაზე, რაც გამოიხატება იმაში, რომ მოზარდებსა და ბავშვებში ძნელდება კოგნიტური განვითარება და ქვეითდება ინტელექტუალური შემეცნების უნარი.

მიუხედავად ბოლო რამდენიმე თვეში სახელმწიფოს მიერ გადადგმული ნაბიჯებისა, საზოგადოებაში მაინც გაურკვევლობაა, თუ საიდან ხვდება მათ ორგანიზმში ტყვიის მაღალი კონცენტრაცია.

კვლევის მიზანი იყო დაედგინა ტყვიით დაბინძურების პოტენციური წყაროები თბილისის მოსახლეობის იმ ნაწილში, რომელსაც ლაბორატორიული ანალიზის საფუძველზე დაუდგინდა ტყვიის შემცველობა სისხლში. ასეთ ოჯახებში სხვადასხვა წყაროდან აღებული ნიმუშების ლაბორატორიული კვლევა საშუალებას იძლევა, დაისახოს წყაროს აღმოფხვრის ღონისძიებები. კვლევის ერთ-ერთი მიზანი იყო ასევე დაედგინა, არის თუ არა ტყვიის ჯანმრთელობისთვის საშიში დოზა ქუჩის მტვერში.

წინამდებარე კვლევა დაიწყო წინასწარი შეფასებით, რომლის დროსაც თბილისის სხვადასხა უბანში (იხ. რუკა) შეირჩა ის ოჯახები, რომელთაც სისხლში აღმოაჩნდათ ტყვიის შემცველობა: ოჯახები, რომელთა ერთ წევრს მაინც ჰქონდა სისხლში მაღალი შემცველობა და ასევე ისეთი ოჯახები, რომელთა სისხლში ტყვიის დონე ზღვრულ დასაშვებ კონცენტრაციასთან ახლოს ან ნაკლები იყო, რათა მრავალფეროვანი ყოფილიყო კვლევის შედეგები. ისინი პროექტის მონაწილეებს უგზავნიდნენ თავის საკონტაქტო ინფორმაციას და ანალიზის პასუხებს, რის საფუძველზეც პროექტის წარმომადგენელი უკავშირდებოდა მათ და უთანხმდებოდა ვიზიტის თარიღსა და დროზე. ოჯახში მისვლის დროს ივსებოდა წინასწარ შედგენილი ანკეტა, რომელიც შედგებოდა საშუალოდ ასი ძირითადი და ჩაშლილი კითხვებისგან. კითხვარის შევსების შემდეგ ხდებოდა სინჯების აღება. შერჩეულ ოჯახებში მოხდა მრავალი სახეობის სინჯების აღება სპეციალისტებისა და სხვადასხვა დაწესებულებაში მომუშავე მოხალისეებისგან შექმნილი ჯგუფის მიერ. სინჯები აიღეს ონკანის წყლიდან, რძის და ხორც-პროდუქტებიდან, სუნელებიდან, მარილიდან, პურ-პროდუქტებიდან და მისი ნაწარმიდან, ტკბილეულიდან, ბოსტნეულიდან, ხილიდან, მარცვლეულიდან, საყოფაცხოვრენო მტვრიდან, სათამაშოებიდან, ინტერიერის საღებავიდან, სამშენებლო მასალებიდან, ტრიკოტაჟიდან, კერამიკული ნაწარმიდან და სამზარეულოს ნივთებიდან.

სასურსათო პროდუქციის და წყლის სინჯებში ტყვიის შემცველობის განსაზღვრა მოხდა რაოდენობრივი ატომურ-აბსორბციული სპექტროფოტომეტრის გამოყენებით სერტიფიცირებული ლაბორატორიის, „ხარისხის ლაბორატორიის“ მიერ, ხოლო დანარჩენ სინჯებში ტყვიის განსაზღვრა განხორციელდა სწრაფი ტესტის მეშვეობით, რომელიც თვისობრივ რეაქციაზეა დამყარებული.

• 17 ოჯახიდან, 14 ოჯახში აღებულ სინჯში აღმოჩნდა ტყვიის საშიში კონცენტრაცია, 3 ოჯახში  -არ აღმოჩნდა;
• მიუხედავად იმისა, რომ ოჯახებს საშუალოდ 5 წლის წინ აქვთ სარემონტო სამუშაოები დასრულებული ან ახალ აშებენულ სახლში ცხოვრობენ, 9 ოჯახში ტყვიის გავრცელების (ერთ-ერთი) წყაროს სამშენებლო და სარემონტო მასალები წარმოადგენს;
• ბოლო დროს სუნელ-სანელებლების მიმართ გამკაცრებული რეგულაციების მიუხედავად, პროექტში ჩართული 17 ოჯახიდან 7 ოჯახში ტყვიის გავრცელების წყაროს სუნელები წარმოდგენს, აღებული სურსათის სინჯებიდან ტყვიით დაბინძურება სუნელების 6%-ზე მოდის;
• 17 ოჯახიდან 7 ოჯახში ტყვიის გავრცელების წყაროს წარმოადგენს სხვასასხვა სახეობის სათამაშო;
• 17 ოჯახიდან 2 ოჯახში -ბიჟუტერია, 1 ოჯახში- ტრიკოტაჟი, 1 ოჯახში- კოსმეტიკა და 1 ოჯახში- სამზარეულოს ნივთი.
• ერთ-ერთ ოჯახში, რომელშიც 10 და 4 წლის ბავშვებში ტყვიის კონცენტრაცია ყველაზე მაღალი იყო (179 ug/l და 148 ug/l ), აღებული სინჯებიდან 48.2 %-ში ტყვიის საშიში კონცენტრაცია დაფიქსირდა.
• არცერთი ოჯახის შემთხვევაში სისხლში ტყვიის ანალიზის ჩატარების მიზეზი არ ყოფილა პედიატრის რჩევა.
• ოჯახების უმრავლესობა ცხოვრობს ისეთ ტერიტორიაზე, სადაც მიმდინარეობს მშენებლობები ან ახალი დასრულებულია. სსრკ-ის დროინდელი რემონტი და, შესაბამისად, ძველი საღებავები არსად დაფიქსირებულა
• თითქმის ყველა ოჯახის გარშემო დაფიქსირდა მშენებლობა და ინტენსიური სამანქანე მოძრაობა

აღებული სინჯების ქიმიური ანალიზის შედეგად ირკვევა, რომ სამშენებლო მასალებში ყველაზე მეტია ტყვიით დაბინძურება. ოჯახების უმეტესობაში აღმოჩნდა ისეთი სამშენებლო თუ სარემონტო მასალა, რომელშიც ტყვიის მაღალი კონცენტრაცია დაფიქსირდა. ტყვია აღმოჩნდა ცემენტში (50 ppm), გაჯში (50 ppm), სამშენებლო ბლოკში (50 ppm), ხელოვნურ ქვაში (25 ppm), კარ-ფანჯრის საღებავებში (15 წლის) (10 ppm), კედლის საღებავში (ახალი) (50 ppm), სარკის შეღებილ ძველ ჩარჩოში (25 ppm), მეტალო-პლასტმასის ფანჯრის რაფაში (10-25 ppm), შპალერში (10 ppm) და იატაკის ლამინატში (მცირედით – 5 ppm). გასათვალისწინებელია, რომ ადამიანების უმრავლესობა დახურულ სივრცეში ატარებს დროს, იქნება ეს სახლი, სამსახური თუ სასწავლო დაწესებულება.

ტყვია აღმოჩნდა ბავშვის სათამაშო მატარებელში (50 ppm), საწერ კალამში (50 ppm), ბავშვის სამაჯურში (50 ppm), ნაკლებად ცნობილი ბრენდის ფერად ფანქრებში (25 ppm), (ჩინური წარმოების) ბავშვის გასაფერადებელ რვეულში (5-10 ppm) და სალარო აპარატში (25 ppm), kubik-rubiki (50 ppm), ასაწყობი კუბიკებში ქართული ანბანით (25 ppm) და მოზაიკურ თავსატეხებში (ფაზლები) (25 ppm), მალაიზიური წარმოშობის სხვადასხვა ფერის შეღებილი მეტალის მანქანებში (50 ppm, 50 ppm და 10 ppm), მეტალის მანქანა „მაქვინში“ (25 ppm), ფერად რობოტებში (50 ppm), საბავშვო მაკრატელში (50 ppm), ბავშვის საწოლის ანათალში (მასალა MDF) -10 ppm. ბავშვებზე ტყვიის ზემოქმედება არა მარტო სათამაშოების ლოკვით, ღეჭვით და პირში ჩადებით ხდება, არამედ სათამაშოების პატარა ნაწილების გადაყლაპვითაც.

სურსათიდან აღებულ სინჯებში ტყვიის მაღალი კონცენტრაცია ფიქსირდება სუნელებში – ხარჩოს სუნელი, დაფქვილ წითელ წიწაკაში (4.8 მგ/კგ), განსაკუთრებით საგანგაშოა „კარფურში“ შეძენილ ყვითელ ყვავილში (1321 მგ/კგ ტყვიის კონცენტრაცია, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ნორმას 246-ჯერ აღემატება). ასევე გადაჭარბებული ნორმა დაფიქსირდა შავ ჩაიში (1,6 მგ/კგ) ვფიქრობთ, რომ მიუხედავად გამკაცრებული რეგულაციებისა, ზოგიერთ სუპერმარკეტში თუ საცალო ვაჭრობის ობიექტებში მაინც ხვდება ტყვიის ჭარბი შემცველობის სუნელები, რაც მეტად საზიანოა ადამიანების ჯანმრთელობისათვის. საკვებ პროდუქციაში სუნელების გარდა აღსანიშნავია ბულიონის („გალინა ბლანკა“) კუბებში ტყვიის ჭარბი კონცენტრაცია, რაც საბოლოო ჯამში ბავშვების და მოზრდილების ჯანმრთელობაზე აისახება.

კოსმეტიკური საშუალებებიდან ოჯახების უმრავლესობა ხმარობდა გერმანულ, ფრანგულ და ამერიკულ ბრენდებს, რომელთა სინჯებშიც არ აღმოჩნდა თვისობრივი მეთოდით ტყვიის კონცენტრაცია, ნაკლებად ცნობილი ბრენდებში (რუჟი ე.წ. „რუმიანა“,10-25 ppm) საყურე სვაროვსკის თვლებით (25-50 ppm-ის) ტყვიის კონცენტრაცია საკმაოდ მაღალი დაფიქსირდა.

საოჯახო ნივთებიდან  არ დაფიქსირებულა ტყვიის კონცენტრაცია, ხოლო სამზარეულოს მეტალის ჩანგალში (სახელურში, რომელიც ოქროსფრად იყო შეღებილი) საკმაოდ დიდი რაოდენობით (50 ppm) აღმოჩნდა ტყვია. ასევე ტყვია აღმოჩნდა ტრიკოტაჟის ნაწარმში- 2 წლამდე ასაკის ბავშვის წითლად შეღებილ მაისურში (10 ppm), სარეცხ შპილკაში (50 ppm).

კვლევის ფარგლებში შეირჩა თბილისის ერთ-ერთი ინტენსიური მოძრაობის ქუჩა (თამარაშვილის ქუჩა), სადაც მანქანები 24 საათის განმავლობაში მოძრაობენ, არის 2 ბენზინგასამართი სადგური და მშენებლობები. ამ ქუჩაზე დამონტაჟდა სპეციალური ხელსაწყო, რომელზეც 5 დღის განმავლობაში მოხდა ქუჩის მტვრის დალექვა, ხოლო 5 დღის შემდეგ ხელსაწყოზე დალექილი მტვერის სინჯში ტყვიის კონცენტრაცია შეისწავლეს თვისობრივი მეთოდით. თამარაშვილის ქუჩის გზის პირზე ხუთი დღის განმავლობაში დალექილი მტვრის სინჯში ტყვიის კონცენტრაციამ 25 ppm შეადგინა. მტვერში ტყვიის შემცველობის დაფიქსირება შესაძლებელი გახდა მხოლოდ 120 საათის დალექვის შემდეგ. ეს მეტყველებს თბილისის ამ ქუჩაზე წარმოქმნილ მტვერში ტყვიის კონცენტრაციის არსებობაზე. ის ადამიანები, რომელნიც თბილისის ცენტრალურ უბნებში რეგულარულად მოძრაობენ, გარკვეული საფრთხის წინაშე შეიძლება იდგნენ, რადგან შესაძლოა მათ ორგანიზმში ტყვიის კონცენტრაცია მოხვდეს ქუჩაში წარმოქმნილი მტვრის ნაწილაკებით.

ქუჩის მტვერში ტყვიის წყარო შეიძლება რამდენიმე იყოს: 1) მშენებარე ობიექტებზე წარმოქმნილი მტვერი და სამშენებლო მასალების ჰაერში გაფრქვევა, ლითონების, სამრეწველო პროდუქციის, ელექტროენერგიისა და სამშენებლო პროდუქტების წარმოება; 2) უკატალიზატორო ავტომობილების შიდა წვის პროცესიდან გამოტყორცნილი ტყვიის შენართები. მაგალითად, ცნობილი ფაქტია, რომ საავტომობილო გამონაბოლქვში ტყვიის ზომა მერყეობს 0,1-დან 1,0 მმ-მდე. აღნიშნული მიგნება შეიძლება იყოს იმის მიზეზი, რომ იმ ოჯახების უმეტესობას აქვს სისხლში ტყვიის შემცველობა მაღალი, ვინც ქალაქის ცენტრალურ უბნებში ცხოვრობს. ქალაქის შუაგულში ინტენსიურად მიმდინარეობს მშენებლობები და მანქანების მოძრაობა, რის გამოც დროთა განმავლობაში ხდება ადამიანების ორგანიზმში ტყვიის ჭარბი კონცენტრაციის დაგროვება. ამ საკითხზე საბოლოო დასკვნისთვის საჭიროა დაკვირვებები დინამიკაში და ქიმიური ანალიზების ჩატარება ატომურ-აბსორბციული სპექტროფოტომეტრიის გამოყენებით ამ სფეროში სერტიფიცირებულ ლაბორატორიაში, რაც საქართველოში არ არსებობს.

1. უკვე არსებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით შექმნას საკოორდინაციო მექანიზმი, რომელიც უზრუნველყოფს ტყვიისა და სხვა მძიმე მეტალების დაბინძურების პრევენციას, მონიტორინგსა და აღმოფხვრას
2. დაიწყოს ფართო საზოგადოებრივი კამპანია (მთავრობის ადმინისტრაციის სტრატეგიული კომუნიკაციების დეპარტამენტის, დაავალდებათ კონტროლისა და  საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის, გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრის ჩართულობით), რომელიც მოსახლეობას აუხსნის, რა საფრთხეებს შეიცავს ტყვიისა და სხვა მძიმე მეტალებით დაბინძურება ადამიანის ჯანმრთელობისთვის და როგორ უზრუნველყონ მისი პრევენცია და მკურნალობა.

1. 5 წლამდე ასაკის ბავშვებსა და ორსული ქალების პროფილაქტიკური კვლევების ჩამონათვალში სისხლში ტყვიისა და სხვა მძიმე მეტალების ანალიზი გახდეს სავალდებულო. ახლახანს, სამინისტრომ ტყვია ჩაამატა ლაბორატორიული კლასიფიკაციების სიაში და ამიერიდან, ექიმებს ოფიციალურად შეუძლიათ დანიშნონ ტყვიის და სხვა მძიმე მეტალების კვლევა, საჭირო შემთხვევაში. მნიშვნელოვანია, რომ ეს შესაძლებლობა რეალურად გამოიყენონ ექიმებმა. ასევე ანალიზის ფასი უნდა იყოს ხელმისაწვდომი ან დაფაროს დაზღვევამ;
2. ვინაიდან ქართულ სამედიცინო პროტოკოლებსა და გაიდლაინებში არ დევს ტყვიის კვლევები, უნდა მომზადდეს სისხლში ტყვიის მომატებული ოდენობის მკურნალობის გაიდლაინი და განხორციელდეს შესაბამისი ქმედებები ექიმებისთვის გადამზადებისათვის. თანამედროვე მიდგომით მკურნალობა ასახულ იქნეს სამედიცინო სასწავლო მასალაში;
3. მოხდეს ექიმების და პედიატრების ცნობიერების ამაღლება. ჯანდაცვის სამინისტრომ ან საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ცენტრმა საიტის მეშვეობით გაავრცელოს ინფორმაცია ექიმებისთვუს ტყვიით გამოწვეულ შედეგებზე და საინფორმაციო ბიულეტენი ექიმებისთვის, მათ შორის პაციენტის მომზადების წესი სისხლის ნიმუშის აღებამდე. აუცილებელია პედიატრთა ტრეინინგი ქვეყნის მასშტაბით  მკურნალობის მეთოდოლოგიის უკეთ გაცნობის მიზნით;
4. ჩამოყალიბდეს სტრუქტურული ერთეული (აშშ-ის Occupational Safety and Health Administration-ის მსგავსი), რომელიც პასუხისმგებელი იქნება სისხლში ტყვიის მაღალი ოდენობების აღმოჩენის შემთხვევაში, ტყვიის წყაროების მოკვლევაზე დაზარალებულის გარემოში (საოჯახო მეურნეობა, სასწავლო თუ სამუშაო გარემო) და მათ მოცილებაზე რეკომენდაციების მომზადებაზე.

1. ვინაიდან სურსათის ეროვნული სააგენტო ქვეყნის ტერიტორიაზე, შერჩევით, ლაბორატორიულად ამოწმებს სურსათს (მათ შორის, სასმელ წყალს) და ბოლო წლებში მან საქართველოს სხვადასხვა ნაწილში  ტყვიის გადამეტებული ოდენობა აღმოაჩინა სხვადასვა სურსათში, უმეტესად, საქონლის ხორცში, ნედლ რძეში და სუნელებში, მნიშნელოვანია გარემოს ეროვნულ სააგენტომ შეძლოს ასეთ შემთხვევებში ტყვიით დაბინძურების წყაროების (დაბინძურებული გარემო (ბოლნისის მუნიციპალიტეტის საბადოები და სხვა), არასაკვები საღებავების გამოყენება სურსათის წარმოებაში, პესტიციდები და აგროქიმიკატები თუ სხვა) გამოვლენა. ამ შედეგებზე დაყრდნობით, სურსათის ეროვნულმა სააგენტომ და გარემოს ეროვნულმა სააგენტომ, სხვა შესაბამის უწყებებთან ერთად, განახორციელონ პრევენციული ღონისძიებები და კონტროლი;
2. გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ განახორციელოს ქვეყნის მასშტაბით სურსათის ტყვიით დაბინძურების წყაროების სრულფასოვანი შესწავლა და ამის საფუძველზე დაგეგმოს ღონისძიებები პრობლემის აღმოსაფხვრელად. მათ შორის გამოვლინდეს ყველა ის ობიექტი, რომელიც გამოყოფს და ან პოტენციურად შესაძლოა გამოყოს ტყვიის ემისიები, მათ შორის მცირე წარმოებები. უზრუნველყონ ამ ობიექტების ხანგრძლივ ვადიანი დამოუკიდებელი მონიტორინგი ტყვიის ემისიების ოდენობაზე;
3. გაგრძელდეს სუნელების და სანელებლების წარმოება- გადამუშავებასა და ბაზარზე განთავსების რისკის მართვის დროებითი ზომების მოქმედების ვადა (2020 წლის თებერვლის შემდეგ);
4. სურსათის უსაფრთხოების სამსახურმა სხვა ქვეყნების გამოცდილებისა და ანალიზის შედეგად გამოავლინოს ის ქვეყნები და სურსათი, რომელიც შესაძლოა შეიცავდეს მომატებულ ტყვიის ოდენობას, და შეიმუშავოს რეკომენდაციები იმპორტიორი ორგანიზაციებისთვის;
5. ტყვიაზე სურსათის შემოწმების პროგრამის გაფართოებასთან ერთად მნიშვნელოვანია საზოგადოებისთვის შემოწმების შედეგების გაცნობა დაუყოვნებლივ, ე.წ. გამაფრთხილებელი შეტყობინების საფუძველზე;
6. ვინაიდან სურსათის სააგენტოს ამჟამად მოქმედი რეგულაციები არაა საკმარისი, ლაბორატორიული შემოწმების ვალდებულებების გარკვეული ნაწილი გადასატანია მწარმოებელ-იმპორტიორზე;
7. ჰაერის მუდმივი და არა ფრაგმენტული  მონიტორინგი ტყვიის შემცველობაზე ქყვეყნის მასშტაბით სხვადასხვა ლოკაციაზე;ქვეყნის მასშტაბით სასწავლო დაწესებულებთან ჰაერის მუდმივი მონიტორინგი ტყვიის შემცველობაზე სრულფასოვანი სურათის ჩამოყალიბებისთვის;
8. წყლის ყოველწლიური ანალიზი ტყვიაზე  ყველა საბავშვო დაწესებულებში (სკოლები, საბავშვო ბაღები, სპორტული დარბაზები და სხვა);
9. საწვავის მუდმივი და არა ფრაგმენტული  მონიტორინგი როგორც საბაჟოზე, ასევე ბენზინგასამართ სადგურებზე. საწვავის ხარისხის მონიტორინგის არსებული სისტემის დახვეწა – აუცილებელია საქართველოში განხორციელდეს საწვავის ხარისხის მუდმივი მონიტორინგი, მათ შორის დიზელის საწვავის. კომპანიებს, რომლებსაც შემოაქვთ საწვავი თვითონ ატარებენ ხარისხზე მონიტორინგს, ინფორმაცია არ არის ხელმისაწვდომი და პროცესი არ არის გამჭვირვალე. სახელმწიფო არ ატარებს საწვავის მონიტორინგს და მომხმარებელი უბრალოდ ბრმად ენდობა კომპანიების მიერ მოწოდებულ ინფორმაციას. აუცილებელია, საწვავის იმპორტისას საბაჟო დეპარტამენტმა ადგილზევე შეამოწმოს დოკუმენტებიც და საწვავიც. შემოტანილი საწვავის ხარისხსი მონიტორინგი განხორციელდეს დამოუკიდებელი და აკრედიტირებული ლაბორატორიების მიერ;
10. დაინერგოს ბენზინგასამართი სადგურების და საავტომობილო საწვავის (ბენზინი, დიზელი) ეკომარკირების სისტემა, რომლის მიზანია ბაზარზე ეკოლოგიურად სუფთა საწვავის ზრდისა და ნავთობიმპორტიორ კომპანიებს შორის ჯანსაღი კონკურენციის ხელშეწყობა. ეკომარკირების პარამეტრები ევროსტანდარტებზე დაყრდნობით უნდა განისაზღვროს. საწვავის ეკომარკირებასთან ერთად, ბენზინგასამართი სადგურების მარკირების პროცესის დანერგვაც სასურველია, რადგან კომპანიამ, შესაძლოა, ხარისხიანი საწვავი შემოიტანოს, თუმცა ბენზინგასამართი სადგური (მაგ. ავზი იყოს ტყვიით დაბინძურებული) ეკოლოგიურ და სხვა სახის სტანდარტებს არ აკმაყოფილებდეს. ყველა სადგურზე განთავსდეს ინფორმაცია საწვავში ტყვიის შემცველობის შესახებ;
11. რეგიონალური (ადგილობრუვი) წყლის კომპანიებისთვის სავალდებულო გახდეს საკუთარ ლაბორატორიული კონტროლის მოთხოვნებში ტყვიის კვლევა აკრედიტირებულ ლაბორატორიების საშუალებით.

1. შემოსავლების სამსახურის (საბაჟო დეპარტამენტი) მიერ იმპორტირებულ პროდუქციაზე (სამშენებლო მასალები, მათ შორის საღებავები, საკანცელარიო ნივთები, საბავშვო პროდუქცია, კოსმეტიკა, ბიჟუტერია, საყოფაცხოვრებო ნივთები და ა.შ.) დაწესდეს ლაბორატორიული კონტროლი;
2. გამოიყოს სტრუქტურული ერთეული, რომელსაც დაევალება ადგილობრივი პროდუქციის (სამშენებლო მასალები, საკანცელარიო ნივთები და სხვ.) ტყვიაზე შემოწმება და მიღებულ იქნას რეგულაცია ყველა იმ კომპანიის მიმართ, ვინც აწარმოებს დაბინძურებულ პროდუქციას;
3. ვინაიდან შემოსავლების სამსახური (საბაჟო დეპარტამენტი), შერჩევით, ლაბორატორიულად ამოწმებს საქართველოში შემოსატანად განკუთვნილ სურსათს, შესწავლილ იქნეს რამდენად ეფეტიანად მუშაობს საბაჟო კონტროლის მოქმედი მექანიზმი;
4. უზრუნველყოფილ იქნეს პრობლემური ქვეყნებიდან სუნელებისა, მშრალი ხილის, ტრადიციული საშუალებების,  და კოსმეტიკის იმპორტის შემთხვევაში მათი გახშირებული შემოწმება.

1. პრობლემის პრიორიტეტულობიდან გამომდინარე, ხელი შეეწყოს სახელმწიფოს მხრიდან (აკრედიტაციის ეროვნული ცენტრი) აკრედიტაციის პროცესის დაჩქარებას იმ ლაბორატორიებისა, ვინც გამოთქვამს სურვილს მძიმე მეტალებზე ატომურ-აბსორბციული სპექტროფოტომეტრიის მეთოდით ჩაატარონ ლაბორატორიული კვლევები სამომხმარებლო და სამრეწველო პროდუქტზე;
2. უზრუნველყოფილ იქნეს სათამაშოების უსაფრთხოების შესახებ  2009 წლის 18 ივნისის ევროპის პარლამენტის და საბჭოს 2009/48/EC დირექტივის სრულფასოვანი აპროქსიმაცია და მისი შესრულების მონიტორინგის ეფექტური მექანიზმის დანერგვა;
3. შემუშავდეს და მიღებულ იქნას ტყვიისა და მძიმე მეტალების შესახებ ტექნიკური რეგლამენტი, რომელიც დაეყრნობა ევროკავშირის დირექტივის Council Directive 89/677/EEC-ის პრინციპებს;
4. პესტიციდებისა და აგროქიმიკატების მიმართ არსებული მოთხოვნები შესაბამისობაში იქნეს მოყვანილი ევროკავშირში არსებულ მოთხოვნებთან;
5. სახელმწიფომ ხელი შეუწყოს ავტომობილების კატალიზური გადამრთველით აღჭურვას ლოზუნგით “არცერთი ავტომობილი კატალიზური გადამრთველის გარეშე“;
6. ავტომობილების ტექნიკური ინსპექტირების დროს დაემატოს გამონაბოლქვის შემოწმება  ნახშირწყალბადებზე (HC), რომელიც აჩვენებს ნაკრებში ყველა იმ დაუწვავი ნახშირწყალბადების სპექტრს, რომლებიც გამოიყოფა არასრული წვის შედეგად, განსაკუთრებით კატალიზური გადამრთველის მწყობრიდან გამოსვლის შემთხვევაში.

1. მკაცრად დანერგოს სამშენებლო ობიექტებზე სამშენებლო ბადის და სამშენებლო ობიექტების დაშლისას წყლის ჭავლის გამოყენების რეგულაციები.