ახალი ამბები

სად ირჩევენ სწავლას ახალგაზრდები რუსული სკოლის დამთავრების შემდეგ

10 ივნისი, 2018 • 2649
სად ირჩევენ სწავლას ახალგაზრდები რუსული სკოლის დამთავრების შემდეგ

ბათუმში რუსულ ენაზე განათლების მიღება ორ საჯარო სკოლაშია შესაძლებელი. სკოლებში, სადაც წლების წინ მხოლოდ რუსულ ენაზე მიმდინარეობდა სასწავლო პროცესი, ახლა ქართული და რუსული სექტორებია. რუსულ ენაზე განათლებას, ძირითადად, ბათუმში მცხოვრები იმ ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლები იღებენ, რომელთა ოჯახებშიც რუსულად საუბრობენ, ან კიდევ ეთნიკური ქართველები, რომლებიც აქამდე რუსეთში, უკრაინაში ან პოსტსაბჭოთა რომელიმე ქვეყანაში ცხოვრობდნენ და ახლა ჩამოვიდნენ საქართველოში.

რას ირჩევენ მოსწავლეები

ბათუმში ეთნიკურ უმცირესობებს შორის სომხური დიასპორა ყველაზე მრავალრიცხოვანია. ქალაქში დაახლოებით რვა ათასამდე ეთნიკური სომეხი ცხოვრობს, ზოგი მათგანი ქართულ ენაზე იღებს განათლებას, ზოგი – რუსულად. სომხური სკოლა ბათუმში რამდენიმე წელია აღარ არსებობს.

18 წლის მილენა ვარდანიანისთვის ეს თვე ძალიან მნიშვნელოვანია. მან ბათუმის მეშვიდე საჯარო სკოლის რუსული სექტორი ოქროს მედალზე დაამთავრა და ათასობით აბიტურიენტის მსგავსად ახლა ერთიანი ეროვნული გამოცდებისთვის ემზადება.

მილენასთვის მშობლიური ენა რუსულია და არა ქართული, რომელიც ძირითადად, სკოლაში ისწავლა, თუმცა საქართველოდან სასწავლებლად წასვლას რომელიმე რუსულენოვან ქვეყანაში არ გეგმავს, უნდა, რომ საქართველოში ისწავლოს, აქ ვაპირებ ცხოვრებას და ქართული ენის ძალიან კარგი ცოდნა მჭირდებაო – ამბობს.

მილენა ქართულად საკმაოდ კარგად ლაპარაკობს, თუმცა კამერის წინ რუსულად არჩევს საუბარს, არ უნდა, რომ შეცდომა დაუშვას.

ბათუმის მეშვიდე სკოლის მე-12 კლასი, რუსული სექტორი, წელს 29 მოსწავლემ დაამთავრა. მოსწავლეების უმრავლესობა ქართულად საუბრობს, ზოგი ძალიან კარგად, ზოგს საუბარი ცოტა უჭირს, თუმცა ქართული იციან.

მეთორმეტეკლასელთა უმრავლესობა ამბობს, რომ ერთიანი ეროვნული გამოცდების ჩაბარებას და სწავლის გაგრძელებას საქართველოში აპირებს.

ბათუმში დაბადებული ვიქტორია კნიში უკრაინელია. მას ქართულად საუბარი უჭირს, თუმცა იმედი აქვს, ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე ქართულის გამოცდას დასძლევს.

„თბილისში მინდა სწავლა, ქართულ-ამერიკულ უნივერსიტეტს ვანიჭებ პრიორიტეტს. არსად არ მიფიქრია სასწავლებლად წასვლა, საქართველოს გარდა. აქ გავიზარდე, მშვიდად ვარ აქ, არ ვფიქრობ, რომ საქართველოს გარეთ უკეთეს განათლებას მივიღებ. უკრაინაში არასდროს ვყოფილვარ,“  – ამბობს ვიქტორია.

იგი ფიქრობს, რომ დღეს საქართველოში მცხოვრებმა ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენელმა ახალგაზრდებმა უკეთ იციან ქართული ენა, ვიდრე უფროსმა თაობამ და ამის მიზეზებზეც საუბრობს:

ბათუმში მეშვიდე საჯარო სკოლის გარდა რუსულ ენაზე საშუალო განათლების მიღება ბათუმის მესამე საჯარო სკოლაშიცაა შესაძლებელი. ამ სკოლის რუსული სექტორი წელს 19-მა მოსწავლემ დაამთავრა. მეშვიდესკოლელების მსგავსაც, აქაც, ძირითადად, საქართველოში გეგმავენ სწავლის გაგრძელებას, მხოლოდ რამდენიმე მათგანი ამბობს, რომ შესაძლოა რუსეთში მიიღოს განათლება.

ბათუმელი მიხეილ ოგანესოვი აპირებს მომავალი ზღვას დაუკავშიროს:

„ნავიგაციაზე მინდა ჩავაბარო, საზღვაო აკადემიაში. მთელი წელი დავდიოდი რეპეტიტორებთან და ვცდილობდი, კარგად მოვმზადებულიყავი. გრანტის მოხსნას შევეცდები, ვნახოთ, მაქვს იმედი.“

მიხეილ ოგანესოვი, „ბოლო ზარი“ ბათუმის მესამე საჯარო სკოლაში

გადაწყვეტილება, თუ რა უნდა ისწავლოს, მიღებული აქვს ანა აბგარიანსაც, თუმცა ჯერ არ იცის სად გააგრძელებს სწავლას, საქართველოში თუ რუსეთში.

„ეკონომიკა მინდა ვისწავლო, რუსეთში გავაგზავნე საბუთები, იქ ვაპირებ სწავლას, მაგრამ ეროვნულ გამოცდებსაც ვაბარებ, ნათესავები მყავს რუსეთში. ჩემთვის ყველაზე გადამწყვეტი იყო ის, რომ რუსულად ვისწავლი“ – გვეუბნება ანა.

კლასში ისინიც არიან, ვისაც გადაწყვეტილება ჯერ არ მიუღიათ. მაგალითად, ოქსანა სოკოლოვა ერთწლიანი პაუზის აღებას აპირებს. ამბობს, რომ მედიცინის ან ვეტერინარიის შესწავლა უნდა, ოღონდ სად ისწავლის, ჯერ არც მან არ იცის.

„ჯერ მოგზაურობა მინდა. ისრაელში ან გერმანიაში შეიძლება წავიდე. ისრაელში ჩემი ბებია და ძმები ცხოვრობენ, გერმანიაში – ნათესავები. ასევე შეიძლება რუსეთში წავიდე, იქაც მყავს ნათესავები,“ – ამბობს ოქსანა.

„ბოლო ზარი“. ბათუმის მესამე საჯარო სკოლის რუსული სექტორი წელს 19-მა მოსწავლემ დაამთავრა.

რუსულ სექტორზე სწავლობს ვერონიკა ფერდმანი. მას დიპლომატია და განათლების საკითხები აინტერესებს, ქართულად კარგად საუბრობს, თუმცა საქართველოში სწავლას არ აპირებს, უნდა უმაღლესი განათლება ევროპაში ან ამერიკაში მიიღოს. ვერონიკა ამბობს, რომ სწავლის შემდეგ საქართველოში დაბრუნდება, რომ განათლების სისტემაში ცვლილებები შეიტანოს:

რუსულენოვან სექტორზე ის მოსწავლეებიც სწავლობენ, ვისაც ქართული გვარები აქვთ, მაგრამ ქართული ენა სკოლაში ისწავლეს. მათი ძირითადი ნაწილი რუსეთში ან სხვა პოსტსაბჭოთა ქვეყანაში ცხოვრობდა. მაგალითად, ქრისტინა კონცელიძე, რომელმაც წელს ბათუმის მესამე სკოლა დაამთავრა, რუსეთში დაიბადა, სკოლაშიც იქ დადიოდა, ოჯახი საქართველოში რამდენიმე წლის წინ ჩამოვიდა. მან ქართულად წერა-კითხვა და ლაპარაკი სკოლაში ისწავლა. ქრისტინამ წელს ბათუმის საბალეტო სკოლა დაამთავრა და მოცეკვავის კარიერაზე ოცნებობს. სწავლის გაგრძელებას ქრისტინა საქართველოში გეგმავს.

გვანცა ბერიამ ქართული ბათუმის მეშვიდე საჯარო სკოლაში ისწავლა. გვანცა უმაღლესი განათლების მიღებას ბათუმის შოთა რუსთაველის უნივერსიტეტში აპირებს, თუმცა ამბობს, რომ უცხოეთში სწავლის საშუალება რომ ჰქონდეს, სავარაუდოდ, რუსეთში ისწავლიდა, რადგან მისი ნათესავები იქ ცხოვრობენ და ენაც კარგად იცის.

გვანცა წუხს, რომ ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე ქართული ენის კარგად ცოდნის გამო სასურველი ქულები შესაძლოა ვერ მიიღოს:

 

სკოლის დირექტორი: „მოსწავლეთა ძირითადი ნაწილი საქართველოში აგრძელებს განათლების მიღებას“

ოფიციალური სტატისტიკა, სკოლაში რუსული სექტორის დასრულების შემდეგ რამდენი მოსწავლე არჩევს სწავლას საქართველოში და რამდენი – რუსეთში ან სხვა პოსტსაბჭოთა ქვეყანაში, არ არსებობს. ამ საკითხში ყველაზე კომპეტენტურები რუსული სექტორის მასწავლებლები და დირექტორები არიან, რომელთა სკოლაშიც რუსულ ენაზე ხდება სწავლება.

რუსულის მასწავლებლის, ნინო ხელაძის ცხოვრება 38 წელია ბათუმის მეშვიდე საჯარო სკოლას უკავშირდება. ბავშვობაში ნინო ამ სკოლაში დადიოდა, როგორც მოსწავლე, ინსტიტუტის დასრულების შემდეგ კი – როგორც მასწავლებელი. წელს ეს სკოლა ნინოს სადამრიგებლო კლასმა დაამთავრა, რომელთაც საშუალო განათლება რუსულ ენაზე მიიღეს.

ნინოს კარგად ახსოვს ის დრო, როცა სკოლაში მხოლოდ რუსულ ენაზე საუბრობდნენ. ბოლო წლებია სიტუაცია შეიცვალა – მოსწავლეების უმრავლესობა, რომლებიც რუსულენოვან სექტორზე სწავლობენ, თავისუფლად საუბრობს ქართულ ენაზე, გამონაკლისი მხოლოდ ის მოსწავლეები არიან, რომლებიც არც ისე დიდი ხანია არიან ჩამოსული საქართველოში, ძირითადად – უკრაინიდან ან რუსეთიდან.

„ჩემს სადამრიგებლო კლასში ძირითადად საქართველოში აპირებენ სწავლის გაგრძელებას მოსწავლეები. ბიჭებში ძალიან პოპულარულია საზღვაო პროფესიები. ბევრი სწავლობს ბათუმის შოთა რუსთაველის უნივერსიტეტშიც. წლიდან წლამდე სულ უფრო ნაკლები მოსწავლე ირჩევს სწავლას რუსეთში ან ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყნებში,“ – ამბობს ნინო.

იანა ჩადუნელი ბათუმის მესამე საჯარო სკოლის დირექტორის პოსტზე 2012 წლიდან მუშაობს. როცა ის სკოლაში მოვიდა, აქ მხოლოდ რუსული სექტორი იყო. ახლა სკოლაში 1500 მოსწავლე სწავლობს, მათგან 400 – რუსულ სექტორზე, 1100 კი – ქართულზე.

„რუსულენოვან სექტორზე თითქმის ყველა ბავშვი საუბრობს ქართულად, წინა წლებისგან გასხვავებით. ვერც მიხვდებით, რომ რუსულ ენაზე იღებენ განათლებას სკოლაში. ქართულ ენაზე ვერ ლაპარაკობენ მხოლოდ ჩამოსული ბავშვები. მაგალითად, ბევრი ჩამოდის უკრაინიდან და ოჯახები ბავშვებისთვის რუსულენოვან სკოლებს ირჩევენ,“ – ამბობს იანა ჩადუნელი.

იგივე პრაქტიკა აქვს ბათუმის მეშვიდე საჯარო სკოლის დირექტორს, შორენა ქონიაძესაც. ამ სკოლაში ახლა 1100 მოსწავლე სწავლობს, მათაგან  600 – რუსულ სექტორზე, 500 კი – ქართულზე.

„2011 წელს რომ მოვედი სკოლაში, 695  მოსწავლე იყო, წამყვანი იყო რუსული სექტორი, ახლაც რუსული სექტორი დომინირებს, მაგრამ სიტუაცია უკვე იცვლება. შარშან, მაგალითად, ქართულ სექტორზე გაიზარდა მოსწავლეების რაოდენობა.

ჩვენი ინფორმაციით, მოსწავლეთა ძირითადი ნაწილი, 90 პროცენტი, საქართველოში აგრძელებს განათლების მიღებას.  ისე კი, თუ ჩვენი მოსწავლე  ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე გარეთ რჩება, მას ძირითადად ქართული ტოვებს და არა სხვა საგანი,“  – ამბობს შორენა ქონიაძე.

ორივე სკოლის დირექტორი აღნიშნავს, რომ ბოლო წლებში სულ უფრო და უფრო მეტ რუსულენოვან ოჯახს შეჰყავს ბავშვი ქართულ სექტორზე სასწავლებლად.

„აქაურებს, ბათუმელებს, ძირითადად, შვილი  ქართულ სექტორზე შეჰყავთ. მეც ასე ვურჩევ ხოლმე, რადგან ერთიანი ეროვნული გამოცდები ქართულ ენაზეა. ცხოვრობ საქართველოში და ენა უნდა იცოდე, მე ასე ვფიქრობ. არაერთი შემთხვევა გვქონია, რომ მშობლებს უკითხიათ, რა ვქნათ, ქართულ სექტორზე შევიყვანოთ თუ რუსულზე?! შიშობენ, რომ ქართულ სექტორზე თუ შეიყვანენ, სწავლაში ვერ დაეხმარებიან, მაგრამ რისთვის არის მასწავლებელი, სკოლა?! გვაქვს მაგალითები, როცა შეიძლება მშობლები ვერ ეხმარებიან სახლში, მაგრამ ბავშვმა დასძლია პროგრამა და შესანიშნავად სწავლობს ქართულ სექტორზე,“ – ამბობს იანა ჩადუნელი.

ბათუმის მეშვიდე სკოლის დირექტორი, შორენა ქონიაძე, კიდევ ერთ გარემოებაზე ამახვილებს ყურადღებას. მისი დაკვირვებით, ბოლო წლებში არის ერთეული შემთხვევები, როცა დამამთავრებელ კლასებში მოსწავლე გადმოჰყავთ საქართველოში სასწავლებლად ოჯახებს, რომლებიც რუსეთში ცხოვრობენ. შორენა ქონიაძე ვარაუდობს, რომ ამის მიზეზი საქართველოს განათლების სისტემის ევროპულ განათლების სისტემასთან ინტეგრაციაა:

„მაგალითად, რუსული ატესტატით უჭირთ ევროპაში წასვლა სასწავლებლად,  საქართველო კი, ბოლონიის პროცესის ხელმომწერი ქვეყანაა და ჩვენს ატესტატს ევროპაში იგივე ძალა აქვს. ეს ძალიან კარგად იციან და ამიტომაც ქართველებს, რომლებსაც ცხოვრობენ რუსეთში, გადმოჰყავთ შვილები საქართველოში, ქართულ სკოლაში სასწავლებლად.“

მთავარ ფოტოზე: ვიქტორია კნიში 

______________________
სტატია მომზადებულია პროექტის ფარგლებში – „მულტიკულტურული ინტეგრაცია აჭარაში“. პროექტს ახორციელებს „თავისუფალ ჟურნალისტთა სახლი“. პროექტი დაფინანსებულია „ფონდ ღია საზოგადოება – საქართველოს“ მიერ [ეროვნული ინტეგრაციის პროგრამა].
არ არის აუცილებელი სტატიაში გამოთქმული შეხედულებები და მოსაზრებები გამოხატავდეს დონორი ორგანიზაციის შეხედულებებს.

მასალების გადაბეჭდვის წესი