საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფციის ცალკეული ასპექტები

ჩემი აზრით, მაუწყებელი უნდა განვითარდეს კულტურულ-საგანმანათლებლო მიმართულებით. ესაა სწორედ ის ფუნქცია, რომელსაც ვერც ერთი კერძო ტელევიზია ვერ უზრუნველყოფს, გამომდინარე თითოეული მათგანის კერძო ინტერესიდან.

ეს იმას ნიშნავს, რომ მაუწყებელი ვერ იქნება რეიტინგზე ისევე ერთმნიშვნელოვნად მიბმული, როგორც _ კერძო ტელევიზიები, მაგრამ, ცხადია, უნდა არსებობდეს საზოგადოებასთან კავშირისა და უკუკავშირის საგანგებო მექანიზმები.

რას ნიშნავს კულტურულ-საგანმანათლებლო ვექტორი?

არსებულ სიტუაციაში იმას, რომ მაუწყებელმა, გარკვეულწილად, უნდა შეითავსოს ის ფუნქციებიც, რომლებიც არატრანზიციული ქვეყნების შემთხვევაში საგანმანათლებლო ინსტიტუციებს აკისრიათ. ცხადია, გასათვალისწინებელია გზავნილის ფორმა – შესაბამისი ტიპის გადაცემები ვიზუალურად მიმზიდველი და საინტერესო უნდა იყოს.

მაყურებელს, საზოგადოდ, მაგრამ განსაკუთრებით ახალგაზრდა მაყურებელს უნდა მიეცეს საშუალება, გაეცნოს მსოფლიო კულტურის მნიშვნელოვან მიღწევებს, საგანგებოდ კი _ კლასიკურ შედევრებს, როგორც კულტურული არტეფაქტების, ისე  სხვადასხვა ტიპის ნაწარმოებების სახით.

მაყურებლის “კულტურული ინფორმირება” უნდა ხდებოდეს როგორც დასავლური, ისე _ აღმოსავლური ცივილიზაციების სიღრმისეული გაცნობის მეშვეობით. საგანგებო გადაცემები უნდა მიეძღვნას კლასიკური კულტურის წარმოჩენასა და რეპრეზენტირებას. ცხადია, ეს გულისხმობს არა მხოლოდ დოკუმენტურ ფილმებს, არამედ ინტელექტუალურ თოქ-შოუებსა და კულტურულ-საგანმანათლებლო ინტელექტუალურ თამაშებს. საგანგებო ყურადღება უნდა მიექცეს ისეთი გადაცემების იმპლემენტაციას, სადაც მოხდება სასწავლო სიტუაციების იმიტირება მიმზიდველ გარემოში. ასე რომ, როგორც ვხედავთ, მაუწყებლის ბორდმა უნდა შეიმუშაოს მთელი სისტემა, თუ როგორ უნდა შეეწყოს ხელი კულტურულ-საგანმანათლებლო სივრცეში ინოვაციური ტიპის გადაცემების პროვოცირებასა და დანერგვას.

ცხადია, კონცეფციაში ჩვენ ვერ შევეხებით ინოვაციური ფორმების საგანგებო არტიკულირების საკითხებს, მაგრამ, ჩემი აზრით, ზემოთ ჩამოთვლილი მარკერები სრულიად საკმარისია, რომ წარმოვიდგინოთ, თუ რასთან გვექნება საქმე.

ცხადია, ჩვენ კარგად გვესმის, რომ საზოგადოებრივ მაუწყებელს სხვა მნიშვნელოვანი ფუნქციებიც აკისრია _ მიმდინარე მოვლენების შესახებ მაყურებლისათვის ობიექტური ინფორმაციის მიწოდება, გართობა, პოლიტიკური თოქ-შოუების მოწყობა და ა.შ. მაგრამ ჩვენ საჭიროდ ჩავთვალეთ სწორედ იმ ასპექტებზე ყურადღების გამახვილება, რომელიც ოდენ საზოგადოებრივი მაუწყებლის საგანგებო სპეციფიკას წარმოადგენს.
კიდევ ერთი ფუნქცია, რომელიც, გარკვეულწილად, ახლოსაა კულტურულ-საგანმანათლებლო ფუნქციასთან, მაგრამ მაინც საგანგებო მიდგომას მოითხოვს _ ესაა სახელოვნებო ვექტორი. აქაც საჭიროა ინოვაციური მიდგომა და, ამავე დროს, ორიენტაცია კლასიკურ ღირებულებებსა და მაგალითებზე, რადგანაც ყველაფერ დანარჩენს ახალგაზრდობა ისედაც იოლად და თავისით ეზიარება.
აქვე აუცილებლად უნდა შევნიშნო, რომ როცა ამ ყოველივეზე ვლაპარაკობ, ცხადია, ვგულისხმობ არა ოდენ ტრადიციულ ეკრანს, არამედ  ინტერენეტ-სივრცესაც, რომელიც დღეს არანაკლებ (თუ  უფრო მეტად არა!) მნიშვნელოვანია.

კიდევ ერთი ასპექტი, რასაც მინდა მკითხველის საგანგებო ყურადღება მივაპყრო _ ესაა სამუზეუმო ქრონოტოპოსების რეპრეზენტირება. სწორედ აქ გვაქვს დღეს ინოვაციების უკიდეგანო შესაძლებლობანი, გამომდინარე ახალი მედიალური ტექნოლოგიებიდან. ცხადია, აქ ვერ შევჩერდებით კერძო შინაარსებზე, მაგრამ საზოგადოებრივი მაუწყებლის გლობალურ სამუზეუმო ქსელებთან მომავალი შესაძლო თანამშრომლობა ძალიან სერიოზულ პერსპექტივად მესახება.

ცხადია, ჩეს მიერ ჩამოთვლილი კერძო კონცეპტუალური ასპექტები ოდნავადაც ვერ ამოწურავს საზოგადოებრივი მაუწყებლის კონცეფციის რეალურ მატრიცას, მაგრამ ჩვენ შევეხეთ იმას, რის შესახებაც, ასე თუ ისე, გვაქვს გარკვეული წარმოდგენა და რისი იმპლემენტაციაც საშურ საქმედ მიგვაჩნია. Y

საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფცია

აღნიშნული დოკუმენტი შედგენილია საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროგრამული პრიორიტეტების, სახელმწიფო აუდიტის მიერ მომზადებული დასკვნისა და საერთაშორისო სტანდარტების გათვალისწინებით. წინამდებარე კონცეფცია მიზნად ისახავს საზოგადოებრივი მაუწყებლის წინაშე მდგარი იმ პრობლემებისა და გამოწვევების აღმოფხვრას, რომლის შესახებაც საუბრობენ მედიაექსპერტები, არასამთავრობო ორგანიზაციები, აუდიტის სამსახური და საზოგადოებრივი მაუწყებლის ტელემაყურებლები. კონცეფციაშია გაწერილია ის ნაკლოვანებები, რომლებიც თან ახლავს სამეურვეო საბჭოს საქმიანობას და ის პრიორიტეტები, რომლებზეც ვიმუშავებ, ჩემი მეურვედ არჩევის შემთხვევაში.

1. სამეურვეო საბჭოს ფუნქციონირება

სამეურვეო საბჭო თავს ვერ ართმევს მასზე დაკისრებულ ვალდებულებებს, როგორიცაა მენჯემენტის ზედამხედველობა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ ჟურნალისტური ეთიკის დაცვა და პროგრამული პრიორიტეტების შესრულება. ამასთან, აუდიტის დასკვნამ მნიშვნელოვანი დარღვევები დაადგინა შემდეგი მიმართულებებით: საბიუჯეტო პროცესების არასწორი მართვა, პრობლემური შესყიდვები, გაუმართავი საკადრო პოლიტიკა, არამიზნობრივი ხარჯვა და ა.შ.

მნიშვნელოვანია, რომ სამეურვეო საბჭომ ადევნოს თვალი საბიუჯეტო ხარჯვებს და აკონტროლოს კვარტალურად და დამტკიცებული ბიუჯეტის შესაბამისად. მნიშვნელოვანი დარღვევების აღმოჩენის შემთხვევაში საბჭომ უნდა დააყენოს მენეჯმენტის პასუხისმგებლობის საკითხი.

საბჭომ უნდა მოამზადოს ყოველწლიური ანგარიში, მათ შორის გარე აუდიტის დასკვნაზე დაყრდნობით ინფორმაცია შემოსავლებისა და გასავლების შესახებ. გააკონტროლოს, რამდენად შესრულდა წინა წელს დასახული მიზნები და შეიმუშაოს მომდევნო წლის ბიუჯეტის პროექტი. სამეურვეო საბჭოს არ აქვს შემუშავებული კონკრეტული კრიტერიუმები, რის საფუძველზეც მოხდება პროგრამული პრიორიტეტების მენეჯმენტის მიერ შესრულების შეფასება. ეფექტიანად არ ხდება კანონით დადგენილი შინაარსობრივი ვალდებულებების შესრულება, რომელიც საზოგადოებრივ მაუწყებელს უმცირესობების ენებზე ინფორმაციის მიწოდებას ავალდებულებს, ასევე, ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციის საკითხებზე სპეციალური პროგრამების მომზადება. არ ფუნქციონირებენ ასევე კანონის საფუძველზე განსაზღვრული საზოგადოებრივი საბჭოები, რომლებმაც საზოგადოებრივი მაუწყებლობის საქმიანობაში სხვადასხვა ჯგუფების ჩართულობა უნდა უზრუნველყონ. საბჭომ ყოველწლიურად უნდა გააკეთოს გენერალური მენეჯერის წლიური შეფასება და გამოსცეს რეკომენდაციების სია მენეჯმენტისათვის.

2. დამოუკიდებლობა და ანგარიშვალდებულება

საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა იყოს ავტონომიური და თავისუფალი სახელისუფლებო, პოლიტიკური და კომერციული კონტროლისა და გავლენებისაგან. ამჟამად საზოგადოებრივი მაუწყებელი ვერ აკმაყოფილებს აღნიშნულ სტანდარტს, რაც ვლინდება ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მონიტორინგის ანგარიშებში, რომლის მიხედვითაც პროსახელისუფლებო სიუჟეტები ჭარბობს მაუწყებლის ეთერში.

საზოგადოებროვი მაუწყებელი ანგარიშვალდებულია საზოგადოების წინაშე. ამის განსახორციელებალდ აუცილებელია საზოგადოებისაგან უკუკავშირის მიღება. საჭიროა მუდმივი შეხვედრების გამართვა საზოგადოების წარმომადგენლებთან. ზვიად რატიანის შემთხვევამ გამოააშკარავა კრიზისი, რომელიც არსებობს საზოგადოებრივ მაუწყებელსა და საზოგადოებას შორის, და საზოგადოების ნდობის ნაკლებობა მაუწყებლის მიმართ. აღნიშნული პრობლემის მოგვარებას თავი ვერ გაართვა ვერც სამეურვეო საბჭომ, რომელმაც მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის არასწორი ინტერპრეტირება მოახდინა.

3. პროგრამული პრიორიტეტები

საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა ახორციელებდეს საინფორმაციო, საგანმანათლებლო და გასართობ მაუწყებლობას საზოგადოების კულტურული, ეთნიკური და რელიგიური განსხვავებულობის გათვალსიწინებით საზოგადოებრივი აზრის კვლევის საფუძველზე და საზოგადოებრივი საბჭოების ჩართულობით. ის ასევე უნდა აშუქებდეს სოციალურად და პოლიტიკურად მნიშვნელოვან მოვლენებს. დღეისათვის საზოგადოებრივი მაუწყებელი ხშირად ხდება კრიტიკის ობიექტი, რადგან ის არ ასახავს საზოგადოებისათვის მწვავე სოციალურ პრობლემებს. ბოლო დროს მაუწყებელმა მართებულად დაიმსახურა კრიტიკა მუშათა სოლიდარობის აქციის არგაშუქების გამო. ამასთან, 2017 წელს ერთბაშად დახურული გადაცემების გამო გაჩნდა ვაკუუმი. ახალი პროექტების შერჩევის პროცესში კი გამოვლინდა უამრავი ხარვეზი. ახალი პროგრამების შერჩევის პროცესიც ვერ შეფასდა როგორც გამჭვირვალე და ობიექტური.

საზოგადოებრივი მაუწყებელი თავს ვერ ართმევს იმ მიზანს, რასაც ჰქვია კრიტიკული აზროვნების და დებატების კულტურის ხელშეწყობა და განვითარება.

ჩემი კანდიდატურის არჩევის შემთხვევაში, ჩემი პრიორიტეტი იქნება, სამეურვეო საბჭომ ეფექტიანი მონიტორინგი გაუწიოს 3 ძირითად მიმართულებას:

1. პროგრამული პრიოირეტეტებში საზოგადოებრივი ინტერესების ასახვას და მის შესრულებას;

2. ბიუჯეტის დაგეგმვა და შესრულებაზე ზედამხედველობა;

3. თვითრეგულირების მექანიზმის ეფექტიან მუშაობას და მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის, ასევე საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსის პრაქტიკაში დანერგვას, რათა საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა ქართულ მედიასივრცეში  პროფესიული სტანდარტებისა და ეთიკური პრინციპების მაღალი სტანდარტი შექმნას.

მთელ მსოფლიოში და მათ შორის საქართველოშიც მედიას განსაკუთრებული, უმთავრესი როლი აქვს საზოგადოების სამოქალაქო, პოლიტიკური, სოციალური ცნობიერების ჩამოყალიბებაში, საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებაში, მოქალაქეების ინფორმირების და განათლების დონის ამაღლებაში. საზოგადოებრივი მაუწყებლის ტელევიზიას და რადიოს  ნებისმიერ, განვითარებულ თუ განვითარებად სახელმწიფოში უმნიშვნელოვანესი როლი და ადგილი უკავია.

საქართველოში საზოგადოებრივი მაუწყებლობა სამ სატელევიზიო და სამ რადიო არხზე ხორციელდება:

1. საზოგადოებრივი მაუწყებლის 1არხი;

2. საზოგადოებრივი მაუწყებლის 2 არხი;

3. საზოგადოებრივი რადიო ერთი

4. საზოგადოებრივი რადიო ორი

5. საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია

6. საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის რადიო

მაუწყებლობის სფეროში კანონმდებლობას შეადგენს საქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები, საქართველოს ორგანული კანონი „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“, „მაუწყებლობის შესახებ“, „ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოების შესახებ“ და „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონები, სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტები.

,,მაუწყებლობის შესახებ’’ საქართველოს კანონის შესაბამისად, საზოგადოებრივი მაუწყებელი არის პოლიტიკური და კომერციული გავლენისაგან თავისუფალი, საჯარო დაფინანსებით მოქმედი, ხელისუფლებისაგან დამოუკიდებელი და საზოგადოების წინაშე ანგარიშვალდებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი (საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული ცვლილებების კანონპროექტმა არ უნდა შეასუსტოს ანგარიშვალდებულების დონე და ხარისხი), რომელიც არ ექვემდებარება არცერთ სახელმწიფო უწყებას. «Public service broadcasting» _ დასავლური გაგებით მის საჯაროობას, ყველა ფენებისათვის ხალმისაწვდომობასა და სხვადასხვა ჯგუფების უფლებების გათვალისწინებას და უმთავრესად საზოგადოების ინტერესების დაცვას გულისხმობს. საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა იყოს „ყველას ტელევიზია და რადიო“, ის ქვეყანაში ყველა ჯგუფის კანონიერ ინტერესზე და საჭიროებებზე მორგებული უნდა იყოს, ყველასთვის საინტერესო და სანდო.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის არაერთგვაროვანი შეფასება სოციუმის მრავალფეროვნებით, საზოგადოებრივი სიკეთის და ინტერესის განსაზღვრების კონკრეტული კრიტერიუმების არარსებობით, პიროვნული და საზოგადოებრივი ინტერესების საზღვრების მკვეთრად გავლების/დადგენის შეუძლებლობითაა განპირობებული.

საზოგადპებრივი მაუწყებლობის საქართველოს მოდელი უნდა ეფუძნებოდეს ბი-ბი-სის (BBC) გამოცდილებას, რომლის მაუწყებლობის ავტონომიურობა, პოლიტიკური ჯგუფების გავლენისგან თავისუფლება და დამოუკიდებელი მართვა პოლიტიკური მოღვაწეების/პოლიტიკოსების ინიციატივით დაფუძნებისთანავე(1927 წელი) გახდა შეთავაზებული და ხელშეუხებელი. ეს მაგალითი უნდა გახდეს ქართული პოლიტიკური ელიტისა და სხვა პოლიტიკური ძალების პირობითად “ქართული” შეთანხმების საფუძველი. ასეთი ნების, თუნდაც სიტყვიერი განცხადებაც, საშუალებას მისცემს საზოგადოებრივ მაუწყებელს მაღალპოლიტიზებული საზოგადოების პირობებში იყოს ობიექტური და მიუკერძოვებელი. შეინარჩუნოს მორალური სიმართლე და გამჭვირვალობა.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის:

 მიზანი: 

1. საქართველოში საზოგადოებრივი საჭიროებების და ინტერესების შესწავლა, მათი გათვალისწინებით შექმნილი მრავალფეროვანი პროგრამებისა და გადაცემების მომზადება; კერძო მაუწყებლებთან შედარებით ,,საზოგადოებრივი მაუწყებელი’’ უნდა იყოს უფრო მეტად დამოუკიდებელი მედიასაშუალება. უნდა არსებობდეს ყველა წინაპირობა იმისთვის, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებელის მიერ მომზადებული, ეთერში გასული პროდუქცია ყველაზე საინტერესო, სანდო, ობიექტური და მრავალფეროვანი იყოს.

2. ,,საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია და რადიო’’ კანონის საფუძველზე საზოგადოებრივ მაუწყებლის ტელევიზია და რადიოა, რომელსაც დამოუკიდებელი მართვის ინსტიტუტები: მრჩეველთა საბჭო და დირექტორი ჰყავს. მისი მართვა საზოგადოებრივი მაუწყებლის მხრიდან საერთო სახელმწიფოებრივი და ინტერესების დაცვით უნდა შემოიფარგლოს, რაც ასევე ,,საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს’’ პრიორიტეტებისა და ბიუჯეტის დამტკიცების პროცესში მონაწილეობასაც გულისხმობს, რაც ბიუჯეტისა და პრიოროტეტების განხილვის, შეთანხმებისა და დამტკიცების პროცედურებით წინასწარ განისაზღვრება. ,,საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს’’ მიერ მომზადებული და ეთერში გასული პროდუქცია მაქსიმალურად უნდა ითვალისწინებდეს ავტონომიური რესბუბლიკის ტერიტორიაზე მაცხოვრებელი მოსახლეობის საჭიროებებსა და ინტერესებს, აქტიურად გაშუქდეს ქვეყანაში და რეგიონში მიმდინარე პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიკური, კულტურული და სპორტული მოვლენები.

,,საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოსთან’’ ეფექტური ურთიერთობის ფორმა და სტრუქტურის შექმნა, მისი მართვის ეფექტიანი სისტემა პერსპექტივაში მომხიბვლელი უნდა გახდეს „აფხაზეთის ტელევიზიისა და რადიოსთვის“. რადგან გარკვეული პერიოდის შემდეგ დღის წესრიგში შესაძლოა დადგეს ასეთი თანამშრომლობის აუცილებლობა და საზოგადოებრივი მაუწყებელს უნდა ჰქონდეს შემუშავებილი გარკვეული მოდელი, რომელსაც წარმოუდგენს და შესთავაზებს საზოგადოებას.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფცია შემდეგი ამოცანების გადაჭრას გულისხმობს:

 ამოცანები: 

1.ახალი სტრატეგიული განვითარების გეგმის შემუშავება 

მნიშვნელოვანია, რომ ასეთი გეგმის შემუშავების პროცესში ჩართული იყვენ ყველა დაინტერესებული ჯგუფის წარმომადგენლები: რეგიონულ და ეროვნულ დონეზე მოქმედი არასამთავრობო და მედიაორგანიზაციები, პოლიტიკური პარტიები, მაჟორიტარი დეპუტატები, რელიგიური კონფესიები, ეთნიკური უმცირესობები, შშმ პირები და სხვა. სტრატეგიული განვითარების გეგმა უნდა გულისხმობდეს ინტერნეტ-ტექნოლოგიების აქტიურ გამოყენებას (ვებ-გვერდი, სოციალური ქსელები), როგორც ინფორმაციის გავრცელების, ასევე საზოგადოებრივი მაუწყებლის სატელევიზიო და რადიოარხების პროდუქტების მონიტორინგისა და შეფასების მიზნით. დოკუმენტი უნდა ითვალისწინებდეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის სატელევიზიო და რადიოარხების (მათ შორის აჭარის ტელევიზია და რადიო) ტექნიკური შესაძლებლობების გაძლიერების გეგმას.

2. პროგრამული პრიორიტეტები. ,,მაუწყებლობის შესახებ’’ საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის 2-ე ნაწილის მიხედვით, სამეურვეო საბჭო საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროგრამული პრიორიტეტების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს საჯარო ადმინისტრაციული წარმოების წესით, რაც პროგრამული პრიორიტეტების მომზადების პროცესში ყველა დაინტერესებული პირის ჩართულობის შესაძლებლობას გულისხმობს.  საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭომ პროგრამული პრიორიტეტების მომზადების პროცესში უნდა ჩართოს საქართველოს ყველა ქალაქი და რეგიონი, ასევე არასამთავრობო, მედია, ბიზნესი, მაჟორიტარი დეპუტატები, პოლიტიკური პარტიები, რელიგიური კონფესიები, სამეცნიერო და საგანმანათლებლო ინსტიტუტები. საზოგადებრივი მაუწყებლის პრიორიტეტი უნდა იყოს სიღრმისეული, საზოგადოების საინტერესო შინაარსის გადაცემები შექმნა, რომელიც მაღალი სტანდარტით, პროფესიული და ეთიკური ნორმების ზედმიწევნით დაცვით იქნება მომზადებული.

3. მენეჯმენტის/მმართველი რგოლის მუშაობა

მიუხედავათ იმისა, რომ საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებულმი საკანონმდებლო ცვლილებებმა  სამეურვეო საბჭოს შეუმცირა გარკვეული უფლება-მოვალეობები, სამეურვეო საბჭოს მიერ მუდმივად უნდა ხორციელდებოდეს მმართველი რგოლის მუშაობის საქმიანობის შეფასება და  ანალიზი, საჭიროების შემთხევევაში შესაბამისი სტრუქტურული და საკადრო ცვლილებები. მმართველი რგოლის მუშაობის შეფასება უნდა განხორცილდეს გადაცემების ხარისხის, არხების ყურებადობისა და სმენადობის, ცხელი ხაზისა და რეიტინგების ანალიზის მიხედვით. აუცილებლად მიმაჩნია ყოველი თანამდებობისათვის დეტალური სამუშაო აღწერილობების მომზადება, ამის საშუალებით მოხდება უკვე დაკავებულ თანამდებობებზე კადრების კვალიფიციურობის გადამოწმება, ასევე, ვაკანსიის გამოცხადების შემთხვევაში მსურველს ექნება წარმოდგენა, თუ რა ცოდნისა და კვალიფიკაციის კადრს ეძებს მაუწყებელი.

4. სამიზნე (მაყურებელი, მსმენელი, ინტერნეტმომხმარებელი) ჯგუფების განსაზღვრა

მნიშვნელოვნად მიმაჩნია სხვადსხვა კვლევების საშუალებით მოხდეს  საზოგადოებრივი მაუწყებლის 1 და მე-2 არხების მაყურებლების (ასაკი, სქესი, სოციალური მდგომარება, ინტერესები, საჭიროებები) ასევე, 1 და მე-2 რადიოს მსმენელების (ასაკი, სქესი, სოციალური მდგომარება, ინტერესები, საჭიროებები), ინტერნემომხმარებლების (ასაკი, სქესი, სოციალური მდგომარება, ინტერესები, საჭიროებები),იდინტიფიცირება. კვლევები და მეტ-ნაკლებად იდენტიფიცირებული სამიზნე აუდიტორიის ცოდნა დაგვეხმარება სამაუწყებლო ბადის სტრატეგიის განსაზღვრაში.

5. პერმანენტული/მუდმივმოქმედი კონკურსი.

არსებობს მოსაზრება, რომ გარანტირებული სახელმწიფო დაფინანსება (მშპ-ის 0.14 %, 2018 წელი 52.5 მილიონი) საზოგადოებრივი მაუწყებლის შეადრებით ნელი ტემპით განვითარების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია. საფინანსო პოლიტიკის სწორად დაგეგმვის შემთხვევაში (მით უფრო, რომ საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებების მიხედვით კიდევ უფრო მოქნლი ხდება),  მაუწყებლის გაძლიერება მოკლე დროში გახდება შესაძლებელი. ამაში პერმანენტული კონკურსის პრინციპი დაგვეხმარება, რომელიც ჩატარდება ორი მიმართულებით:

ა) სტუდიების შერჩევა, (საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებების გათვალისწინებით) რომლებიც ტენდერის თუ ტენდერის ავლით პირდაპირი შესყიდვის საფუძველზე, მაქსიმალურად ხარისხიანად და მისაღებ ფასად შეასრულებენ დაკვეთას მხატვრული, დოკუმენტური და ანიმაციური ფილმების, მხატვრული და შემეცნებითი, საგანმამათლებლო და გასართობი ტელე-სერიალების წარმოებისათვის, ასევე ლიცენზირებული უცხოური პროდუქციის შეძენა-გახმოვანებისთვის.

ბ) თოქ-შოუების, გადაცემებისა და პროგრამების თემატურად ფართო სპექტრი: შემეცნებითი, საგანმანათლებლო, სამეცნიერო, ხელოვნებისა და ლიტერატურის, თეატრისა და კინოს, საბალეტო და თანამედროვე ცეკვის, მუსიკალური (მათ შორის კლასიკური, თანამედროვე და ფოლკლორის), სპორტის, პოლიტიკური, საზოგადოებრივ-სოციალური, ეკონომიკისა და ბიზნესის, ეთნიკურ-რელიგიური, სამართლის, გასართობი, საბავშვო, საყმაწვილო, ახალგაზრდული. გარდა ამისა პრიორიტეტულად შეიძლება ჩაითვალოს ცალკეული ჯგუფების ინტერესების გამომხატველი პერიოდული გადაცემები, ისეთი, როგორიცაა სამხედრო მოსამსახურეთა, დიასპორის, მუნიციპალიტეტების, ეკოლოგიის, მედიცინის შესახებ და ა.შ.

ც) თოქ-შოუების, გადაცემებისა და პროგრამების მოკლევადიანი დაფინანსება და კონტრაქტის გაგრძელება რეიტინგული მაჩვენებლების მიხედვით. ამასთანავე უნდა გავითვალისწინოთ რეიტინგის ზრდის ტენდენცია. იმ შემეცნებითი საავტორო გადაცემებისათვის, რომლებიც ახალგაზრდა თაობის მენტალიტეტის განვითარებასა და თვალსაწიერის გაფართოებას ემსახურება, გასაგები მიზეზების გამო საწყის ეტაპზე გასაგებია, რომ ვერ ექნება მაღალი რეიტინგი და ამდენად, სწორედ მათთვის უნდა მოვიძიოთ საგრანტო დაფინანსების წყაროები.

6.საზოგადოებრივი მაუწყებლის დაფინანსების გაზრდა

ახალი წყაროების  მოძიების გზით. როგორც ვიცით, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ბიუჯეტი ივსება:

ა) სახელმწიფო ბიუჯეტიდან;

ბ) კომერციული შემოსავლებიდან;

გ) გრანტებით.

ხარისხიანი პროდუქციის წარმოებისათვის, “მაუწყებელს” სოლიდური დაფინანსება სჭირდება. გასაგებია, რომ სახელმწიფო ბიუჯეტის ხარჯზე ეს დაფინანსება უახლოეს მომავალში ვერ გაიზრდება. აუცილებელია ალტერნატიული წყაროების: კომერცილი და საგრანტო დაფინანსების მასშტაბების გაზრდა, მით უმეტეს, რომ საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებები იძლევა ამის სამართლებრივ საფუძვლებს. ამ მიმართულებით შესაბამის სამსახურში უნდა შეიქმნას მუშა ჯგუფი, რომლის ყოველდღური საქმიანობაც იქნება დამატები დაფინანსების მოძიება და მოზიდვა..

საზოგადოებრივი მაუწყებლის ბიუჯეტის ხარჯვითი ნაწილი  იმგვარად უნდა დაიგეგმოს, რომ მაუწყებლის ყველა სატელევიზიო და რადიო არხს, მიზნებიდან და პრიორიტეტებიდან გამომიდნარე, ჰქონდეს თანაბარი განვითარების საშუალება, მათ შორის, მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა, ადამიანური და ფინანსური რესურსები.

ასევე სამართლიანი იქნება, თუ ერთ სასტარტო პირობებში ჩავაყენებთ 1 დამე- 2 არხებს. უნდა ვაღიაროთ, რომ სავსებით უსაფუძვლოდ წლების განმავლობაში იგნოირირებული იყო მე-2 არხის ინტერესები და ის საზოგადოებრივი მაუწყებლის შემადგენლობაში მხოლოდ 1 არხის დანამატს წარმოადგენდა. თუმცა ყველას გვახსოვსმე-2 არხის პოპულარობის პერიოდი შემეცნებითი-გასართობი და იუმორისტული გადაცემების ხარჯზე. ამდენად ორივე არხისთვის თანაბარი  დაფინანსება მიზანშეწონილად მიმაჩნია, ასევე თანასწორი პირობებით უნდა დაფინანსდეს “საზოგადოებრივი მაუწყებლის” 1 და მე-2 რადიო.

7.საკანონმდებლო ინიციატივა.

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს პარლამენტმა სულ ახლახან მიიღო საკანონმდებლო ცვლილებები, მიზანშეწონილად მიმაჩნია, რომ სამეურვეო საბჭომ აქტიურად გააგრძელოს მუშაობა  საზოგადოებრივ მაუწყებელთან დაკავშირებული საკანონმდებლო აქტების დახვეწისა და განვითარების მიმართულებით.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფცია

“საზოგადოებრივი საზოგადოებას”

წარმოგიდგენთ საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფციის ძირითადად მიმართულებებს.

ზოგადი პრინციპები:

• დამოუკიდებლობა და მიუკერძოებლობა: ყველა დროის ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა. სამწუხაროდ, ყველა მთავრობა საზოგადოებრივ მაუწყებელს აღიქვამდა, როგორც საკუთარ და არა საზოგადოებრივ საკუთრებას. შესაბამისად, უმნიშვნელოვანესია გარანტირებული იყოს მაუწყებლის სარედაქციო დამოუკიდებლობა და დაცვა პოლიტიკური, კომერციული თუ სხვა სახის გავლენებისგან;
• ანგარიშვალდებულება: საზოგადოებრივი მაუწყებელი საჯარო დაფინანსებით მოქმედებს და ამიტომ ანგარიშვალდებული უნდა იყოს საზოგადოების წინაშე. ეს ანგარიშვალდებულება უნდა იყოს არა ფორმალური, არამედ გამოხატული, როგორც – საქმიანობის სულისკვეთებით, ასევე ანგარიშვალდებულების კონკრეტული მეთოდებითაც. ანგარიშვალდებულებისა და მასზე უკუგების მიღების საკუთესო მიდგომების გამოსავლენად, აუცილებელია ქმედითი საკომუნიკაციო სტრატეგიაც შეიქმნას;
• ინტერესებზე დაფუძნებული მაუწყებლობა და ჩართულობა: მაუწყებელმა მაქსიმალურად უნდა წარმოაჩინოს საზოგადოების სხვადასხვა ჯგუფი და ინტერესი. ის ორიენტირებული უნდა იყოს სამოქალაქო საზოგადოების განვითარების ხელშეწყობისკენ და ამ პერსპექტივიდან, სწორად უნდა ახდენდეს ორიენტირებასა და საჭიროებების ანალიზს. მაუწყებლის ეთერი, მისი თემატური გადაცემები, სარედაქციო პოლიტიკა უნდა იყოს მძლავრი იარაღი საზოგადოებაში არსებული პრობლემებისა და ინტერესების წარმოსაჩენად. ტელევიზიისთვის ღირებულებებზე დაფუძნებული მაუწყებლობა უნდა იყოს უალტერნატივო.

პარტნიორობას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ამ პრინციპის განსახორციელებლად როგორც საერთაშორისო, სამოქალაქო, ასევე, სხვადასხვა დარგობრივ უწყებასთან. განსახილველია 2015-16 წლების პროგრამული პრიორიტეტებით განსაზღვრული საზოგადოებრივი საბჭოების შექმნის საკითხიც. ამ მიმართულებით საერთაშორისო გამოცდილების ანალიზი და ეფექტიანობის რეალური დადგენა მნიშვნელოვანია, რათა არაფრის მომცემი ინსტიტუციური წარმონაქმნები არ მივიღოთ. ნებისმიერი ინიციატივა მაუწყებლის ინტერესთა ჯგუფებთან კომუნიკაციის სფეროში, უნდა ეფუძნებოდეს ეფექტიანობასა და ხარჯთეფექტურობას;

• საყოველთაოობა: საზოგადოებრივი მაუწყებელი ეკუთვნის მთლიანად საზოგადოებას. მისი არსი და დაფინანსების წყარო არის საზოგადოებრივი. შესაბამისად, ის უნდა ემსახურებოდეს საყოველთაო და არა კონკრეტული ერთი პოლიტიკური პარტიის ინტერესებს. ის უნდა იყოს მრავალფეროვანი და პლურალისტური. არ უნდა ახალისებდეს შუღლს და დაპირისპირებას. ხელი უნდა შეუწყოს ტოლერატობასა და მრავალფეროვნების წარმოჩენას.
• ხარისხი და სანდოობა: ეს პრინციპი მნიშვნელოვნადაა დაკავშირებული ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პრინციპთან, განსაკუთრებით- პირველთან. დამოუკიდებლობა და მიუკერძოებლობა განსაზღვრავს მნიშვნელოვნად სანდოობის ხარისხს. საზოგადოებრივი მაუწყებელი არ უნდა იყოს, ზოგადად, ქვეყანაში არსებული მედიის მდგომაროების/ხარისხის “მსხვერპლი”. მას უნდა ჰქონდეს ამბიცია, რომ რეიტინგი და განწყობები მოიპოვოს არა საზოგადოებრივი აზრის მანიპულირებით, პროფესიული სტანდარტების დაწევითა და არაეთიკური ჟურნალიზმით, არამედ ეთიკის, პროფესიონალიზმისა და ხარისხიანი პროდუქციის შექმნის ხარჯზე. ამ მიზნით, მან უნდა გამოიყენოს ყველა არსებული კარგი პრაქტიკა და ითანამშრომლოს მედიის განვითარებაზე მომუშავე ორგანიზაციებთან;
• ინოვაციურობა: მაუწყებელმა აუდიტორიას უნდა შესთავაზოს თამამი პროდუქტები, რისი უფლებაც, ცალკეულ შემთხვევაში, კომერციულმა ტელევიზიებმა შესაძლებელია ვერ მისცენ საკუთარ თავს. მას შესაძლებელია ჰქონდეს არარეიტინგული, თუმცა ინოვაციური და საავტორო პროგრამები, რომლებიც ცალკეული ინტერესთა ჯგუფისთვის იქნება საინტერესო.

პროგრამული პრიორიტეტები:

საზოგადოებრივმა მაუწყებელის რესურსი და შესაძლებლობა უნიკალურია. ის მოიცავს ტელევიზიას, რადიოსა და ინტერნეტარხს, რომელთაც ტექნიკური თვალსაზრისით სრულფასოვნად შეუძლიათ სხვადასხვა ინტერესთა ჯგუფს მათთვის სასურველი ფორმით მიაწოდონ ინფორმაცია.

მაუწყებელმა აქტიურად უნდა გამოიყენოს საკუთარი რეგიონული ბიუროების რესურსი, რათა რეგიონული წარმოჩენა და საყოველთაოობა გარანტირებული იყოს. ახალი ამბების გარდა, რეგიონული კორესპონდენტების რესურსი ანალიტიკური და საგამოძიებო ჟურნალისტიკის სფეროს გადაცემების შექმნის პროცესშიც უნდა იყოს გამოყენებული.

მაუწყებელმა უნდა იზრუნოს იმაზე, რომ მისი კარგი, საინტერესო, საავტორო პროგრამები იყოს იმავე დროს პოპულარულიც. ამისათვის მან უნდა მოახდინოს ინტერესთა ჯგუფებზე ორიენტირებული მაღალი სტანდარტების პროდუქციის შექმნა, რომელიც შემდეგ თემებად შეიძლება დაჯგუფდეს:

1. ახალი ამბები (მათ შორის მიმდინარე მოვლენები)

2. შემეცნება (მეცნიერება, ისტორია, გარემო და სხვა), კულტურა და საზოგადოება

3. სპორტი და გართობა (მათ შორის, სერიალები, მუსიკალური პროგრამები)

4. საბავშვო გადაცემები

მოკლედ, თითოეულ მათგანზე:

1. ახალი ამბები (მათ შორის, მიმდინარე მოვლენები)

აქ უნდა გამოიკვეთოს სამი ჯგუფის/ტიპის გადაცემები:

• ახალი ამბები;
• ანალიტიკური გადაცემები (მათ შორის, პოლიტიკური)
• ჟურნალისტური გამოძიება

ახალი ამბები: ყურადღება უნდა გამახვილდეს გავრცელებული ინფორმაციის სანდოობასა და ოპერატიულობაზე. თუმცა ოპერატიულობას არ უნდა “შეეწიროს” ეთიკური და პროფესიული სტანდარტები. მნიშვნელოვანია, რომ სიახლეებში ჩანდეს:

• მოსახლეობისათვის მტკივნეული თემები;
• რეგიონების ამბები;
• საქართველოს ევროატლანტიკურ ინტეგრაციასთან დაკავშირებული საკითხები;
• ემიგრანტების ცხოვრება;
• ეთნიკური უმცირესობების თემები;
• ოკუპირებული რეგიონების თემები;
• და სხვა.

ანალიტიკური გადაცემები (მათ შორის, პოლიტიკური): ამ ტიპის გადაცემებმა უნდა უზრუნველყონ საზოგადოების წინაშე არსებული ყველაზე აქტუალური თემების ირგვლივ სიღრმისეული, ანალიტიკური დისკუსია, რომელშიდაც ჩართულები იქნებიან ხელისუფლების სხვადასხვა შტოს, სამოქალაქო სექტორის, დარგობრივი ექსპერტების, სხვადასხვა პოლიტიკური პარტიის, ახალგაზრდების, ქალების, მოხალისეების/აქტივისტების და სხვა ინტერესთა ჯგუფების მონაწილეობა. მნიშვნელოვანია, რომ გადაცემებში ჩანდნენ უმცირესობების წარმომადგენლები, ემიგრანტები (მაგ. ჩართვების საშუალებით). ასევე სასურველია, გადაცემების დაგეგმვის დროს ყურადღება მიექცეს სტუმრების გენდერულ ბალანსს, რათა არ მივიღოთ ისეთი ვიზუალიზება, რომ ყველაზე აქტუალურ თემებზე მხოლოდ კაცები მსჯელობენ.

შინაარსობრივად, აქცენტი უნდა კეთდებოდეს არა მხოლოდ პოლიტიკურ თემებზე, არამედ სოციალურ და ეკონომიკური საკითხებზე. ისეთ თემებზე, რომლებიც ეხებათ, მაგალითად, ეკომიგრანტებს, იძულებით ადგილნაცვალ პირებს, შშმ პირებს, დისკრიმინაციის მსხვერპლებს და ა.შ.

ბუნებრივია, საარჩევნო წლებში განსაკუთრებული ყურადღება უნდა გამახვილდეს საარჩევნო თემებზე, საარჩევნო სუბიექტების თანაბრად წარმოჩენაზე,  მოქალაქეთა საარჩევნო განათლებაზე, სადამკვირვებლო პროცესზე. ამ საკითხში მნიშვნლოვანია, განსაკუთრებული ყურადღება მიექცეს მიუკერძოებლობას (როგორც პოზიტიური და ნეგატიური, ასევე ნეიტრალურად გაშუქებული ამბების მოცულობა უნდა გაიზომოს). განვლილმა პრაქტიკამ ასევე აჩვენა, რომ ე.წ. ეგზიტპოლების ინსტრუმენტის გამოყენებას ნეგატიური შედეგი მოჰყვა. შესაბამისად, სასურველია, რომ კერძო მედიაკომპანიებთან ერთად (რომლებიც ასოცირებულები არიან ხოლმე ამა თუ იმ პოლიტიკურ ჯგუფთან) არ მოხდეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჩართვა (გადამხდელთა ბიუჯეტით) სხვადასხვა ტიპის საარჩევნო მანიპულაციაში, რომელიმე პოლიტიკური ჯგუფის სასარგებლოდ.

ჟურნალისტური გამოძიება: ვიდრე არ მომზადდება ჟურნალისტური გამოძიების პროდუქტები და ისინი არ იქნებიან ორიენტირებული მიუკერძოებლად, საზოგადოებრივი ცხოვრების სხვადასხვა სფეროში (მათ შორის, განსაკუთრებულად სახელმწიფო სტრუქტურებში) არსებული დარღვევების გამოაშკარავებაზე, მუდმივად იქნება კითხვის ნიშნები თავად მაუწყებლის მიუკერძოებლობაზე. ამგვარი ჟურნალისტური პროდუქტი მნიშვნელოვანია მედიის, როგორც მეოთხე ხელისუფლების, ფუნქციის რეალური განხორციელებისთვის. ამგვარი პროდუქტები ზრდიან სანდოობასა და ინტერესს მაუწყებლის მიმართ.

1. შემეცნება (მეცნიერება, ისტორია, გარემო და სხვა), კულტურა და საზოგადოება

საზოგადოებრივი მაუწყებლის უნიკალური არქივი და ფონდი იძლევა შესაძლებლობას, რომ მან ექსკლუზიური, საინტერესო და უნიკალური გადაცემების ციკლი შექმნას. პრიორიტეტი უნდა მიენიჭოს ისტორიის, მეცნიერების, გარემოს დაცვის როგორც გლობალური, ასევე, ადგილობრივი კონტექსტის წარმოჩენას.

ისტორიული მოვლენებისადმი მიძღვნილი გადაცემები უნდა ასახავდენენ საქართველოს სახელმწიფოს ფორმირების პროცესს, უახლესი ისტორიის ისეთ მოვლენებს, როგორებიცაა საბჭოთა წარსული, ცარისტული პოლიტიკა, საქართველოს დამოუკიდებლობის პერიოდი, 1918-21 წლების პერიოდი, ბოლშევიზმი, რეპრესიები. ასევე, საქართველოს ისტორიული სვლა ევროპული ინტეგრაციისკენ. მნიშვენელოვანია, ცალკეული ისტორიული ფიგურების წარმოჩენა, რომლებმაც განსაკუთრებული წვლილი შეიტანეს საქართველოს ისტორიულ პროცესებში.

თანამედროვე ტექნოლოგიური მიღწევები, მეცნიერული მიგნებები, ინფორმაცია მეცნიერებასა და განათლებაზე მნიშვნელოვანია სხვადასხვა ჯგუფის შემეცნებითი ინტერესების დაკმაყოფილებისა და ცოდნის პოპულარიზებითვის.

სულ უფრო მზარდია ნიშა გადაცემების ციკლზე ეკონომიკასა და ბიზნესზე. ამ ტიპის გადაცემებმა უნდა დააკმაყოფილონ საზოგადოების ინტერესი ეკონომიკის სხვადასხვა სფეროში (მათ შორის, სოფლის მეურნეობაზე), მოახდინონს მოსახლეობის ფინანსური განათლების უზრუნველყოფა, ხელი შეუწყონ მოქალაქეთა ორინტირებას ბიზნესგარემოში.

ქართული და მსოფლიო კინო, მუსიკა, თეატრი, მწერლობა, არქიტექტურა და კულტურის სხვა სფეროები საზოგადოებრივი მაუწყებლის ობიექტივის პრიორიტეტები უნდა გახდნენ. მათ უნდა “გამოკვებონ” მოქალაქეთა შემოქმედებითი წყურვილები და ინტერესები.

მნიშვნელოვანია, მაუწყებლის ანალიტიკური გადაცემების ფოკუსში იყვნენ უმცირესობები, ემიგრანტები, შშმ პირები, ქალები და ზოგადად, უნდა მოხდეს ჩვენი საზოგადოების მრავალფეროვნების პოპულარიზება.

ადამიანის უფლებების დაცვა, სამოქალაქო საზოგადოების საქმიანობა, ოჯახში ძალადობა, ბავშვებთა უფლებები, ქალთა პოლიტიკური და ეკონომიკური გაძლიერების საკითხები და უფელებების ფართო სპექტრი მუდმივად უნდა იყოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ფოკუსში.

1. სპორტი და გართობა (მათ შორის, სერიალები, მუსიკალური პროგრამები)

მაუწყებელის ეთერში წარმოდგენილი უნდა იყოს მნიშვნელოვანი კულტურული, სანახაობრივი ღონისძიებები (კონცერტები, ფესტივალები, კონკურსები, ოლიმპიადები), რომლებიც კულტურული მრავალფეროვნების წარმოჩენას და ქართული კულტურის პოპულარიზაციას უწყობს ხელს. ამ პროცესში მნიშვნელოვანია საქართველოში მცხოვრები ეთნიკური უმცირესობების კულტურის მრავალფეროვნების წარმოჩენა და ინტეგრირება.

მნიშვნელოვანია არსებობდეს კინოკრიტიკა/ანალიტიკა და საინტერესო ფორმატით, როგორც ძველი, ასევე, ახალი ფილმების წარდგენა მაყურებლისთვის.

მაყურებელთა ერთი ნაწილისთვის საინტერესო იქნებოდა იუმორისტული გადაცემების არსებობა.

მაუწყებელი თავად შეიძლება გახდეს მუსიკალური თუ ქორეოგრაფიული ფესტივალების ინიციატორი/პარტნიორი, განსაკუთრებით რეგიონების მონაწილეობით, რაც თავად მაუწყებლის პოპულარიზებასაც შეუწყობს ხელს.

ბოლო წლებია, განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობენ მაყურებლებში ადგილობრივი წარმოების სერიალები. მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს ამ ტიპის პროდუქტის მიწოდება მაყურებლისთვის, რომელიც უზრუნველყოფს ყველა იმ პრობლემატური საკითხის წარმოჩენას, რომელიც არსებობს საზოგადოებაში.

1. საბავშვო გადაცემები

ამ მიმართულების სათანადოდ განვითარებამ ბავშვების, მოზარდებისა და მათი მშობლების ყურადღების მიპყრობა უნდა გამოიწვიოს მაუწყებლის საეთერო ბადისადმი. ამ მიმართულებას სჭირდება შესაბამისი დაგეგმარება და ბიუჯეტირება.

სატელვიზიო და რადიოეთერების ამ მიმართულებებით პრიორიტეტიზირების გარდა მნიშვნელოვანია, განსაკუთრებული აქცენტი გაკეთდეს ინტერნეტ-რესურსის გამოყენების განვითარებაზე. თანამედროვე ტექნოლოგიების განვითარება სულ უფრო ზრდის ინტერნეტრესურსზე მოთხოვნას და საზოგადოებრივ მაუწყებელს შეუძლია ამ სფეროში ლიდერი იყოს.

სხვა საკითხები

1. მნიშვნელოვანია, გამგეობის როლის გაძლერება როგორც პროგრამული პრიორიტეტების შემუშავებაში და ბიუჯეტის დამტკიცებაში, ასევე მათი განხორციელების მონიტორინგში. სამეურვეო საბჭო არ უნდა იყოს აღმასრულებელი დირექტორის მიერ წარდგენილი საკითხების “ნოტარიუსი”. თავისი კომპეტენციის ფარგლებში ის რეალურად უნდა იღებდეს მონაწილეობას მაუწყებლის მართვაში. ის, ასევე, უნდა ახდენდეს აღმასრულებელი დირექტორის მიერ წარდგენილი ანგარიშების, სამოქმედო გეგმების მოსმენას, რეკომენდაციების მიწოდებას და არ უნდა ერიდებოდეს დასაბუთებულ კრიტიკას, რომელიც პოზიტიურ როლს შეასრულებს მაუწყებლის განვითარებაში;
2. მნიშვნელოვანია, ყველა იმ მოკლევადიანი და გრძელვადიანი გეგმის შემუშავება, რომელიც ნათელს გახდის მაუწყებლის განვითარების მიმართულებებს. სწორედ ამ ტიპის დაგეგმარებაზე უნდა იყოს დაფუძნებული ბიუჯეტირება და სხვადასხვა პროექტის განვითარება;
3. მნიშვნელოვანია მაუწყებლების განვითარების საერთაშორისო პრაქტიკის მუდმივი ანალიზი და საუკეთესო პრაქტიკების დანერგვა საზოგადოებრივი მაუწყებლის საქმიანობაში;
4. უნდა შეიქმნას ადამიანური რესურსების მართვის ეფექტიანი პოლიტიკა, რომლის ნაწილი იქნება საშტატო ნუსხის, გაწერილი სამუშაო აღწერილობის, თანამშრომელთა განვითარების შესაძლებლობის, შეფასების სისტემის შექმნა და მათი დანერგვა მაუწყებლის ადმინისტრირების პროცესში;
5. კორპორატიული სულისკვეთების განვითარება ადამიანური რესურსების მართვის ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილი უნდა გახდეს. იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომელი, უნდა იყოს: პრესტიჟული, საამაყო, პროფესიული განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი, საზოგადოებისთვის სასარგებლო;
6. როგორც სამეურვეო საბჭო, ასევე აღმასრულებელი მენეჯმენტი უნდა ახდენდეს რეაგირებას როგორც სახელმწიფო აუდიტის, ასევე სხვადასხვა სამოქალაქო ორგანიზაციის მიერ მომზადებულ მონიტორინგის ანგარიშებზე/დასკვნებზე. ისინი უნდა იყვნენ გახსნილები, იმსჯელონ  დაფიქსირებულ გამოწვევებზე და მოახდინონ რეაგირება პრობლემებზე;
7. საზოგადოებრივი მაუწყებლის გამგეობის წევრები უნდა ახდენდნენ იმ სფეროს წარმომადგენელთა პროაქტიულ ინფორმირებასა და მაუწყებელთან დაკავშირებას, რომელსაც თავად წარმოადგენენ. ამან უნდა გააჩინოს ხიდები საზოგადოების სხვადასხვა ჯგუფსა და სამეურვეო საბჭოს, ასევე, მაუწყებელს შორის.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფცია

საზოგადოებრივი მაუწყებლის მომავალ ეფექტურ და მაყურებლისთვის საინტერესო ფორმითა და შინაარსით ფუნქციონირებას ვხედავ „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული შინაარსობრივი ვალდებულებების შესრულების თვალსაზრისით, რომლის თანახმადაც საზოგადოებრივი მაუწყებელი არის პოლიტიკური და კომერციული გავლენისაგან დამოუკიდებელი, ხელისუფლებისაგან მიუკერძოებელი, არ ექვემდებარება არცერთ სახელმწიფო უწყებას, გამჭირვალე  და საზოგადოების წინაშე ანგარიშვალდებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი. საქართველოს კანონი “მაუწყებლობის შესახებ” ქვეყანამ მიიღო 2004 წლის დეკემბერში.

2005 წელს საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი გაწევრიანდა ევროპის მაუწყებელთა კავშირში, რომლის წევრები იზიარებენ შემდეგ ძირითად ღირებულებებს:

• უნივერსალობა
• დამოუკიდებლობა
• მრავალფეროვნება
• ანგარიშვალდებულება
• ინოვაცია

საზოგადოებრივი სამაუწყებლო მედია მაუწყებლობს, ფინანსდება და კონტროლირდება საზოგადოებით საზოგადოებისათვის. საზოგადოებრივი მაუწყებლები ხშირად იქმნება კანონით და ამავე დროს არაპარტიულია, დამოუკიდებელია და მაუწყებლობს საზოგადოების კეთილდღეობისათვის.

აღნიშნული პრინციპები, ღირებულებები და ასევე BBC -ის სტანდარტები გაზიარებულია საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსში, რომელიც კიდევ უფრო დეტალურად არეგულირებს საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის  საქმიანობას. დოკუმენტში მკაფიოდ არის გაწერილი მაუწყებლის ანგარიშვალდებულებაც – „ვიხელმძღვანელოთ საზოგადოების ინტერესებით. დავეხმაროთ მას ინფორმირებული გადაწყვეტილების მიღებაში. მოვუსმინოთ მათ რჩევებს და პრეტენზიებს. დაუფარავად და დაუყოვნებლივ გამოვასწოროთ შეცდომები. მუდამ გვახსოვდეს, რომ ჩვენ ვმუშაობთ საზოგადოებისთვის და საზოგადოებასთან ერთად“. ვთვლი, ეს ის უმთავრესია, რითაც უნდა იხელმძღვანელოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი ყოველთვის.

2009 წელს საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ დამტკიცებული მაუწყებელთა ქცევის კოდექსი ასევე ეყრდნობა შემდეგ სამაუწყებლო პრინციპებს: „მიუკერძოებლობა და ზუსტი ინფორმაციის უზრუნველყოფა, სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლება, ჟურნალისტთა პროფესიული თავისუფლება, სარედაქციო დამოუკიდებლობა და საზოგადოებრივი ანგარიშვალდებულება, სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბების ხელშეწყობა“.

ყოველივე ზემოთქმულის გათვალისწინებით საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი (სამი სატელევიზიო არხი: საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხი, მეორე არხი, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი და სამი რადიოსადგური: რადიო1, რადიო2, აჭარის რადიო), არის ის მედია, რომელიც მაყურებელს უნდა სთავაზობდეს მაქსიმალურად მრავალფეროვანი ფორმატისა და შინაარსის გადაცემებს. კერძოდ: საინფორმაციოს, საზოგადოებრივ-პოლიტიკურს, ანალიტიკურს, გასართობს, იუმორისტულს, მუსიკალურს, საგანმანათლებლო, შემეცნებითს, საბავშვო, ინტელექტუალურს, დოკუმენტურს, სპორტულს და სხვა.

უნდა უზრუნველყოფდეს საზოგადოების ყველა ჯგუფის ინტერესების ასახვას და გათვალისწინებას მომზადებულ პროდუქციაში. ასევე უზრუნველყოფდეს საქართველოს მოქალაქეთა სხვადასხვა ჯგუფების /ეთნიკური, რელიგიური, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირები და სხვა/ წარმომადგენელთა ადეკვატური რაოდენობით მონაწილეობას, როგორც გადაცემების თემად და რესპონდენტად, ასევე სასურველია, რომ ამ ჯგუფების წარმომადგენლები თვითონ იყონ ჩართული გადაცემების მომზადების პროცესში.

იყოს ორიენტირებული საკუთარი საქმიანობის მუდმივ განვითარებასა და წინსვლაზე, მაყურებელს სთავაზობდეს საკუთარ ინოვაციურ და მსოფლიო მედია ბაზარზე მიმდინარე ახალ საინტერესო პროექტებს.

აღსანიშნავია, რომ წლების განმავლობაში საზოგადოებრივ მაუწყებელს საზოგადოების სხვადასხვა ჯგუფები რეგურალურად აკრიტიკებდნენ მრავალი საკითხის გამო. მოსახლეობის ნდობა მაუწყებლის მიმართ საკმაოდ დაბალია ბოლო ათწლეულების განმავლობაში.

იმისთვის, რომ საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა დაიბრუნოს ნდობა, ამაღლდეს გადაცემების რეიტინგი და ხარისხიანად შეასრულოს კანონით მასზე დაკისრებული ვალდებულება აუცილებელია ეფექტური ნაბიჯების  გადადგმა.

აქვე აღსანიშნავია, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებელი ბოლო პროგრამულ პრიორიტეტებს 2015-2016 წლებზე გვთავაზობს და ჯერ არ არის განსაზღვრული 2017-2018 წლების პრიორიტეტები.

ბოლო პროგრამულ პრიორიტეტებში მრავალი მნიშვნელოვანი საკითხი მკაფიოდ ან საერთოდ არ არის ასახული. მაგალითისთვის მოვიყვან ევროპული და ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გაშუქების საკითხს, რომელიც არ არის გათვალისწინებული პროგრამულ პრიორიტეტებში, მაგრამ სინამდვილეში არის ქვეყნისთვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი. ასევე არ არის ყურადღება გამახვილებული ეროვნული უმცირესობებით დასახლებული რეგიონების ქვეყნის ერთიან საინფორმაციო სივრცეში ეფექტურ ჩართვაზე, რაც ჩვენი ქვეყნისთვის ერთ-ერთი მნიშნელოვანი საკითხია, რისი მნიშვნელობა კვლევებითაც დასტურდება.

გასათვალისწინებელია, რომ მთელ ქვეყანაში, განსაკუთრებით ეროვნული უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში ვრცელდება საკმაოდ ცალმხრივი ინფორმაცია, მუშაობს რუსული პროპაგანდა, რაც ნეგატიურად აისახება მოსახლეობის განწყობებზე ევროატლანტიკური ინტეგრაციის მისამართით და ასვე ქვეყნის წინაშე არსებული გამოწვევების იდენტიფიცირების თვალსაზრისით. აღნიშნული დასტურდება ამერიკის ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის NDI-ს კვლევებით. NDI 2017 წლის კვლევის მიხედვით კითხვაზე: საქართველო უნდა გაწევრიანდეს ევროკავშირში თანხმობა უმცირესობებით დასახლებული რეგიონების მოსახლეობის მხოლოდ 23 % დააფიქსირა, ხოლო ევრაზიულ კავშირში – 49 %, აღნიშნული მოსახლეობის 25 % კი საერთოდ ამ კითხვებზე პასუხი არ ჰქონდა. იგივე NDI 2017 წლის კვლევის მიხედვით კითხვაზე: გსმენიათ თუ არა ვიზალიბერალიზაციის შესახებ, რომელიც საქართველოს მოქალაქეებს ევროკავშირის წევრ უმეტეს ქვეყნებში უვიზოდ მოგზაურობის საშუალებას მისცემს ეროვნული უმცირესობებით დადსასხლებული რეგიონების მოსახლეობის 37 % დააფიქსირა, რომ ამის შესახებ არაფერი იცოდა, რაც გულისხმობს იმას, რომ მოსახლეობაში არსებობს ობიექტური ინფორმაციის დეფიციტი. კიდევ ერთი ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი საკითხი, NDI 2016 წლის კვლევის მიხედვით, ეროვნული უმცირესობებით დასახლებული  რეგიონების მოსახლება სხვა რეგიონების მოსახლეობისგან განსხვავებით ტერიტორიულ მთლიანობას  ნაკლებ პრობლებურად მიიჩნევს.

ყველაფრის ამის გათვალისწინებით ვთვლი, რომ არის საჭირო სწორი სტრატეგიის შემუშავება, საზოგადოებისა და ქვეყნის ინტერესებზე მორგებული პროგრამული პრიორიტეტების განსაზღვრა და მისი შემდგომ შესრულებაზე კონტროლი.

გასათვალისწინებელია ასევე ევროპის მაუწყებელთა კავშირის „ხედვა 2020“ რეკომენდაციები, განსაკუთრებით შემდეგი რეკომენდაციები: „მუდმივად უნდა გავაუმჯობესოთ და განვავითაროთ ჩვენი პროგრამებისა და მომსახურების ხარისხი, მრავალფეროვნება, ურთიერთქმედება, პერსონალიზაცია და კონტექსტი…; თუ ჩვენ გვინდა აუდიტორია ურთიერთქმედებაში იყოს ჩვენთან, ჩვენ გვჭირდება აუდიტორიასთან ურთიერთქმედება. ეს კი მოითხოვს მრავალფეროვან სტრატეგიას და კომუნიკაციის ახალ გზებს. მრავალფეროვნება განიხილება ფართო გაგებით (ასაკი, სოციალური / კულტურული, ეთნიკური წარმომავლობა,  გენდერი, სქესი, ცხოვრების წესი,რეგიონი, რელიგია და სხვა).

ასევე აუცილებელია, რომ მოხდეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემების ფორმატისა და შინაარსის კანონთან და საზოგადოების რეალურ მოთხოვნებთან შესაბამისობაში მოყვანა. საამისოდ მნიშვნელოვანია კვალიფიციური და სანდო სოციოლოგიური კვლევის ჩატარება, რომელიც გათვალისწინებული იქნება საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროგრამულ პრიორიტეტებში და კონკრეტულ გადაცემებში.

სამეურვეო საბჭო თავისი ფუნქციებიდან გამომდინარე ადგენს საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროგრამულ პრიორიტეტებს. სასურველია, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის ანგარიში პროგრამული პრიორიტეტების გათვალისწინებით მზადდებოდეს.

ჩემი არჩევის შემთხვევაში, სამეურვეო საბჭოს მე შევთავაზებ საზოგადოებრივი მაუწყებლის შემდეგ პროგრამულ პრიორიტეტებს:

საზოგადოებრივი, სამოქალაქო, შემეცნებითი და პოლიტიკური ინტერესების გასათვალისწინებლად და ასევე ეთერში ასახვისთვის სასურველია, რომ მომზადდეს და ეთერში რეგულარულად გავიდეს დისკუსიები სხვადასხვა აქტუალური საკითხების შესახებ. სასურველია, რომ ეს პროექტები ხორციელდებოდეს როგორც ექსპერტების, კომპეტენტური პირების, საჯარო მოხელეების მონაწილეობით, ასევე სასურველია, რომ განხილვებში გარკვეული დოზით მიიღოს მონაწილეობა რიგითი მოქალაქეების ცალკეულმა წარმომადგენლებმა და ადეკვატური პროპორციით იყოს ასახული საქართველოს ეთნიკური და რელიგიური მრავალფეროვნება. რათა ეროვნულ უმცირესობებს მიეცეთ შესაძლებლობა ჩაერთონ და გამოთქვან მოსაზრებები არა მხოლოდ უშუალოდ ეროვნულ უმცირესობებთან დაკავშირებულ საკითხებზე, არამედ ზოგადად ქვეყნისთვის მნიშვნელოვან საკითხებზე. ასევე ძალზე მნიშვენლოვანია, რომ ამ დისკუსეიბში და წამყვან გადაცემებში მონაწილეობას იღებდნენ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირები.

ასევე მნიშვნელოვანია შეიქმნას სპეციალური პროგრამები ჟურნალისტური გამოძიების კუთხით. სასურველია, რომ ჟურნალისტური გამოძიების გადაცემები გადიოდეს ყოველკვირეულად. ეს ჟურნალისტური გამოძიება უნდა იყოს საჯარო სექტორზე საზოგადოებრივი/სამოქალაქო მეთვალყურეობისა და მონიტორინგის ერთ-ერთი მექანიზმი.

ადამიანის უფლებების შესახებ რეგულარული გადაცემების მომზადება. ადამიანის უფლებათა სწავლება, პოლულარიზება და კონკრეტული უფლებადარღვევების შესახებ გადაცემების მომზადება. საერთაშორისო და ადგილობრივი გამოცდილებისა და მდგომაროების შესახებ ინფორმაციების მომზადება განთავსება.

საინფორმაციო და სხვა გადაცემებში სრულყოფილად აისახოს საქართველოს რეგიონებში მიმდინარე სამოქალაქო, პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიკური, კულტურული ცხოვრების ამსახველი და სხვა პროცესები. ამ გადაცემებში ადეკვატური ქრონომეტრაჟითა და შინაარსით უნდა იყოს წარმოდგენილი ეროვნული უცმირესობებით დასახლებული რეგიონებისთვის აქტუალური საკითხები.

განსაკუთრებული ყურადღება უნდა გამახვილდეს გადაცემებში პენსიონერების, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირების, დევნილების, უმუშევრებისა და საზოგადოების სხვა დაუცველი ჯგუფების წინაშე არსებულ სირთულეებზე.

მომზადდეს გადაცემები გენდერული თანასწორობის შესახებ.

გადაცემებში სასურველია აისახოს საქართველოს საერთაშორისო თანამშრომლობის და საერთაშორისო პოლიტიკის, ეკონომიკის, უფლებების დაცვის, კულტურისა და სხვა მნიშვნელოვანი პროცესები. ამ თავლსაზრისით ყურადღება უნდა გამახვილდეს როგორც ევროპისა და ამერიკის სახელმწიფოებზე, ასევე აზიის ქვეყნებზე და განსაკუთრებით საქართველოს უშუალო სამეზობლოზე.

გადაცემებში აისახოს საერთაშორისო ორგანიზაციების მუშაობა და მათი საქართველოსთან თანამშრომლობა, კერძოდ ნატო, ევროსაბჭო, ევროკავშირი, ეუთო, გაერო და სხვა სერთაშორისო ორგანიზაციები. ამ საკითხებზე მომზადებულ გადაცემებში მონაწილეობა სხვა მოქალაქეებთან ერთად მიიღონ ეროვნული და რელიგიური უცმირესობების, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირების და სხვა ჯგუფების წარმომადგენლებმა.

გადაცემები და სიუჟეტები ევროინტერაციისა და ევროატლანტიკური ინტეგრაციის პროცესებზე. საქართველოს განვითარებაზე დასავლეთთან ინტეგრაციის დადებით გავლენაზე, ასოცირების ხელშეკრულებით მიღებულ შესაძლებლობებზე, სხვადასხვა სფეროს განვითარებისა და წარმატების საკითხში დასავლური ქვეყნების გამოცდილებაზე. გადაცემები ნატოში გაწევრიანების შესაძლებლობის შესახებ. მითუმეტეს, როდესაც საქართველოს კანონის „მაუწყებლობის შესახებ“ მე-16 მუხლის თანახმად საზოგდოებრივი მაუწყებელი ვალდებულია „უზრუნველყოს საქართველოს საგარეო პოლიტიკის ძირითადი მიმართულებების,  მათ შორის, ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციაში (შემდგომ − ნატო) და ევროკავშირში ინტეგრაციის, პოპულარიზაცია“.

ქართულ ენაზე მომზადებულ საინფორმაციო გადაცემებში შესაბამისი კვალიფიკაციისა და ცოდნის მქონე საქართველოს ეროვნული უმცირესობების წარმომადგენელთა ჩართვა, რისი  განხორციელებაც სამოქალაქო ინტეგრაციის პროცესისთვის მნიშვნელოვანია.

ეროვნული და რელიგიური უმცირესობების სააჭიროებების, პრობლემების, წარმატებების, მნიშნელოვანი თარიღებისა და სხვა საკითხების თაობაზე გადაცემებისა და სიუჟეტების მომზადება.

საქართველოში არსებული სხვადსხვა რელიგიური და ეთნიკური უმცირესობების ჯგუფების კულტურის, ტრადიციების, ფასეულობების, ყოფის და სხვა მნიშვნელოვანი და საინტერესო საკითხების ამსახველი გადაცემების მომზადება და ასევე მისი ასახვა საინფრომაციო გადაცემებში.

მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონი ავალდებულებს საზოგადოებრივ მაუწყებელს, პროგრამებში ასახოს საზოგადოებაში არსებული ეთნიკური, კულტურული, ენობრივი, რელიგიური, ასაკობრივი და გენდერული მრავალფეროვნება და სათანადო პროპორციით განათავსოს ინფორმაცია უმცირესობების ენაზე, უმცირესობების შესახებ და უმცირესობების მიერ მომზადებული პროგრამები (მუხლი 16). ამავე კანონის 33.11 მუხლის თანახმად, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა ყოველწლიურად უნდა შექმნას ერთი ან ერთზე მეტი რეგულარული პროგრამული პროდუქტი არანაკლებ ოთხ ენაზე, მათ შორის, აფხაზურ და ოსურ ენებზე.

გადაცემებში განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მიმდინარე პროცესებს. უფლებების დარღვევის ფაქტებსა და მათზე რეაგირების საკითხებს. მაგრამ ამავე დროს ამ გადაცემებმა ნეგატიური დამოკიდებულებები არ უნდა გამოიწვიოს არცერთი ეთნიკური ჯგუფის მიმართ და არ უნდა უწყობდეს ხელს კონფლიქტის ესკალაციას. ასევე ამ ტიპის გადაცემებსა და სიუჟეტებში სასურველია, რომ ასახული იყოს კონფლიქტის ზონებში მცხოვრები სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფების წარმომადგენელთა მშვიდობიანი და ურთიერთსოლიდარობით გამსჭვალული ურთიერთობების რეალური ფაქტები.

სასურველია, რომ შეიქმნას სპეციალური გადაცემები, სიუჟეტები საქართველოს ფარგლებს გარეთ მცხოვრები ჩვენი თანამემამულეების შესახებ და მასში აისახოს როგორც ეთნიკურად ქართველების, ასევე საქართველოდან წასულ ეროვნული უმცირესობების წარმოამდგენლების შესახებ ინფორმაცია.

ყურადღება უნდა მიექცეს და გაძლიერდეს შემეცნებითი და გასართობი პროგრამები ბავშვებისა და ახალგაზრდებისთვის სხვადასხვა ასაკობრივი (სკოლამდელი, სასკოლო, სტუდენტობა) ჯგუფისათვის. ხოლო ამ პროგრამებში გარკვეული პროპორციით წარმოდგენილი იყოს საქართველოს ეთნიკური და რელიგიური მრავალფეროვნება. ამ გადაცემებში ასახული უნდა იყოს როგორც ახალგაზრდობის პრობლემები, ასევე წარმატებული მაგალითები, უცხოეთის ანალოგები და სხვა საინტერესო თემები.

შემეცნებით პროგრამებში ასახული უნდა იყოს საქართველოს კულტურული და ისტორიული მემკვიდრეობის მნიშვენლოვანი საკითხები; მოქალაქეთა ინტერესების შესაბამისი ინფორმაცია კულტურის, ისტორიის, მეცნიერების თანამედროვე მიღწევების, მსოფლიო და საქართველოს მაშტაბის სამეცნიერო მოვლენების შესახებ. ასევე ასახული უნდა იყოს მსოფლიოსა და საქართველოს რელიგიური მრავალფეროვნებისა და რელიგიის თავისუფლების მნიშველოვანი საკითხები.

შეიქმნას სპეციალური პროგრამები მომხმარებელთა უფლებების, მათ შორის ჯანსაღ კვების შესახებ, რათა მოქალაქეებს სრულფასოვანი ინფორმაცია ჰქონდეთ გაყიდვაში არსებული სხვადასხვა პროდუქციის შესახებ.

გადაცემებში ასახული უნდა იყოს ცხოვრების ჯანსაღი წესის დანერგვის ხელშემწყობი იფორმაცია. ასევე უნდა ტარდებოდეს სხვადასხვა მედიაკამპანიები და ეწყობოდეს დისკუსიები ნარკომანიის, ლოთობის, სიგარეტის მოწევისა და სხვა ასოციალური ქცევების საწინააღმდეგოდ.

გადაცემები ეკოლგიის შესახებ. ქვეყანაში დიდი პრობლემები არსებობს ამ თვალსაზრისით და მის გამოსწორებას საზოგადოების სწორი ინფორმირება და ძალისხმევა სჭირდება.

მოქალაქეთა ინტერესებისა და სურვილების გათვალისწინებით სასურველია, რომ ხდებოდეს ეთერში სხვადასხვა ფილმების, სპექტაკლების, მუსიკის განთავსება. და ასევე ზოგიერთი პროდუქციის ანალიზი უნდა კეთდებოდეს კინომცოდნეებისა და მოქალაქეების მიერ, რათა გაანალიზებულ იქნას ფილმის მხატვრული და შინაარსობრივი მხარეები.

საზოგადოების დისკუსიის წახალისება სხვადასხვა აქტუალური საკითხების შესახებ და ამ დისკუსიებში ეროვნული და რელიგიური უცმირესობების წარმომადგენელთა სრულფასოვანი და ადეკვატური რაოდენობით წარმოდგენა-ჩართვა.

მნიშვნელოვანია სპორტული ასპარეზობების ტრანსლაცია. მათ შორის დაკმაყოფილებული უნდა იყოს საზოგადოების იმ ჯგუფების ინტერესი ვისაც შეიძლება აინტერესებდეს როგორც ევროპის, ასევე სხვა კონტინენტებზე გამართული ასპარეზობები.

აღნიშნული პრიორიტეტებით უნდა მოხდეს საზოგადოებრივი რადიოს ფუნქციონირებაც, სადაც სასურველია ინტერაქტიული გადაცემების მომზადება, მაგრამ ამავე დროს გასათვლისწინებელია ის გარემოება, რომ საზოგადოებრივი რადიოს რესურსი, როგორც სამოქალაქო ინტეგრაციის ხელშემწყობი რადიოსი ნაკლებად არის რეალიზებული. ეროვნულ უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში მოსახლეობა ძირითად შემთხვევებში რაიდოსიგნალს ვერ იღებს.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ მომზადებული ზოგიერთი გადაცემის თარგმნა და გაშვება ეროვნული უმცირესობების ენებზე საზოგადოებრივი მაუწყებლის არხებით და ასევე ეროვნული უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში მაუწყებლობის მქონე რეგიონული ტელევიზიების მეშვეობით გადაცემა.

გადაცემებში მეზობელი სახელმწიფოების კულტურის, ტრადიციების, ღირებულებებისა და თანამშრომლობის უკეთ წარმოჩენა.

გადაცემები დევნილების შესახებ.

პროგრამებში ყურადრება უნდა გამახვილდეს საქართველოს სხვადასხვა ომების ვეტერანებზე – მათ ოჯახების სოციალური დაცვის საკითხებზე. ასევე სასურველია მომზადდეს გადაცემები სამხედრო ცხოვრების, მესაზღვრეებისა და საზღვრის პირა რეგიონების შესახებ.

გადაცემებში ასახული უნდა იყოს საქართველოს სხვადასხვა რეგიონების კულტურული, ეთნიკური, რელიგიური, ეთნოგრაფიული, ფოლკლორული და სხვა ტრადიციები და თავისებურებები.

მიგრანტების უფლებები და მდგომარეობა;

ეკონომიკის განვითარების სტრატეგიები და კონკრეტული ეკონომიკური მაჩვენებლების გაანალიზება უნდა ხდებოდეს სხვადასხვა გადაცემებში.

მთლიანობაში გადაცემები უნდა ემსახურებოდეს ქვეყანაში ტოლერანტული გარემოს ჩამოყალიბებას, მოქალაქეთა მიერ სახელმწიფოსა და საზოგადოებრივ პროცესებზე მონიტორინგს, კონტროლს და მოქალაქეთათვის მათთვის სიანტერესო საკითხების შესახებ ინფორმაციის მიწოდებას, როგორც საინფორმაციო ასევე შემეცნებით-გასართობ ფორმატში.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო პერიოდულად უნდა მართავდეს შეხვედრებს საზოგადოების სხვადასხვა ჯგუფებთან – ექსპერტებთან, მეცნიერებთან, ხელოვნებთან, არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, ეროვნულ უმცირესობებთან, რელიგიური ჯგუფებთან, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებთან, ახალგაზრდობასთან,  ბიზნესის წარმომადგენლებთან, ჩვენი საზოგადეობის ყველა ჯგუფის წარმომადგენლებთან როგორც დედაქალაქში, ასევე რეგიონებში, მათ შორის ეროვნული უმცირესობებით კომპაქტურად დასახლებულ რეგიონებში. ამ შეხვედრების დროს წამოწეული მნიშნელოვანი საკითხები უნდა აისახოს  პროგრამულ პრიორიტეტებში.

განსაკუთრებული ყურადღება უნდა დაეთმოს საქართველოს რეალობისთვის შესაბამისი საერთაშორისო გამოცდილების გაზიარებასა და საქართველოში დანერგვის საკითხს.

ვთვლი, რომ სამეურვეო საბჭომ კოლეგიალურ ფორმატში უნდა ითანამშრომლოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექციასთან, შემოქმედებით ჯგუფებთან, ჟურნალისტებთან და ყველა თანამშრომელთან.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარებისათვის აუცილებელია ერთმანეთისაგან მკაფიოდ იყოს გამიჯნული  სამეურვეო საბჭოს და მენეჯმენტის ფუნქციები. ბორდი პასუხისმგებელია მაუწყებლის სტრატეგიის განსაზღვრასა და მისი განხორციელების კონტროლზე, ხოლო გენერალური დირექტორი და მენეჯმენტი- საბჭოს მიერ განსაზღვრული პრიორიტეტების იმპლიმენტაციაზე.

ვფიქრობ, რომ სტრატეგიის და პროგრამული პრიოირტეტების განსაზღვრის მექანიზმებია საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვა და წარმომადგენლობითი საზოგადოებრივი საბჭოების შექმნა, რაც კანონითაც არის სავალდებული. მაუწყებელმა უნდა გამოიყენოს საზოგადოებასთან ინტერაქციის სხვადასხვა მექანიზმები, რათა ბორდმა საზოგადოების ხედვა და საჭიროებები ასახოს ყოველწლიურ პროგრამულ პრიორიტეტებში.

სამეურვეო საბჭოს მიერ განსაზღვრული სტრატეგიისა და პროგრამული პრიორიტეტების იმპლიმენტაციის მონიტორინგის მიზნით, უნდა მოხდეს ბორდში სამი ქვეჯგუფის შექმნა, რომელიც იმუშავებს 1) პროგრამული ნაწილის 2) ფინანსური ნაწილის და 3) მომხმარებელთა საჩივრების შესწავლაზე.

ვრცლად რამდენიმე საკითხზე.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების უმთავრესი წინაპირობა მისი დეპოლიტიზაციაა. დეპოლიტიზაცია, რომელიც მმართველი პოლიტიკური პარტიის  დაქვემდებარებიდან გასვლას გულისხმობს. არ არსებობს ბერკეტი, რომელიც მთლიანად დაიცავს მაუწყებელს პოლიტიკური გავლენისგან, ამის ერთადერთი გარანტია პროფესიონალებისაგან დაკომპლექტებული გუნდის შეკრებაა. თუკი რთულია მაღალკვალიფიციური ჟურნალისტების  მრავალრიცხოვანი ჯგუფის შექმნა, ამ შემთხვევაში საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელთა (რედაქტორი, პროდიუსერი…) მაღალ პროფესიონალური დონე საკმარისია სასურველი სურათის მისაღებად.

საზოგადოებრივი მაუწყებელის უმთავრესი ფუნქცია საზოგადოებისათვის ზუსტი და მიუკერძოებელი ინფორმაციის მიწოდებაა. საყურადღებოა ის ფაქტი, რომ უკანასკნელი წლის განმვალობაში საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიმართ ნდობამ თითქმის 10 პროცნტით დაიწია, ისევე როგორც რეიტინგმა. თუკი აქამდე პრობლემა ხელოვნურად შექმნილი ბალანსი იყო, რომელიც ხშირ შემთხვევებში მნიშვნლოვანი საკითხების იგნორირებას ან ზედაპირულად გაშუქებას გულისხმობდა, დღეს საქმე გვაქვს პირდაპირ პოლიტიკურ აფილაციასთან. ისევ ძალიან ხშირია საზოგადოებისათვის საყურადღებო, აქტუალური თემების უგულებელყოფა და დამალვა, რაც მნიშვნელოვნად აზარალებს მაუწყებლის ავტორიტეტს.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის საინფორმაციო სამსახური ასევე სამაგალითო უნდა იყოს ეთიკის ნორმების დაცვის კუთხით. იქიდან გამომდინარე, რომ მაუწყებელს გააჩნია საკუთარი თვითრეგულირების კოდექსი, მაუწყებლის ნებისმიერი თანამშრომელი ხდება ვალდებული შეასრულოს და მისი დარღვევის შემთხვევაში იზრუნოს მის გამოსწორებაზე.

არსებობს მოსაზრება, რომ ზედმიწვენით დაბალანსებული, ეთიკის ნორმების ფარგლებში მოქცეული მაუწყებელი ნაკლებ საინტერესო ხდება მაყურებლისთვის. სწორედ ეს მისია აკისრია საზოგადოებრივ მაუწყებელს, რომ დაამკვიდროს ახალი სტანდარტი, სიღრმისეულად და მწვავედ წარმოადგინოს ქვეყანაში მიმდინარე პროცესები ისე, რომ არ დაარღვიოს სხვა ადამიანის უფლებები.

ვფიქრობ, ასეთ შემთხვევაში ეფექტური იქნება, თვითონ მენეჯმენტმა შექმნას ქცევის კოდექსის დანერგვისა და მონიტორინგის სამსახური და ქცევის კოდექსის დაცვა ჟურნალისტთა სამუშაო კონტრაქტის ნაწილი იყოს. მონიტორინგის სამსახური არა მარტო გარედან შემოსულ საჩივრებს და პრეტენზიებს უნდა სწავლობდეს, არამედ ყოველკვირეულად უნდა განიხილავდეს მონიტორინგის შედეგებს ჟურნალისტებთან. ჟურნალისტის მხრიდან ჟურნალისტური ეთიკის ნორმების სერიოზული და განმეორებითი დარღვევების შემთხვევაში შესაძლებელია ფინანსური სანქციების დაწესებაც.

ვფიქრობ, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის (როგორც სატელევიზიო, ასევე რადიოეთერში) საინფორმაციო გამოშვება უნდა გადიოდეს ყველაზე ხშირად, საათში ერთხელ. იყოს ყველაზე ოპერატიული, ზუსტი და თავისუფალი გავლენებისგან. ასევე, აუცილებლად უნდა გაგრძელდეს ინფორმაციის გავრცელება არაქართულენოვანი მოსახლეობისათვის.  მაუწყებელი კონკურენციაში უნდა შედიოდეს სხვა კერძო ტელევიზიებთან სწორედ საინფორმაციო გადაცემებით, პოლიტიკური თოქ-შოუებით და არა გასართობი გადაცემებით. სწორედ ამ მიმართულების გაძლიერება გახდის მაუწყებელს კონკურენტუნარიანს. თუკი კერძო არხებს არ აქვთ საშუალება ძირითადი რესურსი საინფორმაციო გადაცემებისკენ მიმართონ, რადგან მათ უწევთ რეკლამის მოზიდვა და რესურსების გადანაწილება, საზოგადოებრივ მაუწყებელს აქვს ამის ფინანსური საშუალება და ვფიქრობ, უნდა გამოიყენოს.

იქიდან გამომდინარე, რომ თანამდროვე სამყაროში სულ უფრო და უფრო ძლიერდება ინტერნეტით  ინფორმაციის მიღების საშუალებები, უნდა შეიქმნას, დაიხვეწოს და გახდეს ქვეყანაში წამყვანი საინფორმაციო საშუალება საზმაუწყებლის ვებგვერდი, ფეისბუქ გვერდი, ტვიტერი…

საზ. არხის ინტერნეტ-გვერდი უნდა გახდეს ყველაზე სანდო და პოპულარული ვებპორტალი, მაგალითად, ბრიტანული BBC-ის  მსგავსი, სადაც შესაძლებელია ყველა სახის ინფორმაციის მიღება და მისი სანდოობის ხარისხი ყველაზე მაღალია. ასევე უნდა არსებობდეს სმარტ ტელეფონების აპლიკაცია,(ისევ BBC-ის მაგალითს მოვიყვან), რომლის მეშვეობითაც ახალი ამბის მიწოდება მოხდება არა მხოლოდ ტელევიზიის თუ კომპიუტერის, არამედ მობილური ტელეფონითაც.

რა უნდა იყოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროგრამული პრიორიტეტი? საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიზანი არ უნდა იყოს მხოლოდ მაღალი რეიტინგი და ამიტომ არ უნდა მოხდეს გასართობ თუ ყვითელ გადაცემებზე ფოკუსირება. მაგრამ ამავე დროს საზ. მაუწყებელი არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ამბობდეს უარს მაყურებლის ინტერესზე და ყურებადობის მაღალ მაჩვენებელზე. არსებობს მცდარი მოსაზრება, რომ თუკი გადაცემა არ არის სკანდალური და არ აკმაყოფილებს მეინსტრიმის მოთხოვნებს, მისით დაინტერესება დაბალია. მთავარი არის, როგორ იფუთება გადაცემა, როგორ მზადდება. თუკი ვსაუბრობთ ტელევიზიაზე – გამოსახულება ასრულებს ერთ-ერთ გადამწყევტ როლს და მისი პროფესიონალურად შექმნის შემთხვევაში მაყურებლის მოზიდვა  გარანტირებულია. გასართობი გადაცემებიც კი შესაძლებელია ასრულებდეს საგანმანათლებლო ფუნქციას.

ასევე, საზოგადოებრივი ტელევიზია არ უნდა ასრულებდეს მხოლოდ უმრავლესობის დაკვეთას, მას უნდა ქონდეს პრეტენზია შესთავაზოს მაყურებელს ის, რაც ნაკლებ პოპულარულია და სწორედ ამ პროდუქტით დააინტერესოს ის.  მაუწყებელს უნდა ჰქონდეს მკვეთრად გამოხატული პოზიცია, რომელიც დემოკრატიული, ლიბერალური ღირებულებების იდეაზე დგას.

მაუწყებელმა არ უნდა დაუშვას კომპრომისი და არ უნდა დაექვემდებაროს არცერთი უმრავლესობის ჯგუფის მოთხოვნებს უმცირესობის ჯგუფის უფლებების ხარჯზე. რელიგიური, სექსუალური თუ ეთნიკური ინტერესების დაცვა საზ. მაუწყებლის ერთ-ერთი უმთავრესი მიზანი უნდა იყოს.

წლების განმავლობაში მაუწყებლის ვალდებულებაა მის ეთერში იყოს ჟურნალისტური გამოძიება. ეს არის აგრეთვე უმთავრესი და აუცილებელი პირობა, რომელიც მუდმივად უნდა არსებობდეს მაუწყებლის ეთერში.

მაუწყებელი სიღრმისეულად  უნდა აშუქებდეს და ინტერესდებოდეს ქალთა, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე, ნარკოდამოკიდებული  თუ სხვა ადამიანების პრობლემებით. მაუწყებელმა ხელი უნდა შეუწყოს არსებული მავნე სტერეოტიპების ნგრევის პროცესს. ყოველივე ზემოხსენებულს უნდა ეთმობოდეს ეთერი და მზადდებოდეს მაღალკვალიფიციური გადაცემები თუ თოქშოუები. ამ გზით საზოგადოებრივი მაუწყებელი შეავსებს მედიაში არსებულ სიცარიელეს და დაამკვიდრებს მაღალ სტანდარტს. საზ. მაუწყებელს აკისრია როგორც გასართობი, ასევე შემეცნებითი და საგანმანათლებლო ვალდებულება, ამიტომ უმთავრესი პრიორიტები სწორედ ამ კონტენტის მქონე გადაცემების წარმოებაა.

აგრეთვე, საინფორმაციო გამოშვების გარდა, სხვა ნებისმიერი გადაცემის შერჩევა უნდა მოხდეს ტენდერის გზით. ახალი კანონის პირობებში უნდა წინასწარ გაიწეროს სტანდარტი, რომლის მეშვეობითაც ტენდერისა და ახალი შესყიდვების შემდეგ ინფორმაცია გამარჯვებული პროექტების შესახებ იყოს საჯარო და გამჭვირვალე. აუცილებელია  გადაწყვეტილების მიღება იმასთან დაკავშირებით, თუ სად უნდა დამზადდეს ისინი- გარე წარმოება თუ შიდა წარმოება. გასათვალისწინებელია რისკებიც – გარე წარმოება პროდუქტს აიაფებს და აქედან გამომდინარე, ყველაზე იაფ პროდუქტს გამარჯვების უფრო მეტ შანსს აძლევს ტენდერში . ამასთანავე გარე წარმოება ხელს უწყობს ტელესტუდიების განვითარებას და ახალი იდეებისა თუ ინიციატივების მოზიდვას. შიდა პროდუქტის წარმოება გაცილებით იაფი ჯდება მაუწყებლისათვის.

უკანასკნელ წელს ჩატარებული კონკურსი ძალიან ბევრ კითხვას აჩენს. გამარჯვებული პროექტებიდან რამდენიმე მაინც ვერ მოხვდა ეთერში, ხოლო პროგრამულ ბადეში განთავსდა ისეთი გადაცემა, რომელსაც არ მიუღია მონაწილეობა კონკურსში. ყოველივე ზემოხსენებული აჩენს ეჭვს, რომ ახალ პროგრამებთან დაკავშირებული გადაწყვეტილებები არის დირექტორის მიერ ერთპიროვნულად, გაუმჭივრვალედ და დაუსაბუთებელად მიღებული. ამგვარი ფაქტებისგან საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა იყოს სრულად დაცული, რადგან მსგავსი შემთხვევები კიდევ უფრო მეტად შეამცირებს მაუწყებლის მიმართ არსებულ ნდობას.

საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა უთმობდეს ეთერს როგორც სოციალურ რეკლამებს, ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ დაფინანსებულ პროექტებს და მიზნად ისახავდეს დემოკრატიული იდეების პოპულარიზაციას.

სამეურვეო საბჭო მუდმივად უნდა ცდილობდეს და მოითხოვდეს მაუწყებლის მენეჯმენტისგან მაქსიმალურ გამჭვირვალობას და ანგარიშვალდებულების გაზრდას საკუთარი აუდიტორიის მიმართ.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის მთავრი მიზანია დემოკრატიული ღირებულებების დაცვა და ხალხთან მიტანა.  იგი უნდა ემსახურებოდეს მოსახლეობის ინფორმაციით და აუდიოვიზუალური პროგრამებით უზრუნველყოფას.

არ უნდა კონტროლდებოდეს ხელისუფლების ორგანოებისგან.

იგი  აერთიანებს ტელეკომპანიებს, რადიო მაუწყებლობას და ინტერნეტ საიტებს.  მას აქვს რესურსი, დააკმაყოფილოს   საზოგადოების  მოთხოვნა.

მისი მთავარი ამოცანაა ემსახუროს ხალხს.

საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა მიეწოდებოდეს საქართველოს ტერიტორიაზე მცხოვრებ ყველა მოქალქეს.

ძირითადიმიზანიუნდაიყოს, მაქსიმალურადდააკმაყოფილოსფართოსპექტრის  აუდიტორიისმოთხოვნილება. მაყურებელს ოპერატიულად, ობიექტურადდამაღალპროფესიულდონეზე უნდამიაწოდოს  ტელეპროდუქცია, როგორცჩვენსქვეყანაში,  ასევემისფარგლებსგარეთ   მიმდინარემოვლენებისშესახებ.

მაუწყებლობა ზუსტად უნდა ასახავდეს საზოგადოების ინტერესს, საინფორმაციოდან დაწყებული, გასართობი  გადაცემებით დამთავრებული.  გასაგებია, რომ ყველა აუდიტორიას თავისთვის საინტერესო გადაცემები ექნება, მაგრამ მაუწყებელი უნდა ისწრაფოდეს, რომ პროგრამების ერთობლიობით, საბოლოდ  მთლიანად  მოიპოვოს მაყურებლის  ყურადღება და ნდობა.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის  ვალდებულებაა  ხელი შეუწყოს  მოქალაქის მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბებას.   მან  უნდა აღზარდოს მაყურებელი, უნდა ასწავლოს და მიაჩვიოს   ჭეშმარიტ ღირებულებებს.  მხოლოდ ასე შეიძლება დავძლიოთ დაბალი გემოვნების დამკვიდრება საზოგადოებაში.

აუცილებელი პირობაა დამოუკიდებლობა, აზრის და კრიტიკის თავისუფლად გამოთქმის  საშუალება.

არხი უნდა მუშაობდეს საზოგადოებისთვის, ხალხისთვის, საქართველოს მოქალაქეებისთვის  და  თავისი პროგრამებით უნდა იყოს  პოლიტიკურ, კულტურულ  და მორალურ ცხოვრებაში ნორმატიული მაჩვენებლი.

 

ამ ამოცანების შესასრულებლად აუცილებელია პირველობის მოპოვება საინფორმაციო ბაზარზე, რომელზეც  დღეს ბევრი კერძო ტელეარხი მაუწყებლობს.

ეს  არ არის იოლი, რადგან მას  მაყურებლის თვალში უკვე  აქვს შექმნილი, გარკვეული არა სახარბიელო  იმიჯი.  წარმატებისთვის აუცილებელია ამის გადალახვა და მაყურებლის საზოგადოებრივი მაუწყებლობისკენ  შემობრუნება.

უკვე არსებული ეთერის თანდათან ახალი პროგრამების ჩანაცვლებით, არხზე  შთაბეჭდილების შეცვლა უაღრესად რთული ამოცანაა, მაგრამ შესრულებადი.

ამის გადასაჭრელად საჭიროა ზუსტად   განვსაზღვროთ როგორი არხი გვინდა და  რა უნდა  ვუთხრათ  მაყურებელს.  უნდა ვიცოდეთ ვისთვის ვმუშაობთ და რას  ვთავაზობთ.

როდესაც  სათქმელი  გვეცოდინება, გადაცემების თემებს და ხასიათს, ის თვითონ  გვიკარნახებს.

მაუწყებლობის შექმნა,   პროგრამების  ძებნით   არ უნდა იწყებოდეს.   ანუ არ უნდა დავიწყოთ საქმე ბოლოდან.

ჩემი აზრით ამ ამოცანის გადაჭრის ძირითადი და აუცილებელი პირობაა,  მაყურებელში ნდობის მოპოვება.   ნდობის  მოპოვება კი ძალიან ადვილად და სწრაფად მოხდება,  თუ მათ  მოვლენებს ობიექტურად მივაწვდით და    ვეტყვით  მართალ სიტყავს.

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა უნდა გააერთიანოს ადამიანები, რომლებიც არა მარტო არხის, არამედ ქვეყნის  განვითარებაზე და მის მომავალზე იფიქრებენ.

ეს საქმე პროფესიოანელბს უნდა მივანდოთ.

არხი უნდა იყოს დამაკავშირებელი წარსულსა და მომავალს შორის.

ტელეპროდუქცია ძირითადად სამი მიმართულებით უნდა განისაზღვროს:

1. პროგრამების სახეობებით.

2. მიზნობრივი აუდიტორიით.

3 . განსახილველი თემებით.

არხის მიერ დამზადებული და ეთერში გადაცემული პროდუქცია უნდა მოიცავდეს სხვადასხვა ჟანრისა და ხასითის გადაცემების  ერთობლიობას. მასში თანაბარი ადგილი უნდა დაეთმოს როგორც ახალ ამბებს, ასევე შემეცნებით-გასართობ და საბავშვო-საყმაწვილო გადაცემებს.

ციკლურის გარდა, უნდა მზადდებოდეს ცალკეული  სპეციალური  გადაცემები, ქვეყანაში და მსოფლიოში მომხდარ  მნიშვნელოვან მოვლენებზე.

უნდა იყოს მხატვრული პროგრამების რედაქცია, რომელიც გამოეხმაურება ქვეყანაში და მსოფლიოში მიმდინარე კულტურულ მოვლენებს, მოამზადებს მხატვრულ გადაცემებს, სატელევიზო სპექტალლებს, ფილმებს და სერიალებს.

უნდა მზადდებოდეს სპეციალური პროგრამები, რომლებიც გამოეხმაურებიან ჩვენი ცხოვრების ისტორიის მნიშვნელოვან თარიღებს.

საინფორმაციო პროგრამა ოპერატიულად და ობიექტურად უნდა აშუქებდეს ახალ ამბებს. მაყურებელმა უნდა იცოდეს, რომ საზოგადოებრივ მაუწყებელზე ყოველთვის მიიღებს სარწმუნო  და ამომწურავ ინფორმაციას, ნებისმიერ თემაზე.

სპეციალური შერჩევის წესით უნდა ხდებოდეს  ეთერში გასაშვები მხატვრული და დოკუმენტური ფილმების, სერიალების, სპორტული გადაცემების და მუსიკალური პროგრამების  შესყიდვა.

უდიდესი ყურადღება უნდა  მიექცეს  გადაცემების შესარჩევ კონკურსებს. გამარჯვებულის შერჩევისას,  ყურადღება ძირითადად მხატვრულ ფორმებზე, დონეზე და კონკურსში  მონაწილეთა გამოცდილებასა და პროფესიონალიზმზე  უნდა გამახვილდეს.

არხისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს  გადაცემების  წამყვანებს,  ისინი არხის სახეებად უნდა იქცნენ.

პროფესიონალ წამყვანების გარდა, საშუალება უნდა მიეცეთ სხვა სფეროს ღირსეულმა  წარმომადგენლებმაც სცადონ  თავი ახალ ამპლუაში. მათი ავტორიტეტი და სანდოობა, ძალიან ბევრს ნიშნავს.

წამყვანს უნდა ჰქონდეს უნარი მაყურებელს ზუსტად მიაწოდოს გადაცემის სათქმელი.  ეს კი   მიიღწევა     მხოლოდ გულწრეფელობით და მოცემული თემის ღრმა ცოდნით.

ნებისმიერდროს, როდესაცმაყურებელიგადართავსტელევიზორსპირველარხზე, მისთვისიმავეწამსგასაგები უნდაგახდეს, რომესარისსაზოგადოებრივიმაუწყებელი.

ჩემი პროფესიონალიზმი და ამ სფეროში მუშაობის დიდი გამოცდილება, უფლებას მაძლევს მოგახსენოთ, რომ შემიძლია ზემოთ ჩამოთვლილი ყველა საკითხის გადაჭრა.

მალხაზასლამაზაშვილი