ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინა “ლიზავაკ N”-თან დაკავშირებით აუდიტის სამსახურზე დაყრდნობით დღეს, დღის პირველ ნახევარში, გავრცელებული ინფორმაცია საზოგადოებაში აჟიოტაჟის საფუძველი გახდა. რის გამო მოუხსნა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) პრეპარატს რეკომენდაცია ხარისხზე?
რას წარმოადგენს აღნიშნული ვაქცინა და რა გახდა მისი ხმარებიდან ამოღების მიზეზი? “ნეტგაზეთი” გთავაზობთ მოკლე ინფორმაციას:
- “ლიზავაკ N” ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინაა, რომელსაც კომპანია “Cadila Healthcare Ltd” აწარმოებდა. მას პრეკვალიფიკაცია 2008 წლის 7 დეკემბერს მიენიჭა.
- “ლიზავაკ N”-ის მწარმოებელ ქარხანაში ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ ინსპექცია 2015 წლის 26-30 ოქტომბერს ჩაატარა, რის შემდეგაც ვაქცინის დამზადების პროცესში ხარვეზები აღმოაჩინა.
- WHO კომპანიას ედავებოდა, რომ ხარისხის მართვაზე პასუხისმგებელმა შიდა ორგანომ დარღვევებთან დაკავშირებით დასკვნა მთელი რიგი უზუსტობებით შეადგინა. კერძოდ, დასკვნის მიხედვით, სანიტარული ტიპის დარღვევები კომპანიაში არ ფიქსირდებოდა მაშინ, როცა ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ განხორციელებული მონიტორინგის შედეგად სრულიად საპირისპირო სურათი გამოიკვეთა.
- გაფრთხილების შემდეგ კომპანიამ გამოითხოვა 2015 წლის აპრილიდან იმ დრომდე გაცემული ვაქცინები, წარმოების პროცესი შეაჩერა, ხოლო მცდარი დასკვნის ავტორების წინააღმდეგ სხვადასხვა სანქცია აამოქმედა.
- 2016 წლის იანვარში ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ აღნიშნულ ვაქცინასა და კომპანიის მიერ წარმოებულ სხვა პროდუქციას მითითებების შესრულებამდე პრეკვალიფიკაცია მოუხსნა.
- ორგანიზაციის მიერ კომპანიისათვის გაგზავნილ წერილში ნათქვამი არ არის, კონკრეტულად რა ტიპის საფრთხეს ქმნის ჯანმრთელობისთვის ვაქცინის გამოყენება.
“სახელმწიფო აუდიტის სამსახური ეჭვის ქვეშ არ აყენებს სახელმწიფო იმუნიზაციის პროგრამას, მათ შორის, ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინის ნაწილში”, – ამის შესახებ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის განცხადებაშია ნათქვამი, რომელიც საღამოს, ჯანდაცვის სამინისტროში გამართული ბრიფინგის შემდეგ გავრცელდა. მანამდე კი სახელმწიფო აუდიტის სამსახური იუწყებოდა, რომ იმუნიზაციის პროგრამის ფარგლებში გაიხარჯა 29 200 ვაქცინა, რომლებიც ჯანმრთელობისთვის სახიფათო იყო.
აუდიტის სამსახურზე დაყრდნობით ინფორმაციის გავრცელების შემდეგ ჯანდაცვის სამინისტროში გამართულ სპეციალურ ბრიფინგზე აღნიშნეს, რომ ინფორმაცია მცდარია და მათ მიერ გამოყენებული არცერთი ვაქცინა ადამიანების ჯანმრთელობას საფრთხეს არ უქმნის.
დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ხელმძღვანელის ამირან გამყრელიძის თქმით, ვაქცინა ქვეყანაში 2015 წელს კანონის სრული დაცვით შემოვიდა. 2016 წლის თებერვალში ჯანდაცვის ორგანიზაციიდან მოვიდა რეკომენდაცია ჩანაცვლების შესახებ, მარტში კი ის სრულად ჩანაცვლდა სხვა მედიკამენტით. მისივე განცხადებით, ვაქცინის თვიური გახარჯვის მაჩვენებელი დაახლოებით 15000-17000-ს (ცალი) შეადგენდა. შეტყობინების მიღებიდან ჩანაცვლებამდე, თვენახევრიან პერიოდში, “ლიზავაკ N”-ის დაახლოებით 23 000 ვაქცინა გაიხარჯა. თუმცა, მისი თქმით, პრეკვალიფიკაციის მოხსნა არ ნიშნავს იმას, რომ მედიკამენტი ჯანმრთელობისთვის სახიფათოა.
“2016 წლის იანვარში, როცა ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციამ გამოითხოვა პრეკვალიფიკაცია, რაც არის მაღალი ხარისხისა და უსაფრთხო იმუნიზაციის გარანტია, ეს არ ნიშნავდა იმას, რომ უნდა მომხდარიყო მისი ამოღება. გამოთხოვიდან თვენახევარში ცენტრმა უზრუნველყო ამ ვაქცინის ჩანაცვლება ახალი ვაქცინით და 2016 წლის 20 მარტიდან ქვეყანაში გამოიყენებოდა ახალი ვაქცინა. კიდევ ერთხელ ხაზს ვუსვამ, რომ გამოყენების პერიოდში არცერთი გვერდითი მოქმედება თუ გართულება არ დაფიქსირებულა”, – აღნიშნა გამყრელიძემ.
ამჟამად საქართველოს მასშტაბით ცოფის წინააღმდეგ ჩინეთში ბაზირებული კომპანიის მიერ დამზადებული ვაქცინა გამოიყენება, რომელსაც ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ პრეკვალიფიკაცია “ლიზავაკ N”-ის ხმარებიდან ამოღების შემდეგ მიანიჭა.
